Madrilek neurri hori hartu behar izan du argindarraren fakturan izaten ari diren gorakadei eusteko. Erabakia, halere, baldintzatua izango da: kontratatutako potentzia hamar kilowattekoa baino txikiagoa dutenei eragingo die soilik, eta handizkako merkatuaren hileko prezioa orduko megawatt bakoitzeko 45 eurotik gorakoa den hilabeteetan -aste honetan 86 eurotan egon da batez beste-. Neurri horrekin, kontsumitzaile arrunt batek sei euro inguru aurreztuko ditu hilean; horri gehitu behar zaio elektrizitatea sortzeko zergan egingo den murrizketa (%3-5ekoa), hiru hilabetez: beste hiru euro inguru.
Gogoz kontra
Argindarraren prezioaren igoeraren atzean hainbat faktore daude: funtsean, osasun krisiak hobera egitearekin batera, jarduera ekonomikoa suspertu egin da, eta horrek eta egunotako beroaldiak argindar gehiagoren beharra eragin du. Horretarako, konpainiek sortzeko garestiagoak diren energiak erabili behar izan dituzte, gasa erabiltzen duten ziklo konbinatuko plantetakoa, adibidez, eta horrek igo egin du merkaturatzen duten argindarraren prezioa, eta, ondorioz, baita kontsumitzaileen faktura ere. Gobernuak bi lege egitasmo aurkeztu ditu elektrizitatearen merkatuan aldaketa batzuk egiteko, baina, egungo egoerak behartuta, BEZa jaistearen bidea hartu behar izan du, gogoz kontra, diru sarrerak nabarmen murriztuko zaizkiolako.
Aitor Esteban EAJren bozeramailearen ustez, erabaki «azkar» bat da, urte amaieran berrikusi beharko den «adabaki bat», eta, gainera, administrazioen diru bilketan okerreko eragina izango duena: 1.200 milioi euro inguru, gobernuak berak aitortu duenez. Diputatu jeltzalearen ustez, sistema elektrikoaren erreformari heldu beharko litzaioke, berriztagarrietarako trantsizioa indartzeko eta argindarraren faktura garestitzen duten energien erabilera gutxitzeko. Halaber, uste du hori bateragarria dela beste neurri batzuekin: gasa merkeagoa den garaietan biltegiratzeko aukerak erraztearekin, adibidez.
EH Bilduko Oskar Matuteren ustez, BEZa jaitsita «tiratxo bat jarri du zaurian» Madrilgo gobernuak: «Ezer baino hobea da, baina plazebo bat da; koalizio gobernuak ausardia handiagoz jokatu beharko luke». Haren esanetan, merkatu elektrikoan «esku hartu» beharko luke, konpainien oligopolioa amaitzeko.
Horren harira, Ruben Sanchez Facuako idazkari nagusiak salatu duenez, helburu hori duten egitasmoak «geldiarazten» ari da PSOE: «Edo ez ditu martxan jarri nahi, edo ez da ausartzen». BEZaren jaitsieraren inguruan, azpimarratu du hilabete batzuetarako bakarrik egongo dela indarrean, eta, gainera, baldintzatuta. Eta gogorarazi du enpresa elektrikoak ere onuradun izango direla, gobernuak haiei ere «barkatu» egin dielako energia sortzeko zerga. Facuak «egiturazko neurriak» galdegin ditu, besteak beste, energien handizkako merkatuaren eredua aldatzeko, «espekulazioa eta konpainia batzuek bidegabeki jasotzen dituzten onurak amaitzeko».
Heganen barne inkestaren datuen arabera, 68 kideen artean 1.873 milioi euro fakturatu zituzten iaz. Datu horiek urrun daude 2019ko 2.615 milioietatik. Era berean, azken urteetako hazkunde joera errotik eten da. Azken hamarkadan, sektorearen fakturazioa %8,5 handitu zen urtero, eta lanpostu kopurua, %4.6. Alde horretatik, klusterrak nabarmendu du eskulan kualifikatuaren galera oztopatzea dela sektorearen erronka handietako bat.
Hegazkingintza zibileko bezeroak izan ziren beren erosketak gehien uzkurtu zituztenak. Boeing eta Airbus dira munduko bi hegazkin ekoizle handienak, eta bide batez euskal enpresen bezerorik onenak. Bada, bien datuak elkartuz gero, haien ekoizpenak %42 egin zuen behera iaz. Hala ere, sektoreak «iraun» egin duela uste du Heganek, baina «ziurgabetasunean» murgilduta dagoela. Pizkundea noiz iritsiko den iragartzen hasita, IATA izendatu du Heganek. Nazioarteko elkartearen ustez, aire garraioa 2024an itzuliko da bere onera.
Bestalde, eta aeronautikarekin jarraituz, Bain AEBetako inbertsio funtsa izan da ITP Aero erosteko eskaintza hoberena egin duena. Rolls Roycek eta erakunde publikoek egitasmo industriala garatuko duen bezero bat behar dute, eta, Aernnovaren ezezkoaren ondoren, Aciturri izan daiteke aukeratua.
Izan ere, administratzaileak uste du oraindik badagoela aukera Miasak edo haren zati batzuek lanean jarraitzeko. Horregatik, beste 63 langileek beharrean jarraituko dute, Miasaren jarduerari eusteko, eta ager daitezkeen inbertsiogileentzat interesgarriagoa izateko.
Miasa urriaz geroztik dago konkurtsoan, hartutako zorrak ezin ordainduta, eta otsailean hasi zuen likidazio prozesua administratzaileak. Miasak ibilgailuentzako abiadura kaxen urkilak ekoizten ditu. Enpresaren jabea Huarte familia da; frankismo beteko Nafarroako industrializazioaren arduradun nagusitzat jotzen den Felix Huarteren oinordekoak, alegia.
