Errusiaren aurkako zigorretan beste urrats bat egiteko azken prestaketak egiten ari da Europako Batasuna. Salbuespenak salbuespen, abenduaren 5ean utziko dio Errusiatik petrolioa inportatzeari, eta, egun horretatik aurrera, gehienezko prezio bat jarri nahi dio Errusiako petrolioari, beste herrialdeen erosketak bere eginahala alferrikakoa egin ez dezaten. G7koaren taldearekin batera landutako neurri horrekin bi helburu lortu nahi ditu: petrolio garestiak Vladimir Putinen patrikak gehiegi ez betetzea, eta, aldi berean, petrolioak zirkulatzen jarraitzea, haren eskasiak prezioak igoko lituzkeelako.

Europako Batasuneko ordezkariek bilera luzea egin zuten atzo Errusiako petrolioaren gehienezko muga zein izango zen eztabaidatzeko. Bloomberg-ek aurreratu zuenez, 65 eta 70 dolar arteko muga ari ziren aztertzen. Herrialde batzuren ustez muga eskuzabalegia da hori, Errusiaren ekoizpen kostutik gora dagoelako eta, praktikan, Moskuk antzeko prezioan saltzen duelako orain; Mendebaldeko konpainiek hura gutxiago erostearen ondorioz, deskontuak eskaini behar ditu erosleak limurtzeko.

Muga bat zein bestea izan, ez dio EBri berari zuzenean eragingo. Izan ere, abenduaren 5etik aurrera bere kide gehienek debekatuta izango dute Errusiako petrolio gordina erostea. Bigarren epe batean, otsailaren 5ean, debekatuko dute gasolioaren, gasolinaren eta beste petrolio eratorrien inportazioa. Aldi baterako salbuespen batzuk izango dira, Errusiatik doan petroliobide batetik hornitzen direnen itsasorik gabeko herrialdeentzat —Hungaria, Txekiar Errepublika eta Eslovakia—, edo, itsasoa izan arren, mendekotasun handia dutenentzat —Bulgaria eta Kroazia—.

Petrolio prezioaren muga Mendebaldeko aliantzako kide ez diren herrialdeei begira hartutako neurri bat da. Haietako batzuek, Indiak eta Txinak esaterako, inbasioaren aurretik baino petrolio gehiago inportatzen dute Errusiatik. Operazio horiek zailtzeko, EBk eta G7koek debekatu egingo du beren kideetako bandera duten ontziek garraiatzea 65-70 dolar baino garestiago diren petrolio upelak, eta haien aseguru konpainiek prezio horretatik gorako kargamentuak bermatzea.

Errusiako petrolioari gehienezko muga bat jartzea herrialde hori ekonomikoki itotzeko beste bide bat da. Orain arteko neurriak —nagusiki, erregaiak eta elikagaiak ez diren beste salgai gehienen merkataritza debekatzea— kostata baina hasi dira eragina izaten Errusiaren ekonomian. Barne produktu gordina %3,5 da jaistekoa da aurten, Errusiako Banku Zentralaren arabera, eta atzeraldiak jarraitu egingo du hurrengo urtean.

Gerra hasi zenean, kolpea handiagoa izango zela iragarri zuten nazioarteko erakundeek, baina hidrokarburo garestiekin konpentsatu ahal izan du Putinen gobernuak beste leku batzuetatik jaso ez duena.

Egia da, hala ere, bezero berrien peskisan, bere petrolioa merkatuko prezioen azpitik saldu behar izan duela Errusiak, baina ez zaizkio erosleak falta izan: India, Txina, Ekialde Erdiko findegiak…

Horiei esker, lortu du bere ekoizpenari eustea: azaroaren lehen erdian 10,85 milioi upel ekoitzi ahal izan ditu egunean, gerraren aurretik egiten zuena baino 200.000 upel gutxiago besterik ez (-%2). Horretan ere huts egin dute iragarleek: martxoan, IEA Energiaren Nazioarteko Agentziak ziurtatu zuen Errusiaren ekoizpena %25 jaitsiko zela aurten.

Horrek ez du halabeharrez esan nahi Errusiak luzaroan eutsi ahal izango diola ekoizpen maila horri, Mendebaldeko teknologia erabiltzen duelako erregai fosilen industrian, eta hondatutako makinak konpontzeko arazoak izan ditzakeelako.

Bahimenduei izkin egin

Beste kontu bat da zigorren ondorioz lortuko ahal duen esportazioei eustea. Ezetz dio Vitol energia artekaritza enpresa nagusiko buruak, Russell Hardyk. Financial Times egunkariari esan dionez, neguan milioi bateraino murriztuko dira esportazioak.

Ikusteko dago debekuak zein eragin erreal izango duen. Izan ere, beste herrialde batzuetako petrolio esportazioei eragindako bahimenduek —Venezuelari eta Irani, esaterako— zuloz beteta egon dira, posible delako petrolioa ontzi batetik bestera mugitzea, eta jatorri desberdinetako petrolioa nahasteak kontrolatzaileak engaina dizakeelako.

Bilboko Kale Nagusiko dendak black friday egunarekin lotutako mezuz beteta ageri dira egunotan: «Ulanka zapata dendan, %20ko beherapena black friday egunaren aurretik». «Let’s go! Black asteak Mediamarkt dendan». Bihar izango da black friday eguna, baina, ostiral bakarra izateari utzi, eta hilabete osoa da azken urteetan. AEBetatik iritsitako ohitura da black friday. Han, Thanksgiving edo Eskerrak Emateko Egunaren osteko egunean ospatzen dute, eta Eguberrietako kanpainaren hasieratzat hartzen da. Dendek prezioak jaisten dituzte garai horretan, eta Euskal Herrian gero eta errotuago dagoen ohitura hori.

«Hasieran oso baliagarria zen, gutxi kontsumitzen zen hilabete batean kontsumoa handitzeko modua ematen zuelako», zehaztu du Rafael Gardeazabal Bilbo Dendak elkarteko presidenteak. Orain, ordea, «enpresa handiak sartu», eta hilabete osora hedatu dute, eta ohartarazi du horrek mesede baino gehiago kalte egiten diela merkatari txikiei. «Tokiko merkataritza ezin da multinazional handiekin lehiatu».

Horixe bera uste du Gorka Martija Euskal Herriak Kapitalari Planto plataformako kideak. Azaldu duenez, tokiko merkataritzak «atzean ez geratzeko» hartzen du parte black friday-ren gisako kanpainetan: «Bizirik iraute hutsa da; izan ere, garai horretan enpresek publizitate baliabide, denda fisiko, estruktura logistiko eta komunikabideetan agertzeko aukera gehiago dituzte, eta horretaz baliatzen dira txikiak ere».

Gardezabalek azaldu duenez, teknologiaren arloa da black friday egunaren jatorria, eta, oraindik ere, egun horretan gehien saltzen diren produktuak sektore horretakoak dira. Hala ere, gaur egun sektore «ia guztietako» dendetan ikus daitezke «gantxo komertzial horri lotutako beherapenak».

MULTINAZIONALEI MESEDE

Merkatarien elkarteko presidentearen arabera, Bilbon, black friday gerturatzen denean, El Corte Ingles eta Zubiarte merkataritza gunea izaten dira onuradun nagusiak: «Data horiek noiz iritsi zain egoten dira». Hain zuzen, Bilboko Kale Nagusiko saltokiak ordutegia ordu erdi luzatu du azaroaren 24an, 25ean eta 26an, black friday dela eta.

Merkataritza gune horiez gain, online enpresek ere, hala nola Amazonek, Alibabak eta Aliexpressek «izugarrizko etekina» ateratzen diote: «Eskaintza basatiak egiten dituzte, eta produktuak egun horretarako gordetzen dituzte. Mundu osoan saltzen duten plataformak dira; beste maila batean daude».

Online denda handien etekinak, ordea, tokian tokiko enpresa txikien kalterako izaten direla ohartarazi dute merkataritza elkarteek. Hala egin dute Comercio Vitoriak eta Arabadendak-ek; Gasteizko Udalari eskatu diote I nternet bidezko saltoki handiei tasa berezi bat ezartzeko. Egitasmo horrekin, halaber, online saltoki handien eragin negatiboak salatu nahi dituzte; besteak beste, enpresa horiek ingurumenari sortzen dizkioten kalteak, hiriari egiten dioten ekarpen ekonomikorik eza eta kontsumitzailearenganako «arreta hutsala».

Bizkaidendak-ek ez du black friday babesten, baina azaldu du berak ezin duela erabaki dendek bat egitea ala ez. «Bakoitza libre da nahi duena egiteko; ni, bereziki, kontra nago», nabarmendu du Jose Andres Cebrecosek, elkarteko presidenteak. Gehitu du gaur egun arazo handia dagoela «ezkutuko» beherapenekin, batez ere halako egunetan: «Lehen, merkealdiak urtarrilean eta uztailean ziren, baina orain badaramagu hilabete osoa ezkutuko beherapenekin, black friday dela eta; beti gaude merkealdian».

Martijaren arabera, black friday-ren moduko kanpainek «kontsumismo eredu jakin bat» bultzatzen dute. Joan den urtean, Kapitalari Planto plataformako kideek Bilboko Kale Nagusiko Primark eta Zara denden aurrean ekintza bat egin zuten, beste kontsumo eredu batzuk badaudela azalarazteko.

Martijak salatu duenez, instituzioak «krisiaren aurreko kontsumoa eredua areagotzen» ari dira: «Black friday egunean hasi eta Gabonetako merkealdia heldu arte, testuinguru jarraitu bat dugu non jendeak gero eta gehiago kontsumitzen duen». Haren iritzian, «ulergarria» da «batez ere errekurtso ekonomiko gutxiago dituztenak» horrelako aukerez baliatzea, baina ohartarazi du hori ez dela «beharrizan sozialak» konpontzeko bide bakarra.

ONUREN ATZEKO KALTEAK

Arrazoiak arrazoi, egun horietako erosketekin kontuz ibili behar dela ohartarazi du Jose Andres Cebrecosek, Bizkaidendak-eko presidenteak. «Egun batzuk lehenago, denda batzuek prezioak igotzen dituzte, egun horretan berriro jaisteko; hori kudeaketaren edo funtzionamenduaren praxi txarra da».

Nabarmendu du kontsumoa ez dagoela «egoera onenean», eta, deskontu txikiekin bada ere, «jendeak aprobetxatu» egiten dituela halako egitasmoak. Gardeazabalen ustez, prezioekin gertatzen diren arazoak erakundeek kontrolatu beharko lituzkete. Azaldu duenez, dendek ezin dute nahi dutenean prezioa aldatu: «Denbora tarte jakin batean mantendu behar dute prezioa, eta dendek ez dute hori betetzen».

Online dendetan gerta daitezkeen iruzurrez ere ohartarazi du Bilbo Dendak-eko eledunak: «Ziberdelinkuentzia handia dago egun hauetan; hacker edo pirata informatikoek ustez egiazkoak diren eta faltsuak diren orrialdeen estekak bidaltzen dituzte». Horren guztiaren kontra, kontsumitzaileek salaketa jartzea «ezinbestekoa» dela uste du.

Martijak, berriz, beste «kalte» batez ohartarazi du: halako kanpainek ingurumenean duten eragina nabarmendu du: «Nazioarteko merkataritza kateetan oinarritutako eguna da, eta horrek nazioarteko merkantzia garraioa sustatzen du, eta CO2 emisioak areagotu». Era berean, erosten diren produktu nagusien atzean «etengabe» plastikoa erabiltzen duten industriak daudela azaldu du. Adibidez, gogoratu du ehungintzan biodibertsitateak degradatu ezin ditzakeen osagai toxikoak erabiltzen direla.

LAN PREKARIOAK

Badago beste arazo bat: black friday egunean gero eta ohikoagoa da erosketak online egitea. «Online merkataritzak enpleguak suntsitzen ditu, eta lan baldintzak prekarizatzen ditu», salatu du Kapitalari Planto-ko bozeramaileak. Ohartarazi duenez, hala jokatzen dute multinazional handiek, Amazonek adibidez: «Langileak plataformen bitartez kontratatzen dituzte, kasu gehienetan autonomo faltsu gisa, beren beharretara egokitzeko». Kapitalari Planto-k 2019an kanpaina bat hasi zuen Amazonen aurka, bere plataformetan autonomo faltsuak kontratatzeko eskaintzak agertzen zirela salatzeko.

Halako egunetan, halaber, kontratazioak areagotzen dira. Randstad giza baliabideen enpresaren arabera, Hego Euskal Herrian bi mila lanpostu baino gehiago sortuko dira. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, 1.680 inguru; joan den urtean baino %18,8 gutxiago. Eta Nafarroan, 400 inguru, 2021ean baino %15 gutxiago. «Logikoa da kontratazioek gora egitea, lan pikoak agertzen direnean jendeak gehiago erosten baitu. Baina langileen malgutasunean oinarritutako negozio ereduak langileen eskubideen murrizketa eta prekaritatea dakartza, eta behin-behinekotasuna muturrera darama», salatu du Martijak.

Langileak kontratatzea «aldi berean ona eta txarra» da, Cebrecosen iritzian: «Ona da jende gehiagorentzako lana dagoelako, baina txarra da kontratazio mota hori ez delako denboran fidagarria». Haren ustez, bereziki kate handietako dendek kontratatzen dute jendea egun horietan. Denda txikiek, berriz, ez. «Gustatuko litzaidake jakitea nork kontratatzen dituen egun horietan langileak. Trapagaranen (Bizkaia) dagoen Amazon baldin bada, kontratazioa ez da kalitatezkoa izango», azpimarratu du Bilbo Dendak elkarteko presidenteak.

Zalantzan jarri du tokiko merkataritzak egun horietan langileak kontratatzen dituztela: «Black friday kanpainak berez ez du horrenbesteko eraginik langileak kontratatu behar izateko; agian Gabonetan edo merkealdietan, bai. Baliteke El Corte Inglesek norbait kontratatzea, baina biltegian lan egiteko, eta ziur aski urtarrilera arte eutsiko diete, Gabonetan eta merkealdietan ere lan egiteko, baina hortik aurrera ez».

Hautetsontzietara deituta daude Mercedes-Benzen Gasteizko fabrikako langileak berriz ere. Lan hitzarmena berretsi eta lau hilabetera, datozen lau urteetan langile batzordea osatuko duten ordezkariak aukeratuko dituzte. Bozketa garrantzitsua izango da, ez soilik Euskal Herriko lantegirik handiena delako (ia 5.000 langile daude boto ematera deituta), baizik eta aukeratuko duten langile batzordeak lantegiaren elektrifikazioaren aroaren hasiera kudeatu beharko duelako.

Udako bozketa hartan agerian geratu zen egun gehiengoa osatzen duten sindikatuen arteko zubiak hautsita daudela, eta indar korrelazio berriak eman daitezkeela. Izan ere, CCOO azken urteetan ELA, LAB eta ESK sindikatuekin lerratu bada ere, lan itunaren negoziazioan UGT, Ekintza eta PIM sindikatuekin batu zituen indarrak gehiengo sindikala blokez aldatzeko.

Hori izango da, hain zuzen ere, hauteskundeen gako nagusietako bat: nola eragingo duen hitzarmenaren gatazkak bozetan. Izan ere, lan itunaren negoziazioak arrakala handia eragin zuen nola langileen hala sindikatuen artean, eta, itunaren aldekoak gailendu baziren ere, aldea ez zen handia izan (langileen %57k bozkatu zuten zuzendaritzak UGT, CCOO, Ekintza eta PIMekin egin zuen akordioa berrestearen alde). Gainera, tailerretan, ezezkoak irabazi zuen, eta hor sindikatu abertzaleak gehiago izan dira beti. Baiezko botoak gehiago izan ziren bulegoetan eta boto telematikoaren bidez bozkatu zutenen artean.

Egun, zazpina ordezkari dituzte ELAk eta UGTk; launa dituzte CCOOk eta LABek; hiru ditu ESK-k; eta ordezkaritza bana dute Ekintzak eta PIMek. ELAk ordezkaritza handitu zuen azken hauteskundeetan, eta lortu zuten presidentetzari eustea ere. UGTk, ostera, ez du inguruotan geratzen zaion eragingune bakarra galdu nahi.

Ordezkari gutxiago

Hauteskunde hauetan bi berritasun izango dira, eta biak izan daitezke aldagai garrantzitsuak. Ordezkari kopurua izango da bat. 2018ko hauteskundeekin alderatuta, bi ordezkari gutxiago izango baititu langile batzordeak hurrengo lau urteetan: 31 izan ordez, 29 izango ditu. Bi ordezkaritza horiek ekoizpen alorrean galduko dituzte, langile kopurua zertxobait jaitsi egin delako. Ikusteke dago, ordea, indar korrelazioan eragiteko adina aldaketa izango ote den.

Beste aldagai nagusia, botoa emateko sistema da. Izan ere, uztaileko bozketan bezala, botoa modu telematikoa emateko aukera izango dute langileek. Orduko hartan, ELAk, LABek eta ESK-k salatu zuten irregulartasunak egon zirela, eta hauteskunde sindikaletan ere ez erabiltzeko eskaria egin zuten, sistemak akatsak dituela eta araututa ez dagoela iritzita. Eusko Jaurlaritzan aurkeztu zuten erreklamazioa, baina Lan eta Enplegu sailak atzera bota zuen.

Prezioen garestitzeak eragindako krisia lehendik zituen erdieroaleen eskasiari gehitu zaio autogintzaren sektoreari. Urteko helburuak nabarmen jaitsi behar izan ditu Mercedesek ondorioz, eta espero baino 11.000 furgoneta gutxiago ekoitziko dituzte aurten. Dena den, epe ertainera begirako lan baldintzak finkatuak dituzte Gasteizko lantegian, eta Mercedesek ere baieztatu zuen ibilgailu elektriko bat gutxienez ekoitziko dutela bertan; 2025aren hasieran hastea espero dute. Zenbat egingo dituzten jakitea falta da.

Antonio Garamendik CEOE Espainiako patronaleko presidente izaten jarraituko du datozen lau urteetan. Hauteskundeetan Antonio Garamendik 534 boto eskuratu ditu eta Virgina Guinda beste hautagaiak, ostera, 57 boto.

Sindikatuek greba eguna deitu dute azaroaren 28rako Correos posta zerbitzuan. Deitzaileen artean daude CGT, LAB, ESK, ELA, SiPcte, Intersindical Valenciana eta CNT sindikatuak.

Gogor erantzun dio Ulma taldeak Mondragoni. Oñatiko (Gipuzkoa) kooperatiba taldea haserre azaldu da korporazioaren jokabidearekin, eta hitzez nahiz asmoz gogor egin du haren aurka egin duen lehen adierazpenean. Zehazki, egotzi dio kooperatibaren autonomiari «eraso» egin eta erabakitzeko eskubidean «eskua sartu» izana. Bazkideen iritzian eragiteko «presio kanpaina bat» martxan jartzea ere leporatu dio. Abenduaren 16rako deitu du ezohiko batzarrera, gaiaren inguruko erabakia hartzeko.

Mondragonek taldeko kooperatiba guztiei herenegun bidali zien gutunak piztu du Ulmaren haserrea. Gutun horretan adierazten da Ulmak eta Oronak korporazioari ekaineko bileran egin zieten proposamena, zeinaren bitartez bi enpresek beste harreman bat izango luketen korporazioarekin, egungoaren aldean askoz ere malguagoa izango dena, eta desberdina gainerako negozioek dutenaren aldean. Alta, Mondragonek uko egin zion proposamena kongresuan aurkezteari, nahiz eta eskera «araudiak ezarritako epe eta modu zurrunean» aurkeztu zuten.

Bada, Ulmak «erasotzat» hartu du korporazioaren dokumentu hori orain zabaldu izana. Izan ere, oharra proposamenaren aurkakoa izateaz gain, ez da «modu oso egokian eta egiazkoan» zabaldu, kooperatibaren irudikoz. Eta, gainera, Mondragonen eta mugimendu kooperatiboaren printzipio nagusien aurka egiten duela uste du: «atxikimendu askatasunaren, parte hartze demokratikoaren eta lanaren subiranotasunaren» aurka.

Gainera, Ulmak salatu du barne eztabaida prozesua abiarazi zuenetik, «hasiera-hasieratik», bazkideen iritzian eragin nahi izan duela Mondragonek. Eta horretarako «presio kanpaina bat» sortu izana egotzi dio korporazioari. Horiek horrela, Oñatiko kooperatiba taldeak uste du horrek berretsi baino ez duela egiten Ulmak bere autonomia babesteko duen beharra.

Erantzukizunerako deia

Ulmak azaldu du Mondragonekin izan nahi duen harreman eredu berria ez dela «arriskutsua» korporazioaren bideragarritasunerako. Eta esan du Arrasateko saretik ateratzearen «ondorio ekonomiko bakarra» izango dela korporazioaren funtsei urtero egiten dien 1,85 milioi euroko ekarpena aurrerantzean taldearen fundazioaren esku geratuko dela.

Izan ere, ez du harremana osorik eten nahi; Mondragonekin «lankidetzan» aritu nahi du aurrerantzean ere. Ulmaren arabera, «zentzuzkoagoa» izango den loturak ahalbidetuko ditu; besteak beste, egitasmo handiei baliabideak eskaintzen jarraitzea: hala nola Laboral Kutxari, Lagun Arori eta Mondragon Unibertsitateari.

Horregatik guztiagatik, Ulmak Mondragoni eskatu dio erantzukizunez jokatzeko, eta saihesteko mugimendu kooperatiboarentzat «kaltegarriak bezain antzuak» diren eztabaidak.

Hipotekaren garestitzeari aurre egiteko zailtasunak dituzten herritarrek aukera izango dute beren kuotak urtebetez izozteko. Hori da Espainiako Gobernuak bankuen patronalarekin negoziatutako neurrien artean deigarriena, eta 750.000 bat familiari lagun diezaieke, Madrilen kalkuluen arabera.

Bigarren aldia da Espainiako Gobernuak eta bankuek hipoteken inguruko neurriak hitzartzen dituztela, baina testuingurua desberdina da. 2012an, Praktika Onen Kodea izenekoa adostu zuten, Atzeraldi Handiak Espainiako langabezia tasa berriro %20tik gora eraman eta hipotekak ordaintzeko zailtasunak hedatu zirenean. Kode hori, ordea, oso jende gutxik baliatu ahal izan zuen, baldintzak oso zorrotzak baitziren.

Oraingoan, ordea, arazoa ez da langabezia handitu dela, baizik eta interes tasak oso bizkor ari direla igotzen inflazio handiari aurre egiteko, eta hori igoera bortitzak eragiten ari da Euriborrean.

Tasa aldakorreko maileguen kuota kalkulatzeko gehien erabiltzen den indizea da hamabi hilabeteko Euriborra, eta urte hasieratik hiru puntu portzentualetik gora handitu da: urtarrilean -%0,477an zegoen, apirilean maila positibora itzuli zen (%0,013), eta urrian %2,629ra heldu zen. Azaroan gora egiten ari da, baina askoz motelago: %2,81 da oraingoz batezbestekoa.

Horrek berekin ekarri du hipotekaren zenbatekoa orain berrikusi behar dutenek 200 eurotik gorako igoera izan dutela hilero. Inoiz izandako garestitzerik handiena da, eta inflazioa familia gehienen patrika gogor astintzen ari den garai batean iritsi da.

Erdiko klasearentzat

Oraingo neurrien helburua da familia gehiagori eragitea. Laguntza jasotzeko muga 29.400 euroko errentara igo dute, «zaurgarritasun arriskuan dauden erdiko klaseko familiei» ere laguntzeko, Nadia Calviño Espainiako Ekonomia ministroak azaldu duenez.

Hiru dira hipoteka ordaintzeko zailtasuna dutenei bere bankuek eskaini beharko dizkieten laguntzak: kuota izoztea urtebetez, hipoteka ordaintzeko epea gehienez zazpi urtez zabaltzea, eta atzeratutako ordainketek interes apalagoak ordaintzea. Gainera, ez dute interesik ordainduko mailegua aldez aurretik amortizatzen badute edo tasa aldakorretik finkora igarotzen badira.

Bi baldintza bete beharko dituzte hori eskatzen dutenek: hipoteka ordaintzeak hileko diru sarreren %30etik gora hartzea, eta eguneratzeak %20tik gorako garestitzea eragin izana.

Praktika Onen Kodean ere aldaketak egingo dituzte. 25.200 eurorainoko diru sarrerak dituzten familientzat izango da, eta aukera gehiago izango dituzte interes tasak jaisteko —Euribor -%0,1 jaso ahal izango dute, gehienez bost urtez—, tasa aldakorretik finkora aldatzeko eta mailegua ordaintzeko epeak luzatzeko. Azken urteetan eman diren lau mailegutik hiru tasa finkokoak izan diren arren, oraindik indarrean dauden mailegu hipotekarioen %73 tasa aldakorrekoak dira.

Borondatezkoa

Finantza erakundeak ez dira behartuta egongo akordioan parte hartzera, baina, hala ez egiteak eragin dezakeen irudi txarraren ondorioz, gehienek bat egitea espero da. «Nik espero dut guztiak batuko direla; herritarrei laguntzeko garaia da», esan du Calviñok. Haren asmoa da neurriak urtarrilaren 1ean indarrean jartzea, baina ikusteko dago dekretua berresteko nahikoa babes lortzen ote duen, koalizioko kide txikienak, UPk, ziurtatu baitu neurriak «motz» geratu direla.

Ulmak abenduaren 16an erabakiko du Mondragon Korporazioa utziko duen ala ez. Ulma Taldeko Zuzendaritzak egun horretarako deitu ditu 2.789 bazkideak, bozka dezaten ea onartzen duten Mondragonekin duten harremana aldatzea “adostasunezko hitzarmenetan oinarritutako eredu batekin”.

Ulmak esku-sartzeak leporatu dizkio Mondragon Korporazioari, eta “baieztapen manipulatuei” erantzungo die

Itsasoko sektore eolikoa arautzeko eta lehen enkantea egiteko eskatu diote Espainiako Gobernuari. Enpresa Eolikoen Elkartea sektorearen I. Kongresua egiten ari da Barakaldon.