Hitzarmen berriaren hobekuntzen artean daude 2024ko urtarrilaren 1ean langileei ordainsariak % 11 igotzea, enpresak 2022-2023ko atzerapenak ordaintzea eta enpresak konpromisoa hartzen duela 2024ko KPIa negoziatzeko datorren urtean.

ELA sindikatuak salatu duenez, 2023an 48 langile hil dira Hego Euskal Herrian izandako lan-istriputan.

Gasteizko Michelingo lantaldea murrizteko zuzendaritzak egindako proposamena onartu du gehiengo sindikalak.

Lan Ministerioa sindikatu eta enpresariekin bildu da astelehenean, langabeen laguntzaren erreformaz aritzeko. Diazen asmoa da laguntza 660 euroraino igotzea lehen sei hilabeteetan, eta 540 euroraino hurrengo sei hilabeteetan.

«Euskararen Errepublikaren Plaza inauguratu dugu Iruñean, Euskararen Nazioarteko Egunean». EHE Euskal Herrian Euskaraz-ek gaur era horretan zabaldu du atzo Iruñean egindako ekintza. Tapatu egin zuten Iruñeko Konstituzio plazaren berri ematen duen errotuloa, Plaza Constitucion jartzen duena, eta haren ordez Euskararen Errepublikaren Plaza izena jarri zuten. Ekintza hori egin zuten orain aste bi jakin zelako ebazpen batek berretsi egin zuela aurrez errotulazio elebakarraren alde emandako erabaki judizial bat. Baluarte plaza zena iaz inauguratu zuten izen berriarekin. Errotulu elebakarrarekin Nafarroako euskararen ordenantza urratu zela-eta, EH Bilduk helegitea aurkeztu zuen Nafarroako Administrazio Auzitegian. Arrazoia eman zion auzitegiak; ordea, udalak helegitea aurkeztu zuen administrazioarekiko auzietako auzitegi batean. Urte baten buruan iritsi zen auzitegi horren epaia, aurtengo urtarrilean, eta arrazoia eman zion Iruñeko Udalari. Horra zer irizpide eman zuen: «Constitución [Konstituzioa] izen propioa da, letra larriz hasita beste arauetatik bereizten duelako». Hortaz, ebatzi zuen izendapen hori ezin dela euskarara itzuli, «itzulpenik onartzen ez duen izen propio berria» den aldetik. EH Bildu koalizioko Joseba Asironek gogor gaitzetsi zuen epaia. «Atzo, epaile batek ebatzi zuen Konstituzio plaza euskaraz ‘Constitución plaza’ esan daitekeela, itzultzeke. Gaur Iruñeko ultraeskuinak disimulurik gabe ospatu du». Eta justiziak ere arrazoia eman zion Asironi; martxoan, administrazioarekiko auzietako beste auzitegi batean errotulazio elebakarraren aurkako sententzia bat ebatzi zuen. Administrazioan Euskaraz taldeak eman zuen, orain aste bi, auziari buruzko azken ebazpenaren berri. «2023ko urriaren 9ko ebazpena da jaso berri duguna. Nafarroako Administrazio Auzitegiarena da. Bertan Plaza de la Constitución dioen plaka ele bitan jartzeko Iruñeko Udalari agindu zion ebazpena betearazteko egindako exekuzio eskaera ukatu zigun», azaldu zuten. Baztertuta Euskararen aurka epaitegietatik heltzen ari diren sententziak «oldarraldi» baten erakusgarri direla gogoratu nahi izan du EHEk Iruñean egin duen ekintzarekin. «Gure kaleetan euskararik ikusi eta entzun nahi ez dutenen aldetik erasoaldi luzea jasaten ari gara euskaldunok azkenaldian». Errotulazio elebakarraren aldeko epaiek, eta horren berrespenek, erakusten dute erakunde euskaltzalearen ustez «gaztelania ezagutzeko derrigortasunak» gainerako hizkuntzak «hautazko» edo «ez beharrezko» bihurtzen dituela justiziarentzat. «Ondorioz, Euskal Herrian euskara ezagutzea betebehar izatetik urrun, eskubide ere ez da», deitoratu du EHEk. «Gero eta gehiago ari zaizkigu murrizten geure hizkuntzan bizi ahal izateko eremuak: zerbitzu publikoetan, lan eremuan, aisialdian, kalean…». Alde horretatik, salatu duten errotulu elebakar hori guztiz esanahi handikoa dela uste dute. «Ez da kasualitatea oldarraldi judizialean plaza jakin horren izenarekin abiatzea atzerakada Iruñeko kale izendegian, erasoaldiaren muinean baitago Espaniako Estatuaren Konstituzioa bera».

Kontsumobide Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo Sailari atxikitako erakunde autonomoak 30 001 euroko isuna ezarri dio Yelmo Cines enpresari, ikusleei kanpoan erositako elikagaiak instalazioetara sartzen ez uzteagatik.

Saharari kantari diskoa aurkeztu zuten duela aste gutxi. Izar polisariar bat kanta zegoen grabaturikoen artean. Bakarrarekin nahikorik ez, eta, orain, izarrez beteko dute Donostiako Kursaal auditoriumeko kubo handia, abenduaren 22an, ostirala, 20:00etan. «Diskoaren kontzertu bakarra eta ahaztezina izango da», adierazi du Kristina Berasain kazetari eta emanaldiaren bultzatzaileak. Sahararrak «gerran daudela ez da ahaztu behar», haren arabera. «Euskal Herritik beti egon da konpromiso handia Sahararekin, baina orain arte inoiz ez da halakorik egin». Diskoa grabatzen ari ziren musikarietako asko egongo dira oholtzaren gainean. Tartean izango dira, Oreka TX, Eñaut Elorrieta, Mikel Urdangarin, Esti Markez, Fariba Sheikhan, Bea Asurmendi, Idoia Asurmendi, Jon Maia eta Iker Lauroba kantariak. Horiez gain, Postal Kolekzionistak eta Physis versus Nomos taldeak arituko dira. Saharako hiru artistak emanaldi berezia egingo dute: Minatu Embarek, Nayat Hossein eta Hayuh Ramsi. Kontzerturako propio sortu dute musika banda bat. Horretan Antxon Sarasua arduratuko da teklatuez, Dani Venegas gitarrez, Joanes Ederra baxuez, Mikel Fagoaga bateriaz, eta Xabier Zeberio biolinaz. Sarasua da taldearen zuzendari musikala. «Kontzertu solidarioa izango da, kulturatik kulturara keinua egiteko» , Berasainek azaldu duenez. Bildutako dirua Saharako kultur ondarea babesteko erabiliko da, Euskal Fondoa eta SEAD Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoaren arteko lankidetzaren esparruan. Sarrerak 25 eta 30 euroan jarri dituzte dira salgai. Kursaalaren webgunean eros daitezke. Kontzertura joan gabe ere laguntzeko aukera eman dute, «zero ilara» baterako sarrerak eros baitaitezke. BERRIA da emanaldiaren sostengatzaileetako bat, Euskal Fondoarekin, Donostiako Udaleko Donostia Kulturarekin, Elkarrekin eta Bakun itzulpengintza enpresarekin batean. Diskoa eta Berasainek idatziriko Sahara, herri bat erresistentzian liburua salgai daude BERRIA dendan.

Guztira, Telefonicak 5.100 langile baino gehiagorentzako enplegu-erregulazioko espedientea proposatu du Espainiako filial nagusietan 2026ra arte; Euskadin 255 langileri eragingo lieke, eta Nafarroan, 36ri.

Hainbat zinema aretotan, debekatu egon ohi da kanpotik eramandako janaria eta edaria sartzea, edo, zerbait jan edo edan nahi izanez gero, zinema aretoetako dendan erostera behartzea. Hala egitea erabaki zuen Yelmo Films enpresak Arteako (Leioa, Bizkaia) eta Mega Parkeko (Barakaldo, Bizkaia) merkataritza guneetan dituen aretoetan. Orain, ordea, kanpotik eramandako janaria eta edaria sartu ahalko dira Yelmo Filmsen bi zinema areto horietan: ez dira bertako dendetan erosi beharko. Kontsumobidek, Kontsumoko Euskal Institutuak, 30.001 euroko isuna jarri dio du Yelmo Filmsi, abusuzko jardunbideengatik eta kontsumitzaileen eskubideak urratzeagatik. Joan den urtarrilean debekatu zuten Arteako eta Megaparkeko zinemek kanpotik eramandako janaria eta edaria eramatea zinema aretoetara. «Yelmok ez du onartzen kanpotik ekarritako janari edota edariarekin sartzea, eta sarrera ukatzeko eskubidea du», zioen kartel batek sarreran. Jakinarazpenaren arabera, debekua Eusko Jaurlaritzako ikuskizunak eta jolas jarduerak arautzen dituen 17/2019 Legearen 51.3 artikuluan oinarrituta zegoen. Debekuaren kontrako salaketa jarri zuten EKA Euskal Kontsumitzaileen Alkarteak eta Facua kontsumitzaileen elkarteko Bizkaiko ordezkaritzak. Kontsumobidek esana zuen debeku hori ez zela legezkoa, baina orain jarri dio isuna. Debekua baliogabetzea lortu dute bi elkarteek, «erreklamazio prozesu luze» baten ondoren. EKA elkartearen esanetan, praktika hori «abusuzkoa» da: Yelmo Filmsek eskaintzen duen jarduera nagusia filmak ematea da, eta, beraz, ezin du debekatu kanpotik jangaiak eramatea, ez baita ostalaria. Legezkoa litzateke erabat debekatzea zinema aretoetan jatea eta edatea; ez, ordea, jaki batzuk onartzea —bertan erositakoak—, eta beste batzuk ez —kanpotik eramandakoak—.

Istripu larria gertatu da gaur goizaldean GI-636 errepidean, Errenteria (Gipuzkoa) parean. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez, bi autok aurrez aurre jo dute elkar 3:45ak aldera, eta zenbait bidaiari haien barruan harrapatuta geratu dira suhiltzaileek erreskatatu dituzten arte. Bi lagun hil dira eta beste bost, zaurituta, Donostiako eta Bidasoako ospitaleetara eraman dituzte. 20 eta 22 urte zituzten bizia galdu dutenek, eta gipuzkoarrak ziren. Ertzaintzak errepidea moztu eta ikerketa zabaldu du gertatutakoa argitzeko. Ordu gutxira, bi autoetako baten gidaria atxilotu du. Gizonak 21 urte ditu, Frantziako nazionalitatea du eta BMW markako autoaren gidaria zen. Bide segurtasunaren aurkako delitua eta zuhurtziagabekeria larria egotzi dizkiote, eta epailearen aurrera eramango dute Donostiako Ospitaleko medikuen baimena jasotzen duenean. Atxilotuaren autoan hiru lagun zihoazen; bestean, berriz, lau.