LABek konfrontazioa indartzera doala argi utzi zuen, atzo. «Udazkenean mobilizazio sozial eta sindikal handia egongo da», ohartarazi zuen Garbiñe Aranburu idazkari nagusiak. Enpresetan ikusten ari direna kontuan hartuta, borroka sindikalen berrindartzea ez da une jakin bateko kausa bat, «joera bat bihurtu baita». Amaitu berri den ikasturteko datuetan ikus daiteke joera hori, gainera: sindikatuak 133 borroketan parte hartu du, aurreko ikasturtean baino hamahiru gehiagotan, eta lan gatazka horietako hiru herenetan lanuzte eta grebak egin dituzte.

Gatazken igoera horrek lan baldintzetan eragina izan duela azpimarratu zuen sindikatu abertzaleak. %19 egin zuten gora lan arloko gatazkek, eta egindako lan itunen kopurua %14 handitu zen. Bi aldagaien arteko lotura egin zuen Aranburuk: «Zenbaki horiek erakusten dute gatazkak dauden eremuetan lan baldintza hobeak lortzen direla». Horregatik, estrategia horri eutsi, eta borrokarako beharra aldarrikatu zuen LABek, ekintza sindikaleko txostena plazaratzean.

Lan gatazka horiek bultzatzeko, sindikatuak aliantzak sustatuko dituela aurreratu zuen idazkari nagusiak. ELArekiko harremanak oraindik ez dira era horretako batasun baterako egokienak, nahiz eta jakitun diren aliantza horrek indar handiagoa emango liekeela. Aliantza horretarako baldintza egokirik ezean, bestelako eragileekin ere elkarlanean aritzeko asmoa azaldu zuen Garbiñe Aranburuk. «Borrokak ez dira bakanak; prekaritate egoera bati erantzuten diote, eta sistema honi alternatiba bat eman behar bazaio, urrats berriak egin behar dira». Gainerako eragile sozial eta sindikalekin elkarlana sustatzen saiatuko dira hori dela eta.

Eragile sozialekin batera

Amaitu berri den ikasturteak aurrekoarekin parekotasun bat eduki du: mobilizazio sozialek indarra hartzen jarraitu dutela. Besteak beste, hor daude borroka feministak eta pentsiodunen astelehenetako manifestazioak. Pentsiodunek esan dute irailetik aurrera mobilizazioak areagotuko dituztela, eta azaroaren 14an lau orduko lanuztea egitea proposatuko diete sindikatuei. LABeko buruak onartu zuen mugimenduko kideekin hitz egiten ari direla deialdi horrekin bat egiteko.

Sindikatuak ez du baieztatu parte hartuko duen ala ez mobilizazio horretan, baina esan zuen pentsio duinen alde lan egiteko bide gehiago daudela. «Pentsio duinen aldeko borroka ez da ordain hori jasotzen dutenen borroka bakarrik; lan baldintza prekarioak dituzten langileek etorkizunean pentsio prekarioak jasoko baitituzte». Pentsiodunen borrokak lantegietan jarraipena eduki beharko lukeela uste du Aranburuk.

Pentsiodunekin, mugimendu feministarekin edota gazte zein etorkinekin borroka bateratuak egin nahi ditu sindikatuak, «mobilizazio orokorragoak» nahi dituelako. «Deialdi orokorragoek lagunduko dute lantokietako borrokak sustatzen eta sistema justuago bat sortzen». Beste kolektiboekin partekatzen dituzten aldarrikapenak ere defendatuko ditu LABek, beraz.

DONOSTIA. Langile batek lanordutik kanpo jasandako bihotzeko bat lan istriputzat onartu du Donostiako Lan arloko epaitegiak, CCOO sindikatuak gaia auzitara eraman ostean. APY UTE Donostiako Garbiketak enpresako langile batek 12:45ean hasi behar zuen lanaldia, baina 12:00etan, oraindik etxean zela, bularrean mina sentitu zuen. Lanpostuan zenean baieztatu zen bihotzekoa jasan zuela.

Pentsiodunen mobilizazioak Bilbon, Donostian eta Gasteizen, 2019ko uztailaren 8an. EAEko pentsiodunek udaletako hainbat karguk soldatak igo izana salatu dute.

Langile bat hil da Irunberrin (Nafarroa) izandako lan istripu batean, 2019ko uztailaren 8an. Gidatzen ari zen traktorea irauli da eta azpian geratu da harrapatuta.

Hogei urte pasatu eta gero, joan den astean presaka eta korrika lortu dute akordioa Europako Batasuneko eta Mercosurreko negoziatzaileek; aldeek lehenbailehen nahi zuten bien arteko merkataritza liberalizatzeko konpromisoa, eta hiru egunez jardun ziren buru-belarri tratuan Bruselan.

Presa zuten, batetik, Europan Jean-Claude Junckerren batzordea erretiran delako. Eta, bestetik, balitekeelako laster ixtea Mercosurreko herrialde nagusietan —Mauricio Macrirekin Argentinan eta Jair Bolsonarorekin Brasilen— zabaldutako aukera leihoa: izan ere, urrian Cristina Fernandez eta Alberto Fernandez peronistek irabazten badituzte presidentetzarako hauteskundeak, baliteke Argentinak atzera egitea eta ez jarraitzea akordioan.

Azken hori izan liteke arrisku nagusia EB-Mercosur akordioarentzat. Horrez gain, ituna izenpetu arteko prozesua oraindik luzatu egin liteke, alde bietako herrialde guztien parlamentuen —eta Europako Parlamentuaren— oniritzia derrigorrezkoa baita. Bitarte horretan, negoziazioak hogei urtez luzatzea eragin duten beste zailtasunak ere ez dira desagertuko.

Adibidez: bai Europan, bai Hego Amerikan, agintariek lanak izango dituzte galtzaile aterako diren sektoreen jarrera kritikoari aurre egiten. Hala ari da gertatzen, esaterako, Frantzian eta Irlandan, nekazaritza sektore sendo eta antolatuak baitituzte. Nekazariak beldur dira Argentinatik eta Brasildik muga zergarik gabe iritsiko diren haragi eta zerealekin. Bi gobernuek jada esan dute akordioak ez dituztela erabat gogobetetzen. Azaldu dute oso adi egongo direla oraindik erabat ixteko gelditzen diren xehetasunei, eta gehien erasandako alorrek laguntzak jasoko dituztela.

Hego Amerikan, berriz, nekazaritza alorrak pozez jaso du akordioa, baina industria elkarteak kezkatuta daude. Ekoizleek lehia oso gutxi izan dute, eta zail ikusten dute Europatik etorriko zaizkien auto, etxetresna eta abar merkeago eta lehiakorragoei aurre egitea. Macriren gobernuak, adibidez, automobil ekoizleei azpimarratu die akordioak oraindik hamar-hamabost urteko epea ematen diela lehiakortasuna hobetzeko.

Joan den astean adostutako akordioak 800 milioi kontsumitzaileko merkatu bat osatuko du, eta, horren ondorioz, nabarmen handituko da Atlantikoa zeharkatuko duten ondasunen kopurua. 2011. urteko ikerketa baten arabera, baliteke EBetik Mercosurrerako esportazioak %10etik gora handitzea, eta Mercosurretik EBrakoak, %4 inguru.

Gipuzkoako zahar-egoitzetako eta eguneko zentroetako langileek protesta egin dute 2019ko uztailaren 6an Donostian, lan baldintza hobeak eskatzeko.

Aena eta langileak akordio batera iritsi dira, negoziatzeko. Langileen arabera, patronalak igorri dien proposamenean langileen hainbat ‘aldarrikapen’ jasota daude.

Antonio Aiz Eusko Jaurlaritzako Azpiegitura eta Garraio sailburuordeak aitortu du Eusko Jaurlaritza kezkatuta dagoela AHTren etorrerak izan dezakeen atzerapenarekin.

Oraindik ezin dute emaitzarik jakinarazi, baina Baskegur elkartean gustura daude, xingola marroia oxido kruposoarekin tratatzea eraginkorra gertatzen ari dela iritzita. Joan den urtean Euskal Herriko intsinis pinuetan hedatutako gaitzaren aurkako tratamendua hasi zuten joan den astean Bizkaiko 1.240 hektareatan, eta, oraindik emaitzarik jaso ez badute ere, Oskar Azkarate Baskegurreko zuzendariak atzo esan zuen eragin positiboa izaten ari dela. «Oraindik ezin dugu zehatz hitz egin, baina badirudi fruitu ona ematen ari dela». Iazko datuen arabera, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako intsinis pinuen %36 gaixo zeuden, baina aurten xingola marroiaren gaixotasunak ez du joan den urtean bezalako kalterik eragin. «Hezetasun gutxiago egon da, eta, eguraldiaren eraginez, gaixotasuna ez da horrenbeste zabaldu».

Iaz pinudien herenei kalte egin zien gaitzak, eta horrek zuzenean jo zuen sektorea. Izan ere, hiru lurraldeetako egur ekoizpenaren %81 zuhaitz espezie horri dagokio.

Gehien ustiatzen den espezieari zuzenean eragiten dion gaixotasuna ikusita, baso jabe askok mozteko baimenak eskatu dituzte. Azkarateren esanetan, ordea, baimen horiek eskatu eta basoak moztu arte denbora asko behar izaten da, eta, iaztik gaur egundaino baimen eskaerak gora egin badu ere, oraindik ez daukate mozketen datu zehatzik.

Dena den, aitortu du begi bistakoa dela gehiago mozten ari dela. Horrek egurraren prezioan izan zezakeen baino eragin txikiagoa izan du, sektorean «ahalegin berezia» egin delako prezioak ez jaisteko. «Erosleek izan zezaketen tentazio hori, baina haien kalterako izango litzateke luzera begira, eta, prezioak apur bat jaitsi badira ere, eutsi egin diote oro har».

Lantzeko ildo berriak

Egurraren sektoreari zuzenean eragin dio xingola marroiaren gaitzak, baina, Baskegurreko zuzendariaren arabera, klima aldaketarekin gaitz gehiago azalduko dira Euskal Herriko basoetan. Alegia, azaldu du argi eduki behar dela egoera hori etorriko dela. Alde horretatik, gaineratu du basogintzak gaur egun egiten duen baino askoz gehiago egin dezakeela klima aldaketaren aurka borrokatzeko: «Hemen, zuhaitz espezieei buruzko eztabaidak nagusitzen dira, zein espezie den egokiagoa eremu batean eta zein ez. baina apenas hitz egiten den plastikoa ordezkatu dezakeen eta egurrarekin ekoizten den biozelulosari buruz». Edo egurrezko eraikuntzari buruz, edo biomasari buruz. «Berrerabilgarria den produktu bat da, eta petroliotik eratorritako produktuak ordezkatu daitezke».

Datozen urteetan euskal basogintza eta egurgintzak ildo horretan lan egin dezakeela zehaztu du Azkaratek, eta gogora ekarri ezen, Europa erdialdeko herrialdeetako baso dentsitatea edukita ere, ez dela egiten eremu horretan egiten den egur erabilerarik. Horregatik, esplikatu du aurrerantzean egurraren sektorea dibertsifikatzeko egingo dutela lan.