Espainiako Ministroen Kontseiluak 33.793 plazako lan eskaintza publikoa onartu du 2019rako, Meritxell Batet ministroak bileraren ostean azaldu duenez.

Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako langileek Espainiako Gobernuak ezarritako gutxieneko soldata edukitzen jarraituko dute, Eusko Legebiltzarrak baztertu egin baitzuen atzo gutxieneko ordaina 1.200 eurora igotzeko proposamen bat. EH Bilduko Iker Casanova legebiltzarkideak aurkeztu zuen mozioa. Gutxieneko soldata ezartzea Espainiako Gobernuaren eskumena dela onartuta, «neurria ezartzeko beste bide batzuk» daudela gogorarazi zien gobernuan dauden alderdiei: «Administrazio publikoek konpromisoa hartu dezakete egiten dituzten kontratazioetan ordain hori emateko». EAJk, PSE-EEk eta PPk baztertu egin zuten eskaera. «Ardurei ihes egitea» leporatu zien Casanovak.

Ekinaldia aurkezteko «nahikoa arrazoi» daudela azaldu zuen, gaur egun egiten diren politikek «ezberdintasunak areagotu besterik ez dutelako egiten». Gainera, gutxieneko soldata igotzeko baldintza sozioekonomikoak badaudela esan zuen.

Hego Euskal Herriko gutxieneko soldata 900 eurokoa da gaur egun, eta 1.200 euroko zenbatekoa «ez da asmatutako zerbait», Elkarrekin Podemoseko Jon Hernandez legebiltzarkidearen arabera. EH Bilduren mozioarekin bat egin zuten atzo, eta sektore arteko gutxieneko soldata BPGaren araberakoa izan dadin lortu nahi izan zuten horrela. «Europako batezbestekotik urrun dago egungo zenbatekoa». Horregatik, soldatak hobetzeko tarte handia dagoela aldarrikatu zuen, eta PSE-EEri galdetu zion ea zein arrazoi zituen gisa horretako akordio bat ez babesteko.

Alexia Castelo PSE-EEko legebiltzarkideak erantzun zion ez duela ulertzen «euskal gutxieneko soldata» baten beharra. «Langile guztientzako izango den gutxieneko soldata bat defendatzen dugu guk». EAJko Estibaliz Larrauri legebiltzarkideak, bestalde, soldaten igoeraren aldeko «jarrera irmoa» dutela adierazi zuen. «Horretarako tartea badago; orokorra izan daiteke, baina ez unibertsala».

Gutxieneko soldata igotzeko eskatzen zuen mozioa ez, baina soldaten igoera eskatzen duen mozioa babestu zuen Eusko Legebiltzarrak. EAJk eta PSE-EEk aurkeztu zuten mozioaren arabera, negoziazio kolektiboaren esparruaren barruan soldata igoerari buruzko neurriak hartzea eskatu zuten. EH Bilduk eta Elkarrekin Podemosek aurkako botoa eman zuten, eta PP abstenitu egin zen. Era berean, Eusko Legebiltzarrak eskaera egin zion Jaurlaritzari lan publikoetan hitzarmen kolektiboetan bildutako neurriak bete daitezela berma dezan.

Euskal esparruaren aurka

Azken urteetan, gehiengo sindikalak maiz eskatu du 1.200 euroko gutxieneko soldata. Atzoko bozketaren ostean, LABek ohar baten bidez gaitzetsi zuen EAJk, PSE-EEk eta PPk «patronalaren alde» egin izana. «EAJk, beste behin, azken bi lan erreformak inposatu zituzten alderdiekin bat egin du politika neoliberalak aplikatzen jarraitu ahal izateko». Eta jeltzaleen jokabidearen aurka egin zuen berriz ere: herenegun, Gipuzkoako Batzar Nagusietan, babes sozialerako euskal esparruaren alde egin zuten, baina, atzo, «esparru propio hori osatuko zuen gutxieneko soldata ezartzearen aurka» egin zuten.

Lan istripuak

Elkarrekin Podemosek eskatuta, Eusko Legebiltzarrak Eusko Jaurlaritzari galdegin dio azterketa «zehatz» bat egitea lan istripuen arrazoien inguruan. Planak istripuak gutxitzeko bideak ere zehaztu beharko lituzke. EH Bilduk eta PPk aldeko botoa eman zuten, eta kontrakoa, berriz, EAJk eta PSE-EEk, argudiatuta Jaurlaritza jada ari dela norabide horretan lanean.

Autogintza

Oposizioaren beste proposamen batek aurrera egin zuen Eusko Legebiltzarreko saioan: lantalde bat eratuko dute autogintzaren etorkizuna aztertzeko. EH Bilduk proposatu zuen, «autogintza gure industria sareko sektorerik handiena delako eta, hortaz, estrategikoa delako». Elkarrekin Podemosek eta PPk babestu egin zuten, baina ez, ordea, EAJk eta PSEk.

Eskarien poltsa betetzen jarraitzen du CAFek. 2018. urtea 7.700 milioi euroren enkarguak entregatzeko zituela amaitu zuen Beasaingo tren konpainiak; beste bi gehitu dizkio orain, eta orotara 165 milioi eurotik gora eman behar dizkiote. Horietatik, 120 milioi inguru Italiatik etorriko zaizkio. Trenitalia SPA konpainia publikoak CAF hautatu du ETR500 abiadura handiko 59 trenen mantentze lanak egiteko hurrengo sei urteetan, baina beste sei urtez luzatzeko aukerarekin.

CAFek zainduko dituen trenek Frecciarossa izenarekin ezagutzen dira Italian, eta Turin-Milan-Salerno abiadura handiko linean funtzionatzen dute, herrialdearen iparraldetik hegoaldera. Turin, Milan, Reggio Emilia, Bolonia, Florentzia, Erroma, Napoli eta Salerno hiriak lotzen dituzte, orduko 300 kilometroko abiaduran zirkulatzen dute. Era berean, abiadura handiko lineaz kanpo hedatzen diren konexioetan ere eskaintzen dute zerbitzua, eta beste hiri esanguratsu batzuetaraino iristen dira: Padua, Venezia, Rimini, Ancona, Pescara, Foggia eta Bari.

Mantentze lanak Trenitaliaren tailerretan egingo dituzte, Napolin, Erroman, Milanen eta Venezian, eta CAF Italiako adarrak egingo ditu. Gaur sinatutako kontratuak ekarriko du 300 langile baino gehiago kontratatzea.

Diruz apalagoa da, berriz, CAFek De Lijn Flandriako garraio konpainiarekin sinatutako kontratua. Haren arabera, CAFek beste 23 tranbia egingo dizkio, 44 milioi euroren truke. 2017ko urrian CAFek De Lijnekin egindako akordioaren hirugarren zatia da. Guztira, 146 tranbia egingo ditu Beasaingo tren konpainiak harentzat.

De Lijn autobusen eta tranbien Flandriako operadore publikoa da, eta, urtero, 530 milioi bidaiari inguru garraiatzen ditu. Lehenengo 48 tranbiak datorren urtetik aurrera egongo dira abian Flandriako kostaldea zeharkatzen duen tranbia linean. Atzo jakinarazitakoak, berriz, 2022ko bigarren erditik aurrera entregatuko ditu CAFek, eta Anberes hirian emango dute zerbitzua.

Aernnovaren erosketa

Euskal Herritik eta Espainiatik kanpo egiten du bere negozioaren zatirik handiena CAFek, eta horrela aritzen da Aernnova ere. Arabako aeronautika enpresa sektoreko konpainia handienentzat ari da lanean: Airbus, Embraer eta Boeing. Azken horren hornitzaileentzat kontratuak lortzea da Aernnovaren azken erosketaren arrazoi nagusia. Atzo jakinarazi zuenez, Structural Integrity Engineering (SIE) enpresa erosi du. Chatsworthen du egoitza (Kalifornia, AEB), eta ingeniaritza lanak egiten ditu AEBetako industria aeronautikorako. Duela hilabete batzuk, Aernnovak beste enpresa bat erosi zuen Kalifornian bertan, Brek Manufacturing izenekoa.

Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroak pentsiodunen plataformek manifestazioak deitu dituzte Gasteizen, Bilbon, Donostian eta Iruñean, 2019ko apirilaren 13an.

Asteazkenean bukatu zen Hezkuntza Sailak deitutako lan eskaintza publikoan izena emateko epea, eta guztira 7.988 eskaera jaso dituzte, 1.687 lanpostu betetzeko.

Informazio publikora ireki dute Hegoaldeko tren saihesbidearen ikerketa informatiboa. Seranteseko eta Olabeagako tunelak lotzeko bi aukera aurreikusten ditu.

Bilboko Portuak aldeko haizea dauka. 2018-2022 epealdiko plan estrategikoa abiatu zuen iaz, eta lehen urterako gainditu ditu 2020. urteko aurreikuspenak. Urte horretarako, 35,5 milioi tonako trafikoa espero zuen, baina bi urte lehenago bete du helburua, 2018. urtean 35,6 milioi tonako trafikoa izan baitzuen. Plan estrategikoaren epealdia amaitzen denerako, trafiko helburua 37,5 milioi tonatan jarria dago, eta kopuru horri eusten dio Ricardo Barkala portuko presidenteak, lehen urtea espero baino hobeto joan arren: «Aurreikuspen ekonomikoen arabera atzeraldi ekonomikoa etorri daiteke, eta hobe da tentuz ibiltzea».

Plan estrategikoaren lehen urtearen balorazioa egin zuen atzo Barkalak, portuko jarduerarekin zerikusia daukaten arduradunen aurrean. Getxoko gurutzaontzien terminaleko harrera gunean jarritako taula baten gainetik, esan zuen 2018a «urte ona» izan dela. Eta ez da gutxiagorako, urtero trafikoa %2,7 handitzea aurreikusten baitu plan estrategikoak, eta iaz %4,1 egin baitzuen gora. Errekorren urtea izan zen, gainera: inoizko edukiontzi gehien esportatu eta inportatu ziren (638.447), eta bidaiari gehien jaso zuen urtea izan zen —ferry eta gurutzaontzienak batuta, 200.613—.

Zenbaki horiekin, ardatz Atlantikoko portu nagusia da Bilbokoa. Atzetik ditu Naonedekoa (Bretainia), 32,5 milioi tonako trafikoarekin, eta Gijongoa (Espainia), 19,6 milioi tonarekin. Aurten, gainera, Bilboko portuaren trafikoa %1,5-2,5 haziko dela esan du Barkalak, eta 2020. urtetik are gehiago hazteko aukera edukiko du. Itsasontzi gehiago amarratzeko lekua egongo da eskuragarri, portuko erdiko kai muturraren lehen fasea amaituta egongo baita. Lehen itsasontziak hartzeko prest egongo da datorren urtean, eta dagoeneko enpresa batzuekin harremanetan jarri dira portutik kaia merkaturatzeko.

Proiektu estrategikoak

Kai berriaren bigarren fasearen lizitazioa aurten egingo dutela ere aurreratu zuen Barkalak, eta lanak hurrengo urtean hastea espero duela. Era horretan, Bilboko portuak egun duen arazoetako bati aurre egin ahalko dio. Hau da, okupazio tasa handia dauka, %87koa, Espainiako Gobernuaren menpeko beste portuen batezbestekoa baino %24 handiagoa. Erdiko kai muturraren lehen fasea amaitzen denean, okupazio tasa %83ra jaitsiko da, eta ahalmena handituko.

Trafiko gehiago hartu ahal izango du portuak, baina lehengaiak bertara iristeko azpiegitura garrantzitsua da hegoaldeko tren saihesbidea. «Proiektu estrategikoa», Barkalaren arabera. Atzo aurreratu zuen Espainiako Aldizkari Ofizialean laster argitaratuko dela proiektuaren inguruko ikerketa informatiboa. «Atzerapausorik gabeko fase batean sartuko da horrela saihesbidea».

Zenbaki gorriak atzean utzi eta emaitza positiboak aurkezteak ez die akziodun batzar erabat baketsua ziurtatu Siemens Gamesaren arduradunei, eta, nahiz eta azken ekitaldiko kontuak onartuak izan diren, agerian gelditu da oraindik gori daudela Siemensen eta Iberdrolaren arteko gerraren txingarrak.

Siemensen eta Gamesaren arteko baturaren bi urteko ibilbide gorabeheratsuan abenduan iritsi zen nolabaiteko bakea, orduko presidente Rosa Garciak kargua utzi baitzuen. Haren tokia finantza zuzendariak hartu zuen, Miguel Angel Lopezek. Atzokoa zuen Lopezek lehen akziodunen batzarra presidente gisa. Alboan izan zuen bi urteetan eztabaidaren erdian egon den kontseilari ordezkaria, Marcus Tacke.

2017an zenbaki gorriak eman zituen Siemens Gamesak. 2018an —otsailean ixten du taldeak ekitaldia—, berriz, 70 milioi euroren irabaziak aurkeztu ditu, eta datozen bi urteetarako lana ziurtatua du, ia 23.000 milioi euroko eskari poltsa baitu. Lopezen arabera, «aireratze zail baten ostean», Siemens Gamesak «gurutzaldi abiadura» iritsi du, eta bateratzearekin konpainia indartsu bihurtu da, eskala egokiarekin globalki lehiatu ahal izateko eolikoen merkatuarentzat aurreikusten den hazkunde handian.

Tackek, berriz, esan zuen azken bi urteak «zirraragarriak» izan direla, eta garai zaila «gainditutzat» eman daitekeela. Tackek azpimarratu zuen konpainiak bere buruari ezarritako helburu guztiak bete dituela 2018an, eta etorkizun oparoa aurreikusi zuen «sustraiak Euskal Herrian» dituen Siemens Gamesarentzat: «Munduari behar duena saltzen ari gara; historiaren alde zuzenean gaude; une aproposean, sektore egokian». Datozen urteetan haize erroten merkatua nabarmen haziko dela azaldu zuen kontseilari ordezkariak, eta bereziki offshore alorra, itsasoko haize erroten sektorea. Siemens Gamesak lidergoa du arlo horretan, eta 2025era bitartean %27 handituko ditu salmentak, Tackek iragarri zuenez.

Gerraren txingarrak

Xehetasun ugari eman zituen Tackek, baina, hala ere, ez zion zehaztasun askorekin erantzun akziodunen txandan Iberdrolaren izenean hitz egin zuen Mikel Arrietari. Bilboko konpainia elektrikoa Siemens Gamesaren akziodun handienetan bigarrena da —akzioen %8 baititu—, eta oraindik ere «kezkatuta» dabil gobernu onarekin. Arrietak gaitzetsi egin zuen taldeak Siemensekin dituen aldi baterako zenbait erosketa kontratu luzatu izana. Halakoen ondorioz, «Siemens Gamesak oraindik ez du Siemensekiko independentziarik eta autonomiarik».

Zenbait erabaki Iberdrolaren administrazio kontseiluari jakinarazi gabe hartzen direla eta hori ez zaiola ongi iruditzen ere esan zuen Iberdrolaren eledunak. Edonola ere, Siemens Gamesako buruzagiek bozkatzeko aurkeztutako puntuei baiezkoa eman zien Iberdrolak, puntu bakar batean izan ezik. Iberdrola abstenitu egin zen zuzendarientzat luzarorako pizgarriak proposatzen zituen puntuan. Arrietak azaldu zuenez, Siemens Gamesako buruentzako pizgarri sistema berria praktikoki Siemensek bere zuzendarientzat duenaren berdina da, eta Siemens Gamesa Siemensen integratzeko pauso bat izan daiteke.

Iberdrolaren ordezkariak, era berean, salatu zuen eskatutako informazioa bezperan eman ziotela zuzendaritzakoek. Marcus Tackek erantzun zion informazio eskaera hori atzoko akziodunen batzarra baino bi egun lehenago jaso zutela, eta «ahalegin berezia» egin zutela bezperako erantzuneko agiria lantzeko.