Jose Antonio Jainaga enpresari bizkaitarrak osagai elektrikoak egiten dituen Arteixo Telecom enpresa erosi du. Radio Euskadik jakin ahal izan duenez, Sidenorreko presidenteak Arteixo Telecom enpresaren % 100 erosi du.

EBk atzeratu ditu AEBri ezarritako muga-zergak, negoziazioari aurre egiteko. “Negoziazioei aukera bat eman nahi diegu”, esan du Von der Leyenek, eta, “egokiak ez badira, gure kontraneurriak indarrean sartuko dira”, ohartarazi du.

Nahaspilatsua izan da Euskal Herriko Itzuliko hirugarren etaparen amaiera. Alex Aranburu (Cofidis) lehen postuan iritsi da Beasaingo helmugara (Gipuzkoa), besoak goian, Lazkaomendin behera joan ostean. Joao Almeidaren (UAE) atzetik atera da, eta hura baino trebeagoa izan da amaierako biribilguneetan. Lasterketa liburuak zioen eskuinetik hartu behar zuela azken biribilgunea, baina errepidean zegoen kartelak, ordea, ezkerrekoa jotzen zuen bide zuzentzat. Eskuinetik sartu da ezkiotarra, eta apur bat handitu du zeukan aldea. Epaileek ez dute gupidarik izan: suspensezko minutu batzuen ondoren, garaipenik gabe utzi dute. Erabakiak sutan jarri ditu Cofidis taldeko kideak. «Erabakiak ez du ez hanka, ez buru. Alexek lasterketaren liburuak dioena bete du», esan du haserre bizian Bingen Fernandez taldeko kirol zuzendariak. Baina, handik ordu eta erdira, epaileek iritzia aldatu dute, eta berriro eman diote garaipena Aranbururi. Azaldu dutenez, euskal txirrindulariak egoki hartu du azken biribilgunea, hau da, eskuinetik. Antolatzaileek onartu egin dute gaizki adierazia zegoela nondik hartu behar zen azken bihurgunea. Bigarren garaipena du Aranburuk Euskal Herriko Itzulian. 2021ean, bigarren etapa irabazi zuen, Sestaon (Bizkaia). Denboraldi honetako lehen garaipena ere bada. Argazkia: EITB Ginkana itxurako etapa izan da. Ziklistek ziztu bizian osatu dute Zarautz eta Beasain arteko ibilbide menditsua. Galbahea txirrindulari gutxik igaro dute. Pello Bilbao (Bahrain) eta Ion Izagirre (Cofidis) helmugatik urrun geratu dira atzean. Aranburuk, ordea, onenekin iraun du, eta onena izan da. Hala ere, ezer gutxi gozatu du garaipenarekin, ez baita podiumera igo. Romain Gregoire (Groupama) frantziarra igo da, hari eman baitiote garaipena hasieran. Amaitu eta gero ere, ikusminari eutsi dio etapak. Aurrez, erasoz eta gidoi aldaketaz josita egon da. Txirrindulariek egun lasaia izan zuten atzo Nafarroan barrena, eta oso gogotsu azaldu dira Zarauzko irteeran. Ihesaldia sortzea oso nekeza izan da, eta Bruno Armirailen (Decathlon) bakarkako saiakerak ez du luze iraun. UAE taldeak hankaz gora jarri nahi zuen lasterketa, eta xake taulan piezak behin eta berriz mugitu ditu azken 80 kilometroetan. Schachmannek arriskuan ikusi du lidergoa, lanak izan baititu tropelean segitzeko. Bilbao, ordea, ezinean geratu da Santa Agedan gora, eta Izagirreren ezina Mandubiara bidean bistaratu da. Azken egunetan izandako erorikoen ondorioak pairatu dituzte. Mandubia igaro ondotik, aurrera egiten saiatu dira zenbait faborito. Tartean ziren Almeida eta Mattias Skjelmose (Lidl); ez, ordea, Florian Lipowitz (Red Bull). Berotua hartu behar izan du zuloa ixteko. UAEk setati jarraitu du, eta Marc Soler bidali du aurrera. Kataluniarraren ahalegina ere antzua izan da azkenean. Gaintzan Clement Berthet (Decathlon) nabarmendu da, eta Lazkaomendiraino iraun du lasterketa buruan. Tropelean, berriz, goitik behera aldatu da egoera azken igoerara bidean: Schachmannen erasoak jokoz kanpo harrapatu du Almeida; Lipowitzen Red Bull, ordea, bikain antolatu da. Aleksandr Vlasovek lan ederra egin du taldeburuaren mesedetan. Lipowitzek hartu du ekimena Lazkaomendiko igoeran. Almeidak atzetik aurrera egin du, eta Aranburu lehen postuetan agertu da. Ondo erantzun dio Almeidak jaitsieran egindako erasoari, eta ez hori bakarrik: portugaldarra atzean utzi du azken kilometroan sartu aurretik. Erakustaldi biribila egin du ezkiotarrak. Hiru segundora iritsi dira faboritoak. Schachmannek lidergoari eusten dio. Izua, izutzeko modukoa Beasain biharko etaparen irteera ere izango da, eta Markina-Xemeinen egongo da helmuga. Ia 170 kilometro egingo dituzte txirrindulariek, eta, gaur bezala, zazpi mendateri egin beharko diete aurre. Denak hirugarren mailakoak dira, Izua izan ezik (3,5 kilometro eta %10,6ko pendiza). Aurtengo Itzulian Arratera egingo dituzten hiru igoeretan lehena izango da, eta oraingoan Matsariako poligonotik abiatuko dira. Tontorretik helmugara 11 kilometro besterik ez da geldituko; hots, litekeena da eraso festa izatea hautagaien artean.

Aldaketa handia izanen da 2026ko herriko bozetan. Lege erreforma bozkatu zuten astelehenean Frantziako Asanblean, eta mila pertsonatik beherako herrietan zerrenda itxiak eta parekideak izan beharko direla erabaki zuten. Horrek goitik behera aldatuko du herri txikietako bozka eredua. Herriko kontseiluetan emazte hautetsi gehiago izatea eraginen du mekanikoki, eta hori baikorra dela uste dute BERRIAk elkarrizketatu dituen hainbat hautetsik. Baina zerrenda osoak izateko betebeharrak duda gehiago sortu die. «Zaila izanen da zerrendak osatzea», iharduki du Maite Pitrau Atharratzeko (Zuberoa) auzapezak. Orain arte, bozkatzeko modu berezia zuten herri txikietan. Hautagaitzak banaka ala taldean aurkeztu zitezkeen, eta posible zen herriko kontseiluan zegoen hautetsi kopurua baino gutxiagoko zerrendak egitea. Are gehiago, bozkatzeko garaian, zerrendako izen batzuk marratzea erabaki zezakeen hautesleak; 2014 aitzin, hautagai ez zirenen izenak eskuz gehitzeko aukera ere bazen. Lehen itzuliko hautagai kopurua herriko kontseiluko hautetsi kopurua baino apalagoa bazen, posible zen hautagai bat bigarren itzulian bakarrik aurkeztea. Bistan dena, sistema horrek ez zuen bermatzen hautagaitzen parekidetasuna; barnealdeko herri txiki batzuetan, gizonezkoak dira hautetsi guziak. «Duela ehun urte notableak baizik ez ziren kontseiluetan, eta gero langileak eta laborariak ere sartu ziren; orain, emazteek ere beren lekua izanen dute» MAITE PITRAU Atharratzeko auzapeza Erreformaren ondorioz, zerrenda osoak aurkeztu beharko dira orain —gehienez ere hautetsi kopurua baino bi gutxiago izatea baimenduko dute—, eta zerrenda parekideak izan beharko dira. «Gauza ona da», Beñat Cachenaut Iholdiko (Nafarroa Beherea) auzapezaren iritziz. «Mekanikoki emazte gehiago izanen da herriko kontseiluetan». Pitrauk ere erran du «loriatua dela» erreformarekin. «Dolugarri da lege baten beharra izatea, baina behartuko du emazteen bila joatea; eta emazteak behartuko ditu engaiatzera. Ez gara ohituak». Berdintsu mintzatu da Xole Aire Urepeleko (Nafarroa Beherea) auzapeza ere. Berri «ona» dela dio, herri batzuetan jadanik egiten bada ere legeak beste indar bat emanen diolako. 2020an zerrenda bakarra izan zuten herrian, eta helburu gisa hartu zuten parekidea izatea, baina baten faltan ez zuten kausitu. «Elekatu genituen emazteak uzkur ziren, ez ziren menturatzen, ez zuten uste lekua bazutela». Berrogei urteko emazte batek emandako erantzuna oroitu du: «Ene senarra jinen da». «Erantzun genion ez ginela haren senarraren bila joanak, haren bila joanak ginela». Baina ez zuten konbentzitu. «Anitzek erraten dute neke dela emazteak atzematea; gizon edo emazte, engaiatuko den jendea atzematea da zaila» PATRICK ETXEGARAI Landibarreko auzapeza Pitrau 2008an sartu zen herriko kontseiluan, eta bi agintaldi egin zituen hautetsi gisa 2020an auzapez izendatua izan aitzin. «Ikusi nuen gauzak nola ziren: sozial arloaz edo kulturaz mintzatzean, emazteak entzunak ginen, baina finantzei buruz mintzatzen hastean ez. Nardagarria zen kasik lore pote bat bezala kontsideratua izatea. Haserrearazi ninduen». Hautetsia zen gizon batekin egindako test bat oroitu du: esaldi berak erraten zituzten bilkuretan; gizona entzuten zuten, bera ez. «Jarraiki nuen entzuna izan nendin entseatzen, beharrezkoa zela uste nuen aldi oro», kontatu du. Erreformak «demokratizazio bat» ekarriko duela baieztatu du: «Duela ehun urte, notableak baizik ez ziren kontseiluetan, eta gero langileak eta laborariak ere sartu ziren; orain, emazteek ere beren lekua izanen dute». Patrick Etxegarai Landibarreko (Nafarroa Beherea) auzapezaren iritziz, emazteek leku gehiago izatea baikorra bada ere, ez da hori herri txikietako funtsezko arazoa. «Anitzek erraten dute neke dela emazteak atzematea; gizon edo emazte, engaiatuko den jendea atzematea da zaila. Herri txikietan bada lan anitz, bilkura anitz. Behar da engaiatzeko enbeia kontseiluan sartzeko». Botoen kontaketako «umiliazioa» Zerrenda osoak egitera behartu eta izenak zirrimarratzeko aukera kentzea izanen da lege erreformak ekarriko duen beste berritasuna. Airek erran du «presio sozial handia» eragiten zuela sistema horrek herri txikietan. «Ez da batere goxo norbere izena marratua ikustea, eta batzuetan baziren txarkeriak idatziak ere. Botoen kontatzeko momentuan ahots gora erranak ziren, eta umiliazio publikoa izan zitekeen». Kontatu du batek baino gehiagok erran izan diola ez zuela «indarrik» halako egoerak jasateko. «Ez da batere goxo norbere izena marratua ikustea, eta batzuetan baziren txarkeriak idatziak ere. Botoen kontatzeko momentuan ahots gora erranak ziren, eta umiliazio publikoa izan zitekeen» XOLE AIRE Urepeleko auzapeza Cachenauten iritziz ere, gauza ona da, ez delako gertatuko zerrenda bereko bi hautagaik boz kopuru desberdina ukaitea. «Batzuek beldurra edo ahalkea zuten marratuak izateko, izaten ahal ziren istorioak. Errazagoa izanen da listak muntatzea». Horrez gain, auzapezak «ekipo bat» behar duela erran du. Bestelako ikuspegia eman du Pitrauk: «Herri txikietan denek elkar ezagutzen dugu. Hautagai bat marratu genezakeen, pertsona ezagutzen dugulako». Horrek zerrenda ezberdinetako jendea hautatzeko bidea ematen zuela iritzi dio. Pertsonari begiratu ordez proiektuak lehiatzeko aukera eman lezakeela uste dute Cachenautek eta Airek. Kontrako ikuspegia eman du Etxegaraik: «Baldin badira bi lista, jendeak auzapeza hautatuko du». Horrez gain, urte batez, informazio eta pedagogia lan handia egin beharko dela iradoki du. Izan ere, adineko anitz boz zerrenden nahaste horrekin usatuak direla erran du, eta uste du izenak marratzen segitu lezaketela. «Izanen dira boto anitz bali ez direnak».

Donald Trumpek urrats bat atzera egin du mundu osoarekin piztua zuen merkataritza gerran, Txinarekin piztua zuenean izan ezik. AEBetako presidenteak, merkatuak dardarka zituela, iragarri du bere muga zergei kontrako erantzunik eman ez dieten herrialdeei 90 egunez etengo dizkiela tarifak. Aldiz, Txinari %125eko muga zergak jarriko dizkiola esan du Trumpek, haren neurriei %84ko muga zergekin erantzun diela eta. Scott Bessent Altxorreko idazkariak, zeinak muga zergak negoziatzeko ardura baitu, gero azaldu du Trumpen muga zergei erantzun ez dieten herrialdeei «%10eko muga zerga orokorra» ezarriko dietela. Deigarria da oso: Trumpek muga zergen etenaldia iragarri eta ondorioz merkatuetan irabazi handiak eragin baino ordu gutxi batzuk lehenago, bere sare sozialetan esan du garai ona zela merkatuetan erosteko. THIS IS A GREAT TIME TO BUY!!! DJT Donald Trump Truth Social 04/09/25 09:37 AM — Donald J. Trump Posts From His Truth Social (@TrumpDailyPosts) April 9, 2025 Muga zerga gehienak 90 egunez eteteko erabakiaren berri jakin bezain pronto, igoerak ikusgarriak dira Wall Streeten. S&P 500 indizeak %8tik gorako igoera izan du, eta konpainia teknologiko handienak hartzen dituen Nasdaq 100 indizea %10etik gora igotzen ari da. Hala ere, berez merkataritza gerra bete-betean dago bi aurkari handienen artean. Txinako inportazioek eguna %104ko tarifa batekin hasi dute, eta %125eko muga zergekin amaitu, Pekinek antzeko zigor batekin erantzun duelako —%84ko tarifa ezarri die AEBetako produktuei—. Gorabehera horietatik guztietatik ondorio bat nahiko garbi dago honezkero: munduko bi potentzia ekonomikoen arteko merkataritza seko geratzeko bidean da, muga zerga horiekin ez baita errentagarria produktu gehienak inportatzea. Trumpek goitik behera aldatu du nazioarteko merkataritza: lurrikara bat eragin du mundu osoan, eta haren ondorioak ikusteko daude oraindik. Finantza merkatuetan islatu dira lehen zantzu batzuk, burtsek beherakada handiak izan baitituzte, historian aurrez izan diren krisi ekonomiko handien pare. Analista askoren ustez, horrek bultzatu du Trump nolabaiteko atzerapausoa ematera Txinarekin ez beste herrialde guztiekin. Izan ere, burtsekin soilik ez, AEBetako Altxorreko bonuekin ere zer gertatuko zen ez zegoen batere argi. Eta, itxura guztien arabera, Altxorreko bonuekin gerta zitekeenaren beldurrak ekarri du Trumpek erabakia. Orain arte, berdin izan dio burtsan kotizatzen duten enpresek bilioka dolar galtzea. Zehatzago esateko, AEBetako S&P 500 indizean kotizatzen duten enpresen balioa 5,3 bilioi euro amildu da, eta 1,3 bilioi, berriz, Europako enpresa handiak biltzen dituen Stoxx 600ean daudenena. Orain, muga zergen geldialdiaren albistea dela eta, AEBetako indize nagusiak gora egiten ari dira nabarmen. Indarrean dira Trumpen muga zergak Ikus-entzunezkoen lantaldea Merkatuen gutxiespena Azkenean, merkatuen erreakzioa ez zen izaten ari Trumpek nahi zuena bezalakoa. Agintaldiaren hasieran paparra ateratzen zuen burtsak gorantz zihoazelako, baina orain gutxiesten ari da merkatuek diotena. Aurretik esan izan du burtsen amiltzeak eta orain arte aliatu izan dituen batzuen kexuak ez dutela bere bidetik baztertuko. «Badakit zer arraiotan ari naizen», esan du, eta berretsi du industria berriro AEBetara eramatea dela helburua. «Harro nago langileen presidentea izateaz, eta ez ekoizpena kanpora eramaten dutenen presidentea; herritarren alde borrokatzen dena, eta ez Wall Streeten alde». AEBetako presidenteak, ohi duen dotoreziarik ezarekin, adierazi du herrialde askotako liderrak deika ari zaizkiola: haren hitzetan, «ipurdia miazkatzen» ari zaizkio, haien aurkako muga zergak kentzeko eskatzeko. «Itun bat egiteko erreguka ari dira. ‘Mesedez, egin dezagun itun bat. Edozein gauza egingo dut. Edozein gauza egingo dut, jauna’», esan zuen astearte gauean, atzerriko buruzagi baten ahotsa imitatu nahian, alderdi errepublikanoaren ekitaldi batean. Txinaren jarrera irmoa Baina erreguka joan zaizkionen artean ez dago Txina, AEBekin harreman komertzial handiak izan arren harekin munduko potentzia ekonomiko nagusia izateko lehian dagoelako eta, hortaz, ez dagoelako inoren aurrean makurtzeko. Txinak «borrokari azkeneraino eusteko» asmoa agertu du, eta mezu horri eutsi dio gaur ere. «Txinaren subiranotasuna, segurtasuna eta garapenerako eskubideak bortxaezinak dira. Geure interes eta eskubideak babesteko neurri irmoak hartzen jarraituko dugu», esan zuen Atzerri Ministerioko eledunak, Lin Jianek. Merkataritza gerrarik ez duela nahi nabarmendu zuen Linek: «Baina beharrezkoa bada, aurre egingo diogu». Ikusi beharko da orain Txinak nola erantzuten dion muga zergak berriz igo izanari. Hain justu ere, AEBek aurrez ezarritako %104ko muga zergari bere tarifa propioa %50 handitzearekin erantzun dio gaur goizean Txinak. Horrek esan nahi du AEBetako inportazioei %84ko tarifa ezarriko zaiela, aurretik ezarritako %34ko tarifari gehituko zaio eta. Bihar sartuko dira indarrean muga zerga horiek. Pekinek mezu zuzena igorri dio Washingtoni modu horretan, baina, funtsean, bi potentzien arteko gerrak beste koska bat gora egitea esan nahi du. Izan ere, Txina joko luzerako prestatzen ari da. «Auzo herriekin lotura estrategikoak sendotu behar ditugu», adierazi du Xi Jinping Txinako presidenteak. Bizilagunekin «inoiz baino hobeto» konpontzen dela ziurtatu du Xik, eta hornidura kateak sendotzen jarraitu behar dutela gaineratu du.

Hauek dira Trumpen muga-zergen aurka Jaurlaritzak onartuko dituen lehen neurriak

Bizkaiko eta Arabako Batzar Nagusiek zerga erreforma onartu dute, EAJ, PSE-EE eta E. Podemosen botoekin

Udalak uste du hiri osoak betetzen dituela alokairu-merkatua arautzeko neurriak aplikatzea ahalbidetzen duten irizpideak.

Sozialdemokratek eta kontserbadoreek Alemaniako Gobernua osatzeko akordioa erdietsi dutela zabaldu dute Alemaniako NTV telebista kateak eta Focus agerkariak. Hedabide horien arabera, bihar eguerdian aurkeztuko dute ofizialki akordioa, baina alderdi politikoen baieztapen ofizialik ez da iritsi. Reuters berri agentziak, aldiz, bi iturri aipatuta, oraindik akordioa ixteko dagoela kaleratu du. NTV telebista kateak, negoziazioen ezagutza duten iturriak aipatuz, ziurtatu du CDU-CSU bloke kontserbadoreak (Batasun Kristau-Demokrata eta Batasun Sozial Kristauak) eta SPD Alderdi Sozialdemokratak akordioa adostu dutela gaur iluntzean. Halere, oraindik zenbait xehetasun zehaztu beharrean direla kaleratu du hedabideak, eta horiek biharko prentsaurrekoaren aurretik argituko dituztela. Duela bost aste egin zituzten bozak Alemanian, otsailaren 23an. Friedrich Merz buru duen CDU-CSU taldeak irabazi zituen, botoen %28,5 lortuta. Hala, nahikoa du SPDren babesa gobernua osatzeko. Kontserbadoreen 208 eserlekuei, SPDk lortutako 120 ordezkariak batuta, gehiengo osoaren langa gaindituko lukete: balizko koalizioak 328 eserleku edukiko lituzke Bundestagen, eta gehiengo osoa lortzeko 315 behar dira. Lehen egunetik iragarri zuen Merzek bere asmoa sozialdemokratekin gobernatzea zela, eta bihar iritsi liteke akordio horren baieztapena. CDUko kantzilergaiak esana du Aste Santurako osatu nahi duela gobernu berria. Bihar SPDren eta CDU-CSUren arteko akordioa baieztatzen bada, Merzek kantziler kargua hartu lezake maiatzaren 6an; data hori aipatzen dute Alemaniako hedabideek.

Nafarroako Goi Mailako Musika Kontserbatorioko ikasleek bi irakasle salatu zituzten iaz, indarkeria matxista leporatuta. Bada, gaur lau hilabeteotan jasan behar izan duten egoera salatzeko kontzentrazioa egin dute, eta Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuari eskatu diote irakasle horien kontrako auzia «arintzeko»: «Ezin gara lasai egon edozein unetan itzuli daitezkeelako ikasgeletara». Hain zuzen, sare sozialen bidez jazartzea eta sexu proposamenak egitea leporatu diote bati; bertzeari, berriz, ikasgelan iruzkin sexista eta desegokiak egitea. Gertatutakoa salatu zutenean Hezkuntza Departamentuko ikuskaritzak diziplina espedientea zabaldu zien biei, eta lehenbizikoa jardunetik kendu zuten, behin-behinean. Orain ikasleak «jazarpena eta mehatxuzko mezuak» pairatzen ari direla salatu dute: «Badakigu hainbat irakasleri ezinegona sorrarazi diela gu mobilizatu izanak, eta gure testigantzei zilegitasuna kendu nahi zaiela. Ez dugu onartuko salaketa publiko bat egiteagatik eta haien ekintzen aurrean isilik ez geratzeagatik gu kriminalizatzea». Eskatu dute gisako egoerei aurre egiteko prozesuak «azkarrak eta eraginkorrak» izan daitezela, eta biktimak ez ditzatela utzi «zer gertatuko den ez jakitearen ziurgabetasunean». «Hemen gauden guztiok edozein erasoren aurrean ez garela besoak gurutzatuta geratuko erakutsi nahi dugu, ezta eraso hauek burutzen dituztenen inpunitatearen aurrean ere», azaldu dute. Horrekin batera, hezkuntza zentroak seguruak izan daitezen lanean jarduteko beharra aldarrikatu dute, eta hori ikasleen antolaketaren bidez egiten dela nabarmendu: «Matxismoa ez dadila geratu zigorgabe». Eserialdia Salaketak publiko egin zirenean, ikasleek eserialdi bat egin zuten kontserbatorioaren aitzinean, ikasgeletan jasaten duten matxismoa eta jazarpena salatzeko. «Eraso egiten digunarekin giltzapetuta gaude ikasgelan», dioen kartel bat itsatsi zuten kontserbatorioko atean. «Hori da errealitatea. Biktima [Espainiako Poliziaren aurrean salaketa jarri duen ikaslea] urtebetez egon da klaseak hartzen indibidualki irakasle horrekin, eta kurtso honetan klase kolektiboa hartu behar izan du. Irakasleak bazekien salaketa bat zegoela, eta egoera oso deserosoa zen», erran zuten ikasleek. Aditzera eman zutenez, ikasle batzuek kontserbatoriora joateari utzi zioten, gizon horren jazarpenaren ondorioz: «Buruko osasunari asko eragiten dio, eta ez zeuden eskolak hartzeko egoeran». Gaineratu zutenez, bertze batzuei balio izan die hitz egiteko, eta, gehienei, elkarren artean batzeko ere bai.