AEBetako Erreserba Federalaren bidea hartu du Europako Banku Zentralak, eta hark ere moteldu egin du interes tasak igotzeko erritmoa. Uztaileko eta urriko bileretan 0,75 puntuko igoerak egin ondoren, gaurko bileran 0,50 puntu handitu ditu interes tasak. Horrenbestez, bankuek %2,5eko interesa eman beharko diote EBZri maileguen truke, eta EBZk %2ko interesa emango die gordailuengatik.

Baina mailegu bat eskatu behar dutenek edo hipoteka berritu behar dutenek ez dute pozik egoteko arrazoirik, EBZk nabarmendu baitu hurrengo bileretan ere interes tasak igo egingo dituela, «nabarmen eta etengabe». Garbi geratu ez zaionarentzat, Christine Lagarde EBZko presidenteak behin eta berriro errepikatu du formula hori bere agerraldian, eta gehiago ere esan du: igoerak 0,50ekoak izatea da oraingoz banku zentralaren asmoa. «Baina datuek baldintzatuko dute», gaineratu du.

Onartu du ez dela aho batez hartutako erabakia izan, bankuko belatzek 0,75 puntuko igoerarekin jarraitzeko eskatzen zutelako. «Norabidean adostasuna orokorra da, baina denek ez dute bat egin taktikan».

Lagardek ziurtatu du «luzea» izango dela inflazioaren aurkako borroka, eta tasak igoko dituztela «maila murriztaile» batera iritsi arte. Orain tasak igota, eskaria apaldu nahi du banku zentralak, horrek atzeraldia ekar dezakeen arren, argudiatu duenez hori delako biderik onena etorkizunean berriro inflazio handia ez izateko.

Atzeraldi hori etorriko da, baina Lagardek azaldu du «laburra eta apala» izango dela. Berez, banku zentraleko ekonomistek uste dute eurogunea atzeraldian dagoela, 2022ko azken hiruhilekorako %0,2ko uzkurtzea iragarri dutelako beren aurreikuspen berrituetan. 2023ko lehen hiruhilekoan jarraitzekoa da atzeraldia (-%0,1), baina gero suspertze txiki bat izango dela uste dute, eta 2023ko urtea %0,5eko hazkundearekin amaituko duela. Datu hobeak iragarri dituzte hurrengo urteetarako:%1,9 2024an, eta %1,8, berriz, 2025ean.

%6,3ko inflazioa 2023an

Baina, aurreko urteetan ez bezala, EBZk argi utzi nahi izan du bere kezka nagusia inflazioa dela, eta horri buruzko iragarpen beltzak egin ditu, «eztabaidagarriak», Vitor Constancio hainbat urtez bankuko lehendakariorde izandakoak aipatu duenez.

EBZk aitortu du inflazio handiak hasieran uste zuten baino gehiago iraungo duela. Aurten, batez beste, %8,4ko inflazioa izango du euroguneak, eta %6,3ra jaistekoa da datorren urtean. Jaitsiera horrek jarraitu egin beharko luke 2024. urtean (%3,4), eta 2025ean hurbilduko da banku zentralak gogoko duen mailara (%2,3).

Interes tasak orain 0,5 puntu eta ez 0,75 puntu igotzearen arrazoien artean dago inflazioak eurogunean goia jo duen lehen zantzuak agertzen ari direla. Urrian, %10,6ra iritsi zen, baina Eurostaten datu aurreratuak dio azaroan %10era jaitsi zela. Abenduan ere pixka bat apaltzea espero du EBZk, baina gero gora egitea urtarrilean eta otsailean.

Euskal Herrian aurretik jo zuen goia, eta aurretik hasi zen beherakada. Hego Euskal Herrian, uztailean %10,7ra iritsi zen urte arteko prezio igoera, baina, orduz geroztik, apaldu egin da, eta azaroan %6,7koa zen urte arteko inflazioa. Ipar Euskal Herriko daturik ez dago, baina han ere ez da urrun ibiliko, Frantziak %6,2ko inflazioa izan baitu azken urtean, Inseek atzo azaldu zuenez.

Zor programa

Atzoko bileraren beste erabakia EBZk azken urteetan ekonomia sustatzeko pilatu duen zor publikoari eta pribatuari buruzkoa da. Bost bilioi euro ditu kutxetan banku zentralak, eta pisu hori arintzen hasi da. Inoiz halakorik ez duela egin onartuta, zuhur jokatu du: EBZk erabaki du APP zorra erosteko programaren bitartez erositako zor guztia berriro ez inbertitzea bonuak epemugara iristen direnean. 2023ko martxotik hasita, hilero 15.000 milioi euro kenduz hasiko du prozesua, eta hurrengo bileretan erabakiko du erritmo horri eusten ote dion.

Tentuz jokatu behar du EBZk gai horretan. Orain arte euroguneko kideek beren zorraren truke ordaindu beharreko kopuruak ez dira asko igo. Baina kezka badago, batez ere Italiari begirakoa, zor oso handiak baititu. Gaur-gaurkoz, Italiako zorra ia %4ko interesa ordaintzen ari da bigarren merkatuan; Espainiarena, berriz, %3tik gertu da, eta Frantziakoa, %2,5 inguruan.

«Moteltze handi batekin ari gara amaitzen aurtengo urtea, eta, hurrengoan, joera hori areagotu egingo da. Hala ere, euskal ekonomia ez da atzeraldian sartuko». Jose Ignacio Zudaire Bilboko Merkataritza Ganberako presidenteak hobetu egin ditu erakunde horrek aurtengo uztailean 2023rako eginiko iragarpenak. Horrek, baina, ez du esan nahi baikorra denik: «Enpresen artean zuhurtzia da nagusi». Ganberaren kalkuluen arabera, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ekonomia %4,3 handituko da aurten, eta %2,1 2023an. Datu hori apalagoa izango da Bizkaian, %1,8 haziko dela iragarri baitute.

Gabonen bueltan, ekonomia erakundeek eta bankuek kristalezko bola ateratzen dute. Hainbat iturri kontsultatu, eta haien iragarpenak ezagutarazten dituzte. Ganberak, esaterako, kide diren enpresei eginiko inkesten emaitzekin gurutzatzen ditu. «Munduko ekonomia moteltzen ari da, are gehiago herrialde garatuetan, eta euskal ekonomia ez da salbuespena. Hala ere, gure iragarpenak Europakoak baino hobeak dira. Eurogunean %0,5eko hazkundea espero da, eta baliteke herrialderen bat atzeraldian sartzea», azaldu du Zudairek.

Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ekonomia %5,6 handitu zen iaz, pandemia osteko susperraldiaren ondoren. Ganberaren ustez, 2024. urtera arte itxaron beharko du berriz ere giro baikorrean murgiltzeko. «2023a ez da urte erraza izango», ohartarazi du: «Urte osoa beharko dugu burua altxatzeko, eta ez da gure iritzia bakarrik: enpresen %59k aurreikuspen ezkorra egin dute». Zerbitzuen sektoreko enpresak dira ezkorrenak, eta Zudairek azaldu du beldur horren zergatia: «Kontsumoa jaitsiko den beldur dira; egoera zaila ikusten dute. Jendeak gutxiago kontsumituko duela uste dute. Hain zuzen ere, merkataritzak balantze negatiboa izan du aurten».

Ganberak uste du hurrengo urtean inflazioak altu jarraituko duela, eta, ondorioz, zail ikusten dute interes tasak jaistea. Horiek horrela, Bizkaiko enpresen %23k onartu dute maileguak lortzeko arazoen beldur direla. Horren harira, onartu du inbertsio egitasmo batzuei eragin diela dagoeneko: «Enpresek ez dituzte bertan behera utzi, baina bai atzeratu. Egia da finantza erakundeen baldintzek ez dutela mesederik egiten». Siderurgia enpresek nozitu dituzte zailtasunik handienak.

Langabeziari dagokionez, Bizkaiko gaur egungo tasa %9,6 da —%8,3 da Araba, Bizkai eta Gipuzkoan—, eta nabarmendu du 2019an, pandemiaren aurretik, datu hori %10,58 zela. Era berean, azaldu du urte hartan 490.000 langile zeudela izena emanda Gizarte Segurantzan, eta orain 498.000 direla.

Egonkortasuna enpleguan

Hurrengo urterako ez du aldaketa handirik espero enpleguan: «Bizkaiko enpresen %80,5ek uste dute langile kopuruari eutsiko diotela. Iragarpenetan zuhurrak izan daitezke, baina ez dirudi erabaki drastikorik egongo denik». Datua borobiltzearren, %9,7k langile kopurua handitzea espero dute, eta %9,8k murriztea. Arlo horretan, nabarmentzekoa da lurraldeko eraikuntza enpresen ezkortasuna, lautik batek uste baitu langile kopurua murriztu beharko duela 2023an (%25,1).

Egun bakarrekoa izan behar zuen 2022. urteko azken Europar Kontseiluak, eta xede hori behintzat bete zuten atzo Batasuneko buruzagiek. Egia da, era berean, gai arantzatsuenak eta erabaki pisuenak atzeratu egin zituztela, ekonomiaren alorrean behintzat.

Besteak beste, atzo berriz ere agerian geratu zen herrialde nagusien artean banaketa handia dagoela oraindik, ikusteko nola erantzun Joe Bidenen plan berdean jasotakoei.

Urtarrilean AEBetan indarrean jarriko den Inflazioa Txikitzeko Legearen arabera, Washingtonek ia 370.000 milioi euro gastatuko ditu bere industria laguntzeko energia trantsizioan. Eta, besteak beste, legeak laguntza berezi bat jasotzen du, 7.500 dolarrekoa, auto elektrikoa erosten duten estatubatuarrentzat, baina autoak Ipar Amerikan egindakoa izan behar du. Buy American politika horrek (erosi Amerikakoa), hasieran, AEBetan ekoitzitako auto elektrikoak soilik aipatzen zituen, baina Kanadan eta Mexikon egindakoak ere sartu dira, herrialdeak kexatu egin zirelako.

Aldiz, Europatik egindako kexei berriz ez die men egin Bidenek, Batasuneko herrialdeen haserrerako. Frantzia da gogorren agertu diren herrialdeetako bat, eta Emmanuel Macronek atzo bertan berretsi zuen aldaketak egiteko beharra eta xede horretarako Europa mailako funts bateratu baten aldeko mezua. «Azkarrago joan behar dugu, arauak sinpletu, erantzun makroekonomiko bat eman, eta estatubatuarrek egin duten eginahalaren pare jartzeko laguntza maila izan, estatu mailan eta Europan».

Eztabaida funts bateratuaz

Europa mailako laguntza da, hain zuzen, AEBei erantzunez Europa berriz industrializatzeko politikak adosteko zailtasun handienetakoa. Alemaniak eta Herbehereek ez dute begi onez ikusten industria politikarako funts bateratu bat sortzea, baina, aldi berean, beren herrialdeetan laguntza plan handiak onartzen ari dira, beren gihar finantzario handiagoari esker.

Atzo, herrialdeek erabaki zuten Europako Batzordeari eskatzea proposamenak egiteko «Europaren oinarri ekonomiko, industrial eta teknologikoa babesteko». 2023ko urtarril bukaerarako aurkeztu beharko lirateke proposamen horiek, eta otsailaren 9-10erako hitzartu duten kontseilu berezian aztertuko dira.

Edonola ere, Ursula Von der Leyen Europako Batzordeko presidenteak joan den asteazkenean herrialdeei bidalitako gutunean jada agertu zuen plan baten zirriborroa, funts bateratu baten ideia jasotzen zuena. Besteak beste, teknologia berdeetarako, energia berriztagarrietarako eta karbonogabetzerako laguntza publikoak erraztea proposatu zuen Von der Leyenek, eta horiek «subiranotasun funts» batekin osatzea, zeina uda aurretik aurkeztuko litzatekeen.

56 urteko langile bat hil da Mungian, pabilioi bateko teilatutik erorita

EBZk ehuneko puntu erdi igo ditu interes-tasak, % 2,5eraino, 2008tik izan duen mailarik altuenera. Europako Banku Zentralaren arabera, interes-tasak “are gehiago igo beharko dira” prezioen igoera geldiarazteko.

BBVA Researchek gorantz berrikusi du Euskadiko BPGren hazkundea 2023an, % 0,8ra arte. Euskal Autonomia Erkidegoa, Nafarroa eta Galizia dira goranzko berrikuspenen buru 2023an. Kontsumoa moteltzen hasi da inflazioaren erruz, eta turismoaren bultzadak ere atzera egin dezake.

Zirt edo zart. Ulma eta Orona kooperatibetako bazkideek bihar erabakiko dute Mondragon korporaziotik irten nahi duten ala ez. Haiena da hitza, eta haiek erabakiko dute beren enpresa non egotea nahi duten eta non ez. Donostian egingo dituzte biek gaiaz eztabaidatzeko ezohiko batzarrak: Illunben egingo du Oñatiko kooperatiba taldeak (Gipuzkoa); eta Ideo bere egoitza nagusian Hernaniko kooperatibak (Gipuzkoa). Halere, giroa guztiz zakartuta dagoela egingo dituzte bilkurak. Ia hautsita baitaude Arrasateren, Oñatiren eta Hernaniren arteko loturak, elkarren arteko mezu eta akusazio gogorrak tarteko.

Bi aldeek azkenera arte luzatu dituzte bazkideei mezuak zabaltzeko aukerak. Mondragonek, esaterako, urrats bat aurrera egin du, eta bi kooperatibetako bazkideei nabarmendu die zeintzuk diren elkarrekin segitzearen onurak. Ulmak eta Oronak «presio» egitea eta «esku hartzea» egotzi arren, korporazioak ez die horren erraz joaten utzi nahi, eta kooperatibistei azken deia egin nahi izan die geratzearen aldeko botoa emateko.

Askotariko bideak eta moduak erabili ditu horretarako. Sentimenduen amua erabili du, adibidez, Tu Lankide agerkari digitalean argitaratutako bideo batekin. Kooperatiba taldeko kide diren hainbat enpresatako bazkideen testigantzak jasotzen ditu ikus-entzunezkoak —GSR, Mondragon Assembly, Soraluce, Laboral Kutxa, Loramendi, Batz, Lagun Aro, Orkli, Lanki, Eika, Ategi, Fagor taldea, Eroski, Lana, Fagor Ederlan, Mondragon Unibertsitatea, Mundukide, Mapsa eta Bexen Medical—. «Zergatik Mondragon?» galderari erantzunez, kooperatiben arteko lankidetza, elkartasun printzipioa eta halako ideiak aipatzen dituzte.

Prentsaren bidez ere saiatu da Mondragon Ulmako eta Oronako bazkideengana heltzen —korporazioak hasieratik salatu du ezin izan dizkietela azaldu beren argudioak—. Rosa Karabel Eroskiko zuzendari nagusiak eta haren aurreko Agustin Markaidek hizpide izan dute gaia hedabideetan, eta korporazioaren balioak eta ekarpenak nabarmendu dituzte.

Mezu zuzenagoak bilatu dituzte, berriz, Iñigo Uzin korporazioko presidenteak eta Leire Mugerza kongresuko eta Batzorde Iraunkorreko lehendakariak. Behin eta birritan gogorarazi dute harremanak hausteak eragingo duen galera, hala ekonomikoa, nola sinbolikoa. Eta ohartarazi dute proposamena «onartezina» zela.

Batzarrak eta oharrak

Ulmako eta Oronako zuzendaritza taldeek ere batzarrak egin dituzte langileekin egunotan, zalantzak argitzeko eta irtetearen alde bozkatzeko dituzten arrazoiak azaltzeko. Urrian barne prozesu bana abiaraziko zutela jakinarazi zutenetik, behin baino gehiagotan esan zuten behar ziren beste egingo zituztela, eta langileei edozein zalantza argitzeko prest zeudela.

Ulma taldeko zuzendaritza taldeak, gainera, Mondragonek eta haren ordezkariek egindako adierazpenen inguruko gogoetak helarazi dizkie langileei, barne ohar batean. Izan ere, uste dute korporazioak ez diola utzi eskua sartzeari, eta «egia ez diren informazioak» zabaldu dituela.

Ulmak Mondragoni egotzi dio «jendearen sentimenduak manipulatzea», irtenbide gisa elkarrizketa eskatu arren «kontrako norabidean doazen adierazpenak» egin dituelako. Izan ere, Oñatiko kooperatibaren arabera, korporazioa izan zen eztabaida ukatu ziena ekainean proposamena aurkeztu zutenean, zera erantzun baitzien: «Ez orain, ez inoiz».

Oharrean diote bi kooperatibek aurkeztutako proposamena ez dela «berria», baizik azaroko Kongresu Nagusian onartu zen txostenaren harira egindako proposamen alternatibo bat, «epe eta modu egokian egindakoa». Eta, funtsean, Laboral Kutxaren kasuan onartu den «gauza bera» proposatzen dutela dio Ulmak.

Ez da egia, halaber, elkartasunerako funtsetara gainerakoek egiten duten ekarpen bera egiten ez dutenik ere. Kongresuak zehaztutako arauak betetzen dituztela azpimarratu du Ulmak, eta gogorarazi arau horietan jasota dagoela dibisioko funts propioa kudeatzeko bi kooperatibek duten autonomia ere.

Horrez gain, kooperatibismoaren «ikuspegi bakarra» izatea ere egotzi dio Ulmak Mondragoni. Eta ohartarazi dio «mehatxu» eginagatik ere ez dela «ezer» aldatuko Lagun Arorekiko, Laboral Kutxarekiko eta beste erakundeekiko harremanetan, langileen eskubidea delako, legeek eta arauek bermatzen dietelako.

Biharamuna

Hainbat bozketa egingo dituzte bi kasuetan. Mondragonetik irten ala ez erabaki beharko du kooperatiba bakoitzak lehenik, eta korporazioarekin aurrerantzean zer harreman izan nahi duten bigarrenik. Bozketaren emaitza dena delakoa izanda ere, argi dago abenduaren 17an gauzak ez direla berdin izango, ez Mondragonen, ez Ulman eta ez Oronan.

Geratzeko hautua egiten badute, prozesuak irekitako zauriak ixtea tokatuko zaie, eta desadostasunak konpontzea. Aldiz, kanpora ateratzea erabakitzen badute, ikusteko dago zein izango den elkarren arteko harremana. Mondragonek esan du ez dela gauza bera korporazioko kide izatea eta ez izatea, baina zubi batzuei eusteko gai izango ote den, horixe jakitea falta da.

Espainiako Gobernuak ez du baztertu garraiorako % 30eko laguntza luzatzea

«Bizkaiko errepideetako ordainsari berriak ez dituzte gurekin adostu. Helburu bakarra dute: dirua biltzea. Bizkaiko garraiolariek bakarrik ordainduko ditugu. Eta, noski, kontsumo kate osoa garestituko dutenez, azkenean herritarren poltsikoari eragingo diote». Iragarpena Amaia Martinez Asotrava Bizkaiko garraiolari autonomoen elkarteko presidentearena da, eta Bizkaiko Aldundiak hurrengo urtean ezarriko dituen ordainsari berriez ari da.

Urtebete igaro da Bizkaiko Aldundiak ibilgailu astunei —3,5 tonatik gorakoak— ordainsari berriak ezartzeko asmoa plazaratu zuenetik. Sektorearekin izandako bilerek ez dute haren iritzia aldarazi, eta urtarrilaren 1ean aktibatuko dituzte N-240 (Barazarko portua eta Arratia ibarra) eta BI-625 (Orduñako portua eta Basauri-Laudio bidea) errepideetako kamioientzako kobratze arkuak. Aurrerago aktibatuko dituzte Durango-Kanpazar errepidekoak, Txorierriko igarobidekoak eta Basurtutik-Kantabriarako A8 bidekoak. Azpiegiturak jarri ahala aktibatuko dituzte.

Bizkaiko garraio sektoreak bat eginda salatu du erabakia. Asotravak, Asetrabi patronalak, Hiru sindikatuak eta Transportbilbao Bilboko portuko garraiolarien elkarteak agerraldi bateratua egin dute, neurria kritikatzeko. Elkarteek iragarri dute ordainsari horiek asko garestituko dutela haien jarduna. Bigarren mailako errepideak direla gogoratu dute, eta nazioarteko garraioa egiten duten ibilgailu astunek ez dituztela erabiltzen, «bertakoek baizik».

Elkarteen ustez, %7 eta %10 artean garestitu dezake kamioilarien gastua, 700 eta 1.000 euro inguru hilabetean. «Nik Bilboko portuan edukiontzi bat hartu eta Gasteizera eramateagatik 250 euro kobratzen baditut, orain 290 izango dira. Barazar igo eta jaisteagatik hamazazpi euro kobratu nahi dituzte. Astakeria da! Eta barka, baina Barazar ez da mendiko bide laster bat: mendiko bide lasterrak Austrian daude». Azalpen grafikoa Santi Sanchez Transportbilbaoko kideak eman du.

Bizkaiko Aldundiak argudiatu du, besteak beste, errepide horien mantenua ordaintzeko jarri dituela bidesariak, baina garraiolariek ez dute hala uste, eta neurri baztertzaile dela iritzi diote. «Ibilgailu astunek ordainduko dute bakarrik. Autoek eta furgoneta txikiek, aldiz, ez, eta haiek dira erabiltzaile nagusiak», aletu du Martinezek. Dena den, garraiolariek susmoa dute ordainpeko sistema ibilgailu guztietara zabalduko dela maiatzeko udal eta foru hauteskundeen ondoren. Hala aurreratu du Alberto Nuñez Hiru sindikatuko kideak: «Inbertsio handia izan da, eta arkuak hor egongo dira. Litekeena da ordainketa beste erabiltzaile batzuetara zabaltzea». Nuñezen ustez, halaber, arkuek kalte handiagoa egingo diete garraiolari txikiei.

Greba edo antzekorik ez

Sonia Garcia Asetrabiko presidenteak nabarmendu du agerraldia gizarteari bidaltzen dioten «ohar bat» dela, hark nozituko duelako garestitzea. Era berean, greba edo antzekoetara deitzeko aukera baztertu du, argudiatuta ez dela «beste mota bateko protestak» egiteko garaia. Auzibideetara joateko aukera ere alboratu du: «Bizkaiko Aldundiak Gipuzkoakoak N-1eko ordainsariekin eginiko hanka sartzeetatik ikasi du». Era berean, lau elkarteen ustez, oraindik badago negoziatzen jarraitzeko aukera, eta jarrera aldatzeko galdegin diote Aldundiari: «Gure jarduna are gehiago zorpetuko ez luketen neurriak aztertzeko prest gaude. Nahikoa zerga ordaintzen dugu bestela ere».

Europako Batasuneko herrialdeek ez dute gasari gehienezko prezio bat ezartzeko sistema adosterik lortu. Bilera luzea egin zuten atzo Energia ministroek, bosgarrena ezohiko bilkurak hasi zituztenetik, baina aurrekoen gisan amaitu zen hura ere: akordiorik gabe. Datorren astelehenean bilduko dira berriz. Halere, litekeena da korapiloa gobernuburuek askatu behar izatea, ostegunean egingo duten goi bileran.

EBko jarduneko lehendakaritzak, Txekiar Errepublikak, egindako proposamen bat izan zuten eztabaidagai azkenengo orduetan. Batzordeak aurrez aurkeztu zuenarekin alderatuta, muga apalago bat proposatu zuen, eta hura aplikatzeko baldintza leunagoak. Izan ere, Bruselaren proposamenak kritika gogorrak jaso zituen, oso zail egiten zutelako inoiz muga bat jartzea.

Hiru baldintza jasotzen ditu Txekiar Errepublikaren proposamenak: gasaren megawatt ordua 200-220 eurora iristea TTF erreferentziazko merkatuan, maila horretan hiru egunez egotea, eta GNL gas natural likidotuaren prezioa baino 35 euro baino handiagoa izatea. Baldintza horiek betez gero soilik mugatuko litzateke gasaren prezioa.

Baina proposamen horrek ere ez zuen lortu bi blokeen arteko jarrerak hurbiltzerik. Izan ere, kopuru hori «gehiegizkoa» da oraindik herrialde gehienentzat, tartean, Espainiarentzat eta Frantziarentzat. Aldiz, ez daude kopuru horretatik jaisteko prest Alemania eta Herbehereak, uste dutelako gasari gehienezko prezioa ezartzeak hornikuntza arriskuan jar dezakeela.

Dena den, bi aldeek aitortu zuten «aurrerapausoak» izan zirela. «Aurrera egin dugu», esan zuen Robert Habeck Alemaniako Ekonomia ministroak bileraren ostean. Baikor azaldu zen Rob Jetten Herbehereetako ministroa ere, eta azpimarratu zuen «aurrerapen handiak» lortu zituztela mekanismoa noiz eta nola martxan jarri erabakitzerakoan.

Hain zuzen ere, Teresa Ribera Trantsizio Ekologikorako Espainiako ministroak azaldu zuen finantza merkatuen egonkortasunaren eta kontsumitzaileek ordain dezaketen prezioaren arteko «oreka» egokia aurkitzea dela oztoporik handiena oraindik, baina egingarria dela esan zuen.

Larrialdi neurriak, zain

Xanpain botilek hozkailuan segi beharko dute, bada, Josef Sikela Txekiar Errepublikako Energia ministroak adierazi bezala. «Akordioa ospatzeko xanpain botila bat irekitzea espero nuen gaur, baina, itxuraz, oraindik ere hozkailuan utzi behar ditugu, ez baitaude behar bezain hotz», esan zuen, azaroko adierazpenei erreferentzia eginez.

Itxaron egin beharko dute, halaber, mahai gainean dituzten beste bi neurriek ere: energia berriztagarriak ezartzeko baimenak erraztearenak, eta elkartasun neurriak deiturikoenak, zeinak argindar enpresa batzuek dituzten likidezia arazoak konpondu asmo dituen. Adostasuna badago jada neurri horien inguruan, eta negoziazioak amaitutzat eman zituzten jada azaroko bilkuran. Baina linbo batean daude, agintariek erabaki baitzuten gasaren prezioaren muga adostu arte ez onartzea.