Industria garai gogorrean da. Energiaren garestitzeak eta osagaien krisiak laino beltzak zabaldu ditu epe motz eta ertainean. Egoera horretan, baina, argi izpiak ere agertzen dira, eta horietako bat dira Ingeteamen iragarpen onak. Argindarra bihurtzeko osagaiak ekoizten dituen euskal enpresak espero du hurrengo hiru urteetan mila langile berri kontratatzea, horietatik 250 Euskal Herrian. Tarte horretan, %44 handitu nahi du fakturazioa, mila milioi euroraino. «Hiru urteko hau inflexio puntu bat izango da, argindar jasangarriarena, eta eragile garrantzitsua izan nahi dugu», iragarri du Adolfo Rebollo Ingeteameko kontseilari ordezkariak.

Ingeteamek hurrengo hiru urteetarako bere negozio plana aurkeztu du. Gaur egun, 800 milioi euroko eskari poltsa du, «sektore eta eremu geografiko anitzetan» —ekoizpenaren %80 esportatzen du—, eta horregatik dago hain baikor. Egun 4.100 langile ditu hainbat plantatan, eta espero du 2024an 5.100 izatea. Horietatik 1.601 daude Euskal Herrian, eta 2024rako 1.850 izango direlakoan dago Rebollo. Hori lortzeko, inbertsiorako bide orri bat diseinatu du, eta arreta berezia jarri du energia berriztagarrietan. Enpresaren arabera, berriztagarrien merkatua «oso bizkor haziko da», eta hor ikusi dute mila milioi euroko fakturaziora iristeko negozio habia. Ekoizpenaren %70 norabide horretan joango dela sinetsita daude.

Ingeteamek egun bost planta eta laborategi ditu Euskal Herrian: Ortuellan (Bizkaia), Zamudion (Bizkaia), Beasainen —Indar Electric— (Gipuzkoa), Sesman (Nafarroa) eta Sarrigurenen (Nafarroa). Hurrengo urteetan berritu egingo ditu, eta Sesmakoa handitu. Era berean, planta berri bat eraikiko du Nafarroan. Taldeak 210 milioi euroko inbertsioa egingo du: 140 milioi berrikuntzarako eta 70 milioi azpiegituretarako. Horiez gain, beste 23 herrialdetan ditu lantegiak, eta apustu handia egingo du Milwaukeen (AEB) duena berritzeko.

Emaitza xumea

Hurrengo hiru urteetako plan estrategikoa da hori, eta aurrekoan (2019-2021) negozio helburuaren %97 lortu du. «Errentagarritasun iraunkorra izan dugu, baina helburuaren azpitik. Pandemiak, energiaren eta lehengaien kostuak, hornidura eta logistika arazoak… zama handia izan dira», azaldu du Rebollok. Horiek hala, iaz 675 milioi euroko fakturazioa izan zuen —helburua 730 milioietara iristea zen—, eta 13,5 milioi euroren irabazi garbiak.

Hirurtekoaren zenbakiak kontuan hartuta, %6ko hazkundea izan du 2018arekiko. «Emaitza xumea», kontseilariaren ustetan. Hala ere, enpresaren arabera, bete dituzte lantaldearen inguruko helburuak. Alde horretatik, Ortuellako plantaren irekiera nabarmendu du Ingeteamek. Egun 100 langilek dihardute han, eta garraio zein siderurgia sektoreetan erabiltzen diren transformadoreak egiten dituzte.

Emaitza apala, baina egoera ona, horrela laburbildu daiteke Ingeteamen erradiografia. Enpresa «zorrik gabe» dago, eta zenbakiak onak dira; beraz, ez du merkatuetara joko finantzaketa bila. Alegia, ez du burtsara irteteko asmorik, eta sorrera-bazkideek ez dute beren parte hartzea murrizteko asmorik. Kutxabanken inguruan galdetuta, Rebollok ez du aurreikusten berriro ere bere parte hartzea murrizteko haren asmo bat duen. 2018an zati bat saldu zuen, eta akzioen %24tik %15,9ra igaro zen.

Bilboko portutik sartzen den gasak gerra finantzatzen duela salatu du Greenpeacek. Gas eta petrolioaren esportazioak “Putinen gerra-makineria finantzatzen” duela salatu du Greenpeacek. Gainera, Moskuk “Europaren menpekotasun energetikoa arma gisa erabiltzen” duela erantsi du.

EBZren hazkunde eta inflazio aurreikuspenak okerrera, Ukrainako gerraren ondorioz. Edonola ere, EBk Errusiaria ezarritako zehapenak beteko ditu eta edozein erabaki onartzeko prest dago.

1.000 pertsona kontratatu eta elektrifikazioari bide emango dion teknologian buru izan nahi du Ingeteamek. Ingeniaritza elektrikoan diharduen enpresa honen plan estrategikoa teknologian nahiz instalazioetan oinarrituko da. 2024 bukaerarako 5.100 langile izango ditu konpainiak.

Gasolioaren prezioak atunontzien bideragarritasuna kolokan jartzen duela ohartarazi dute armadoreek. Anertz Muniategi ANABAC Atunontzi Armadoreen Elkarteko zuzendari nagusiak ohartarazi duenez, Italiako flotak jarduera bertan behera utzi du dagoeneko.

Olaberriako Arcelorren, Sestaoko ACBn, Michelinen, Mercedesen edo Arangureneko eta Hernaniko paper-fabriketan ekoizpena gelditu behar izan dute, argindarraren prezioaren gorakadagatik edo hornidura faltagatik.

Behargin bat hil da Baionan. Garabi bat gidatzen ari zela, erori egin da etxebizitza baten gainera eta gidaria hil egin da.

Europako Batzordeak energia merkatuen inguruko jarrera aldatu du, eta prest agertu da argindarraren gehieneko prezioa «aldi baterako» mugatzeko. Gasaren «etengabeko» garestitzeak argindarraren prezioa igoarazi duen honetan, horri aurre egiteko behin-behineko neurri sorta bat aurkeztu du. Apiriletik aurrera sartuko lirateke indarrean, ACER energia arautzen duten erakundeen lankidetza agentziari agindu dion txostenaren ondorioak jasotzean. Epe motzeko neurriekin batera, Errusiako gasarekiko mendekotasuna txikitzeko nahia ere plazaratu du.

Argindarraren prezioak markak hautsi ditu berriz ere. Ukrainako gerrak gasa garestitu du, eta, haren eraginez, sistema marjinalistaren lotsak azaleratu dira. Hego Euskal Herrian, 545 euro ordaindu zen megawatt-ordua batez beste atzo, eta, Ipar Euskal Herrian, 540 euro. Arazoak Europa osoa astindu du, eta EBk hura konpontzeko «erreminta kutxa» adostu du.

Preziorik garestienak mugatzeko estatuen ahalmena da deigarriena. Dena den, batzordeak zehaztu du «aldi baterako» eskubide bat litzakeela, «larrialdi egoera» bati aurre egiteko onartua. Beste neurri bat izan daiteke, esaterako, enpresa elektrikoen irabaziei behin-behineko zerga gehigarriak ezartzea. Espainiako Gobernua neurri hori indarrean jartzen saiatu zen iazko abenduan, eta asmoa urardotu behar izan zuen, argindar konpainien presioaren eraginez.

Gas gutxiago erabili

Epe luzera, Errusiako gasarekin duen mendekotasuna txikitu nahi du EBk. Horretarako, trantsizio ekologikoa «bizkortuko» du, gas biltegiak handituko ditu, eta gas hornitzaileak dibertsifikatu. Europak kontsumitzen duen gasaren %40 Errusiatik dator, eta hori zama handiegia da, Ursula von der Leyen batzordeko presidentearen ustez: «Independentzia behar dugu Errusiaren gasarekiko. Ezin gara fidatu esplizituki mehatxatzen gaituen hornitzaile batekin».

Europak %30 gas gutxiago kontsumitu nahi du urtero, eta, bide horretatik, 2030erako bi heren murriztuko luke Errusiako gasarekin duen mendekotasuna. Alderatzen jarrita, iaz 155.000 milioi metro kubo erosi zizkion Errusiari, eta EBren asmoa da zortzi urte barru gas kontsumo osoa 100.000 milioi metro kubokoa izatea. Horretarako, apirilean lege proposamen bat aurkeztuko du, zeinaren arabera urriaren 1erako kontinenteko gas biltegiek %90ean egon beharko baitute. Arau hori betetzeko, estatuen arteko kontrol eta elkartasun printzipio batzuk ezarriko ditu.

Eta nola aplikatuko da printzipio hori? Besteak beste, estatuek gasa elkarrekin erosteko modua emanez, eta hornitzaileekin harremanak erraztuz. Batzordeak zehaztu duenez, datorren negurako 500.000 milioi metro kubo gas likidotu inportatu ditzake Qatarretik, AEBetatik edo Afrikako ekialdeko herrialdeetatik.

AEBak prest azaldu dira azkenengo urteetan beren etsai handienetakoak izandako bi herrialderi jarritako zigorrak altxatzeko: Venezuelako eta Irango ateak jo ditu petrolio gehiago ekoitz dezatela eskatzeko. Orain arte, Errusiako gasa eta petrolioa AEBek eta Europak ezarritako zigorrez libratu dira, Europak duen mendekotasun handiagatik. Baina azken egunetan ugaritu egin dira boikotaren aldeko ahotsak. Bada, AEBek Errusiako gasa eta petrolioa erosteari utziko diote, eta hasi dira beste merkatu batzuetan horren ordezkoa bilatzen. Erabakia sinbolikoa litzateke, inportatzen duen petrolio guztiaren %8 baino ez baita Errusiakoa; Europaren kasuan, %53.

Nicolas Maduro Venezuelako presidenteak eta Jen Psaki Etxe Zuriko bozeramaileak baieztatu dute bi gobernuetako ordezkariak asteburuan bildu zirela Caracasen, «agenda bateratu» bat adosteko, «segurtasun energetiko globalaren alde». Ez da xehetasunen berririk, baina onartu dute zehazki petrolioaz hitz egin zutela. Eta Maduro laguntzeko prest agertu da: «Petrolioaren merkatua egonkortzeko ekinaldietan parte hartuko dugu». Horren harira, esan du herrialdeak ahalmena izango lukeela bere ekoizpena eguneko hiru milioi upelera igotzeko. AEBek 2019tik ezartzen dizkioten zigorrak direla medio, eguneko 800.000 upel inguru ekoizten ditu orain.

Venezuelako Gobernuak ez du gaitzetsi Errusiaren inbasioa, baina Madurok bere azken agerraldian nabarmendu du «diplomaziaren, hitzaren eta egiaren garaia» dela, eta ezin dela egon «bakeari eragiten dion gerra baten alde».

Irango aukerari buruz, berriz, aurreko astean jakin zen IAEA Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziaren buruak herrialde horretako goi funtzionarioekin bildu direla, 2018an ezarritako debeku batzuk etetea aztertzeko. Akordioa lortuko balitz, Iranek 4,5 milioi petrolio upel ekoitziko lituzke eguneko; orain, 2,5-3 milioi ekoitz ditzake gehienez.

Shell, barkamen eske

Shell konpainiak, berriz, iragarri du «berehala» utziko diola Errusiako petrolioa erosteari, ez dituela eperako kontratuak berrituko, eta Errusiako konpainietan dituen aktibo guztiak salduko dituela. Joan den astean petrolio erosketa bat egin eta horren harira kritikak jaso ondoren hartu du erabakia.

OLABERRIA. Argindarraren prezioa dela eta, Arcelor Mittalek Olaberrian (Gipuzkoa) duen lantegiak ekoizpena eten zuen atzo hamasei orduz. Enpresak azaldu duenez, egunero erreparatuko dio hurrengo egunean argindarrak izango duen prezioari, eta horren arabera hartuko ditu produkzioarekin lorturiko erabakiak. Arrazoi beragatik, aurretik ere egin dituzte produkzio etenak Olaberrian eta Bergaran. Taldeak Euskal Herrian dituen altzairutegi guztiak elektrikoak dira. Argindarra inoizko preziorik garestienean ordaindu zen atzo (545 euro MWh) eta pixka bat merkeago gaur (473 euro).