Disdira gutxirekin hasi dira Binakako Txapelketako finalaurrekoak: Artolak eta Mariezkurrenak joko bikainik egin gabe aise irabazi zuten atzo, eta beste hainbeste egin dute gaur Ezkurdiak eta Rezustak Gasteizko Ogeta pilotalekuan. 22-16 gailendu dira Peña II.aren eta Albisuren aurka. Baikokoek hemezortzi pilotakada galdu dituzte bien artean; Albisuk bakarrik, hamabi. Dena den, uste baino gehiago sufritu dute Aspekoek. Neurketa osoan aurretik izan dira, baina ez dute partida ixten asmatu. Azkenean, ordea, Albisuren ageriko nekea izan da faktore erabakigarria. Hasieratik saiatu dira atzelaria higatzen Ezkurdia eta Rezusta, eta jokoan sartzen gutxi utzi diote Peñari (8-1). Baikokoek bizirik segi dute baina, eta Peña asmatzen hasi denean, bereziki sakez, bi tantora gerturatu dira (16-14). Orduan agertu dira berriro akatsak.

Kostako da herenegun Etxe Zurian zabaldutako zauria ixtea. Asteburuan Londresen elkartu diren Europako agintariek, ordea, argi dute ahalegina egin beharra dagoela, eta horretarako bake plan bat aurkeztu dute gaur. Anfitrioi lanak egin dituen Keir Starmerrek azaldu duenez, «Erresuma Batuak, Frantziak eta beste herrialde batzuek» Ukrainarekin batera jarriko dute martxan «gerrari amaiera emateko plan bat», eta gero AEB Ameriketako Estatu Batuekin hitz egingo dute haiek ere bat egin dezaten. Donald Trumpen gobernuaren iritsierak sortu duen klima ezegonkorraren aurrean giroa lasaitzeko saiakera bat da Londreskoa. Washingtonen gertatutakoak egoera delikatuan utzi du AEBen babesa ezinbestean behar duen Volodimir Zelenski Ukrainako presidentea, eta Europako buruzagiek babesa helarazi diote. Halere, ahal den neurrian Trumpekiko tentsioa areagotzea sahiestu dute. [articles:2138279] Ukrainaren eta Errusiaren arteko bake akordio sendo bat osatzea zaila da AEBen babesik gabe, eta horren jakitun da Europa. Dena den, eurek lehen bermeak ezartzea hasiera bat izan daiteke, eta hori da bakerako planean zehaztu duten bideorria. Laburbilduz, iniziatiba Washingtoni utzi beharrean, aurrera pauso bat ematea erabaki dute Europako buruzagiek. «Oso une garrantzitsua da hau Europaren segurtasunarentzat», azpimarratu du Starmerrek. Bi ordu inguru iraun ditu gaurko bilerak, eta han izan dira, EB Europako Batasuneko buruak —Ursula Von der Leyen eta Antonio Costa—, Mark Rutte NATOko idazkari nagusia, eta herrialde ugaritako buruzagiak: Frantziako Emmanuel Macron, Alemaniako Olaf Scholz, Italiako Giorgia Meloni, Kanadako Justin Trudeau, Espainiako Pedro Sanchez… Zelenski, Starmer eta Macron, gaur, Londresen. JUSTIN TALLIS / EFE Amaitutakoan eman du erabaki dutenaren berri Starmerrek. Baga, hitz eman dute Ukrainari laguntza militarra ematen segiko dutela, eta Moskuri presio ekonomikoa egiten, negoziatzeko argudioak izateko. Biga, adostu dute Ukrainak negoziazio mahaian egon behar duela edozein bake akordio iraunkor sinatzerakoan, eta horrek herrialdearen subiranotasuna eta segurtasuna bermatu behar dituela. Eta higa, bakerako itun hori lortuta ere, Ukrainaren defentsarako gaitasunak indartzen jarraituko dutela hitzartu dute «etorkizuneko edozein inbasio ekiditeko». «Bake akordio posible baten berme» izan daitezen, Ukrainara soldaduak bidaltzeko asmoa erakutsi dute Erresuma Batuak eta Frantziak, baina ez dute ideia horrekin bat egin Londresen elkartu diren zenbait herrialdek. Horren aurrean, Starmerrek esan du «boluntarioen koalizio bat» osatu nahi dutela: «Nazio guztiek ezingo dute ekarpena egin, baina horrek ez du esan nahi geldirik egon behar dugunik».

Martxoari ez dio nahi bezala ekin Athleticek. Hilabete erabakigarria izango da zuri-gorrientzat, eta ligari dagokionez, kolpea jaso dute gaur Atletico Madrilen zelaian. Berdintzeko ez ezik, irabazteko ere merituak egin arren, azkenean galdu egin baitu Ernesto Valverderen taldeak. Lehen zatian bi taldeak aurrez aurre aritu ondoren, bigarren zatian ireki egin da lehia, eta Julian Alvarez izan da ate aurrean asmatu duen jokalari bakarra. Jokaldi on bat josi ondoren, 1-0ekoa egin dute etxekoek 66. minutuan, eta eutsi egin diote emaitzari gerora. Gehienbat, zortea etsai izan duelako Athleticek. Hirutan egin du topo zutoinarekin, eta agur esan dio bolada onari. Ligari dagokionez, Valverderen taldeak hamasei partida zeramatzan galdu gabe, baina aurrerantzean ezingo du gauza bera esan. Beste jardunaldi batez gutxienez sailkapen nagusiko laugarren postuan jarraituko du, eta horixe izango du erronka liga amaitu bitarte: Txapeldunen Liga jokatzea bermatzen duen postuari eustea. Hasierako hamaikakoari dagokionez, aldaketa gutxi egin ditu Ernesto Valverdek. Ohiko jokalariak zelairatu ditu, eta Unai Gomezek bete du Oihan Sanceten hutsunea. Esanguratsua izan da aurrelari jakinik gabe hasi dutela partida zuri-gorriek, Alex Berenguer izan baita jokalaririk aurreratuena. Besteak beste, erasoan mugikortasuna bilatu nahi izan du entrenatzaileak. Bi taldeek energia handiz ekin diote lehiari, baina etxekoak indartsuago sentitu dira lehen bost minutuetan. Itsu-itsuan jo dute aurrera, eta lehen gol aukera berehala izan dute, Le Normanden eskutik. Buruz kanpora bidali du baloia frantziarrak. Ez da hasierarik onena izan Athleticentzat, baina minutuek aurrera egin ahala gero eta erosoago sentitu da taldea. Baloia aurkariak baino gehiago izan du oinetan, eta Iñigo Ruiz de Galarretaren gidaritzapean ongi aritu da Bilboko taldea. Ederki zabaldu du jokoa eibartarrak, eta erasoan ere agerpen interesgarriak egin dituzte zuri-gorriek. Esaterako, 15. minutuan Oblaken aurrean bakarrik geratu da Iñaki Williams, baina ez du asmatu azken jaurtiketa egiterako garaian. Minutu batzuk geroago Ruiz de Galarretak aukera bikoitza izan du, baina azkenean kornerrera bidali dute baloia etxekoek. Nagusi izan da Valverderen taldea minutu luzez, baina egoera zailetan jokatzera ohituta dago Atletico Madril, eta ez da batere urduritu. Partida baten barruan irakurketa egokiak egin ohi dituzte une oro jokalariek, eta lehen ordu erdia bete ondotik, berriro ere goranzko bidea hartu du etxeko taldeak. Ordura arte Griezmann gertutik lotua izan dute Athleticeko jokalariek, baina lehen zatiaren azken txanpan gehiago azaldu da frantziarra. Haren oinetatik sortu du arriskua Simeoneren taldeak. Hegaletatik ongi iritsi da Unai Simeoneren areara, eta Sorlothek buruko min ugari sortu du defentsako lerroan. Dena den, bi taldetako inork ez du golik egin lehen zatian. Erromara begira Bigarren zatian gehiago ireki da lehia. Zuhaitza astindu asmoz, aldaketak oso goiz egin ditu Simeonek, eta hiru jokalari zelairatu ditu 58. minutuan. Bada, orduantxe izan du ordura arteko gol aukerarik onena Athleticek, Berenguerren eskutik, baina ez du asmatu. Valverdek berak ere buru gainera eraman ditu bi eskuak. Gehiago itxaron gabe, zuri-gorriek ere mugitu dute aulkia, eta Guruzeta eta Prados zelairatu dira. Partidari neurria hartzeko ere betarik ez dute izan, haiek zelaira irten eta jarraian iritsi baita partidako gol bakarra. Marcos Llorentek pase ona eman dio sakonean Julian Alvarezi, eta argentinarrak ez du barkatu. Golari ongi erantzun dio Athleticek, eta gogotik saiatu da erasoan. Baloi geldian sortu ditu aukerarik onenak. Lehenbizi, Berenguerrek hegal batetik ateratako falta batean aukera bikoitza izan dute Valverderenek. Pradosek buruz maisuki jotako baloiak zutoinarekin egin du topo, eta aldaratzean langara bidali du baloia Williams anaietan zaharrenak. Hori gutxi ez, eta geroago berriro ere langa jo du Iñaki Williamsek, areaz kanpotik egindako jaurtiketa batean. Futbola eta zortea ez dira askotan uztartzen, baina Athleticek zorte txarra izan du etsai nabarmen. Azken mintuetan bi aurrelarirekin jokatu du Bilboko taldeak, Guruzetaz gain, Maroan Sannadik ere zelairako bidea hartu baitu. Dena den, etxekoak eroso sentitu ohi dira presiopean. Futbolean ez dute batere jokatu, eta jokatzen utzi ere ez dute egin. Intentsitate izugarriz lehiatu dituzte baloi guztiak, eta gogotik ospatu dute garaipena. Athleticek, berriz, liga irabazteko aukera txikiren bat baldin bazuen, galdu egin ditu aukera guztiak. Orain, Erromara begira jartzea tokatzen zaio. ATLETICO MADRIL. Oblak; Nahuel Molina, Le Normand, Lenglet, Javi Galan; De Paul, Barrios (Gimenez, 69. min.), Samu Lino (Llorente, 58. min.); Simeone (Gallagher, 58. min.), Griezmann (Correa, 62. min.) eta Sorloth (Julian Alvarez, 58. min.). ATHLETIC. Unai Simon; Gorosabel (De Marcos, 76. min.), Vivian, Yeray, Yuri; Ruiz de Galarreta (Prados, 63. min.), Jauregizar (Vesga, 81. min.); Iñaki Williams, Unai Gomez (Guruzeta, 63. min.), Nico Williams; eta Berenguer (Maroan Sannadi, 76. min.). Golak. 1-0: Julian Alvarezek (66. min.).

Sail Ofizialetan lehiatu diren hamazazpi dokumentalen artetik gailendu da Jose Luis Sepulveda eta Carolina Adriazola txiletarren lana: Cuadro Negro. 10.000 euroko diru saria jasoko dute. Cyril Neyrat, Boris Nelepo eta Monica Rovira epaimahaikideek halaxe agertu dute Cuadro Negro filmaren aldeko ebazpena: «Kamera txiki batez lagundurik eta kazetari bati jarraikiz, pelikula honek gizartearen eta zinemaren gainetik dauden aginte mota guztien aurkako gerrilla satiriko batera darama ikus-entzulea». Sepulvedaren eta Adriazolaren dokumentala «pertsonaren eta pertsonaiaren zein errealitatearen eta errepresentazioaren arteko mugetan» dabilela diote epaimahaiko hiru kideek: «Rolak eta pentsamendu ohitura guztiak desorekatzen dituzte, katastrofeari umore zentzu zorrotzez aurre eginez. Zuzendariek zinemari berezkoa zaion anarkia bizi dute etengabe». Zuzendari onenaren Jean Vigo saria Anne Benhaiem zuzendari eta aktore frantsesak irabazi du, La limace et l’escargot dokumentalagatik; 5.000 euro eskuratuko ditu. Film laburren artean, Wonwoo Kimen Writing Poems at the End of the World lana gailendu da. Film labur horri buruz halaxe mintzatu da epaimahaia: «Bizitzan egunez egun alderrai dabilen bitartean, soinuen eta irudien hiztegi bat osatzen du filmak. Zinemagileak bere inguruan gertatzen denarekin lengoaian esperimentatzeko materiala aurkitu du, eta horrekin soneto bana osatzen du egun bakoitzeko». Wonwoo Kimek 3.000 euro jasoko ditu. Marina Lameiro eta Maddi Barberren ‘Cambium’ filmeko fotograma bat. IKUSPUNTU Sari eta aipamen bereziak Sari berezirik ere eman du aurtengo Ikuspuntu jaialdiak. Publikoak, esate baterako, Marina Lameiro eta Maddi Barberren Cambium filma hobetsi du. Artzibarko ibarreko (Nafarroa) pinudi baten mozketaren inguruko dokumentala da Cambium. 2021ean, bertako herritarren borondatez, errotik moztu zituzten arbolok, soroak behar zituztelako. Eta, hala, agur baten mingotsa eta paisaia berriekiko adiskidetzea, biak dira lanaren gakoak. [articles:2137880] Gazte epaimahaiak ere film baten alde egin ohi du, eta aldi honetan Sail Ofizialean irabazle izandakoa hobetsi du, Cuadro Negro: «Ikuspuntu jaialdiak debate kritikorako zabaldu duen tartea bereziki aktibatu du film horrek. Instituzioen botereaz mintzo da, eta diskurtso politiko, historiko eta kulturala berridazteko gezurra erabiltzeaz». Bestalde, bi aipamen berezi egin ditu jaialdiak. Batetik, Pierre Louapreren La prunelle rouge filmari. Epaimahaiak azaldu duenez, «alderdi utziak» aztertzen ditu: «Ikusi nahi ez diren alderdi horiek oso modu subjektiboan agertzen ditu filmak, beharrak eta barne ikuspegiak hartaratuta agertu ere, eta, horri esker, elementurik apalenak poema bihurtzen ditu. Poesia anabasan ordena jartzeko modu gisa ageri da: etxeak gain behera ari direnean, bizitoki bihurtzen da filma». Ramon Balcellsen A filmak ere aipamen berezia jaso du. Halaxe azaldu du epaimahaiak filmaren meritua: «Etxebizitza huts batean ahotsak entzuten dira. Kamera etxebizitza deskribatzen ari dela, lehen bizi izandako norbait azaltzen da pozik, pareten artetik. Ez da deus handirik ikusten, ezta entzuten ere. Bitarteko urrien bidez, kasik xuxurlaka, jada ez dagoen horren presentzia erakusten du pelikulak». Ikuspuntu Nafarroako Zinema Dokumentaleko Nazioarteko Jaialdiak XIX. aldia izan du aurtengoa. Manuel Asiain zuzendari artistikoak jaialdiaren aurkezpenean azaldu zuenez, zinema dokumentalak ematen dituen «aukera mugagabeak» bistaratzea izan du xede behinena.

Bi bikoteen erritmo ezberdina izan da aldagairik erabakigarriena Iñaki Artolak eta Jon Mariezkurrenak garaipena lortzeko. Unai Laso eta Martxel Iztueta izan dituzte aurrean: lehena ezker eskuko lesio batetik itzuli berri da, eta bigarrena estreinakoz aritu da Binakako Txapelketa bateko finalerdietan. 22-14 irabazi dute gorriz jantzitako pilotariek, joko itzelik erakutsi gabe, baina urrats handia egin dute final handia jokatzeko. Pilotarien hutsek markatu dute partidaren hasiera, eta ez horrenbeste jokaldi onek. Laurei kosta egin zaie partidan sartzea, eta lehen zatian ez da inor asko nagusitu. Gorrientzat izan da lehena, Artolak ederki itsatsi baitu pilota zabalean, baina handik aurrera hutsak bata bestearen atzetik joan dira. Berehala hasi dira gorriak Iztueta gaztea estutzen, jakin baitzekiten esperientzia gutxiko pilotaria dela oraindik, eta ez zaie gaizki atera, haren huts batekin iritsi baita 2-0ekoa. Hurrengoa, baina, atzelari gorriak egin du huts, baina hurrengo biak berriro gorrientzat izan dira, atzelari tolosarrak gora bota baititu bi pilota. Hala ere, Mariezkurrenak ez du partida hasiera onena izan, berriro egin baitu huts: 4-2. Pilota aldatu dute orduan urdinek, eta, lehena gorriek egin badute ere, lasaiago aritu da Iztueta, eta, gorrien estrategia ikusita, Lasok asko egin du atzera laguntzeko; zazpiko marratik ere erantzun dio pilotaren bati. 5-4 jarri du markagailua Lasok, ezker gantxoz. Ondoren, baina, tarte ona izan dute gorriek, eta, 6-1eko partzialarekin, 11-5 jarri dira markagailuan. Azken tanto hori Lasok egin du huts, eta atsekabetuta oihu egin du, madarikatzen ari balitz bezala. Partida joaten ari zitzaiola ikusi du Lasok, baina frustrazio hori ezin hobeto baliatu du tantoak egiteko: lau eta erdiko txapelduna dela ederki erakutsi du. Izugarrizko lau tanto egin ditu jarraian, bi ezker gantxoz eta beste bi pilota txokoan goxo utzita, eta gorriek atsedena eskatu dute sasoia berreskuratzeko. Ondo itzuli beharra zuten, baina ustekabean harrapatu du Lasok Mariezkurrena sakez, bi aldiz jarraian: lehena zabalean, eta bestea motzean sakatuta. Sei tantoren aldea berak bakarrik berdindu du Lasok, Iztuetak ia parte hartu behar izan gabe. Hurrengo tantoa ere motza izan da, Mariezkurrenak berriro egin baitu huts: 11-12, 7-0eko partziala urdinentzat. Atsedena eskatu dute berriro gorriek partidari buelta eman ahal izateko. Markagailuari buelta Atsedenetik bueltan, Lasok ez du lortu lehen bezain ondo aritzea, eta erraz egin dute gorriek garaipenerako bidea. Lehena huts egin du, baina hurrena ez: tanto oso aldrebesa izan da, zorabiatu egiten duten horietakoa, baina Lasok goxo-goxo utzi du pilota bat txokoan, iristeko ezinezkoa gorrientzat, 12-13koa jarriz markagailuan. Segituan berdindu dute partida, baina, Iztuetak gora bota baitu pilota. Hurrengo bi tantoak ere gorrientzat izan dira, loria handirik gabe horiek ere: 15-13. Lasok gerturatzeko aukera bikaina izan du, erraz baitzuen txokoan utzita tantoa egiteko, gorriak harrapatuta baitzeuden, baina txapa ukitu du pilotak. Lau tanto jarraian galduta, atseden bizkorra eskatu dute urdinek. Bueltan, antzera ari zen Laso, erraz baitzuen tantoa egiteko, baina berriro txaparen azpitik bota du, eta 17-13 aurreratu dira gorriak. Lasoren antzera geratu da hurrengo tantoan Artola, baina alegiarrak ez du huts egin: pilota txokoan utzi eta 18-13koa jarri du atsedenaldiaren aurretik. Itzulerako tantoa luzea izan da; Artolak egin du, ezker gantxo eder batekin. Ezinezkoa zuen Lasok pilota horretara iristea. Laso izan da gero ezker gantxoz tantoa egiten saiatu dena, baina berriro bota du txaparen azpitik, eta gorriak hogei tantora iritsi dira. Hurrengo tantoan, Laso behin baino gehiagotan saiatu da aurrean tantoa egiten, bai txokoan eta bai zabalean, baina Artolak bikain eraman ditu denak; horietako batean, atzera botatzea erabaki du Lasok, eta Mariezkurrena ez da iritsi: 20-14. Lasok beste aukera eder bat izan du gorriei gerturatzeko, baina normalean huts egiten ez duen pilotakada bat huts egin du, bat eta erdiko marratik ezker gantxoa gaizki jota. Hurrengoa partidako azken tantoa izan da: Artolak lirain amaitu nahi zuen partida ezker gantxo bikain batekin, baina Lasok jaso egin du. Beste aukera bat izan du alegiarrak, eta ez du huts egin: ezker gantxo batekin pilota zabalera bidali beharrean, erdira bota du, eta urdinak ezustean harrapatu. Partida amaitzean, Mariezkurrenak esan du oso ondo ikusi duela bere burua partidan, eta arratsalde «biribila» izan dela nabarmendu du. Esan du ia inoiz ez dela hala sentitu kantxan.

Donostiako Satorralaia auzo-mugimenduak Donostiako metroak Mirakontxa-Easo tartean “% 164ko gainkostua” izan duela salatu ondoren, EH Bilduk gainkostu hori argitzeko eskatu du, Eusko Legebiltzarrean erregistratutako galdera sorta baten bidez.