Mecanerreko langileek lantegiaren “desegitea” gelditzeko eskatu dute. Salatu dutenez, Stellantis taldea makinak ateratzen hasi da lantegitik, “Mecaner itxi eta fabrika edonori eta zatika saltzeko asmoz”. Bitartean, dioetenez, Eusko Jaurlaritza “beste alde batera begira dago”.

20 urteko gizon bat larri zauritu da, Sartagudan, lanean ari zela traktorea irauli eta azpian harrapatuta. Suhiltzaileek atera behar izan dute traktore azpitik, eta helikopteroz eraman dute Nafarroako Unibertsitate Ospitalera. Traumatismo torazikoa du, eta hanka hautsita, eta larri dago.

Sabadell erosteko eskaintza oldarkorrean akzioak trukatzeko beharrezko duen kapital zabalkuntza onartu dute BBVAren akziodunek.

Mathieu van der Poel taldekideak bideratu badu ere, Jasper Philipsenek (Alpecin) ez du lortu Dylan Groenewegeni (Jayco) aurrea hartzea Dijongo helmuga lerroan. Amaiera estua izan da, baina helmugako argazkiak argi eta garbi erakutsi du indartsuena Herbehereetako txapelduna izan dela. Horrela, Groenewegenek bere seigarren garaipena lortu du Frantziako Tourrean. UnoX taldeak sekulako lana egin du Alexander Kristoffentzat azken kilometroetan. Seiehun metroren faltan, Norvegiako taldeko hiru kide ziren tropelaren buruan; eskuinaldetik, ordea, Alpecinekoak agertu dira. Munduko txapeldunaren elastikoarekin, Van der Poelek esku-eskuan utzi dio garaipena Philipseni. Haren aurkariek, baina, bazekiten zeinen gurpilari jarraitu. Alpecinekoaren atzean zeuden Groenewegen bera, Wout van Aert (Visma), Biniam Girmay (Intermarche) eta Arnaud de Lie (Lotto). Philipsen eskuinaldetik pasatu nahian hasi da Van Aert, baina Alpecinekoak esprinta abiatu du orduantxe. Vismakoak hanka altxatu behar izan du hesien aurka ez joateko. Mugimendu horrengatik, etapa amaitu ostean, deskalifikatu egin dute Philipsen. Bitartean, esprint garbi-garbia egin du Groenewegenek errepidearen ezkerraldetik, eta, gutxigatik izan bada ere, bera nagusitu da. Philipsen iazko Tourreko gizon azkarrena izan zen, lau etapa irabazita; aurten, ordea, kostatzen ari zaio errematea jartzea. Atzo bigarren postuan amaitu zuen, Mark Cavendishen (Astana) atzetik, eta garaipenaren atarian geratu da gaur ere. Baliogabetzearen ondoren, Girmay asteleheneko garaileari eman diote bigarren postua, eta Fernando Gaviria (Movistar) izan da hirugarren. Pare-parean helmugaratu dira Philipsen —irudian, ezkerrean— eta Groenewen —eskuinean—. KIM LUDBROOK/EFE Asteleheneko etapan bezalaxe, gaur ere ez da eguneko ihesaldirik egon. Talde gonbidatuek baliatu ohi dituzte horrelako egunak euren izena aditzera emateko. Aurtengo Tourrean, ordea, indarrak gorde nahian dabiltzala dirudi. Jonas Abrahamsen (UnoX) mendiko liderrak jada bitan errepikatu du jokaldi berbera: erasoa jo eta ihesaldiak biderik egingo ez duela ikusitakoan, pelotoiari itxaron. Gaur, Axel Zinglerekin (Cofidis) batera tartetxoa ireki du, baina, eguneko igoera bakarrean mendiko sailkapenerako puntu bat eskuratu ostean, hanka altxa dute. Haizeak astindu du gaurko etapa. Maçon eta Dijon arteko 163 kilometroetan, hautagai nagusien taldeak pelotoiaren buruan ibili dira haizea albotik sartzeko arriskua zegoen guneetan. Helmugarako 80 kilometroren faltan zegoen horietako bat. Bertan, Visma taldea haize babesa egiten saiatu da, eta atzean harrapatu ditu maillot horiaren taldekideak. Ez, ordea, liderra bera. Tadej Pogacar (UAE) buru-buruan agertu da Vismakoak mugitu bezain laster. Hortik aurrera tentsioa egon da, baina behin ere ez da tropela hautsi. Beste azterketa bat Bihar, aurtengo Tourreko lehenengo erlojupekoa egingo dute. Nuits-Saint-Georges eta Gevrey-Chambertin herrien arteko 25 kilometroak bakarka osatu beharko dituzte txirrindulariek. Ibilbideko lehen kilometroek goranzko joera izango dute, eta hamargarren kilometrotik hamabosgarrenera, Curley muinoa gaindituko dute. Batez besteko pendiza %3,3koa badu ere, lehen kilometro eta erdian, %7tik gorakoa da. Behin igoera pasatuta, beherako joera hartuko du ibilbideak helmugaraino. Tourreko egun erabakigarrienetako bat izango da biharkoa. Galibierreko etapan Pogacarrek lehen astindua eman zion sailkapen nagusiari, eta jada 45 segundo ateratzen dizkio Remco Evenepoeli (Soudal), eta 50 segundo Jonas Vingegaardi (Visma). Erlojupekoan ikusteko dago tarte hori zabalduko duen edota haren lehiakideek aldea murrizteko baliatuko duten. Pogacar eta Vingegaard iazko Tourrean lehiatu ziren azkenekoz elkarrekin, eta, orduko erlojuaren aurkakoan, Vingegaard nagusitu zen. Egoera, ordea, bestelakoa da orain. Vingegaardek biharkoa izango du lehenengo erlojupekoa Euskal Herriko Itzulian erori zenetik. Evenepoel, berriz, Dauphine kriteriumean aritu zen, eta hango erlojupeko etapa irabazi zuen. SAILKAPENAK SEIGARREN ETAPA 1. Dylan Groenewegen (Jayco) 3.31.55 2. Biniam Girmay (Intermarche) d.b. 3. Fernando Gaviria (Movistar) d.b. 4. Phil Bauhaus (Bahrein) d.b. 5. Arnaud de Lie (Lotto) d.b. 6. Wout van Aert (Visma) d.b. 7. Arnaud Demare (Arkea) d.b. 8. Alexander Kristoff (UnoX) d.b. 38. Oier Lazkano (Movistar) d.b. 64. Pello Bilbao (Bahrein) d.b. 68. Mikel Landa (Soudal) d.b. NAGUSIA 1. Tadej Pogacar (UAE) 26.47.19 2. Remco Evenepoel (Soudal) 45ra 3. Jonas Vingegaard (Visma) 50ra 4. Juan Ayuso (UAE) 1.10era 5. Primoz Roglic (Bora) 1.14ra 6. Carlos Rodriguez (Ineos) 1.16ra 7. Mikel Landa (Soudal) 1.32ra 8. Joao Almeida (UAE) d.b. 9. Giulio Ciccone (Lidl) 3.20ra 17. Pello Bilbao (Bahrein) 4.40ra 66. Alex Aranburu (Movistar) 41.12ra

Yusef ekintzaile sahararra kanporatu egingo dute. Espainiako Gobernuak ez zuen haren asilo eskaera onartu, eta Espainiako Auzitegi Nazionalak ez ditu aintzat hartu haren abokatuek kanporatzea eragozteko eskatutako kautelazko neurriak. Ondorioz, bihar deportatuko dute Marokora, Loiuko aireportuan hamabi egun egin eta gero. Aireportuko ez-onartuen eremuan dago ekainaren 23tik. Deportazioa salatzeko, gose greba hasi zuen atzo, Zehar-Errefuxiatuekin elkartearen arabera. Berez gaur goizean deportatzekotan ziren, baina azkenean ez dute deportatu, abokatuak jarritako helegitea dela medio. Espainiako Auzitegi Nazionaleko Laugarren Atalak ez du ondorioztatu hura Marokora bidaliz gero «haren bizitza edo osotasun fisikoa arrisku larrian eta berehalakoan» egongo denik, haren iritziz ez baita sahararren ordezkari nabarmen bat, eta «manifestazioetan parte hartzea baino ez baitu argudiatu». Auzitegiak gehitu du haren kontakizunak ez duela zehaztasunik: «Baieztatu du Saharako herriaren aldeko manifestazioetan parte hartzeagatik atxilotu dutela, baina erakutsi dituen proba bakarrak jarraitzaile talde baten eta telefono puskatu baten argazkiak dira. Ez du argudiatu bere aukera politikoaren ordezkari nabarmen bat denik edo berehalako arriskuan dagoenik, eskatzen duen kautelazko neurria justifikatzeko adina». Ezin da helegiterik aurkeztu Espainiako Auzitegi Nazionalaren erabakiaren kontra. Auzitegiak ohartarazi du «interes publikoa» dagoela «asiloa ez desnaturalizatzeko eta iruzurrezko migrazio tresna ez bihurtzeko». X sare sozialean zabaldutako mezu batean, Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak «onartezintzat» jo du auzitegiaren erabakia. «Marokora bueltatzea arriskutsua izan daiteke [Yusefentzat]. Espetxeratuko duten beldur da, eta Poliziari eskatu dio Maroko ez den beste edonora itzularaz dezatela». JAVIER GALPARSORO Zehar-Errefuxiatuekin elkarteko presidentea Zeharrek atzo salatu zuen herritarra arriskuan egongo dela Marokora bidaltzen badute. «Izan ere, Marokora bueltatzea arriskutsua izan daiteke harentzat. Espetxeratuko duten beldur da, eta Poliziari eskatu dio Maroko ez den beste edonora itzularaz dezatela». Gainera, Javier Galparsoro elkarte horretako presidentearen arabera, asiloa eskatu duen sahararrak aurkeztutako pasaportea eta Espainian sartzeko modua ematen dion zigilua eguneraturik daude. Beraz, Espainian sartzeko baimena eman diezaioten eskatu dute atzo jarritako helegitean; aurretik ipinitakoan, asilo politikoa emateko eskatzen zioten —hura ukatu egin zioten—. Horrez gain, aberrigabezia eskubidea aitortzeko helegitea ere aurkeztu dio Zeharrek Espainiako Auzitegi Nazionalari, premiazko bidetik. Galparsorok jakinarazi duenez, baina, «posibleena» da helegite horren inguruko erabakia denboran luzatzea. Deportazioaren aurkako salaketak Zehar elkarteak eman zuen gaztearen egoeraren berri, atzo goizean. Arratsaldean, berriz, haren egoera salatu zuten Ongi Etorri Errefuxiatuak eta Mugak Zabalduz taldeek ere. Espainiako Gobernuaren jarrera gaitzetsi zuten —hura baita asilo eskubidea ukatzen diona—, eta deportazioa gelditzeko eskatu. Elkarteek diote Espainiako Gobernuak ez duela zuritu Mendebaldeko Saharako herritarrari asilo eskubidea ukatu izana: «Gure ustez, Espainiako Gobernuaren eta Poliziaren portaera hori ez dago legean eta zuzenbidean oinarrituta, eta arriskuan jartzen du pertsona horren bizitza», azaldu dute. Izan ere, jazarria izaten ari zelako egin zuen ihes Marokotik. Gainera, 11 egun hauetan Loiuko aireportuan bizi behar izan duen egoera ere deitoratu dute bi elkarteek, eta ziurtatu dute ez dutela horrelakorik onartuko. Inkomunikazio egoeran ez dagoen arren, ez du aske mugitzeko baimenik. Ondorioz, bilera eta prozedura legal guztiak telefonoz edota ez-onartuen gelan bertan egin behar ditu, abokatuen babesaz. EH Bilduk, berriz, Saharako aktibista gaztea Loiuko aireportuan atxiki izana salatu du. Alderdi politiko horrek deportazioa eragozteko eskaera ere egin du, eta Espainiako Auzitegi Nazionalari eskatu dio asilo politikoa eta nazioarteko babesa emateko helegitea berrikusteko. «Gazte aktibistaren askatasunak eta integritatea babesteko», gainera, bat egin du saharar komunitateak iheslariaren alde antolatu duen mobilizazioarekin. Gaur egingo dute, 19:00etan, Bilboko Plaza Eliptikoan.

Sanferminak ate joka dira Iruñean, eta Alde Zaharrean eta inguruetan jendearen joan-etorri amaigabeari erreparatzea aski da horretaz jabetzeko. 19:30ean Sarasate pasealekutik abiatuta, Etxerat-ek eta Sarek antolatutako kalejiran gogorarazi dute euskal presoek salbuespen neurriak dituztela ezarriak oraindik ere. Sarasatetik Gazteluko plazara zuzendu dira. Lehen lerroan joaldunak zihoazen, eta ondoren presoen gezien sinboloa marrazturik kartel handi batean. Jarraian, Sare eta Etxerat elkarteetako ordezkariek, hizki larriz «etxera» zioen kartelari heltzen zioten. Ondoren, presoen senideek gezidun kartelak zituzten, eta atzetik elkartasuna adierazten izan dira ehunka herritar. Erdian, 3indarrok elektrotxarangak jai giroa jarri dio kalejirari. Gazteluko plazan buelta eman ostean, Estafeta kalerantz abiatu dira, eta handik, Udaletxe plazara. Han eman zaio amaiera kalejirari. Bitarte guztian, presoen eskubideen inguruko eskuorriak banatu dituzte laguntzaileek. Festak hastear direla, Alde Zaharreko karrikak mukuru daude. Kalejirako mezua Azken batean, Etxerat-en arabera, funtsezkoa da jaietan ere presoen egoera aintzat izatea. «Festaren magian murgiltzeko gogoa badugu ere, ezin dugu ahaztu urtetako gatazkaren ondoren oraindik orain konpondu gabeko ondorioak ditugula konpontzeko, eta jakin badakigu oraindik ere indar handikoak direla sufrimendu eta gatazkako iraganera eraman nahi gaituzten inertziak». Etxerat-en arabera, alde batetik ezin da ahaztu iragan hurbilean presoek bizi izan zuten egoera. «Euskal presoen bakartze ziegak ez ziren salbuespena, araua baizik. Ez dugu ahaztu behar senitartekoek eta lagunek ehunka kilometroko bidaiak egin behar zituztela presoak ikusteko. Ez dugu ahaztu behar preso horien zigorrak espetxeetako lehen graduan betetzen zirela ia osorik, baldintzarik gogorrenetan». Urruntzea eta sakabanaketa iaz amaitu zen, eta gaur egun presoetako asko «modu egokian» ari dira bizitzen, eta Euskal Herriko gehiengoa alde dutela espetxeetako prozesu guztia egiten. Dena den, Etxerat-ek uste du beste etapa bat dela hau. «Bada garaia bukaera emateko euskal presoen eskubideak urratzen dituzten salbuespenei. Bada garaia etxerako bidean bultzada bat emateko oraindik erbestean edo deportazioan daudenei. Bada garaia herri honetan eragin diren sufrimendu guztien aitortza egiteko». Hala, onartu dute nahiko luketela jaietan peñen pankartetako irudietan «barroterik gabeko marrazkiak» izatea edo gezi irudirik gabeak. «Markoa, erritua, liturgia apurtzeko garaia da». Uste dute horretarako beharrezkoa dela presoen gizarteratze ibilbideari oztoporik ez jartzea epaitegietan, eta bizikidetzan aurrera egiteko irizpide tekniko eta profesionalak lehenestea «politikoen gainetik». Hori bultzatzeko eta elkartasuna adierazteko, datozen sanferminetan presoen aldeko aldarrikapenekin bat egitera deitu dute. 134 Preso kopurua. Gaur egun, 134 euskal preso daude kartzelatan. Batez beste, 50 urte dituzte. 30 presok 65 urtetik gora dituzte.

Gazteak landa-eremura erakartzeko neurriak prestatuko dituzte Gobernuak eta autonomia erkidegoek. Nekazaritza gazteentzako aukera iturri izatea da helburua, baina horretarako, Luis Planas Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura ministroak, indarrak batzeko eskatu die erkidegoetako kontseilariei.

Laboral Kutxak sei hamarren hobetu du EAEren 2024rako hazkunde aurreikuspena eta % 2 haziko dela aurreikusi du. Horren arabera, aurten enplegua % 1,8 haziko da Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta, ondorioz, langabezia tasa % 7,5ean kokatuko da.

Sunsundegiko langileen batzordetik lasai daudela adierazi dute, multinazional suediarrarentzat lanean jarraituko dutelako, eta Volvok lan zama handitzeko konpromisoari eutsi diolako. Mikel Irujoren arabera, finantza arazoak izan arren, Altsasuko lantegiak bidegarritasuna bermatua du.

Ekainaren 28an Baskoniaren zale guztiak zur eta lur utzi zituen notiziak. Batzuk ezin sinistu ibili ziren sare sozialen bidez klubak informazioa baieztatu zuen arte, baina susmo guztiak egia bilakatu ziren azkenean: Pablo Laso (Gasteiz, 1967) Baskoniako entrenatzailea izango da 2027ra arte. Gaur egin dute aurkezpena Buesa Arenan, eta aitortu du ilusioz helduko diola proiektuari: «Zertara etorri naizen erakutsiko diet zaleei». Urduri samar zegoela onartu du Lasok aurkezpenaren hasieran —«uste dut lehen aldia dela prentsaurreko batean»—, baina laster hartu du konfiantza: etxeko egongelan egongo balitz bezala hitz egin du kazetariekin, txantxak eta kontakizunak tartekatuta. Adierazi du «oso pozik eta eskertuta» dagoela Baskoniak eman dion aukerarekin. Nabarmendu du klubak eta berak elkartzeko «une ezin hobea» aurkitu dutela: «Egun onak eta zailak bizi izan ditut hemen, baina nire lagun batek argi zuen noizbait Gasteizera itzuli behar nuela». Baina garbi utzi du duela aste batzuk —Bayern Munichekin Bundesligako finala jokatzen ari zenean— Baskonia ez zuela buruan: «Arratsalde horretan Baskoniari buruz hitz egin izan balidate, ez nuen entzun ere egingo». Lasok 29 urte eman ditu Gasteiztik kanpo, eta etxera itzuli da ia hiru hamarkadaren ostean; espero ez bezalako harrera egin diote zaleek, eta hark asko eskertu du. Hark emaitzekin itzuli nahi die jasotako maitasun guztia orain: «Zertara etorri naizen frogatuko diet, eta Baskoniarentzako eta niretzako onena egingo dut une oro». Horretarako, ordea, zale batzuekin bakea sinatu beharko du lehenbizi. Izan ere, 1995ean, Baskoniatik Real Madrilera alde egin zuenean, kritika asko egin zizkioten, eta hurrengo urteetan, aurkari gisa, indartu egin zen etsaitasuna. Hala ere, horrek ez du kezkatzen: «Oso argi dut ni maitatu ala ez zaleak euren taldea animatzera joango direla, beti egiten duten bezala». Emaitzek indartuko dutela elkarren arteko harremana, alegia. «Oso argi dut ni maitatu ala ez zaleak euren taldea animatzera joango direla, beti egiten duten bezala». PABLO LASO Baskoniako entrenatzailea Moneke eta fitxaketak Felix Hernandez kirol zuzendariak uste du, hain zuzen, hurrengo denboraldian «ilusioa, ardura, ezagutza eta esperientzia» eskainiko dizkiola Baskoniari: «Proiektu berri bat hasten denean, beti duzu ilusio handia, eta lan egiteko gogoa. Pablok behar genuen bultzada hori emango digu». Entrenatzaileak hitz egin du proiektuaz, baita zuzenduko dituen jokalariei buruz ere, nahiz eta ez duen argibide handirik eman nahi izan. Satiraz erantzutea nahiago izan du fitxaketen inguruan galdetu diotenean: «Fitxaketak egitea nire esku balego Lebron Jamesi deituko nioke, baina ez dut uste deia hartuko lidakeenik». «Proiektu berri bat hasten denean, beti duzu ilusio handia, eta lan egiteko gogoa. Pablok behar genuen bultzada hori emango digu». FELIX HERNANDEZ Baskoniako kirol zuzendaria Izen batzuk aipatu ditu, dena den: iaz taldea bizkar gainera behin baino gehiagotan eraman zuen jokalaria, Markus Howard, gustuko du entrenatzaile gasteiztarrak: «Oso jokalari konprometitua da, bai taldearekin, bai zaleekin». Chima Moneke ere jokalari «bikaina» dela iritzi dio, hurrengo denboraldian Baskonian jarraituko duen zalantzan badago ere: Partizan eta Bartzelona haren atzetik dabiltzala zabaldu da azken egunotan sare sozialetan eta hedabideetan. Argi utzi du taldean nahiko lituzkeela: «Plazera da horrelako bi jokalari nire taldean egotea». Lasoren hitzak baieztatu ditu Hernandezek, eta Monekeren irteera posibleari ateak itxi: «Monekek kontratua du gurekin, eta gogoan daukagu». Hala ere, gogorarazi du talde bat ez dela jokalari bakarrarekin eraikitzen: «Jokalari beteranoak eta berriak nahasten saiatuko gara, eta haien artean kimika izan dezaten ahalegindu». Codi Miller-McIntyre antolatzaile estatubatuarra ez da izango horien artean, haren etete klausula ordaindu baitu gaur, Izar Gorriarekin fitxatzeko.