Bolada txarrean sarturik dago Athletic. Ligako lehen hiru partidak jarraian irabazi ondoren, ilusioa eta baikortasun handia zegoen jokalari eta zaleen artean, baina astebetean zapuztu zaio guztia Ernesto Valverdek zuzendutako taldeari. Alavesen aurka 0-1 galdu zuen pasa den asteburuan ligan, gero Arsenalek irabazi egin zuen San Mamesen Txapeldunen Ligan (0-2). Hori gutxi ez, eta zuri-gorriek ez dute punturik batu gaur, Mestallan, Valentziaren aurka. Lehen zati ona jokatu dute, baina epaileak Vivian kanporatu du 60. minutuan, eta horrek baldintzatu du lehia. Korner batean aurrea hartu dute etxekoek, eta kolpeari ezin izan diote erantzun bilbotarrek. Nekatuta heldu dira partida amaierara, eta luzapenean jaso dute bigarren gola. Azken hiru partidak jarraian galtzeaz gain, gola egitea ere ez du lortu Athleticek. Hasierako hamaikakoari dagokionez, espero baino aldaketa gutxiago egin ditu Valverdek. Atzeko lerroko bi hegaletan ezarri ditu berritasunak: Yuri eta Areso. Zelai erdian ere Ruiz de Galarreta itzuli da, baina gainerakoan pasa dena asteartean Arsenali aurre egin zion talde beraren aldeko apustua egin du entrenatzaileak. Bada, lehen zatian jokalariek ez dute nabaritu inolako nekerik, eta ongi ekin diete partidari. Lehen hamar minutuetan orekatua izan da lehia, baina hortik aurrera nagusi izan da Athletic. Gehienean baloia oinetan izan du, Ruiz de Galarretak gidatu du taldea, eta erasoko lau jokalarien mugimenduak oso interesgarriak izan dira. Zerbait falta izatekotan aurrelari peto bat falta izan zaio Athletici. Azken pasean zein errematean antzu aritu dira zuri-gorriak. Hala ere, gola egiteko aukera politak izan dituzte bilbotarrek, eta guztietan ezagun zahar batekin egin dute topo: Agirrezabalarekin. Sancetek probatu du atezaina 26. minutuan, baina areaz kanpotik egin duen jaurtiketari erantzun aparta eman dio gipuzkoarrak. Iñaki Williamsek ere aukera dotorea izan du 30. minutuan, baina berriro atezaina topatu du parean. Jauregizarrek ere ez du zorterik izan hiru minutu beranduago. Valentziaren areara erraztasun handiz iritsi da Athletic, batez ere Areso hegazkin baten moduan ibili delako gora eta behera eskuin hegaletik, baina jokaldiak ezin biribildu ibili da Valverderen taldea. Jokatzerako garaian arriskuak hartu ditu Athleticek, eta egin dituen pare bat akatsetatik etorri dira Valentziaren gol aukera bakarrak. Kontraerasoan jokatzera mugatu du bere jokoa etxeko taldeak, eta birritan arriskuarekin iritsi da Unai Simonen ate ingurura, baina zuri-gorrien defentsako lerroak fin lan egin du. Oro har, lehen zatiko sentsazioa izan da Athleticek gehiago merezi izan duela, baina gola falta izan zaio. Valentziako jarraitzaileek txistu artean agurtu dute euren taldea atsedenaldian, lehen zatiko lanarekin konforme ez eta. Laporte, hala beharrez Horregatik, beste txinparta batekin zelairatu da etxeko taldea bigarren zatian. Gorago egin du presioa, eta itota ibili da Athletic, ezin izan baitu baloia lasaitasunez jokatu. Jokoan parekotasun gehiago egon da, eta 60. minutuan iritsi da norgehiagoka erabat baldintzatu duen jokaldia. Vivianek falta egin dio Rabari, eta azken jokalaria izateagatik txartel gorria atera dio epaileak. Hala beharrez, Laporte zelairatu du Valverdek. Zazpi urteren ondoren zuri-gorriz jantzi da berriro jokalaria. Ez du debut aparta izan frantziarrak. Lehenbizi, jokaldi batean bere atean gola egiteko zorian izan da, baloiak bere hankan jo ondoren langarako bidea hartu baitu. Jokaldi horretan bertan iritsi da 1-0ekoa, korner batean. Santamariak bikain errematatu du buruz baloia sareetara. Hamar jokalarirekin geratzeaz gain, gola jasotzea kolpe galanta izan da Athleticentzat, eta ez du suspertzeko zantzurik erakutsi. Valverdek aldaketa asko egin ditu bata bestearen atzetik. Hurrenez hurren, Unai Gomez, Maroan eta Vesga atera ditu, baina alferrik. Gol aukera soil bat sortzea ere kosta egin zaie zuri-gorriei. Gainera, minutuek aurrera egin ahala nekea agertzen hasi zaie. Europak faktura pasatzen duela begien bistan geratu da. Valentziak nahi erara jokatu ditu azken minutuak, eta 2-0ekoa egin du luzapenean. Santamariaren erdiraketa eder bati amaiera ona eman dio Hugo Durok, eta festa nagusitu da etxeko zaleen artean. Zigor handiegia jaso du Athleticek, baina burua altxatu beharra dauka berandu baino lehen. Ligak jarraipena izango du astez, eta zuri-gorriek Girona hartuko dute, datorren asteartean. VALENTZIA-ATHLETIC Valentzia. Agirrezabala; Foulquier, Tarrega, Diakhaby, Gaya (Vazquez, 70. min.); Santamaria, Javi Guerra; Lopez (Beltran, 70. min.), Rioja (Hugo Duro, 70. min.), Danjuma (Almeida, 80. min.); eta Raba (Ramazani, 63. min.). Athletic. Unai Simon; Areso, Vivian, Paredes, Yuri; Ruiz de Galarreta (Vesga, 68. min.), Jauregizar (Rego, 80. min.); Iñaki Williams, Sancet (Maroan, 68. min.), Robert Navarro (Unai Gomez, 68. min.); eta Berenguer (Laporte, 63. min.). Golak. 1-0: Santamariak (73. min.). 2-0: Hugo Durok (93. min.).

Alavesek 1-2 galdu du gaur Sevillaren aurka Mendizorrotzan. Arabarrek partida kaskarra egin dute, eta ezin izan diote San Mameseko garaipenari segida eman. Espainiako taldeak aukera garbiagoak izan ditu, eta etxekoek ezin izan dute emaitza irauli. Bi taldeek intentsitate handiz hasi dute neurketa, baina aukerak Sevillak izan ditu. Siverak Alfonen jaurtiketa geratu du Sevillako jokalaria bakarrik zela, eta bi minutura Vargasek area kanpotik sartu du lehen gola, baloia zelai erdian berreskuratu ondoren. Hamargarren minutua zen. Baina Sevillari oso gutxi iraun dio pozak. Lehenbizi, Alfonek min hartu du, eta zelaia utzi behar izan du. Hori aski ez, eta Marcaok baloia gaizki neurtu du, eta penaltia egin dio Carlos Vicenteri. Vicentek berak sartu du penaltia. Zazpi minutuan lortu du Alavesek berdintzea. Golaren ostean, Alaves partidaren kontrola hartzen saiatu da, baina ez du lortu. Ez du baloia denbora luzez izan, eta askotan galdu du. Sevilla kontraerasoan saiatu da, baina kanpokoek ez dute aukera handirik izan. Vargasi beste gol bat baliogabetu diote. Bigarren zatian, Sevilla hobeto zelairatu da. Hasieratik hobeto aritu da, eta 57. minutuan Carmonak etxekoen bizkarra hartu du, eta bere jaurtiketa Siverak geratu du. Coudetek 4-4-2ra mugitu du taldea aldaketekin, baina 67. minutuan Sevillako eskuin albokoa berriro sartu da Alavesen areara, eta bere erdiraketa Alexis Sanchezek sareratu du. Bigarren gola jaso eta gero, Alavesek pauso bat aurrera eman du, baina ez du aukera garbirik sortu. Tenaglia eta Toni Martinez area kanpotik saiatu dira, baina alferrik. Baloi geldian ere saiatu da Alaves, baina ondo defendatu du bere atea Sevillak, eta hiru puntu garrantzitsu eraman ditu. ALAVES-SEVILLA Alaves. Sivera; Jonny Otto, Tenaglia, Garces, Diarra (Yussef, 72. min.); Blanco, Denis Suarez (Rebbach, 72. min.); Carlos Vicente, Aleña (Pablo Ibañez, 59 .min.), Guridi (Toni Martinez, 59. min.); eta Lucas Boye (Mariano, 72. min.). Sevilla. Odysseas; Azpilikueta, Nianzou (Gudelj, 75. min.), Marcao, Carmona (Juanlu, 86. min.); Agoume, Mendy; Suazo, Vargas (Akor, 75. min.), Alfon (Alexis, 14. min.); eta Isaac (Peque, 86. min.). Golak. 0-1: Vargasek (10. min.). 1-1: Carlos Vicentek, penaltiz (17. min.). 1-2: Alexisek (67. min.). REALAK IRABAZI EGIN DU; ATHLETICEK, BERDINDU; ETA EIBARREK, GALDU Espainiako Lehen Mailako hiru euskal taldeek denetarik egin dute gaur. Realak hirugarrenez jarraian irabazi du: 2-1 nagusitu zaio Levanteri Zubietan. Nerea Eizagirrek sartu ditu txuri-urdinen golak, 16. eta 81. minutuetan. Tartean, gola sartu du Levantek. Athleticek, berriz, berdindu egin du Espanyolen zelaian, gol bakarra sartuta. Zuri-gorriek jokalari bat gutxiago izanda jokatu dute 30. minututik aurrera, epaileak Bibiane Schulze kanporatu baitu. Jokaldi berean penaltiz sartu du gola Espanyolek. Hala ere, Athletic gai izan da martxari eusteko, eta Jone Amezagak berdindu egin du 73. minutuan. Eibarrek, aldiz, 3-1 galdu du Granadaren aurka. Eibartarrak aurretik jarri dira etxekoek haien atean gola sartu eta gero, baina, bigarren zatian, Granadak hiru gol egin ditu.

Orio izan da garaile gaur Bermeon (Bizkaia), eta denboraldiko hamabosgarren bandera eskuratu du. Urdaibaik hamalau irabazi zituen joan den denboraldian, eta Gipuzkoako taldeak ondu egin du marka hori. Orain hiru aste erabakita utzi zuen liga, eta, joan den astean Kontxako Bandera irabazi ostean, denboraldi batean bandera gehien irabazi duen taldea izateko erronka zuen Oriok, eta lortu egin du gaur. Estropada amaieran gogotik ospatu dute arraunlariek, eta Iker Zabala entrenatzailearen guraria bete dute, bandera haren jaioterrian irabazi baitute. Estropada hasieratik buruan joan da San Nikolas ontzia. Eguraldiaren eta itsasoaren egoera tarteko, pentsatzekoa zen Getariari baldintza horiek mesede egingo ziotela. Esperantza traineruak estropada bikaina egin du lehen txandan, eta hamar segundo atera dizkio Hondarribia bigarren sailkatuari. Hirugarren ziabogan zazpi segundo atera dizkio Oriok Zierbenari, baina une horretan Getariarekiko zuen tartea lau segundora murriztu da. Hala ere, ez da luzarorako izan, azken luzean oztopo guztien gainetik joan baitira Orioko arraunlariak. Eta estropada amaitzeko 700 metro falta zirela, Gorka Aranberri patroiak bandera hitza aipatu du, zentzu osoz aipatu ere, ordurako Oriok hamabi segundo ateratzen baitzizkion Zierbenari; azkenerako 11ra amaitu dute. Orio gainontzekoen gainetik ibili da, baina Mikel Lizarralde arraunlariak zer komeria izan dituzten azaldu du: «Kanpoaldera joatean, bagenuen nahiko lan itsasoaren aurka, baina, ziaboga eman ostean, tartea atera dugu. Oso pozik gaude. Bihar ere irabazi nahi dugu». Horrez gain, bi txandetan tarte handia atera die bigarrenak hirugarren eta laugarren sailkatuei; lehen txandan, hemeretzi segundo atera dizkio Hondarribiak Isuntzari —hirugarren izan da—, eta San Juan, ahazteko moduko estropada eginda, minutu batera geratu da. Bigarren txandan Zierbena izan da bigarren, eta 11 segundoko aldea atera dio Urdaibairi —hirugarren izan da—, eta Donostiarra etxekoengandik lau segundora geratu da. «Kanpoaldera joatean, bagenuen nahiko lan itsasoaren aurka, baina, ziaboga eman ostean, tartea atera dugu. Oso pozik gaude. Bihar ere irabazi nahi dugu» Mikel Lizarralde Orioko arraunlaria Bi astean, Gorka Aranberri Orioko patroiak balentria bikoitza lortu du. Batetik, joan den igandean Oriorekin taldearen 32. Kontxako Bandera irabazteaz gain, estropada horretan bandera gehien irabazi dituen patroia bilakatu zen —guztira hamar irabazi ditu—, eta urte askoan marka horren jabe izan den Aita Manuel gainditu. Bestetik, gaur denboraldi batean bandera gehien irabazi dituen taldearen patroi izan da, eta, bi lorpen horiek kontuan izanik, nekez ahaztuko du patroi zarauztarrak denboraldi hau. Bihar azkena, Portugaleten Bilbon hasi zuten denboraldia, ibaian, eta bihar, berriz, Ibaizabalgo uretan amaituko dute, Portugaleten (12:40, ETB1). Sailkapenari dagokionez, litekeena da aldaketak izatea bosgarren, seigarren, zazpigarren eta zortzigarren postuetan. Bosgarren dago Hondarribia, baina gaur Getaria aurretik izan denez, puntu bat jan dio, eta, ondorioz, airean geratu da postu hori. Isuntzaren eta San Juanen artean, berriz, hiru punturen aldea du Bizkaiko taldeak, eta pasaitarrak bihar estropada hobea egiten eta hori gainditzen saiatuko dira.

Goi mailako kirolean akatsak garesti ordaintzen dira. Aurkariek ederki aprobetxatzen dituzte. Bada, liga hasi denetik hori izaten ari da Realaren patua: jokatutako bost partidetan egin ditu bizpahiru akats larri. Gaurkoan ere bi gol oparitu ditu Betisen zelaian, atzean talde biguna dela berretsiz, Hala, burua jaso ezinda segitzen du, 3-1 galdu baitu.Asteburuko emaitzen arabera jaitsiera postuetan jar daiteke, bi punturekin. Datuak kezkagarriak dira: jokoan izan diren hamabost puntuetatik soilik bi lortu ditu; denboraldi osoan ez da minutu bakar bat ere egon aurretik markagailuan; hemezortzi hilabete daramatza partida baten emaitza irauli gabe; eta, aurreko sasoiko neurketak kontua hartuta, azken 22 neurketatik hiru baino ez ditu irabazi. Baina datuetatik harago, kezkagarriena bigarren zatian emandako itxura izan da. Bigarren gola jaso eta gero, psikologikoki behera etorri da taldea, kaskar jokatu du, eta Betis nahieran aritu da. Lehen zatiko azken hogei minutuetan egindako joko onak ere ez ditu goxatuko eta lasaituko zale txuri-urdinak. Aurreko jardunaldian Real Madrilen aurka zelairatutako hamaikakoarekin alderatuz, Sergio Franciscok hiru aldaketa egin ditu: Elustondo, Goti eta Guedes aulkian geratu dira, eta hasieratik aritu dira Aranburu, Brais Mendez eta Kubo. Betis nagusi izan da hasierako minutuetan, baloia izan du, eta Realak ia ez du aurkariaren zelaia zapaldu. Hala, zazpigarren minutuan Betisek gola sartu du. Lo Celsok eraman du balioa, atzelariek ez dute haren jarduna oztopatu, eta area ertzera iritsi da. Argentinarrak pasea eman dio Cucho Hernandezi. Aurrelariak ez zuen inor gainean, eta gola sartu du. Gaizki eta bigun defendatutako jokaldia izan da. Kolpe gogorra izan da hori Realarentzat, eta hurrengo minutuetan ezinean aritu da. Baina orduan Betisek oparia egin dio. Baloia ateratzekoan akatsa egin du, eta presioa baliatuz Oiartzabalek baloia berreskuratu du; berehala Barrenetxeari eman dio, eta hark atzean utzi du Pau Lopez atezaina. Baina ezin izan du errematatu, eta Hori ikusita, Brais Mendezi eman dio baloia, eta areako ertz batetik gola sartu du (12. min). Hortik aurrera norgehiagoka parekatu egin da. Ez da gol aukera argirik egon, eta bi taldeek buruz buru jardun dute. Reala aurreko neurketetan baino oldarkorrago jardun du minutu horietan, batez ere baloia galtzean. Hori izan da lehen partidetan izan duen ahulgune nagusietakoa, baina gaur horretan eta buruz burukoetan ondo aritu da lehen zatian. Presioan eta laguntzetan ere gehiago asmatu du. Baloia gehiago izatea falta izan zaio, eta zelai erdiaren kontrola izatea. Epaileak talde txuri-urdineko hiru erdilariei, Braisi Pablo Marini eta Gorrotxategiri txartel horia atera die, eta antzeman egin da. Baina Betis ere ez da ondo egon, atzean zalantza asko izan ditu, eta zuzen ateratako korner batean txuri-urdinek ez dute aparte izan gola. Azken minutuetan Sergio Franciscoren taldea nagusi izan da, eta hiru aukera izan ditu gola egiteko. Kubok, Aranburuk eta Oiartzabalek, baina, ez dute errematean asmatu. Hala, ez da golik izan lehen zatian. Baina Realak hobeto amaitu du. Betisen zaleek txistu artean agurtu dute beren taldea. Izan da jokaldi eztabaidagarri bat lehen zatian. 34. minutuan Natan atzelariak falta egin du. Argia izan da, baina epaileak txartel horia hari atera beharrean, Amrabati atera dio. Handik gutxira Natanek beste falta bat egin du, eta orduan atera dio txartela. Lehenengoa adierazi balio, kalean egongo zen Betiseko erdiko atzelaria. Hori dela eta, aldagelara bidean Realeko jokalariek argibideak eskatu dizkiote Mateo Busquets epaileari. Bigarren zatiaren gainbehera Aldagelatik bueltan Realak aukera bat izan da. Baina berehala Betisek gola sartu du. Fornalsek erdiratu egin du, Remirok akatsa egin du baloia aldentzen, eta baloia sareetara joan da. Hortik aurrera txuri-urdinen gainbehera iritsi da, eta itxura oso kaskarra eman dute. 68. minutuan iritsi da etxekoen hirugarrena. Lo Celsok pase sakona eman dio Bellerini, hegalekoak baloia erdiratu egin du, eta Fornalesek bakar bakarrik egin du errematea atzetik iritsita. Remirok ezin izan du ezer egin. Beste behin atzealdeak oso bigun jardun du. Hortik partida amaiera bitartean noraezean jardun du Realak, nortasunik gabe, bigun. Alferrikakoak izan dira Sergio Franciscok egindako aldaketak. Betisek hainbat aukera izan ditu gol gehiago egiteko, baina ez du asmatu. Denboraldia hasi besterik ez da egin, baina kezkagarria izan da taldeak eman duen itxura. Sergio Franciscok lan handia du aurretik. Lehenengoa: psikologikoki taldea berreskuratzea. Izan ere, gaurkoa kolpe oso handia izan da, abiatu berri den proiektu batentzat. Lau egun ditu horretarako. Txuri-urdinek Mallorca jasoko dute asteazkenean Anoetan. Ezinbestean irabazi beharreko partida da, gauzak are beltzago jar ez daitezen. Betis 3-1 Reala Betis: Pau Lopez; Bellerín, Diego Llorente (Bartra, 46, min.), Natan, Junior Firpo (Valentin Gomez,70. min.); Amrabat, Fornals (Marc Roca, 70. min.); Antony (Pablo Garcia, 70. min.), Lo Celso (Riquelme, 86. min,), Ez Abde eta Cucho Hernandez. Reala: Remiro; Aramburu (Aritz, 75. min.), Zubeldia, Caleta-Car, Sergio Gomez; Gorrotxategi (Carlos Soler, 58. min.), Pablo Marín (Zakharian, .66. min.), Brais Mendez; Take Kubo (Sucic,66. min.), Barrenetxea (Guedes,58. min.) eta Oiartzabal. Golak: 1-0: Cucho Hernandezek (7. min:). 1-1: Brais Mendezek (12. min.). 2-1: Remirok bere artean (49. min.). 3-1: Fornalsek (68. min.). :

Alfonbra gorria ez dago ohiko itxuran, eta haren gainetik pasatzen ari diren izarrek ere zerbait berezia dakarte. Kursaal barnera sartzeko bidea, hain zuzen ere, oihuek, txaloek eta banderek hartu dute. «Israeli boikot, Palestina askatu!», erraten ari da Donostia, Zinemaldiko hasierako gala hastera doanean. Ehunka lagun ari dira, ordu bete baino gehiagoz, hiria astintzen: ez diote loak har dezan utziko. Banan-banan sartzen ari diren gonbidatuetako anitzek, eskuekin agurtu dituzte mobilizatzen ari direnak; elkartasuna adierazi nahi diete. Eta geroz eta ozenago oihukatzen dute kanpoan geldi daudenek, ia areto barneraino iritsi arte aldarria. Aretoa oraindik ilun-ilun zela eman diote hasiera Donostiako 73. Zinemaldiari; metafora bat zen argi faltarena. Izan ere, inor aurkeztu aitzinetik, Israel Gazan egiten ari den genozidioa salatu dute Silvia Abril eta Toni Acosta saioko aurkezleek. «Oholtza hau bakearen aldeko aldarria egiteko probestuko dugu; Israel Palestina akabatzen ari da, eta Gazak libre bizi behar du». Palestinaren aldeko manifestariak, gaur, Donostiako Zinemaldian. JAGOBA MANTEROLA / FOKU Behin hori erran ondotik, argiak piztu ditzaten eskatu dute biek, eta ongi etorria eman diete eserlekuetan dauden gonbidatu guztiei. «Donostiako Zinemaldia berezia izan da beti; bai guretzat, bai zineman dabilen edonorentzat», erran du Abrilek. Acostak eskerrak eman dizkie antolatzaileei, oholtzara igotzeko aukera emateagatik, eta Zinemaldiari buruzko ezaugarri bat aitzineratu du: «Aurtengo festibala berezia izango da, ez pelikula ezin hobeak lehiatuko direla soilik, baizik eta hausnartzeko bide ematen dutelako guztiek». Haren irudiko, giza eskubideen aldeko eskaria egiten dute filmek, zeharka eta ezkutuan bada ere. Sail Ofizialean lehiatuko diren pelikulen laburpen motz bat proiektatu baino lehen, gaueko hirugarren aurkezlea deitu dute oholtzara: Itziar Ituño. Hark ere, lehenik eta behin, garrasia egin du Palestinaren alde: «Aldaketa bat exijitzea eta salatzea dagokigu; ea CAF enpresak ere berdina egiten duen». Euskara hutsean solastatu da Ituño, hasi denetik gala bukatu den arte. Hiru emakume eszenatokian; horixe izan da arratseko irudia, gehien-gehienean. Eta, hain justu, emakume gehiago gonbidatu dituzte goiti. Lehena, euskal musikari bat: Izaro. Abesti bat kantatu du, bere Argia kantuaren eta Luz Casalen Piensa en mi abestiarekin nahasketa bat eginda. Bukaera aldera aurkeztu dute Pedro eta Agustin Almodovarrek gaueko protagonista nagusia: Esther Garcia, aurtengo lehen Donostia sariaren irabazlea. Urte luzez aritu dira hirurak batera lanean, eta, hortaz, bi anaiek nabarmendu dute «ilusio berezia» egiten diela lankideari saria emateak. «Gure konpainia ez da handia, baina familia bat da, eta Esther Garcia da bere ama», erran du Pedro Almodovarrek. Eskertza bat gurasoei Begiak malkotara bidean zituela hurreratu da Garcia, eta eskerrak eman dizkie anaiei, «hainbertze gauza partekatzeagatik eta beti-beti lagundu izateagatik». Saria, baina, urrunago bidali nahi izan du: gurasoenera. «Baliabide eskasak eduki arren, amesteko modu bat eman ziguten bortz senideoi, eta hasieratik sinetsi genuen guk ez geneukala mugarik. Amesten genuena aukera bat zela erakutsi ziguten, eta sari hau haiei esker iritsi zait». Hiru aurkezleek ere eman dizkiote eskerrak Garciari, «emakume erreferente bat» izan delako haientzat. «Garciarekin ikasi dugu hau ere badela guretzako mundu bat, eta emakumea ez dela zinemako estilista izatera mugatzen». Zinemaldiko kartelak ematen zuen pista, eta halaxe egin dute, azkenean: Marisol Paredes omendu dute. Aktore espainiarra zen Paredes, zeinak, kurioski, Donostian ikusi zuen itsasoa lehen aldiz. Iazko abenduan zendu zen, eta 73. Zinemaldiko kartel ofizialean haren irudia jartzea erabaki zuten. Ez da, ordea, haren aurpegia agertzen den lehen aldia, 2006. urtean ere hura izan baitzen karteleko protagonista. «Beste erreferente bat izan da guretzat», aitortu du Ituñok. Sari nagusia banatuta, aurkezleek oroitarazi dute bigarren Donostia saria hilaren 26an emanen diotela Jennifer Lawrence aktore eta ekoizleari. «Bitartean, segi dezazuela zinemaz gozatzen. Eta ez ahantzi pelikulak direla mundua aldatzeko tresna», erran du Abrilek. «Pelikulekin erakusten delako nolakoa den mundua, eta egin dezakegulako hura politagoa, baina batez ere hobea».

Zubietako erraustegia hartzen duen Gipuzkoako Ingurumen Guneak (GIG-1) Babes Handiko Arriskuaren (HPR) ziurtagiria lortu du, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Jasangarritasun Departamentuak gaur jakinarazi duenez. FM Global AEBetako aseguru konpainiak ematen ditu ziurtagiri horiek. FM Global da «galeren prebentzioan eta jabetza aseguruetan korporazio handietarako liderra», zehaztu duenez. Foru Aldundiaren Jasangarritasun Departamentuak jakinarazi duenez, ziurtagiri hori «oso exijentea» da eta «lortzeko zaila». Horrek agerian uzten du, erakundearen esanetan, GIG-1ek betetzen dituela «munduan ezarrita dauden irizpiderik zorrotzenak, segurtasunari eta arriskuen prebentzioari dagokienez». Ziurtagiria Ekondakin Zubietako zentroa kudeatzen duen enpresari eman diote, eta Gipuzkoako Hondakinen Kontsortzioko (GHK) presidente Jose Ignacio Asensiok jaso du gaur. Harekin batera izan da Urbaserreko Hondakinen Tratamenduko zuzendari eta Ekondakineko kontseilari Rafael Guinea. Christopher Dempsey FM Globaleko ordezkariaren eman diete ziurtagiria. FM Globalek «Europan aseguratuak dituen balorizazio energetikoko instalazioetatik bostek bakarrik lortu dute bikaintasun maila hori segurtasunean eta babesean», nabarmendu dute. Azaldu dutenez, ziurtagiri hori soilik baldintza jakin batzuk betetzen dituzten instalazioei ematen zaie: «eraikuntza eta diseinuari dagokienez, goi mailako eraikinak» dituztenei; «suteen aurka babesteko ekipamendu bereziak» dituztenei, eta «galerak prebenitzeko neurri zorrotzak» aplikatzen dituztenei. Zubietako planta «elite talde txiki horretan sartzeak Gipuzkoa Europako abangoardian jartzen du industria segurtasunari eta hondakinen kudeaketa aurreratuari dagokienez». Jose Ignacio Asensiok pozik hartu du ziurtagiria. «Gipuzkoako Ingurumen Gunea Europako instalaziorik seguruenen artean kokatzen du. Nazioarteko bermea da, herritarrei ahalik eta babes eta konfiantzarik handiena bermatzen diena. Gipuzkoako Ingurumen Guneak berriz ere frogatzen du jasangarritasunaren eta hondakinen kudeaketaren abangoardian dagoela».

«Gizarte zibila ari da egiten estatuak ausartzen ez direna», esan diete herritarrek agintariei, gaur. «Gobernuek ez badute ekiten, guk egingo dugu. Isiltasuna ez da aukera bat». Milaka herritar atera dira kalera Euskal Herrian, Israel Palestinan egiten ari den genozidioa salatzera eta Palestinari elkartasuna adieraztera. Izan ere, gaur arratsaldean zabaldutako mezuaren arabera, «Palestinak ezin du gehiago itxaron». Horregatik, munduaren erantzuna ikusita, jarrera argi bat hartzea premiazkoa dela uste dute: «Edo bizitzaren eta duintasunaren alde gaude, edo genozidioaren konplize gara». Protesta egiteko nazioarteko eguna da gaur: Ekintza Globalerako Eguna, Palestinako GKEen Sareak eta mundu osoko mugimendu sozialek bultzatuta. Oihu bat nagusitu da arratsaldeko Bilboko, Gasteizko eta Iruñeko mobilizazioetan: «Genozidiorik ez, konplizitaterik ez!». Gazarako Mugimendu Globalaren Euskal Herriko ordezkaritzak antolatu ditu mobilizazio horiek. Bilbon, ehunka herritarrek bat egin dute deialdiarekin. Manifestazioan abiatu aurretik, Eusko Jaurlaritzaren ordezkaritzaren aurrean hamar minutuko elkarretaratzea egin dute Jesusen Bihotza plazan bildutakoek. Izan ere, gobernuak «genozidioaren konplizeak» direla salatzea ere bazen gaurko mobilizazioen helburua. Behin elkarretaratzea eginda, Plaza Eliptikora bidean abiatu dira manifestariak, bertan baitago Espainiako Gobernuaren ordezkaritza. «Lapurtutako lurrak berreskuratuko dira» eta «Erasoen gainean Global Sumud Flotilla aurrera» irakur zitekeen pankarten atzean egin dute ibilbidea manifestariek. Bidean handituz joan da jendetza, kale bazterretan kartelak igaro zain zeudenak martxara batu ahala. Beste behin, Palestinaren alde eta Israel egiten ari den genozidioaren kontra eztarriak urratzeko prest daudela erakutsi dute herritarrek BIzkaiko hiriburuan; beste behin, Palestinako banderaz bete dituzte kaleak. Helmugara iritsita, Plaza Eliptikoa txiki geratu zaie, eta askok errepidean geratu behar izan dute gaurko mobilizazioen adierazpena entzun ahal izateko. Mezua arabiarrez, euskaraz eta gazteleraz irakurri dute pertsona banak. Besteak beste, Israeli armen blokeoa ezartzeko eskatu dute mobilizazioen antolatzaileek. Horrek esan nahi du herrialdeek berehala debekatu beharko luketela Israeli armak esportatzea, handik armak inportatzea, hara doazen armak herrialdeetatik igarotzea eta lankidetza militarrean jardutea. Israelekiko harreman guztiak etetea nahi dute, «okupazioak eta genozidioak irauten duten bitartean». Harremanen barruan sartzen dira diplomatikoak, merkataritzari dagozkionak, kulturakoak eta kiroletakoak ere bai. Irakurketarekin amaitzean, Palestinaren egoerari eta flotillarekin gertatzen denari adi egotera deitu dute: gogorarazi dutenez, dagoeneko birritan eraso diete Gazara doazen ontziei. Zer edo zer gertatuz gero «kaleak hartzera» deitu dute. «Gobernuen koldarkeria» Global Sumud Flotilla Gazara bidean da, Israelek blokeoa urratzeko asmoz. Berrogei herrialdetako pertsonak parte hartzen ari dira ekintza horretan, «bai nazioarteko zuzenbideak, bai herrien duintasunak babestuta». Babes eraginkorra eta berehalakoa eskatu dute harentzat: Flotilla Gazara helduko dela eta nazioarteko zuzenbidea errespetatuko dela bermatzea. Halako desobedientzia ekintza baten indarra nabarmendu dute: «Flotillaren existentzia hutsak agerian uzten du gure gobernuen koldarkeria. Genozidioaren konplize dira Israelen erregimen sionistari armak, dirua eta harreman politiko, diplomatiko eta komertzialak emanez». Zaku horretan sartu dute Espainiako Gobernua: «Aurten, Israelgo armen Europako erosle nagusia bihurtu da». «Hipokrisia» egotzi diote Eusko Jaurlaritzari, CAF tren eta autobus ekoizlean dirua inbertitzen jarraitzeagatik. Beste eskaera bat ere egin dute: Gazaren blokeoa amaitzea eta nazioarteko giza korridore seguru eta iraunkor bat zabaltzea.

Alternatibak Koordinadora Nazional berria izendatu du gaurko ezohiko batzarrean, Bilbon. Zuzendaritza berri horren kideak izango dira Jone Kastresana (Ekintza politikoa), Ayem Oskoz (Pentsamendu politikoa), Aylen Marinero (Mahai feminista), Jorge Carballo (Kudeaketa), Maria del Rio (Aliantza politikoak), Javier Zulaika (Mahai internazionalista) eta Claudia Venceslao (Antolaketa arduraduna). Maria del Riok, Bilboko Udaleko EH Bilduko eledunak, gogoratu du hamazazpi urte bete direla Alternatiba sortu zenetik. «Hamaika bizipen izan ditugu urte hauetan, eta ez dira gutxi izan egin ditugun ekarpenak. Horiek guztiak ekarri gaituzte gaur hona, baina batez ere, honaino ekarri gaituena gure lan militantea izan da, herri honekiko dugun konpromisoa eta bizitza bizigarriak bizi izateko dugun hautu politikoa». Jone Kastresana konpromisoaz aritu da: «Behetik, ezkerretik, borroka feministatik, gure planetaren defentsatik, eta herrien askatasunaren eta duintasunaren banderak altxatuz, konpromiso hau gure egiten dugu». Gertatzen ari denari «indiferentziaz erantzutea ez da izango Alternatibaren aukera», Kastresanareen hitzetan. «Hautatu egin behar da; hemen dago gure hautua». Ezkerreko alderdiaren batzarrean, EH Bilduko diputatu eta Alternatibako kide Oskar Matutek ere hartu du hitza. «Beste urrats bat da gaurkoa, garai ilun hauetan itxaropenez eta alaitasunez ibiltzen jarraitzeko. Duintasunaren eta justizia sozialaren aldeko borroka errelebo lasterketa bat da, eta gaur, hori ospatzeko gaude hemen». Azaldu du hausnarketa eta lanketa kolektiborako prozesu baten ondoren, proiektu berritu bat dagoela, «oinarri eta printzipio berberekin baina eguneratuta, gaur egunean kokatuta». Matutek gogoratu du aspaldian abiarazi zutela Alternatiba eta «oraindik zutik» dagoela. «Gure heriotza aurreikusi zuten asko harriturik daude. Ez zuten ulertu eta gaur egun ere ez dute ulertzen zer esan nahi duen gure kide Mariano Gomezek errepikatzen zuen esaldi hark: ‘hiltzeko jaiotzen gara’». Izan ere, Alternatiba jaio zen, Matuteren arabera, «ezkortasun, banaketa eta porrot fase batean» antolatzea beharrezkoa iruditu zitzaielako. Sistemaren krisi gordinean jaio zen ezkerreko alderdia; «ez zegoen batasun proiekturik ezkerrean», egungo EH Bilduren diputatuak gogoratu duenez. Horregatik, azaldu du Alternatiba «haizearen aurka» jaio zela. Fronte zabal baten zerbitzura «Hiltzeko jaio ginela esaten genuen, gu baino handiago den ideia baten zerbitzura gure indar militante osoa jartzea zelako helburua. Ez dugu siglen abertzaletasunean sinesten. Alderdiak agertu eta desagertu egiten dira, baina ideiek bere horretan diraute». Horregatik, Alternatibak «fronte zabal baten zerbitzura» jartzea erabaki zuen. «Eta horregatik jarraitzen dugu Alternatibaren izena jartzen gure herriko klase herrikoien zerbitzura». Angela Davisi erreparatuz, Matutek ziurtatu du gizakia ez dagoela aldatu ezin dituen gauzak onartzeko, «baizik eta onartu ezin ditugun gauzak aldatzeko», Ohartarazi du «garai ilunak» direla egungoak; eskuin muturra ez da «bat-batean sortu den mamua», Alternatibako kidearen esanetan. «Faxismoa da ahaltsuaren zerbitzura jartzen den mailua, baina gure bizitzek gehiago balio dute euren mozkinek baino» OSKAR MATUTE Alternatibako kidea Historiak erakutsi ei du «ahaltsuaren zerbitzura jartzen den mailua» dela faxismoa, jadanik eroso ez dagoenean. «Baina gure bizitzak gehiago balio dute euren mozkinek baino». Matutek helarazi du 2008an Alternatibak indarrean zuen mezu bat gaur egun ere indarrean dagoela oraindik: «Erokeria da kapitalismo bakezale baten ideia». Bertolt Brechtek esan zuen hori, «eta denborak arrazoia eman dio».

Erabaki irmoa hartu du Maderas de Llodioko enpresa batzordeak: astelehenetik aurrera greba mugagabea hasteko deia egin die konpainiako langileei, argudiatuta Garnica taldeak ez duela bertan behera utzi enpresako 39 langile kanporatzeko asmoa. Enpresa batzordeak ohar bidez eman du erabakiaren berri, herenegun eta gaur bertan lanuzteak antolatu ondoren. Maderas de Llodio enpresak hil hasieran iragarri zuen Laudioko (Araba) konpainia horretako 151 behargin kaleratzeko erabakia. Joan den astean, zuzendaritzak bilera bat egin zuen enpresa batzordearekin, eta orduan jakinarazi zuen 39 langile kaleratuko zituztela, «produktibitate eta antolaketa arrazoiak» tarteko. Konpainiak Errioxako Garnica taldearen beste lantegi batzuetara eraman nahi du produkzioaren zati bat; enpresa batzordearen arabera, baina, aldaketa horrek «deslokalizazioa» dakar, eta «arriskuan» jartzen du eskualdearen etorkizuna. Hain zuzen, Aiaraldeko ekonomiak izan du beste kolperik azken hilabeteotan: apirilean itxi zuen Laudioko lantegia Guardian Glassek, eta 171 langile kaleratu zituen. Erantzukizun falta Motibo horiek guztiek bultzatu dute Maderas de Llodioko enpresa batzordea greba mugagabera deitzera; are, prentsa oharrean, batzordeak nabarmendu du behin baino gehiagotan berretsi duela langileen alde borrokatzeko «konpromisoa». Kontrara, salatu du instituzioek ez dutela «neurrizko ekintza eraginkorrik» egin, eta Eusko Jaurlaritzari eta Arabako Foru Aldundiari eskatu die neurriak hartzeko.

Palestinako futbol selekzioak Euskal Herrikoaren aurkako partida jokatuko du azaroaren 15ean San Mamesen. Hala zabaldu berri du Ser kateak. Irratiak Jerusalemen duen berriemaileak azaldu duenez, bi federazioak hainbat astez aritu dira elkarlanean lagunarteko partida lotu ahal izateko. Eguna eta tokia adostuta, Palestinako taldea dagoeneko jarri da Espainiako ordezkariekin harremanetan. Palestinako selekzioko jokalaria da Yaser Hamed atzelari bizkaitarra. Leioakoa da, eta palestinarra du aita —Gazakoa, hain zuzen—. Athleticen harrobian aritutakoa da, eta gaur egun Qatarreko Al-Gharafa taldean jokatzen du. Joan den ekainean, Espainiako COPE irrati kateko elkarrizketa batean adierazi zuen Euskadiko eta Palestinako futbol federazioekin hizketan ari zela San Mamesen bi selekzioen arteko partida bat antolatzeko. «Biak zeuden prest. Data aurkitu beharra zuten. Polita izango litzateke». Palestinako selekzioarentzat hau ez da futbol partida soil bat, Gazan eta Zisjordanian gertatzen ari dena salatzeko beste aukera bat baizik. Palestinako Futbol Federazioaren arabera, 355 futbol jokalari hil ditu Israelek Gazaren aurkako erasoaldia hasi zuenetik; baita beste kirol federazioetako 277 kide ere. «Inoiz ikusi gabeko hondamendia da». Azken hilabeteetan hildako futbolarietako bat da Suleiman al-Obeid, Palestinako Pele ezizenez ere ezaguna. 41 urte zituen Israelgo armadaren bonbardaketa batean hil zutenean, joan den abuztuan. Giza laguntzaren zain zegoen Gaza hegoaldean, bonbardaketa hasi zenean. Palestinako Futbol Federazioak gogor salatu zuen hilketa. Geroztik gehiago ere izan dira. Irail hasieran Abu Al-Amaren, Al-Hilal futbol taldeko jokalaria, hil zuten tiroz; hura ere giza laguntzaren zain zegoela. Euskal Herrian gero eta gehiago dira Israelen aurkako boikot kanpainarekin bat egin dutenak eta Palestinari sostengua agertu diotenak, baita kirol arloan ere. Espainiako Vuelta izan da azken asteetan hizpidea eman duena, izan ere, Euskal Herrian jokatutako etapetan ez ezik, Espainiakoetan ere Israelen aurkako protestak izan dira nagusi, eta azken etapa, Madrilen jokatu beharrekoa, bertan behera utzi zuten horiengatik. Azkenekoz, Uruguairen aurka Gizonezkoen euskal selekzioak iazko martxoan jokatu zuen azkenekoz, Uruguairen aurka. Bana berdin zuen —Alvaro Djalok sartu zuen gola—. Orduan, ia hiru urte eta erdi zeramatzan partidarik jokatu gabe —tarterik luzeena 1993tik—.