MADRIL. «Oso eztabaidagarria da norbaitek bere ezkontideak baino bost aldiz gehiago irabaztea, eta, alargun geratzen bada, alarguntza pentsioa betiko kobratzen jarraitzea», adierazi zuen atzo Octavio Granadok, Gizarte Segurantzaren Estatu idazkariak. Proposatu zuen alargun pentsioa onuradunaren errentaren araberakoa izatea.

Azaldu zuenez, kasu batzuetan alargunek hildako ezkontideak baino soldata askoz handiagoa kobratzen dute, «eta ez dirudi bidezkoa familian diru sarrera gehien duenaren errenta gehiago handitzen jarraitzeak». Nagusiki gizonei eragingo lieke proposamenak, soldata arrakala dela-eta batez besteko soldata handiagoa dutelako. «Gizon batek alargun pentsioa jasotzen badu —emazteak baino soldata handiagoa izanda—, hobetu egiten du bere errenta maila; alarguntza emakume batek kobratzen badu (soldata txikiagoa izanda), familiaren errenta okertu egiten da», esplikatu zuen.

Atzokoa Granadok hurrengo gobernuari egindako proposamen bat baino ez da, Gizarte Segurantzaren zenbaki gorriak txikitzeko: 100.000 milioi euroko zuloa pilatu du zazpi urtean.

Atzo izenpetu zuten hitzarmena. Nafarroako Gobernuak eta Harivenasa konpainiak itun bat sinatu zuten, eta, hari esker, enpresak 113.000 metro koadroko lursail bat eskuratu ahal izan du Etxarrenen, Arakil ibarrean, bertan lantegi bat eraikitzeko. Konpainiaren asmoa da 50 langile kontratatzea instalazio berrietako ekoizpena bermatzeko.

Harivenasak lehen sektoreko industrian jarduten du; Nafarroako Rural Kutxaren adar bat da, eta, nagusiki, olotik eta bestelako zerealetatik —espeltatik, garagarretik, garitik eta zekaletik batik bat— eratorritako produktuak ekoizten ditu: irinak, malutak eta aleak, batez ere. Produkzio katean hasieratik amaierara arte kontrolatzen du prozesua.

Konpainiak dagoeneko badauka lantegi bat Getzen, Ibargoitin, Noainen eta Iruñearen artean. Lantegi horrek 50 langileri ematen die enplegua, zuzenean eta zeharka. Arakilen martxan jarriko duten plantarekin, beraz, ehun pertsona enplegatuko ditu denera, zuzeneko eta zeharkako langileak kontuan hartuta.

Hiru erakundeetako ordezkariek sinatu zuten atzo hitzarmena: Manu Aierdi Nafarroako Gobernuko presidenteordeak, Jose Maria Aierdi Nasuvinsa sozietate publikoko zuzendariak, eta Harivanesa konpainiako ordezkari Alberto Loizatek eta Javier Berasaluzek.

Hain zuzen ere, Nasuvinsak lagundu dio Harivensa konpainiari neurrirako lursail industrial bat bilatzen, lurraldeko industria sustapena baita Nasuvinsaren egitekoetako bat. Azkenean, Arakilgo Udalarekin lankidetzan, sozietate publikoak Etxarren aurkitu du Harivensaren planta ezartzeko toki egokia.

Nasuvinsak nabarmendu du, gainera, kokapenak baduela garrantzia, lantegi berri bat irekitzeak eta enplegua sortzeak berebiziko inportantzia daukalako Sakana bezalako eskualde batean, non langabezia tasa %26raino igo baitzen 2008ko krisiaren osteko urterik gogorrenetan. Nasuvinsak joan den abenduan bereganatu zuen Arakilgo lursaila, eta 1,5 milioi euroko inbertsio bat jarri du martxan zorua erosteko eta lehen urbanizazio lanak egiteko.

Industrialde berria

Etxarrengoa Nafarroako Gobernuaren Ekonomiaren Garapenerako Departamenduak Nasuvinsa sozietate publikoarekin Sakanan egindako bigarren ekinaldia da. Lehenengoa Irurtzungo industrialdea eraberritzeko egindakoa izan zen: 2016an Iruñeko gobernuak Inasa enpresa zenaren lantegi zaharra erosi zuen, hark fabrika itxi eta gero, eta bertan eraldaketak egin zituen industrialde bat sortzeko.

Nafarroako Gobernuak zazpi milioi euro inbertitu zituen Irurtzunen industrialde berri bat sortzeko, eta orain zazpi enpresa daude bertan: 240 langile enplegatzen dituzte denera, eta 140 milioi euro fakturatzen dituzte.

WOLFSBURG. Jurgen Stackmann Volkswagenen salmenta eta marketin arduradunak azaldu du Landabenen (Nafarroa) ez dituztela auto elektrikoa egingo, ez behintzat datozen hiru edo lau urteetan. Oraingoz, VWek Alemaniako Zwickau, Emden eta Hanoverreko plantetan ekoitziko ditu auto elektrikoak. Stackmannek iragarri du elektrikoen ekoizpena «momenturen batean» hedatuko dela beste plantetara, baina ez dela izango, gutxienez, 2022ra edo 2023ra arte.

DONOSTIA. Hilaren 28an bilera egingo dute Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako pentsiodunen plataformek Maria Jesus San Jose Jaurlaritzako Lan eta Justizia sailburuarekin. Jon Fano Bizkaiko plataformako eledunak atzoko elkarretaratzean azaldu zuenez, pentsioen osagarria Jaurlaritzak pagatzeko eskatuko diote, uste dutelako baduela «dirua eta ahalmena» hori egiteko, eta «borondatea» baino ez zaiola falta.

Bizkaia, Gipuzkoa eta Arabako Pentsiodunen Mugimenduetako ordezkariak Beatriz Artolazabal Gizarte Politiketarako sailburuarekin bilduko dira 2019ko martxoaren 28an.

Basque Culinary Centerrek online prestakuntzaren aldeko apustua egin du, eta abangoardiako sukaldaritza-tekniketan espezializatzeko programa bat aurkeztu du.

Volkswagen ha asegurado que la marca alemana no prevé fabricar un modelo eléctrico en su factoría de Landaben, en Navarra, en los próximos tres o cuatro años.

Duela 15 egun Renove Plana hasi zenetik % 80 igo da autoen eskaera EAEko saltokietan. Gas isuri kutsakorrak jaistea da egitasmoaren helburua.

Macron presidentea Pirinioetako eski estazio batean zen oporretan, eta Parisera itzuli da krisi mahaiarekin biltzera. Neurri zorrotzak hartuko dituela iragarri dute.

Gasolina edo diesel auto batek baino heren bat pieza gutxiago dauzka auto elektrikoak; gutxiago konpontzeko, gutxiago irabazteko auto tailerretan. Eta orain zer?

1 Ez al zen, ba, dena abantailak auto elektrikoarekin? Galdetu ezazu auto tailerretan… Ez daude oso pozik.

2 Haiek ere ahalegin bat egin beharko dute planetaren alde, ezta? Kalkulatu dute Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan 228 milioi euroko ahalegina egingo dutela. 601 milioiko fakturazioa lortu zuten 2017an, eta auto gehienek motor elektrikoa dutenean %40ko galerak izango dituztela dio Solera enpresaren aurreikuspenak; haren aurretik egindako beste ikerketa batzuen lerro berean doa lan hori.

3 Baina zergatik? Auto elektrikoak ez du behar oliorik, iragazkirik, banaketa uhalik, injektorerik, bujiarik, ihes tuturik… Eta, behar ez dituenez, ez dira ordezkatu behar aldiro, ez dira matxuratzen. Tailerrek egin beharrekoa txikiagoa da; hau da, mantentzea askoz soilagoa da. Eta beraz, jarduera txikiagoa da, eta fakturazioak hori guztia islatuko du, noski.

4 Ez dute esango, ba, prestatzeko betarik izan ez dutenik… Asmatuko dute zerbait negozioari eusteko… Asmatuko dute, seguru, baina horretan ari dira oraindik, aurreikuspen ezkorrak oinarri sendoa baitu. Ba al dakizu zer duen Teslaren Model X-ak kapotaren azpian?

5 Zer? Ezer ere ez.

6 Baina bateriak eta hari lotutako pieza berriek ez dute konpentsatuko gasolinaren eta dieselaren pieza zaharren baztertzea? Hein batean bakarrik. Auto elektrikoa gutxiagotan sartuko da tailerrera, eta konponketak azkarragoak izango dira. Mekanikariek lan ordu gutxiago egingo dituzte, baina ikusteko dago lan ordu horien salneurriaren eboluzioa nola izango den, bai bailiteke nabarmen garestitzea.

7 Ez duzu, ba, pentsatuko geroak merkatze bat ekarriko duela autoaren alorrean? Ez, noski, eta aurreikusten hasi da tailerrei bizi-bizirik eutsiko liekeen aldagai bat. Auto elektrikoarekin batera, auto autonomoa zabaltzen hasiko da. Baliteke auto horiek istripu gutxiago edukitzea eta, hortaz, txapa eta pintura esparruetan tailerrak galtzen aterako lirateke, baina….

8 Baina handi baten traza dauka horrek… Matxurak askoz ere garestiagoak lirateke auto autonomoetan. Matxura gutxiago bai, baina garestiago ere aurreikusten da etorkizunerako. Oraindik, ordea, goizegi da jakiteko auto elektrikoak zenbaterainoko kaltea egingo dien tailerrei, Euskal Herriko auto guztien matrikulazioen %1 ere ez baitira.

9 Auto mekanikariek lasai egin dezakete lo orduan? Tailer ofizialetakoek lasaiago seguru asko, zalantzarik ez baitago datozen hamarkadetan aldaketak nabaritzen hasiko direla, eta eraldaketa handia datorrela sektorean. Auto ekoizleek egoera hori balia dezakete mantentzea eta balio erantsia duten konponketak beren tailer ofizialetan monopolizatzeko. Mekanikari gehienek ez dute ardi elektrikoekin amets egiten, hori seguru.