Argindarraren prezioaren igoera gelditzeko Espainiako Gobernuak helarazi dion proposamen berria aztertuko duela agindu du Europako Batzordeak, baina zalantzan jarri du egungo merkatuaren diseinua aldatzea eta energia berriztagarrien eta gasaren prezioak bereiztea aukerarik onena izan daitekeela.

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako zinema-aretoen elkarteak auzitegira jo zuen establezimendu horietan kontsumitzeko debekuaren kontra helegitea aurkezteko. Auzia argitu bitartean eta premiazko neurri gisa, debeku hori indargabetzea eskatu zuen, baina EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota du eskaria.

Espainiako Gobernuak 90 euroko txeke bat sortu du kontsumitzaile zaurgarrienen berokuntza-gastuetarako; pertsona horiek bonu sozial termikoaren bidez jasotzen dituzten laguntzei gehitzen zaien txekea da. Erkidegoek egingo dituzte ordainketak, abendutik aurrera.

Lan erreformak iceberg baten modura egin du aurrera PSOEren eta Unidas Podemosen gobernuaren uretan, ia bi urtez, harik eta parez pare dagoen murruari buruzko erabakiak hartzeko garaia heldu den arte. Espainiako Gobernuak, hitzak alde batera utzi, eta erabakiak hartzeko faseari ekin dio, Europako Batzordearekin hartutako konpromisoak akuilatuta —Next Generation funtsen bigarren poltsarekin lotu dute lan erreforma: 13.793 milioi euro— , eta gobernu bazkideen artean hitzartutako asmo orokorrei forma emateko prozesuan azaleratu da izozmendiaren benetako neurria.

PPren 2012ko lan erreforma indargabetuko duela esateari utzi dio PSOEk aspaldi honetan, eta erreformaren «alderik kaltegarrienak» aldatzea zer den jakiteko arrastoak ematen hasi da orain. Edukirik kaltegarrienen kategorian ez lirateke sartuko negoziazio kolektiboarentzat egun finkaturik dauden lan itunen lehentasunak, eta, hortaz, enpresa ituna sektorekoaren gainetik utzi nahiko luke PSOEk, Yolanda Diaz Lan ministroak jakitera eman duenez. Ez da ukitu gabe geratuko litzatekeen eduki bakarra, kaleratze kolektiboen araudia ere bere hartan uztearen alde bailegoke Nadia Calviño Ekonomia ministroa.

Unidas Podemoseko ministroari erreformaren bolantea kendu, eta Calviño ministroari emateko urratsa egin du Pedro Sanchez presidenteak azken orduetan, eta Diazek garbi esan du Calviñok nahi duen negoziazio kolektiboaren ereduak «betikotu» egingo duela prekaritatea. Ekonomia ministroak, ordea, ukatu egin du desadostasun handi baten arazoa, eta esan du lan erreformari dagokionez «batasunekoa» dela gobernuaren jarrera. Paolo Gentiloni Europako Batzordeko Ekonomia komisarioaren aurrean adierazi du «akordio orekatu bat» lortuko duela Espainiako Gobernuak, «prekaritatea bukarazteko eta lehiakortasuna bermatzeko» aldi berean.

Bruselaren itzal luzea

Bruselak Next Generation funtsak emateko marra gorriak ezarri dituela aditzera ematen ari dira azken egunetan, hala gobernuko iturri ez-ofizialak nola oposizio neoliberala, eta presioa goraka doa, lan erreforma azalekoa izan dadin eta enpresaren aldeko malgutasuna bere hartan utz dezaten. CEOE patronala kaleratze kolektiboak orain bezain erraz eta merke egiteko arauei eustea exijitzen baitio gobernuari, eta ikusteko dago Sanchez presidentea patronalaren onespenik gabeko erreforma batekin aurrera egiteko gai den. Izan ere, Gentiloni komisarioari agindu dio «elkarrizketaren eta kontsentsuaren bidez» egingo dela erreforma. Argitzeko dago zein neurritan lotzen duen horrek CEOEren balizko beto bat errespetatzera, eta Unidas Podemosek lehenbailehen jakin nahiko luke Europako konpromisoak noraino heltzen diren.

Izan ere, zer nahi duen «argitzeko» eskatu dio Diaz Lan ministroak PSOEri, eta azal dezala zein duen benetako asmoa. Haren ustez, PSOEko gobernuko arduradunak «adierazpen ezberdinak» egiten ari dira egunotan, eta salatu du «gobernuaren zati bat», Ferrazeko alderdiarena alegia, oraindik erreformaren osagaiak eztabaidatzen ari dela.

Sindikatu abertzaleak adi

Hala, erreformaren inguruan Espainiako gobernu bazkideek duten talka gaiztotzen ari da, eta PSOEk dituen duda horiek piztu egin ditu eskuin muturrekoak eta neoliberalak, erreforma urardotu baten eskaerak indartzeko. Espainiako Bankuak, Pablo Hernandez de Cos gobernadorearen bidez, 2012ko erreforma defendatu du, eta Madrilgo gobernuari esan dio bere hartan uzteko egun enpresek lan itunak betetzeari uzteko duten aukera zabala. Lobby horren bozeramaileak dio «enpresek errealitate berrira egokitzeko dituzten mekanismoak» jaso behar dituela araudiak, betetzeari uzten zaion itunpeko langileen kalteak ahaztuta.

Eskuin muturrak mehatxuetara jo du gobernua estu hartu nahian. PPko presidente Pablo Casadok agindu du «Europako erakundeetan muturreraino» iritsiko direla erreforma indarrean sar ez dadin, oraindik ez jakin arren zer eduki jasoko dituen. Ohartarazi du Bruselak argi utzi duela «enpresarien adostasuna» behar duela erreformak, eta lan merkatuaren «malgutasuna» lortu behar dela.

Lan erreforma Espainiako eztabaida politikoaren erdigunean kokatu da, ez alferrik. CCOO eta UGT sindikatuek ez dute mobilizazioen aukera aipatu orain arte, egunotako fasea erabakigarria den arren, baina horiek ere laster hitz egin beharko dute gaiari buruz. Madrilen eta Bruselan erabakitzen denak Hego Euskal Herriko lan harremanen zelaia baldintzatuko duela ezin da ahaztu. 2012ko lan erreformak lan gatazken uholde bat eragin zuen, eta ELAk eta LABek bizirik eusten diote greba orokorrerako aukerari. Urte amaiera beroa dator.

EH Bilduk adierazi duenez, hori aurrekontu-akordiorako negoziazioan lagungarria izan daiteke; Foru Gobernua eta koalizio abertzalea Aurrekontua eztabaidatzen ari dira.

Astelehen honetan egindako manifestazio baten bidez, pentsiodunek eskaera egin diete bi erakundeei, Pentsioen Sistema Publikoaren pribatizazioaren aurkako jarrera aktiboa izan dezaten; Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak ostegunean egingo du manifestazioa Eusko Legebiltzarraren aurrean.

Astelehenean, urriaren 25ean, bost eguneko greba hasi da, hilaren 29ra arte; negoziazioa blokeatuta dagoela kontuan izanik, langileek ez dute baztertu greba mugagabeak deitzea.

225,36 euro/MWh kostatuko da argindarra astelehenean, 200 eurotik gorako hamabigarren egunean. Pedro Sanchez Espainiako Gobernuak iragarri duenez, dekretua onartuko dute asteartean, egoera zaurgarrian dauden 1,2 familiarentzat 100 milioi gehiago bideratzeko.

ELA kalera atera da EAJri, EH Bilduri eta Podemosi pentsioen murrizketak galaraz ditzaten eskatzeko. Era berean, lan erreforma indargabetzeari babesa emateko eskatu die sindikatuak alderdi politikoei.

ELA sindikatuak deituta, milaka lagun irten dira kalera gaur Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan. Helburua zen EAJri, EH Bilduri eta Elkarrekin Podemosi presio egitea Espainiako kongresuan lan eta pentsioen erreformak onar ez ditzaten. Mobilizazioen aurkezpenean, sindikatuak argi utzi zuen alderdi horien botoek erabakiko dutela onartuko diren ala ez «euskal langileen eta pentsiodunen aurkako neurri berriak».

Mitxel Lakuntza ELAko idazkari nagusian Bilboko manifestazioan izan da, eta haren amaieran hartu du hitza. Han ziren, besteak beste, Tubacexeko eta Novaltiako beharginak ere. Lakuntzak esan du datozen asteetan asko dagoela jokoan: «Hamarkada oso bat daramagu azken pentsio eta lan erreformen ondorioak pairatzen». Salatu du aurreko krisian diru publikoa bankuei eman zitzaiela, eta oraingoan enpresa handiei nahi diela eman Espainiako Gobernuak: «Hori da Pedro Sanchezek Europako Batasunarekin egin duen tratua».

📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢📢#U24Kalera #NoNosVendáisEnMadrid@LakuntzaMitxel

Nos jugamos mucho en las próximas semanas. Llevamos un decenio soportando las duras consecuencias de las últimas reformas de pensiones y laborales. pic.twitter.com/TiPextGM4U

– ELA sindikatua (@ELAsindikatua) October 24, 2021

Pentsioei dagokienez, adierazi du kezkatzeko arrazoiak «soberan» daudela: «Escrivá ministroak argi esan zuen, bi aukera soilik ditugu: edo beranduago jubilatu, edo gutxiago kobratu».

Lan erreforma bertan behera uztea, berriz, ezinbestekoa dela esan du. Batetik, «Euskal Herrian aplikatzen diren akordioak hemen adostutakoak direla bermatzeko»; eta, bestetik, «ABEEak ez daitezen bilakatu irabaziak dituzten enpresek kaleratzeak nahi bezela egiteko baliabide bat».

Lakuntzak azaldu duenez, erabaki horiek, «zoritxarrez», Madrilen hartzen dira eta ez Euskal Herrian, baina azpimarratu du euskal herriko alderdiek badutela gobernua baldintzatzeko gaitasuna: «Ez gaitzazue Madrilen saldu!», amaitu du.

Mobilizazioak jendetsuak izan dira gainontzeko hiriburuetan ere, adibidez, Donostian.

Hego Euskal Herriko lau hiriburuak bete ditugu @eajpnv @ehbildu eta @PodemosEuskadi_ interpelatuz pentsioen erreforma gelditu eta lan erreforma behingoz indargabetu dezaten.

Ez gaitzazue Madrilen sal! pic.twitter.com/fPXAfF9nrJ

– ELA Donostia (@ELAdonostia) October 24, 2021

Jarraitu irakurtzen: Bruselak zaintzen duen lan erreforma