Urtarriletik apirilera bitartean Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako beharginen %4,6k baino ez dituzte lan hitzarmenak gaurkotu, LHK Lan Hitzarmenen Kontseiluaren azken txostenaren arabera. Hitzarmena berritu duten horien artean, batez besteko soldata igoera %1,96koa izan da. Horiek horrela, hiru lurraldeetan langileen %38,8k baino ez zeukaten lan hitzarmena gaurkoturik joan den apirilaren amaieran. Bestade, LHK-k ohartarazi du laneko istripu hilgarrien maiatzeko gorako joera «kezkagarria dela».

Indian gustura dago CIE Automotive konpainia bizkaitarra. Aurten bertan Aurangabad Electricals enpresa indiarra bere egin zuen, eta Anton Pradera presidenteak atzo esan zuen aurrerantzean ere estrategikoa dela herrialdean jarraitzea. «Uste dugu euren mirarizko hogei urteak egin behar dituztela; demokrazia handi bat da, eta segurtasun juridiko handia dago bertan». Deustuko Unibertsitateak eta Deloitte aholkularitza kabineteak antolatutako hitzaldi-bazkarian hitz egin zuen, eta irabazien arabera inbertitu behar dela nabarmendu: «Beti horrela egin izan dugu; aukera handiren bat ikusi dugunean bertara joan izan gara, eta orain Indian egon behar da». Maiatzean aurkeztu zuen 2020-2025 plan estrategikoa, eta bertan Indiak indar berezia edukiko du.

Sektorean ez du krisi baterako arriskurik ikusten Praderak, are gutxiago Txinaren eta AEBen arteko gerra komertzialaren eraginez. «Guri ez digu ezertan eragingo, eta, sektoreari dagokionez ere, ezer gutxi, Txinak ez baitu autorik esportatzen apenas; AEBek bai, ordea, Txinara». Hori bai, Trumpek Europara begiratu eta «automobilen esportatzaile handia dela jabetuko balitz, orduan arazoa handiagoa izango zen». Halere, CIEko buruak argi utzi du horrek apenas eragingo liekeela eurei, apenas egiten baitute lan Mercedes, Audi eta BMWrekin. «Horiek izango lukete galtzeko gehien». Horregatik, lasaitasun mezua zabaldu nahi izan zuen, eta euren aurreikuspenak onak direla berretsi zuen: 2020rako 4.000 milioiren salmentak izatea.

Aguraingo (Araba) DHL gune logistikoko langileek greba mugagabea hasi zuten 2019ko maiatzaren 23an lan hitzarmenaren defentsan. 2019ko maiatzak 28.

Pentsioak: Erretiro adina atzeratzea eskatu du Pablo Hernandez de Cos Espainiako Bankuaren gobernadoreak hauteskundeen ostean. 2019ko maiatzak 28.

Iñaki Igerategi preso ohia suhiltzaile postura itzuli ahal izango da. 6 urteko zigorra beteta, bere lanpostura itzultzea eskatu zuen, baina Aldundiak ukatu egin zion

Frantzian aurkitu du ezkontidea Fiat Chryslerrek (FCA). Beste autogile batzuek ezezkoa eman ondoren, Renaultek ontzat hartu du autogile italiar-estatubatuarrarekin bat egiteko proposamen «interesgarria». Fusioak aurrera eginez gero, konpainia berriaren %50 izango lukete Renaultek eta FCAk. Ez da espero Nissan eta Mitsubishi taldean sartzea, gaur egun biak Renaulten aliatuak diren arren.

Urteak daramatza FCAk beste autogileei ate joka. Izan ere, Sergio Marchionne FCAko buru zenak argi zuen autogileek derrigorrez neurria handitu behar dutela, elektrifikazioak eta gidaririk gabeko autoen teknologiak inbertsio oso garestiak eskatzen dituztelako. Marchionne iaz hil zen, baina haren planekin jarraitu dute Mike Manley FCAko buruak eta enpresaren akziodun nagusiak, Agnelli familiak (%29).

Auto elektrikoetan nabarmen aurreratuago doa Renault —Zoe modeloa auto elektriko salduena da Europan—, eta oso urrats txikiak egin ditu FCAk. Azken horrek, ordea, baditu bi abantaila. Batetik, SVUetan eta noranahikoetan oso indartsua da, Jeep eta Ram marken bitartez, eta horiek dira gaur egun arrakasta handien duten ibilgailuak. Bestetik, Renaultek ez duen zerbait badu: Ipar Ameriketako merkatu erraldoiaren zati handi bat. Renaultek, Europan ez ezik, Hego Amerikan ere badu presentzia.

Nissan, hirugarrena

FCAren eta Renaulten arteko bat egiteak munduko autogile handienetan hirugarrena sortuko luke, VW taldearen eta Toyotaren ondoren. Iaz, bien artean, 8,7 milioi auto saldu zituzten, 170.000 milioi euroren salmentak egin eta 8.000 milioi irabazi. Baten eta bestearen indarguneak eta ahulguneak osagarriak diren aldetik, bat egiteak fabriken itxierarik ekarriko ez lukeela uste du FCAk. 5.000 milioi euroren aurrezkiak espero ditu, baina materialen erosketa eta inbertsioak partekatuz lortu nahi du kopuru hori.

FCAren eta Renaulten arteko balizko ezkontzak badu hirugarren aktor bat: Nissan. Azken hogei urteetan Renaulten aliatu izan da Nissan, eta teknologia partekatzen dute zenbait proiektutan. Bihar da biltzekoa Renaulten eta Nissanen arteko aliantzaren kontseilua, eta hor ikus daiteke zer moduz hartu duten japoniarrek italiar-estatubatuarren mugimendua. Apirilean, Renaulten bat-egite proposamena baztertu zuen Nissanek, eta berriro azalaratu zen Carlos Ghosnen atxiloketak agerian utzitako bi enpresen arteko tentsioa. Renaulten eta Nissanen arteko aliantzaren bultzatzailea izan zen Ghosn, eta bat egiteko planak zituela atxilotu zuten Tokion, Nissanen dirua desbideratzeaz akusatuta.

FCA-Renault bat egiteak babes politikoa ere beharko du, Frantziako Estatua baita Renaulteko akziodun nagusia (%15). Parisko gobernuak ziurtatu du ez duela orain arteko negoziazioetan parte hartu, baina ez dagoela bat egitearen aurka, «Europak industria erraldoiak behar dituelako». Baina, babesa eman aurretik zenbait berme eskatu ditu, hala nola milaka kaleratze edo lantokien lekutzea ez eragitea, eta auzitan ez jartzea Nissanekiko batasuna.

Japoniarren uzkurtasuna desagertze aldera, Fiatek proposatu du enpresa berriaren administrazio kontseiluan leku bat gordetzea Nissani, eta launa izatea berak eta Renaultek.

Otsailean jaso zituzten kaleratze jakinarazpenak; inork ez zuen espero halakorik, baina Mercedesek Gasteizen duen lantegiko hiru behargin lanik gabe geratu dira, eta hirurek jo dute epaitegietara. Atzo egin zen kaleratze horietako baten inguruko epaiketa, Gasteizen, eta, beste bi kaleratuekin gertatu den moduan, enpresak onartu zuen kalte-ordainak handitzea.

«Hiru kaleratzeak bidegabeak dira, eta atentzioa ematen du haien benetako helburuak», esan zuen ELAko kide Igor Gebarak, epaitegiaren aurrealdean. Ehundik gora lankidek elkartasuna adierazi zieten kaleratuei, eta beren kasuak salatzen lagundu zieten. «Enpresak ohar bat eman nahi izan die Gasteizen dituen mila inguru langileei», esplikatu zuen Gevarak. «Behin-behineko langileak zirenean ahulagoak ziren, eta batzuk lanera joaten ziren baita sukarra edukita ere. Orain finkoak dira, eta baztertu egin dituzte horrelako praktikak; bada, enpresak hori moztu nahi izan du».

Langile finko kaleratuek hiru urte egin dituzte enpresan, batez beste, eta ELAko kideak esan zuen kaleratzeak azaltzeko arrazoiak «surrealistak» direla.

BILBO. Bizkaiko pentsiodunen bozeramaileek esan dute kalean jarraituko dutela «gobernu berriak gure eskaerak bete arte». Hamazazpi hilabete joan dira protestak hasi zirenetik. Euskal hiri eta herri askotan manifestatzen dira, eta 1.080 euroko gutxieneko pentsioa eskatzen dute, baita gutxieneko soldata igotzeko ere.

Ehunka pentsiodun elkartu ziren atzo Bilboko udaletxearen aurrean egindako protestan. Pentsioen defentsan, edonork gobernatzen duela ere lelopean, erreibindikazioekin jarraitu zuten, euripean. «Azken hauteskundeen ostean ere, 2018ko urtarrilean pentsatzen genuen horrek indarrean jarraitzen du. Kalean jarraitu behar dugu gure erreibindikazioak bete daitezen», esan zuen Andrea Uñak. Erantsi zuen prest daudela denbora askoan jarraitzeko.

Proposamena: Renault eta Fiat Chrysler Automobiles (FCA) bat egite posiblea aztertzen ari dira. Bi aldeek % 50a kontrolatuko lukete. 2019ko maiatzak 27.

Abiada handian joan da hazkunde ekonomikoa Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan azken lau urteetan, %3tik gorako gainekin, eta %2tik behera jaitsi barik. Esportazioen gorakadak lagundutako susperraldi ekonomikoaren legealdia izan da, bigarren atzeraldiaren lau urtekoaren ostean etorri dena. Datu makroekonomiko nagusiek hobera egin dute, nahiz eta azken aldian moteltze bat sumatu. Edonola ere, aldagai ekonomiko eta sozial batzuetan ez da igarri susperraldi ekonomikoaren tamainako onurarik.

Garapenik onena langabezia tasarena izan da. Langabeen zerrenda dezente txikitu da 2015eko hauteskundeetatik: orduan ia %14 eta %19 bitartekoak ziren tasak, orain %7,4tik %11,5era bitartekoak. Landun kopuruak ere gora egin du, eta soldatak ere igo dira, baina langile askori ez die eragin, lan hitzarmenik gabe geratu direlako estatalizazioaren mehatxupean: joan den otsailean bakarrik beharginen %36k zeukaten lan ituna gaurkotuta Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan.

Datorren legealdiko erronken artean egongo dira enpresen itxieren joera etetea, lanaldi partzialen tasa jaistea emakumeen artean, eta pobrezia txikitzea.