Hego Euskal Herrian pentsioen osagarri bat sortzeko herri ekinaldi legegilea tramiterako onartzearen kontra azaldu da gaur Eusko Jaurlaritza. EHPM Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak aurkeztutako 145.142 sinadurak ez dira nahikoa izan gobernuak proposamena aintzat hartzeko, haren ustez ez baita beharrezkoa. «Egungo diru sarrerak bermatzeko errentaren eta Inklusiorako Euskal Sistemaren koherentziaren aurkakoa da, Eusko Legebiltzarrak adostasun politiko zabalarekin onartu berri baitu», justifikatu du Mikel Torres lehendakariordeak. Jaurlaritzaren iritzia ez da loteslea, eta Eusko Legebiltzarraren esku dago HELa eztabaidatzea. Osoko bilkura batean bozkatu beharko dute gaia jorratzea onartu ala ez, eta EH Bilduren, Sumarren eta PPren aldeko botoak ziurtatuta omen dituzte pentsiodunek. Horixe bera adierazi zuen Jon Fano Bizkaiko Pentsiodunen Mugimenduko kideak, joan den abuztuaren 18an, Bilboko Aste Nagusian egindako manifestazioan. Baina gobernuaren iritziaren ostean, litekeena da EAJk eta PSE-EEk kontrako botoa ematea, eta hori nahikoa izango litzateke pentsiodunen mugimenduaren proposamena bertan behera uzteko. Iazko irailean aurkeztu zuten pentsiodunek ekinaldia, eta lau hilabete eman zituzten kalean sinadurak biltzen: guztira 145.142 izenpe batu zituzten —gutxienez 10.000 sinadura aurkeztu behar dira halako bat tramitatzeko—. Horrez gain, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua Imanol Pradales Eusko Jaurlaritzako lehendakariarekin eta Mikel Torres lehendakariordearekin bildu ziren uztailean, eta Gasteizko gobernuak eskariaren inguruko txosten bat noiz aurkeztuko zain zeuden: irailaren 8rako espero zuten. Jaurlaritzak, ordea, gaur eman du HELaren inguruko iritzia. Jaurlaritzaren argudioak Eusko Jaurlaritzak emandako argudio nagusietako bat zera da, «pentsioak jasotzen dituztenentzako babesa dagoeneko sisteman txertatuta» dagoela: «2008az geroztik, Euskadik diru sarrerak bermatzeko eredu propioa du, gutxieneko errenta duinak bermatzen dituena, eta pentsiodunentzako neurri espezifikoak jasotzen ditu». Jaurlaritzaren arabera, 14/2022 Legeak estaldura horiek indartu zituen, «zenbatekoak Europako pobrezia atalasaren gainetik jarri, eta pentsiodunak lehentasunezko kolektibo gisa onartuta». Jaurlaritzak gaineratu duenez, «egungo sistemak neurri espezifikoak ditu»: «Izan ere, oinarrizko zenbatekoaren gaineko %40ko osagarriak aurreikusten ditu, ezohiko bizikidetza unitateak aitortzen ditu, eta aldizkako berrikuspenak egiten ditu zenbatekoak egokiak direla bermatzeko». Horiek horrela, gaur egun, pentsiodun batek 1.080,82 euroko gehieneko pentsioa jaso dezake, diru sarrerak bermatzeko laguntzari esker. Bizikidetza unitatearen tamainaren arabera, errenta 1.535,91 eurora arte ere handitu daiteke. EHPMk, ordea, EAEko erakundeek norbanako baten gutxieneko errenta gutxieneko soldatarekin (1.184 euro) parekatzea nahi du, hartara iristeko falta den dirua erakundeek jarrita eta bizikidetza unitatea aintzat hartu gabe. Pentsiodun bat Bilboko Aste Nagusian antolatutako manifestazioan. GORKA RUBIO / FOKU Sistema horrek «bikoiztasunak eta desberdintasunak» saihestuko lituzke, HELaren proposamenak ez bezala. Izan ere, Jaurlaritzaren arabera, «proposamen horrek pentsioak banaka osatzea planteatzen du, bizikidetza unitatearen diru sarrerak kontuan hartu gabe, eta premia ekonomikoaren azterketatik bereizita». Horrek gainjartzeak sortuko lituzke indarrean dauden prestazioekin, eta «lehentasunezko tratua» emango lioke kolektibo bati, «beste talde zaurgarri batzuen kaltetan; hala nola desgaitasunen bat dutenen edo diru sarrera txikiak dituzten langileen kaltetan». Eskumenik ez Bestalde, Jaurlaritzak azpimarratu duenez, neurriaren izaeragatik, [Espainiako] Estatuari dagokio pentsioen balizko hobekuntza orokorrak egitea, eta «euskal sistemak, berriz, gizarte babesa asistentziatik bermatzen du». Era berean, ohartarazi du HELa aplikatzeak «euskal finantza publikoei egiturazko gastu jasanezina» ekarriko liekeela. Horregatik guztiagatik, Jaurlaritzak uste du HELa ez datorrela bat indarrean dagoen araudiarekin, «ezta gizarte babeseko euskal ereduaren iraunkortasun, ekitate eta koherentzia printzipioekin ere». Halaber, haren iritziz, «proposamenak ez ditu betetzen Eusko Legebiltzarraren Erregelamenduan ezarritako baldintzak, aurrekontu kredituak handitzea dakarten ekimenei dagokienez». Edonola ere, Torresek aurrez aurre azalduko die pentsiodunei ezezkoaren arrazoiak bilera batean; noiz izango den oraindik ez du iragarri, ordea. Pentsiodunak haserre Hain zuzen ere, ezustean eta hedabideen bidez jaso dute erabakiaren berri Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduko kideek, gaur. Bada, ezekoa emateko argudioak ez ezik, erabilitako moduak ere kritikatu diote Jaurlaritzari. «Eusko Jaurlaritzaren aurkako txosten honekin gobernuaren jarrerari buruz ditugun itxaropen txarrenak betetzen ari dira, eta bi aldiz engainatuta sentitzen gara, gainera», adierazi dute ohar baten bidez. Pentsiodunek salatu dutenez, herri ekinaldi legegilea tramiterako ez onartzeko emandako arrazoiak politikoak dira, eta ez juridikoak. Eta azpimarratu dute, 145.000 sinadura baino gehiago kolpe batez baztertuta, Jaurlaritzak mespretxu egin diela ekinaldia babestu zuten milaka herritar eta erakunderi. Herritarren parte hartzeko politikorako eskubidea gutxiestea eta gaia Eusko Legebiltzarrean eztabaidatzea oztopatu nahi izatea ere egotzi diote. «Aurkako txosten horrekin, Eusko Jaurlaritzak agerian uzten du demokrazia eta justizia soziala indartzeari buruzko bere diskurtsoa propaganda hutsa dela», azpimarratu dute. Halaber, pentsiodunek adierazi dute pentsio apalak osatzeko egun dauden tresnak ez direla nahikoa; besteak beste, 2019ko lege aldaketa baten ondorioz, bakarrik bizi den pentsiodun batek ere ez duelako bermatua gutxieneko soldataren pareko pentsiorik. Eta azpimarratu dute norbanakoaren gainetik bizikidetza unitatea aintzat hartzeak bereziki andreei egiten dietela kalte, ezkontideen edo izatezko bikoteen menpeko bihurtzen dituelako. «Pentsiodun bakoitzak errenta nahikoa izateko duen eskubidea erreklamatzen dugu, bizikidetza harremanak edozein direla ere». Pilota Madrilen teilatura pasatu izana ere kritikatu diote Jaurlaritzari; izan ere, gogorarazi dute Gernikako Estatutuan jasota dagoela pentsioak osatzeko sistema bat eratzearena, Eusko Legebiltzarreko Mahaiak eta bertako Zerbitzu Juridikoek berretsi zutenez: «Eskumen baten utzikeria nabarmena da». Era berean, ez dute ontzat jo gobernuak diru nahikorik ez duela esatea ere: «Onartezina da pentsiodun prekarioenentzat baliabide ekonomikorik ez dagoela esatea, itzuli behar ez dituzten ehunka milioi euro enpresa handiei banatzen zaien bitartean». Horiek horrela, pentsiodunek argi adierazi dute ez dutela etsiko; azkeneraino jarraituko dute mobilizatzen. Bada, datorren astelehenean hasiko dituzte protestak berriz, eta egun horretan emango dute beste ekinaldi batzuen berri ere. «Akats larria» Eusko Jaurlaritzak pentsiodunen herri ekinaldiari ezezkoa eman izanak «akats larritzat» jo du EH Bilduk, «pentsiodunek eta, bereziki, emakumeek egunero pairatzen duten prekaritateari bizkar ematea» baita. Hori dela eta, erabakia berraztertzeko eskatu dio gobernuari. Izan ere, koalizio abertzalearen ustez, Euskal Herrian badaude «pentsio duinak bermatzeko eta prekaritateari aurre egiteko beharrezko baldintza sozioekonomikoak». Eusko Legebiltzarrean herri ekinaldia babestuko duela berretsi du EH Bilduk. Jaurlaritzaren erabakia kritikatu du ELAk ere, eta Torres lehendakariordeak emaniko argudioak errefusatu ditu. Sindikatuaren iritziz, pentsio apalenak gutxieneko soldatarekin parekatzeko osagarri bat beharrezkoa ez dela esatea milaka pertsonei «iruzur» egitea da, besteak beste, «pentsiodun asko, batez ere emakumeak, pobrezian bizi direlako gutxieneko pentsioekin». Eta uste du ezezko horren helburu bakarra herri ekinaldi legegilearen tramitazioa oztopatzea dela. Bada, ELAk iragarri du mobilizatzen jarraituko duela hurrengo hilabeteetan ere.

«Ura, ura, ura eta ura». Itsasontziko kareletik horixe besterik ez du ikusten Itzik, eta horixe besterik ez du ikusiko egun batzuez. Atzo iluntzean, Global Sumud Flotilla beste behin atera zen Bartzelonatik Gazako zerrendarantz, bezperako «kristoren ekaitzak» lehorrera itzularazi zituelako barku guztiak. Handixeagoak dira horietako batzuk, eta ez dute hainbesteko balantzarik egiten itsaso zakarrean; beste batzuk, berriz, txikixeagoak dira, eta gehiago mugitzen dira olatuen artean. Belaontziek atzera egitea erabaki dute gaur, baina berriro abiatzekoak dira ahalik eta lasterren, flotillako boluntario euskaldunaren arabera; ez du abizenik eman izan nahi, segurtasunagatik. Eguraldia oso alde izan ez arren, «aurrera jarraitzen dugu; behingoagatik, bagoaz harantz». Egun batzuetako bidaiari ekin diote flotillakoek, eta Mediterraneo itsasoaren erdian zailtasun teknikoak izan dituzten arren, azkenean, Itzik lortu du telefonoz hitz egitea. Elkarrizketaz elkarrizketa ibili da telefonoa hartu duenetik, eta ez zaio axola ekintzaren helburua «hamaikagarrenez» errepikatzea: «Genozidioa geldiaraztea», nola edo hala. Gogorarazi du zerrendako erasoaldia ez dela azken bi urteotako kontua, Israel aspaldi hasi zelako palestinarren kontra, eta salatu du 2023ko urriaren 7tik egoerak «muturrera» besterik ez duela egin. Israelek erabakitzen du zer laguntza eta zenbat laguntza sartzen den Gazara. Azken hilabeteotan neurriak gogortu ditu, mertzenarioek kudeatzen dute banaketa zerrendako hiruzpalau gunetan, eta goseteak jota daude palestinarrak; setioa hasi zenetik dagoeneko 350 lagun hil dira gutxienez gosearen gosez. «Laguntza humanitarioa Gazako herriari eman nahi diogu. Blokeo ilegal hori apurtu nahi dugu, eta mugetan gerarazita dagoen laguntza horri zerrendarako sarbidea ematea», esan du boluntarioak. Saiakera dezente egin dira Gazara laguntza eramateko, flotillen bidez; azken hirurak Conscience, Madleen eta Handala itsasontziak izan dira. Maiatzean, ekainean eta uztailean itsasoratu ziren, hurrenez hurren, eta horietan zihoazenek ez zuten lortu zerrendara iristea: Conscience itsasontziari eraso egin zion Israelek, eta beste bi barkuetako aktibistak atxilo hartu zituen nazioarteko uretan. «Erronka dira flotillak», dio Itzik, «eta badakigu tropa sionistek zer egiten duten horietako bakoitzarekin. Badakigu Israelek esku hartuko duela, baina irmo goaz gure helburua betetzera, baina irmo goaz gure helburua betetzera». Bidean, beste zenbait itsasontzi batuko zaizkie; guztiak, helmuga berarekin. Argudiatu du nazioarteko uretan nabigatuko dutela une oro, eta «erabat legala» dela laguntza humanitarioa gatazka eremuetara eramatea. «Orduan, legea urratzen baldin bada, Israelek urratuko du, ez guk», erantsi du. FLOTILLAKO ONTZI TXIKIENAK BERRIZ ERE BARTZELONAKO PORTURA ITZULI DIRA Eguraldi txarra dela medio, Global Sumud Flotilla osatzen duten itsasontzi txikienak Bartzelonako portura itzuli dira bigarren aldiz. Herenegun hogei itsasontzi inguru atera ziren Gazara iristeko asmoz, baina guztiek buelta hartu behar izan zuten baldintza meteorologikoengatik. Atzo iluntzean berriz itsasoratu ziren ontzi gehienak —bi portuan geratu ziren—, baina horietatik bostek atzera egin behar izan dute gauean. Israelgo tropak atzetik izateko aukera gorabehera, bidaia ez da alferrekoa izango: «Ikusi zer lortu zuten gure aurrekoek. Izan ere, oraingoa inoiz antolatu den flotillarik handiena eta jendetsuena da. [Israelen tropek] esku hartzearen ondorioa gara gu geu. Horixe lortu dute: ahalegin gehiago egitea». Eta Itzi ziur da ekintza gehiago helduko direla jarraian: «Kemena eskatzen du itsasoratzeak, eta hori kutsatu egiten da. Espero dugu hurrengo flotilla are handiagoa izatea». «Ardura handiz jokatuko dugu gazatarrei huts ez egiteko», esan du. «Itxaropena eman behar diegu; [Global Sumud Flotillaren] leloak dioen bezala, ez daude bakarrik, eta beti prest egongo gara haiekin batera borroka egiteko». Etxea urruti badu ere, hara begira jarri da Itzi. «Manifestaldi asko egin ditugu gurean, elkartasun oso handia erakusten diegu palestinarrei». Haren ustez, beharrezkoak dira zerrendako erasoaldia salatzeko hitzak, betiere ekintzek lagunduta. «Nahikoa ez delako sentipena genuen», eta, hain zuzen, horrexegatik erabaki zuten lau euskal herritarrek Bartzelonarantz abiatzea, eta Bartzelonatik Gazarantz. «Orain arte egin nahi izan duguna, egin ahal izan ez duguna». Dena den, «sionismoari aurre egiteko arma bat daukagu gure herrian», azaldu du: boikota. «Historiak erakutsi digu beste batzuetan balio izan duela, eta oraingoan ziur gaude hala izango dela». Igandean itsasontzi handi batean zen Itzi, eta txikiago batean dago orain. «Aldea badago balantzan». Zorabiatuta ibili da, baina indarberritu da dagoeneko. «Handitasun honen erdian gaude, kulunkan, eta pentsatzeko denbora asko daukagu. Nondik gatozen, nora goazen, zergatik gertatzen diren gauza hauek guztiak…».

Espainiako Vuelta hasi zenetik, Palestinaren aldeko talde askok Israel Premier Tech txirrindularitza taldearen kontrako ekintzak egin dituzte, talde hori probatik kanpora dezaten. Bada, Euskal Herrira ere heldu da Vuelta; hemen izango dira gaurko eta biharko etapak, eta txirrindulariekin batera ailegatu da palestinar herriaren aldeko borrokaren oihartzuna. Bihar lasterketa Bilbotik pasatuko da, eta Gernika-Palestina herri plataforma protestara deitu du. Hitzordu nagusia Bilboko etaparen helmugan izango da, 16:30ean, baina beste ekintza batzuk antolatu dituzte ibilbidean zehar dauden herrietan. Eneko Gerrikabeitiak eta Ibon Meñika herri plataformaren bozeramaileek argi adierazi dute Israel Premier Tech taldeak bere burua «Israelgo Estatuaren enbaxadore» gisa aurkezten duela eta, hori horrela den heinean, UCI Txirrindularitzaren Nazioarteko Batasunaren erantzukizuna dela estatu «genozida» baten parte hartzea ekiditea. Hala ere, orain arte gauzatutako lasterketetan Palestinarekin lotutako ikurrak kendu izana eta Gazako herriaren aldeko aldarrikapenak oztopatu izana leporatu diote Vueltari. Plataformaren ordezkariek adierazi dute Vueltako antolatzaileek «ausardiaz jokatzea» nahiko luketela, talde israeldarraren parte hartzea ukatuta. «Ekiteko garaia» dela azpimarratu dute. «Gernikako herria Palestinako herriaren ondoan egongo da beti» JON MEÑIKA Gernika-Palestina plataformako kidea Etaparen egunean egingo diren protestak ez dira nahikoak, plataformako kideen ustez, eta Euskal Herriko udaletxe guztien aurrean 19:00etan protesta egitera deitu dute ostiralerako. Meñikaren esanetan, protesta horien bitartez, «Euskal Herriak Palestinako egoera dela-eta sentitzen duen ezinegona» erakutsiko zaie herritarren ordezkari diren udal instituzioei. Hitzek balio ez dutenean Gernika-Palestinako ordezkariek hango egoera «latza» salatu dute, eta su etenaren premia azpimarratu. Ikusita Israel gosetea eragiten ari dela «elikagaietatik metro gutxi batzuetara», Gerrikaibeitiak eta Meñikak uste dute «potentzia okupatzaile bat» izanik Israelek erantzukizuna duela Palestinako herria elikagaiez eta sendagaiez hornitzeko, eta muzin egiten ari zaiola erantzukizun horri. Eledunek eskatu dute Israel egiten ari denari «genozidio» esateko, alegia, «dagokion izenaz» deitu behar zaiola gertatzen ari denari. Meñikak argi utzi du «egoera gero eta konplexuagoa eta sakonagoa» den arren euskal gizarteak «ez duela etsiko», eta erabakitzeko ahalmena duten instantzia guztiei Israel bakartu dezatela eskatzen jarraituko dutela. Plataformaren izenean, Europako Batasunaren jarrera ere salatu dute, Israelgo Estatua «armez hornitzen» jarraitzea «onartezina» dela uste baitute. Gauzak horrela aukera bakarra borrokan jarraitzea dela baieztatu dute. Gernika-Palestina herri plataforma orain dela urte eta erdi sortu zuten arren, elkartearen eskariak hasierako berak dira oraindik, ordezkariek ziurtatu dutenez: su etenari bide ematea eta «giza hondamendia» amaitzea, eta Benjamin Netanyahu eta bere gobernuko kideak auzitara eramatea.

Euskal taldeen bulegoetako telefonoak sutan egon dira azken orduetan, gauerdian amaitu baita fitxaketen merkatua gizonezkoen futbolean. Realari dagokionez, herenegun iritsi zen Yangel Herrera Donostiara; Venezuelako jokalariak Gironan (Herrialde Katalanak) jokatu du azken denboraldietan, eta Realak 11 milioi euro ordainduko ditu harengatik. 2030era arte sinatu du. Bestalde, Carlos Soler atzo goizean iritsi zen Gipuzkoako hiriburura; Frantziako PSG taldean jokatu du azken urteetan, eta joan den denboraldian Ingalaterrako West Ham taldean aritu zen, utzita. Realak 7,5 milioi ordaindu ditu, eta 2030. urtera arteko kontratua sinatu du. Hamari Traorek, berriz, talde txuri-urdina utzi du, eta Paris futbol taldean jokatuko du. Realak lau milioi euro inguru jasoko ditu. Sheraldo Beckerrek ere taldea utzi du, eta Osasunan ariko da. Talde gorritxoak kirol lorpenengatik bakarrik ordainduko dio Realari. Aldiz, Umar Sadiq eta Alvaro Odriozola Donostian geratu dira. Herrera eta Solerrez gain, Gonçalo Guedes erasoko hegalekoa eta Duje Caleta-Car erdiko atzelaria fitxatu ditu Realak. Guedes Ingalaterrako Wolverhampton taldetik iritsi da, eta Donostiako taldeak lau milioi euro ordaindu ditu. Caleta-Car, berriz, Olympique Lyon Frantziako taldetik iritsi da, denboraldi baterako utzita. Athleticek, berriz, Aymeric Laporte fitxatuko du hurrengo egunetan. Erdiko atzelariak Saudi Arabiako Al-Nassr taldean jokatu du azken bi denboraldietan, baina Athletic denboraldia joan eta denboraldia etorri saiatu da hura etxera itzul dadin. Aurki gerta daiteke hori. Laportek kontratua eten du Saudi Arabiako taldearekin, eta ezusterik ezean, hiru denboraldirako sinatu du Athleticekin. Aurretik, klubak Jesus Areso eskuin hegaleko atzelaria eta Robert Navarro erdilaria fitxatu zituen; Navarro libre iritsi da Lezamara, Mallorcan urtebete egin ostean, eta Aresogatik, berriz, hamabi milioi euro ordaindu dizkio Bizkaiko taldeak Osasunari. Unai Vencedor, aldiz, Levanten ariko da utzita. Osasunari dagokionez, Becker fitxatu du azken orduan, erasoa indartzeko. Bi denboraldirako sinatu du, kontratua beste urtebetez luzatzeko aukerarekin. Nafarroako taldeak Victor Muñoz aurrelaria eta Valentin Rosier eskuin hegaleko jokalaria fitxatu zituen aurretik. Muñoz Real Madrilen harrobitik iritsi da, bost milioirengatik, eta 2030era arte sinatu du kontratua. Rosier libre iritsi da Madrilgo Leganes taldetik, eta 2028ra arteko kontratua sinatu du. Alavesek, berriz, ez du inor fitxatu azken orduan, eta inork ez du taldea utzi. Arabako taldeak hamaika fitxaketa egin ditu guztira, eta horrekin batera zelaiko postu guztiak indartu. Atezainei dagokienez, Raul Fernandez bizkaitarra fitxatu du; Fernandez Bigarren Mailako Mirandesetik libre iritsi da, eta denboraldi baterako sinatu du. Atzealdeari dagokionez, Enriquez, Jonny eta Pacheco fitxatu ditu; Enriquez Real Madrilen harrobitik ailegatu da, eta 2029ra arte sinatu du, Arabako taldeak hiru milioi euro ordaindu ostean. Jonny, berriz, Greziako PAOK taldearekin kontratua amaituta ailegatu da, eta 2027. urtera arteko hitzarmena egin du. Pacheco denboraldi batez arituko da Gasteizen, Realak utzita. Erdilariei dagokienez, Aleña, Albarracin, Pablo Ibañez, Denis Suarez eta Calebe heldu dira; Aleñak Alavesen jokatu zuen joan den denboraldian, utzita, baina milioi bat ordainduta Madrileko Getafe taldetik fitxatu du Arabako taldeak, eta 2029 arte sinatu du. Albarracin, berriz, Argentinako Talleres taldetik fitxatu du, 320.000 euro ordainduta, eta Huescara bidali du, utzita. Pablo Ibañez Osasunatik iritsi da, eta Alavesek soldata ordaindu beharko dio soilik. 2030era arte sinatu du. Denis Suarez ere libre iritsi da Villarrealetik, eta bi denboralditarako lotu dute. Calebe, berriz, Brasileko Fortaleza taldetik utzita iritsi da denboraldi baterako. Erasoan, berriz, Mariano eta Lucas Boye iritsi dira. Mariano talderik gabe zegoen Sevillan kontratua amaitu ostean, eta Ibaia eremuan entrenatzeko baimena eskatu zion Alaveseko kirol zuzendaritzari; hura fitxatzea erabaki du zuzendaritzak, eta 2027ra arte sinatu du kontratua jokalariak. Boye Bigarren Mailako Granada taldetik iritsi da, 5,8 milioiren truke, eta 2029ra arte izango du kontratua.

Itsasoratu eta gutxira, abiapuntura itzuli behar izan du Gazara bidean atzo arratsaldean Bartzelonako portutik irtendako flotillak. Antolatzaileek jakinarazi dutenez, Kataluniako kostaldetik ateratako hogei itsasontziek ezin izan dute aurrera egin, eguraldi txarraren ondorioz. Halere, gaur iluntzean berriz ere itsasoratu da flotilla. Global Sumud Flotilla 30 itsasontzik osatuko dute —Genevako (Italia) portutik irten ziren besteak—, eta, Gazarainoko bidea egiteko intentzioz, printzipioz 15-20 egun iraungo du zeharbideak. Helburua da, aurrez Askatasunaren Flotillak egin bezala, itsasoz blokeoa hautsi eta laguntza humanitarioa eramatea zerrendara, Israel Gazan egiten ari den genozidioa salatzearekin batera. Horiek ez dira ekinbidean parte hartuko duten ontzi bakarrak, ordea, irailaren 4an Tunisiatik eta Mediterraneoko beste portu batzuetatik irtengo diren hogei itsasontzi inguru gehituko baitzaizkie. Denera 44 herrialdetako ordezkariak izango dira flotillan, tartean Euskal Herriko lau, baita pertsona famatuak ere, besteak beste Greta Thunberg ekintzailea eta Ada Colau Bartzelonako alkate ohia. Zenbait boluntario ontzietan laguntza humanitarioa kargatzen, gaur, Bartzelonan. TONI ALBIR / EFE Ehunka lagunen babesarekin ekin zioten atzo bideari Bartzelonan. Euskal Herritik bi autobus gutxienez atera ziren hara, Bilbotik bat eta Donostiatik bestea, ontzidian joango direnei elkartasuna adieraztera. Thiago Avila antolatzaileak azaldu zuenez, «mobilizazio prozesu historikoa» da, 2008. urtean gisa horretako ekintza zibil bat lehen aldiz antolatu zenetik egin den flotillarik handiena izango baita. Hirurehun tona laguntza humanitario hartuta irten ziren hainbat ontzi Genovako portutik. Herenegun gauean 40.000 lagun inguru atera ziren kalera laguntzarekin batera porturainoko bidea egitera, tartean Silvia Salis hiriko alkatea. Ada Colau Bartzelonako alkate ohia, gaur. TONI ALBIR / EFE Bartzelonan, itsasoratu aurretik, prentsaurrekoa eman zuten ekinbidearen antolatzaileek. Besteak beste, Thunbergek hartu zuen hitza; esan zuen ezin duela ulertu jendeak nola jarraitzen dion bere ohiko bizitzari Gazako genozidioa ikusten duen bitartean. Gogor salatu zuen Israelen jokabidea. Eduard Fernandez aktoreak, berriz, babesa helarazi zion flotillari, eta esan zuen Gazan gertatzen ari dena ezin dela gatazkaz mozorrotu: «Guztiok islatzen gaituen ispilu bat da Gaza». Portuan izan ziren, besteak beste, Podemoseko idazkari nagusi Ione Belarra eta Irene Montero eurodiputatua, eta Amancay Villalba EH Bilduko legebiltzarkidea. Yolanda Diaz Espainiako Lan ministroak ere sare sozialen bidez eskertu die egiten ari diren lana flotillaren antolatzaileei. Hirugarren saiakera Ikusteko dago Israelek zer erantzun emango dion ekinbideari. Gazara iristeko beste saio bat izango da, aurrez Gazarako martxak, Askatasunaren Flotillak eta Magrebeko eta Malaysiako Sumud mugimenduak egin dutenaren antzekoa. Hain zuzen ere, hiru mugimendu horiek sustatu dute Global Sumud Flotilla, Gazarako Mugimendu Globalarekin elkarlanean. Zerrendara iristeko antolatu zituzten elkartasun ekintzek huts egin zuten, eta Egipton bat egin zuten guztiek. Orduan egindako harremanaren emaitza da saiakera hau. Greta Thunberg eta Thiago Avila, gaur, Bartzelonan. TONI ALBIR / EFE «Helburua izango da genozidioa geldi dadila exijitzea; Israelen erantzukizuna salatzea; Gazak pairatzen duen legez kanpoko blokeoa itsasoz haustea; eta Palestinako herriari Euskal Herriko eta munduko elkartasuna, samurtasuna, laguntza eta babesa eramatea», azpimarratu dute antolatzaileek. Israelek geldiarazi egin nahi du hirugarren saiakera ere. Itamar Ben-Gvir Israelgo Segurtasun Nazionalerako ministroak gobernuko kideei proposatu die flotillako partaideak «terrorista» gisa tratatzeko The Jerusalem Post egunkariak gaur kaleratu duenez. Hala eginez gero, Israelek «terroristentzako kartzeletan» atxilotu ahal izango ditu. Euskal Herrian, azken egunetan, zenbait ekintza antolatu dituzte genozidioa salatzeko, eta datozen egunetan gehiago izango dira. Irailaren 2an protesta ekintza bat antolatu dute, Espainiako txirrindulari itzuliko etapa Izaban amaituko dela baliatuta; irailaren 6an, berriz, itsas martxa bat egingo dute Bilboko itsasadarrean; eta Tuteratik Hendaiarainoko martxa bat ere antolatu dute irailaren 10etik 20ra bitarte.

Gaza, ez zaude bakarrik leloa izan zen gehien errepikatu zituztenetako bat atzo, Global Sumud Flotilla itsasoratu aurreko goizean, Bartzelonan. Bero itogarria gorabehera, askok eta askok han egon nahi izan zuten Gazarantz abiatzekoa zen flotilla solidarioa babesteko. Itsasoratu zen, baina gaur abiapuntura itzuli behar izan du, eguraldiaren ondorioz. Iluntzean zerrendara bidean abiatu da berriz ere. Flotilla lehen aldiz itsasoratu aurretik, milaka pertsonak okupatua izan dute Bartzelonako Moll de la Fusta hiru egunez, eta hainbat jarduera egin dituzte: kontzertuak, hitzaldiak, DJak, tailerrak, solasaldiak… Denbora gutxian antolatu dituzte, ehunka pertsonari esker, parte hartzea erabaki eta lana banatu baitute. Antolakuntzan aritu diren guzti-guztiak boluntario aritu dira. Antolakuntzako kide Gabriela Serrak nabarmendu du konplexua izan dela: «Pertsona eta erakunde pila batek parte hartu dute; hau da, hau guztia ez da kanpotik antolatu. Arazoa da kanpaina hau, nazioarteko beste kanpaina batzuk bezala, oso gatazkatsua eta arazotsua dela; izan ere, maila lokalean koordinatu beharra dago, baina baita estatu mailan ere, eta are Europa mailan. Ahalegin handia egin behar da, eta jende askok aritu behar du lanean». Boluntarioetako bat Lua da. Bartzelonakoa da, eta azaldu du zergatik erabaki duen parte hartzea: «Lankidetzan aritzeko eta laguntzeko etorri naiz, laguntza Gazara irits dadin; horrek motibatu nau. Nire ustez, aspaldi hasi zen hango genozidioa. Israelek pikutara bota ditu Europan urteetan eta urteetan sortu ditugun giza eskubideak, eta, ez badugu geldiarazten, eredu txarra izango da, eta arriskua egongo da beste toki batzuetan ere aplikatzeko. Gainera, jendea beldur da, baina ezinbestekoa da posizionatzea. Batzuek ez dute posizionatu nahi uste dutelako terrorismoaren alde egiten ariko liratekeela, baina, egiatan, terroristarik handiena Israelgo estatua da». Flotillako kideak laguntza humanitarioa ontziratzen, atzo, Bartzelonan. TONI ALBIR / EFE Igande goizeko prentsaurrekoan komunikabide mordoa dago. Geratzen den toki txikian, ordezkariek azaldu dute zergatik antolatu duten dena, laguntza humanitarioari jarritako blokeoa salatu dute, proiektua aletu… Askotariko jendea da, eta astebetez elkarrekin biziko dira leku txiki batean. Antolatzaileetako batek, Saif Abukeshekek, bere mintzaldiari ekin dio: «Errefuxiatu esparru batean jaio nintzen, Palestinan, non herritar gehienak errefuxiatuak baitira, Palestina barruan eta handik kanpo desplazatuak. Gazako herritarren %70 baino gehiago errefuxiatuak dira. Okupaziopean bizi den pertsona orok du eskubidea erabakitzeko nola aurre egin nahi dion horri. Guk, mugimendu gisa, erabaki estrategiko bat hartu dugu aukeratzeko nola mobilizatuko garen, nola lan egingo dugun, nola eutsiko diogun erresistentziari eta nola bat egingo dugun elkartasunarekin. Oinarriak jarri ditugu elkartasun mugimendu global bat sortzeko, eta mugimendu hori zapalkuntzaren kontra egongo da, dagoen tokian dagoela». Eta zera gehitu du: «Bartzelona erreferentziazkoa da Palestinarekiko elkartasunari dagokionez, babesa eman baitio genozidioan, batez ere aintzat hartuta portuak itxi zizkigutela konplizitate osoz, itsasontziek Israelera armak bidali ahal izateko». «Ez da albistegietako albiste huts bat: jendea hiltzen ari da benetan» CRISTINA NIETO Herritarra Prentsaurrekoan parte hartu duten beste batzuk txaloka hasi dira, eta zenbait lelo oihukatu dituzte. Besteak beste, hauek izan dira tartean: Eduard Fernandez aktore kataluniarra, Tadhg Hickey umorista irlandarra, Yasemin Acar aktibista alemana, Greta Thunberg aktibista suediarra, eta Thiago Avila eta Muhammad Nadir Al-Nuri antolatzaileak. Liam Cunningham aktore irlandarra ere izan da han, Game of Thrones telesailari esker ezaguna, eta, hunkituta, Kneecap taldearen txanoa buruan, sakelakoa mikrofonora hurbildu eta 6 urteko ume palestinar batek kantatutako abesti bat jarri du. Zera esan du: «Zer iruditzen zaizue abesti hori? Bere hileta antolatzen ari delako kantatu du. Hiltzen bada jendeak hori kantatu dezala nahi du. Zer mundutan sartu gara? Zer giza zulotan sartu gara? Nola liteke 5 edo 6 urteko umeek, aingeru eder horiek, beren hileta antolatu behar izatea? Zuek hemen egoteak eta hau dena gertatzeak erakusten du munduak porrot egin duela nazioarteko zuzenbidea eta zuzenbide humanitarioa errespetatzeko orduan; munduaren historiako aro lotsagarri bat da hau. Lotsatuta egon beharko genuke kolektiboki. Zutitu egin behar dugu, eta hau geldiarazi lehenbailehen». Aurreko egunetako emozio pilatua eta eguneko tentsioa direla eta, kazetari mordoaren atzean pilatuz joan direnak txaloka eta garrasika hasi dira berriz. Hasiera besterik ez da izan hori. Laguntza humanitarioa itsasontzietan kargatzen ari diren bitartean, eta flotillaren parte izango direnak prestatzen ari direla, milaka pertsonak bete egin dute berriz Moll de la Fustako zabalgune handia. Han bildutako batek, Cristina Nietok, azaldu du ontziei babesa ematera joan dela: «Espero dut eramango duten laguntza ondo iristea eta mundu guztia konturatzea zer gertatzen ari den, ez baita albistegietako albiste huts bat: jendea hiltzen ari da benetan, eta jakin behar dute ez ditugula ahaztu». Eszenatokian askotariko emanaldiak egiten ari dira, eta jende oldeak bete egin du eremua: batzuk paseoan dabiltza antolakuntzakoen barraketatik, beste batzuk hizketan, banderak eskuan dituztela… Bero handia egiten du, baina jendeak ez du amore eman. Vicki Moreno da haietako bat, eta, azpimarratu duenez, oso garrantzitsua da Bartzelona mobilizaziora batzea «hiri gisa eta bakerako portu gisa. Gaurkoa betiko gogoratuko da historian, eta, aldiz, gobernu ezgai horiek guztiek, genozidioa geldiarazteko aukera edukita ere, ez dute ezer egin. Erakusten ari gara gizarte zibila mugitu egiten dela eta haiek zirkinik ez egin arren gauza asko lor ditzakegula». Gloria Roig txapak saltzen ari da jende artean, eta hau esan du: «Mobilizazio hau egitea garrantzitsua da gobernuei presio egiteko eta lortzeko utz diezaiotela Israeli armak saltzeari. Beren indarra Gazako genozidioa geldiarazteko erabil dezaten lortzeko. Gaur gure elkartasuna erakutsiko dugu hemen, eta helaraziko diegu ez daudela bakarrik. Gaur ikaragarri triste nago, baina pozik aldi berean, ikusita zenbat jende mobilizatu den gaur genozidioaren kontra». «Gobernu ezgai horiek guztiek, genozidioa geldiarazteko aukera edukita ere, ez dute ezer egin» VICKI MORENO Herritarra Jendea askotarikoa da, hainbat alderdiri begiratuta. Koki Gassiotek esan du Pirinioetako Pallars eskualdetik datorrela «flotillari babesa emateko. Espero dugu blokeoa desegitea eta mundu osoarentzat agerian geratzea Palestinako genozidioa. Ezin dugu onartu halakorik!». Gerard bi seme-alabekin etorri da, eta, beroa gorabehera, ikusi nahi dute nola abiatzen diren ontziak. «Horretarako etorri gara», esan diote, eta hark zera gehitu du: «Babesa emateko ez ezik, seme-alabak gertatzen ari denaz jabetu daitezen etorri gara, eta jakin dezaten ekinaldi hau oso garrantzitsua izango dela gatazka konpontzeko». Haurrek galderak egiten dizkiote, eta haiekin egotea bera erantzunaren parte da: «Gainera, emozio handiko uneak dira, eta haiek ere hori bizitzea nahi dut, esanahi garrantzitsua dute eta». Siscu Baiges kazetari jubilatua da, eta, haren ustez, «gaurko ekintzak erakusten du jendeak Gazako genozidioa geldiarazi nahi duela nola edo hala, baita gobernuen pasibotasuna salatu ere». Thunbergen B plana Kosta egiten da jende artean aurrera egitea, baina, paseoan jarraitu, eta Roser Pineda ilustratzailearekin hitz egin dugu. Hau azaldu du: «Ikusiko dugu zer gertatzen den, nola iristen diren, baina gaurkoa askatasun oihu bat da. Denak ados jarriz gero, bagara gai. Oilo ipurdia jartzen zait ikusita gizarte zibilak nolako erantzun baketsua eman duen mundu osoan genozidioa eta gerra guztiak geldiarazteko». Pentsiodunen oldea nagusi da pasealekuaren parte batean, eta Conchita Riberak hau dio: «Garrantzitsua da ikusaraztea herritarrak lanean ari direla, gerra madarikatu hau bukatzea nahi dugula. Bada garaia gobernuek herriari entzun diezaioten, eta itsasontzi hauek ondo irudikatzen dute hori». Greta Thunberg, atzo Bartzelonan emandako prentsaurrekoan. J. P. GANDUL / EFE Sumeyra Akdeniz-Ordu turkiar jatorriko aktibista alemana da; antolatzaileetako bat izan da, eta flotillan ontziratuko da. «Oso hunkituta gaude. Gaur [atzo] irtengo gara Bartzelonatik, ez badigu ezerk eragozten, noski —Israelen sabotajeak adibidez—, baina espero dugu oraingoan setioa hautsiko dugula; esperantza osoa daukagu, indartsuago baikaude eta estrategia gehiago baitauzkagu». Hain justu, Itamar Ben-Gvir Israelgo Segurtasun Nazionalerako ministroak gobernuko kideei proposatu die flotillako partaideak «terrorista» gisa tratatzeko The Jerusalem Post egunkariak gaur kaleratu duenez. Hala eginez gero, Israelek «terroristentzako kartzeletan» atxilotu ahal izango ditu. Atzo, Greta Thunbergek azaldu du zein den B plana helburua lortzen ez badute: «Israelek berriz ere erabakitzen badu nazioarteko zuzenbidea urratzea eta Gazan laguntza humanitarioa sartzea eragoztea, gure B plana zera izango da, jende gehiagorekin itzultzea. Eta kito». «Espero dugu oraingoan setioa hautsiko dugula, indartsuago baikaude eta estrategia gehiago baitauzkagu» SUMEYRA AKDENIZ-ORDU Aktibista alemana Emozio handiko garaia da, baina, gainera, Serraren hitzetan, «arriskua oso handia da. Izan ere, elkarrekin biziko garenok elkarrekin egon gara, elkar ezagutu dugu, bi edo hiru egunez bilerak egin ditugu, baina gero pertsona horiek gatazka egoeretan egongo dira. Erronka itzela da: heldutasun handia eskatzen du, ulertzeko eta onartzeko gaitasun handia. Baina, alde batera utzita zer barne arazo izan daitezkeen, aintzat hartu beharra dago kanpotik zer eragingo duten: estatu sionistak ezin du onartu gehiegitan amore ematea». Azkenean, pixka bat berandu baina emozioz, satisfazioz, zuhurtziaz eta irmotasunez, abiatu da flotilla; Bartzelonako portutik irten eta Mediterraneoko beste portu batzuetara bidean doa, han beste ontzi batzuek ere bat egingo baitute blokeoaren aurkako flotillarik handienarekin. bERRIA-K BAT EGIN DU RSF-REN KANPAINAREKIN Israelek Gazan abiatutako sarraskiaren aurka, mobilizaziora deitu du gaur RSF Mugarik Gabeko Kazetariak gobernuz kanpoko erakundeak, eta BERRIA egunkariak bat egin du kanpaina horrekin. RSFk nazioarteko hedabideei egin die deia, eta, oraingoz, munduko 258 komunikabidek bat egin dute. RSFk salatu duenez, Israelgo armadak 220 kazetari hil ditu Gazan 2023ko urriaren 7az geroztik; horietatik azkenak, astelehenean, abuztuaren 25ean. Deialdiaren bidez, erakundeak Israelgo Gobernuari exijitu dio eman diezaiela baimena nazioarteko hedabideei Gazan sartzeko.