Frantzian 14 erreaktore nuklear berri eraikitzea proposatu du Macronek. Frantziako presidenteak energia nuklearra sustatu nahi du datozen urteetarako, elektrizitatearen barne-ekoizpena bultzatzeko estrategia baten baitan.

Sektoreak neurri sorta bat proposatu dio Espainiako Gobernuari, besteak beste, sukursalek arreta pertsonalizatuagoa eskaintzea, bai aurrez aurre baita telefono bidez, edo kutxazainak edo aplikazio mugikorrak eskuragarriagoak egitea.

PSE-EEk eta EH Bilduk akordioa lortu dute Iruña Okan 2022ko aurrekontuak onartzeko. EH Bilduren bozeramailea pozik agertu da “pertsonak erdigunean jarri eta trantsizio energetikoan aurrera egitea ahalbidetzen duen” akordioa lortu dutelako.

Sindikatu baten indarra bi modutara neur daiteke: hauteskunde sindikaletan lortzen dituen ordezkarien arabera eta hileroko kuota ordaintzen duten afiliatuen arabera. Arlo batean zein bestean gora egin duela nabarmendu du LABek, eta duela bost urteko «sindikalismoa birpentsatu» eta sektore berrietara gerturatzeko urratsarekin lotu du.

Atzo zabaldutako datuen arabera, LABek 2017az geroztik %12,4 handitu du afiliatuen kopurua. 2021. urtea 46.178 kiderekin amaitu du: bost urte lehenago baino 5.095 gehiagorekin.

Gainera, kide berrien artean %56 emakumeak izan direla nabarmendu du Izaskun Garcia Bordagarai LABeko Antolakuntza idazkariak, «sindikatuaren antolaketa eta ekintza sindikalean egindako urrats feministen ondorio». Industriako eta sektore publikoko gotorlekuak alde batera utzi gabe, azken urteetan sindikatu abertzaleak zerbitzuetara ere zabaldu du begirada, han baitaude, oro har, baldintzarik prekarioenak. Sektore horretan emakumeak dira gehiengo, eta horrek azaldu dezake emakumeen afiliazioa gizonena baino gehiago handitu izana.

Kuota sistema berria

Bilbon egindako agerraldian, Igor Arroyo LABeko idazkari nagusiaren albokoak azaldu zuen diru sarreren araberako kuota sistema berri bat indarrean jarri dutela, hilero ordaindu beharrekoa ez dadin muga bat izan sindikatuaren zerbitzuak eta babesa jasotzeko. «LAB langile guztiontzako tresna eraginkorra izan eta LABen afiliatzeak denon eskura egon behar du», adierazi du Arroyok.

Horrela, 2.000 eurotik gorako soldata dutenek apur bat gehiago jarriko dute, eta gutxiago soldata txikiagoak dituztenek. Gehienez, hilean 21,33 euroko kuota ordainduko dute hilean 2.001 eurotik gorako soldata edo pentsioa dutenek; 18,30 euroko kuota izango dute 1.201-2.000 tartean daudenek; 13,66 eurokoa 965-1.200 euro artekoek; 9,11 eurokoa 706 eta 965 euro artekoek; eta bost eurokoa 706 eurotik beherako errenta dutenek.

«Ideia honek harremana du sindikatuen muinarekin. Sindikatuak badira langile bakoitzaren egoerari konponbidea emateko tresna. Baina sindikatuek, batez ere, langileon arteko elkartasuna praktikan jartzeko eta klase gisa ahalduntzeko tresnak behar dute izan», azaldu zuen Arroyok. Sindikalizatzeko deia egin die langileei, «langile klase osoaren eskubideak defendatzeko».

LABek ez ezik, ELAk ere gardentasunez jokatzen du bere kideei buruzko informazioa zabalduta. Azaroan egin zuen bere azken kongresua sindikatu horrek, eta orduan azaldu zuen azken lau urteetan 2.000 afiliatu berrik eman dutela izena, eta batzarrera 100.925 afiliaturekin iritsi zela. Krisi ekonomikoak eragindako enplegu galeraren ondorioz, 98.960 afiliaturekin egin zuen 2017ko bilera orokorra, baina dagoeneko eten du joera hori, eta 100.000 afiliatuen langa igaro du berriz. Dena den, oraindik urrun du 2008ko kopurua, 109.318 afiliatu zituen orduan, eta 2012kotik behera dago: 105.312 afiliatu.

Hauteskunde sindikalak

Ordezkaritza sindikalari dagokionez, LABek nabarmendu du azken bost urteetan gehien handitu den sindikatua dela. Zehazki, 433 ordezkari gehiago ditu 2017an baino, 4.668 guztira. Ehunekoetan, %18,13tik %19,24ra igaro da Hego Euskal Herri osoan.

Gutxiago bada ere, tarte horretan hazi egin dira ELA (%36,15etik %36,33ra) eta CCOO (%20,15etik %20,22ra) ere. Lau sindikatu nagusien artean pisua galdu duen bakarra UGT da, baina ez asko (%14,43tik %14,31ra), azken urtean kuota handitzea lortu baitu.

Hain zuzen ere, azken kopuru horri erreparatu dio UGT-Euskadiko idazkari nagusiak, Raul Arzak. BERRIAri iaz eskainitako elkarrizketan, Arzak ziurtatu zuen sindikatuak eten egin zuela azken urteetako beheranzko joera, eta atzo zabaldutako datuek adierazpen hori baieztatu dute.

Hain zuzen ere, UGTk 1.892 ordezkari ditu Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako lantegietan, 2020 amaieran baino 126 ordezkari gehiago. Portzentajeetan, %10,19tik %10,56ra igo da. Bizkaian eta Gipuzkoan sindikatu handienetan laugarrena da UGT, baina Araban hirugarren da, LABen aurretik.

Aldi berean, hiru lurralde horietan azken urtean pisu erlatibo pixka bat galdu dute sindikatu abertzaleek: 0,29 puntu portzentual jaitsi da ELA, eta 0,05 puntu LAB. Nolanahi ere, nagusitasunari eusten diote: alde handiz, ELAk du ordezkari gehien (%40,98), eta LAB da bigarrena LAB (%19,85), CCOOren aurretik (%18,71).

Zenbaki horiek ongi ikusi ditu Arzak: «Langileak ikusten ari dira sindikatu eredu bat negoziatzen duela, mobilizatzen duela, akordioak lortzen dituela, eta langileen baldintzetan eragina duela».

Nafarroan, berriz, nagusitasunari eusten dio CCOO-UGT bikoteak, baina urrun dute ordezkaritzaren erdia baino gehiago zuten garaia. Zehazki, UGT da ordezkari gehien duen sindikatua (%24,58), baina gerturatu egin zaizkio CCOO (%24,16), ELA (%22,85) eta LAB (%17,29).

Enpresa batek 40.000 oiloko etxalde erraldoi bat eraiki nahi du Tresponden. Radio Vitoriak jakin ahal izan duenez, Ovo 12 konpainiaren egitasmoa da. Enpresak Hobea bezalako arrautza markak merkaturatzen ditu. Kooperatibak obra eta jarduera lizentzia eskatu dio dagoeneko Iruña Okako Udalari.

AHT Bilbon eta Gasteizen integratzeko protokoloa sinatu dute Espainiako Gobernuak eta EAEko erakundeek. Iñaki Arriola sailburuak, Raquel Sanchez ministroarekin, Ramiro Gonzalez ahaldun nagusiarekin eta Juan Mari Aburto eta Gorka Urtaran alkateekin batera, parte hartu du.

Espainiako Gobernuak gutxieneko soldataren igoera onartu du UGT eta CCOOrekin eta CEOEren babesik gabe. CEOEk errefusatu ondoren, igoera sindikatuen babesarekin soilik onartu da berriro, iragan irailean onartutakoaren antzera.

Ezusterik ezean, Espainiako Gobernuak mila euro gordinera igoko du SMI lanbide arteko gutxieneko soldata. CEOEren babesik gabe egingo du, patronaleko zuzendaritzak iragarri duelako ezin duela onartu Madrilek aurtengorako proposatu duen 35 euroko igoera. Errazagoa izango zaio CCOO eta UGT sindikatuen babesa lortzea, mila euroren proposamena haiena delako, gutxieneko gisa. Gaur dira amaitzekoak negoziazioak. Igoerak Hego Euskal Herriko 52.000 langileri eragingo die, gutxi gorabehera.

Iazko irailaz geroztik, urtean 13.510 euro gordinekoa da soldata hori, eta 14.000ra igoko da orain. Hori zenbat da, garbi? Atxikipen eta kotizazioei eragiten dieten egoera pertsonal ugari daude, baina, eredu bat jartzearren, jardunaldi osoko kontratua duen seme-alabarik gabeko 30 urteko langile batentzat, 12.350 euro garbi lirateke urtean. Eta soldataka? Hamalau ordainketa badira, 870 euroko hamabi soldata eta 945 euroko bi estra; hamabi ordainketa badira, berriz, 1.030 euro hilean.

Kopuru zehatzik ezean, Hego Euskal Herrian 52.000 inguru lirateke hortik behera dauden langileak. Zaintzan, banaketan, nekazaritzan edo ostalaritzan dihardute gehienek. Enpresari elkarteek, baina, igoera hori «onartezina» dela esan dute, eta 2019az geroztik %30 igo dela gutxieneko soldata. «Nekazaritzan eta eskulan intentsiboa behar duten sektoreetan (garbiketa, ostalaritza…) ezingo dute jasan: urteak daramatzate askotariko gainkostuei aurre egiten», argudiatu dute enpresariek, ohar bidez.

Adostasunik ez

Sindikatuek, aldiz, begi onez ikusten dute igoera. Urte hasieran «gutxienez» mila eurorainokoa izan behar zuela esana zuten, KPIaren igoera handiari aurre egiteko. Era berean, gobernuari eskatu zioten igoerak atzerako eragina izan zezala: urtarrileko soldatan ere aplika zedila, alegia. Yolanda Diaz lan ministroak hala izango zela esan zuen herenegun. Lan erreforma bultzatzeko sindikatuen eta enpresarien arteko adostasunak izan duen garrantzia goratu zuen Diazek. Gutxieneko soldatarekin, baina, ez darabil irizpide bera.

Sindikatuen helburua 2023an 1.063 euroraino igotzen jarraitzea da. Hori Espainiako batez besteko soldataren %60 da. Hego Euskal Herrian, baina, batezbestekoa handiagoa da, eta, ehuneko bera aplikatuz gero, 1.400 eurokoa beharko luke SMIak. Europako Gutun Sozialak gomendatzen du bi soldaten arteko proportzio hori.

Langile bat hil da Barakaldoko obra batean. Lan-istripua 15:45 inguruan gertatu da, Maiatzaren Lehena kalean. Beharginak 62 urte zituen.

CEOEk lanbide arteko gutxieneko soldata 1.000 eurora igotzea errefusatu du. CEOEren eta Cepymeren hitzetan, “lan kostuak igo eta enpresen irabazteko tartea mugatu dezakeelako (…) etorkizunean ekonomiak dinamismo gutxiago izan dezake eta lanpostu gutxiago sor ditzake”.