Arcelor Mittalek, Tubos Reunidosek, Mondragon Korporazioak eta Tubacexek, besteak beste, gutxieneko jarduerari eutsiko diote alarma-egoerak irauten duen bitartean.

Jarduerari berriro ekiteko zirrikitu bat ireki die Espainiako Gobernuak enpresei, eta askok ez dute aukera galdu. Handien artean, Tubos Reunidosek eta Tubacexek iragarri dute beren fabrikak irekiko dituztela, Arcelor Mittalek Lesakakoa zabalduko du, eta CAFek taldetxo bat jarri du lanean premiazko enkargu batzuei erantzuteko. Eusko Jaurlaritzak uste du «ia industria guztia» kabitzeko modukoa dela zirrikitua, eta horrek kezkatu egin ditu sindikatuak. ELAk eta LABek eskutitz bat bidali diote, ez Jaurlaritzari, baizik eta Denis Itxaso Espainiako Gobernuaren ordezkariari, oinarrizkoak ez diren jarduerak guztiz eteteko eskatuz. ESK urrunago joan da: iragarri du aztertzen ari dela Arantxa Tapia Ekonomiaren Garapenerako sailburuaren eta Reyes Maroto Espainiako Industria ministroaren aurkako salaketak jartzea, «herritar guztien osasunaren aurkako delituengatik».

Tapiak BERRIAri astelehenean iragarri zion saiatuko zirela zirrikitu bat bilatzen ezinbestekoa ez den jarduera oro geratzeko dekretuan. Dekretu horren laugarren artikuluan aurkitu du zirrikitua, baimena ematen baitu «derrigorrezko jarduera» bati eusteko, «lan txanda guztiz ezinbestekoen bidez». Artikuluak dio lantalde horrek asteburuetan eta jaiegunetan lanean aritzen denaren parekoa izan beharko lukeela. Jaurlaritzak agiri baten bidez gogorarazi die enpresei beren esku dagoela aukera hori baliatzea.

Zehaztasunek izan dituzte lehen ondorio praktikoak. Tubos Reunidosek iragarri zuen atzo Amurrioko (Araba) eta Trapagarango (Bizkaia) fabrikak berriro irekiko dituela, «arauak errespetatuz». «Derrigorrezkoak diren gutxieneko lanak» egingo ditu, eta ez besterik.

Gauza bera egiteko asmoa du haren auzoak, Tubacexek. Gogorarazi duenez, Laudioko eta Amurrioko plantetan ekoizten dituen hodi guztiak esportaziorako dira, eta epe laburrean bete beharreko hainbat konpromiso ditu. Gainera, esan du bere hodiak energiarako eta uraren eta gasen tratamenduen sektorerako direla, eta horiek funtsezkoak direla.

Antzeko justifikazio bat erabili du Arcelor Mittalek Lesakako lantegia (Nafarroa) berriz martxan jartzeko. Datorren astean berriro zabaltzeko asmoa du multinazionalak, altzairuzko ontzietako eraztunetan erabiltzen den altzairua egiteko. Normal ari dira lanean Etxebarrikoan (Bizkaia), elikadura industriarentzako ontziak egiten baititu. Gipuzkoako bi fabriketan, Olaberrian eta Bergaran, «gutxieneko jarduera ezinbesteko bati» eutsiko diote. Erabat itxita daude, berriz, Sestaoko ACB, Berriobeitikoa (Nafarroa), Legasakoa (Nafarroa) eta Aguraingoa (Araba).

Lantalde txikia CAFen

Oinarrizko sektore bat direla baino gehiago, enkargu bat bete behar dutela argudiatu du CAFek. Lantalde txiki bat jarri dute gaur lanean Beasaingo eta Irungo fabriketan, tren batzuk bukatzeko. LABek esan du 44 langile direla, eta 37 direla dio ELAk. Zeelanda Berrirako, Herbehereetarako eta Italiarako tren batzuk entregatu behar dituzte hurrengo egunotan, kontratuetan zigor handiak ez izateko. Lan horrek langile batzordearen oniritzia du, segurtasun neurri guztiak beteko direla uste baitu. CAFeko gainontzeko langileak apirilaren 20an dira lanera itzultzekoak.

Mondragon taldea, «praktikoki itxita» dagoen arren, kooperatiba batzuetan gutxieneko lan batzuk egiteko asmoa dutela onartu dute haren iturriek.

Batasuna sendotzeko beste aukera bat du Europak. Eurobonuen egitasmoaren porrotak agerian utzi zuen beste behin iparraldeko eta hegoaldeko estatuen arteko mesfidantza. Orain, Europako Batzordeak beste proposamen bat jarri du mahai gainean: 100.000 milioi euroko langabezia aseguru komun bat sortzea. Egitasmoak Sure du izena; helburua da COVID-19aren harira estatuek martxan jarri edo baliatu dituzten langabezia sistementzako—Hego Euskal Herrian, aldi baterako lana erregulatzeko dosierrak ordaintzeko— funts bat sortzea, estatu kide guztien artean.

Brusela aspalditik ari zen halako proposamen bat lantzen, baina egungo krisiak lanak azkartu ditu. Batzordeak gaur onar dezake proposamena, Eurotaldeak datorren astearteko bileran eztabaidatu dezan. Hala berretsi du Ursula von der Leyen presidenteak. «Estatu kide guztiek bermatu behar dute egitasmoa. Hori litzateke benetako elkartasuna. Italiarentzat, Espainiarentzat eta beste batzuentzat da [neurria], baina baita Europaren etorkizunerako ere».

Eurobonuak eztabaida fokutik atera nahi ditu horrela Bruselak, baina Europako hegoaldeko herrialdeei keinu bat eginda. Iparraldeko agintari batzuk, gainera, Frantziak, Espainiak eta Italiak egindako eskaerei nolabait erantzuteko beharra ikusten hasiak dira, krisiak merkatu komunaren zimenduak dardarka jar ez ditzan.

Gakoa, beste behin, finantzaketan egongo da. Von der Leyenek ez du azaldu nola konponduko duten hori, baina egitasmoak eskatuko luke, adibidez, estatuek bermeak ematea Batzordeak 100.000 milioi eurorainoko zorra jaulki ahal izateko, edo EBko aurrekontuko gastu muga arintzeko. Horrekin finantzatuko lirateke lan erregulazioak edo estatuek sor ditzaketen beste formula batzuk. Funtsean, Batasunak aseguratzaile gisa jokatuko luke.

Elkartasuna eta batasuna

Proposamenaren xehetasun teknikoak doitu behar dituzte oraindik, Europan langabezia modalitate ezberdinak baitaude. Egungoa bezalako egoera bati aurre egiteko, Batzordeak adibide gisa jarri ditu Alemaniako Kurzarbeitgeld sistema, Italiako Cassa Integrazione edo Espainiako aldi baterako lan erregulazioak.

Enpresak bizirik mantentzea da helburua, Von der Leyenek azaldu duenez, diru horren bidez, enpresei diru laguntza publikoak ematea ahalbidetuko litzateke, beren langileen soldatak ordaintzen jarraitzeko, nahiz eta beren jarduera krisiaren ondorioz murriztu. «Lanpostuan mantentzeko, denbora librean, prestakuntza ikastaroak egin ahal izango lituzkete langileek. Era berean, soldatak kobratzen jarraituko luketenez, alokairua ordaintzen edo erosketak egingo lituzkete, eta horrek eragin positiboa izango luke ekonomian». Batzordeko presidenteak gaineratu duenez, proposamenak lan kontratu mota guztietako langileei eragingo lieke, langile autonomoak barne.

Batzordeko buruaz gain, Charles Michel Kontseiluko presidenteak ere babestu du egitasmoa. «Ekonomia bultzatzeko, eskura ditugun palanka guztiak erabili beharko ditugu, nazio eta Europa mailan. Elkartasuna da erdigunean jarri behar dugun hitza», esan du, Batzordeko buruekin, Europako Banku Zentralekoekin eta euroguneko finantza ministroekin egindako bilera baten ostean.

Luca Visentini Europako Sindikatuen Konfederazioko buruak ere defendatu du proposamena. «Espero dugu Batzordeak finantzaketa nahikoa bermatzea, zor tresna komun egokien bidez».

BILBO. Jakina zen konfinamenduak eta auto saltokien itxierak amildu egingo zutela auto berrien salmenta. Uste hori baieztatzen duen datua zabaldu zuen atzo sektoreak: %75,6 jaitsi dira matrikulazioak. Iazko martxoan 5.207 auto berri saldu ziren, eta 1.268 baizik ez aurtengoan. Horrenbestez, urtarrilaren hasieratik 8.250 saldu dituzte, %37,5 gutxiago. Motor mota guztietan jaitsi dira salmentak, baina batez ere gasolina eta gasolioa erretzen dutenetan: -%79, batean zein bestean. Hibridoetan, elektrikoetan eta gasa darabiltenen artean, berriz, erdira jaitsi da merkatua. Horren ondorioz, motor alternatiboak dituzten autoek inoizko merkatu kuota handiena lortu dute martxoan, %24,5, hain zuzen ere. Iazko martxoan halako bi da. Gasolina bidezkoen kuota %65etik %55,6ra jaitsi da, eta %23tik %19,8ra, berriz, dieselena.

Langile autonomoak eta koronabirusa. Autonomoei laguntzeko onartu diren neurriak eta ezohiko prestazioari buruzko xehetasunak azaltzen dugu gida arin honetan.

ELAk salatu du Gasteizko Mercedesen 47 langilek eman dutela positibo koronabirusarekin, eta beste bostek Tubos Reunidosen.

Koronabirusa COVID-19: Autoen salmentak % 77,7 jaitsi dira EAEn. Koronabirusak kontzesionarioak itxi eta automobilgintzako lantegien ekoizpena geldiarazi ditu.