Edozein konpainiarentzat orban txiki bat izaten da emaitza gordina ez hobetzea, baina Gureak taldean ez dauka hainbesteko garrantzirik, izan baduen arren. Zeregin sozial bat betetzeko jaio baitzen, orain 44 urte, Gipuzkoan: urritasunen bat duten pertsonei lanpostu bat ematea. Eta eginkizun horretan, berriro ere, helburuak bete ditu. 2018an, 155 langile gehiago hartu zituen taldera, eta gaur-gaurkoz 5.817 dira lantaldean, horietatik 4.707 elbarritasunen bat duten pertsonak. Egoitza nagusia Donostian du taldeak; sei milioi euro irabazi ditu iazko ekitaldian (-%21), eta salmentak 250 milioi eurora eraman ditu. %2,4ko errentagarritasuna dauka, eta esportazioak %20 igo ditu. Alegia, zuzendaritza pozik dago enpresaren martxarekin, merkatuen ezegonkortasunari adi-adi jarraitzen dion arren.

Azken lau urteetan 1.500 langile enplegatu ditu Gureak taldeak; lantaldearen %83k elbarritasunen bat dute, arestian esan moduan: %27k, intelektuala; %22k, adimenekoa; %26k, fisikoa; eta %7k, zentzumenekin loturikoa. Iñaki Alkorta Gureak-eko presidenteak atzo azaldu zuenez, lantaldean sartutako azken 155 langile horietatik %81 «laguntza premia gehien duten pertsonak» dira. Langile horiek formakuntza handia behar dute, etengabea, eta azken urtean taldeak 1,9 milioi euroko inbertsioa egin du trebakuntzan: alegia, 150.000 ordu. Enpleguarekin lotutako beste datu bat ere azpimarratu zuen: 2018an, Gureak-eko 54 langile ohiko lan merkatura pasatu dira.

Laguntzak, gizartera berriro

Bestalde, presidenteak Iñigo Oiartzabal zuzendari nagusi izan zena gogoratu zuen; aurki urtebete izango da Oiartzabal bat-batean zendu zela, eta Alkortak esan zuen zuzendaritza berregituratu behar izan dutela pertsonalki kolpe handia hartzeaz gain: «Ez da erraza izan». Haren lekua Asier Vitoriak hartu du.

«Jasotzen dugun euro bakoitzeko hiru gizarteratzen ditugu», azaldu zuen Vitoriak; lansariak, Gizarte Segurantzan eragiten duten aurreztea —kotizaziorik gabeko pentsioen alorrean—, eta, ratio hori azaltzean, zuzenean sortutako aberastasuna —BEZ, PFEZ eta sozietate zerga— aipatu zuen. Horrek eraman du Gureak taldea gaur egun duen autofinantzaketa mailara: %80. Zuzendariak gogoratu zuen halako enpresetan Europako batezbestekoa %50 dela. «Gureak-ek 47,7 milioi euro jaso zituen diru laguntzetan iaz, batez ere desgaitasunen bat duten pertsonen enplegagarritasuna sustatzeko, eta, soilik zergetan, 48,5 milioi euro bueltatu ditu kutxa publikora».

Taldearen esparruei dagokienez, zerbitzu eta marketin sailek egonkor eutsi diote jarduerari, baina, industria denez «taldearen motorra», horri begiratu behar zaio mozkinen beherakada azaltzeko. «2018ko azken lauhilekoan, moteltze argi bat sumatu genuen autogintzarekin lotutako hornikuntzan, eta horrek eragin digu pixka bat», esan zuen Asier Vitoriak. Eta ez zuen ezkutatu autogintzan ikusten den merkatu ezegonkortasuna «luzerako etorri dela». Salmenten laurdena autogintzari lotua dago Gureak taldean.

Era berean, zuzendari nagusiak jakinarazi zuen lan hitzarmenak indarraldian daudela taldeko enpresa batean ez beste guztietan, «batzuetan herrialdekoak eta beste batzuetan enpresakoak». Ez dago Bizkaiko Lantegi Batuak taldeak islatu duen lan gatazkarik, alegia. Gureak-eko langileen %90 indarrean dagoen lan hitzarmen batek babesten ditu, eta besteak ituna berritzeko negoziaziotan daude.

Iñaki Alkorta presidenteak esplikatu zuen «normaltasunez» negoziatu dutela sindikatuekin beti, «negoziazio kolektiboak berekin dakartzan tentsioekin, noski, baina normaltasun osoz». Erantsi zuen laguntzen duela enpresaren emaitzak eta gainontzeko informazio guztia «gardentasunez helarazteak». BERRIAren galderei erantzunez, argitu zuen Gureak-en ez dagoela estatalizaziorik, lan itun guztiak herrialdekoak edo enpresakoak direla.

Aukera mahaiaren gainean daukatela eta aztertuko dutela esan du, berriz ere, Arantxa Tapia Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapenerako sailburuak. Euskaltelen akziodunen artean «gutxieneko batekin» sartzeko aukera aztertzeko prest dago Gasteizko gobernua, «baldin eta gobernuaren presentzia eskatzen bada alderdi jakin batzuk bermatzeko». Jaurlaritzak iaz 125 milioi euroko funts bat sortu zuen konpainia estrategikoen akzioak erosteko, eta CAFen %1,24 erosi zituen. Nahi izanez gero, funts hori erabil dezake Euskaltelen sartzeko.

Herenegun, BBK fundazioko presidenteak adierazi zuen euskal telekomunikazio konpainian sartzeko aukera aztertzen ari direla —Kutxabanken jabe handiena da fundazioa, hark kontrolatzen baitu bankuaren %57—, eta iragarri zuen BBK-k baduela 70 milioi euroko egonkortasun funts bat horrelako inbertsioak egiteko.

Erresuma Batuko Zegona inbertsio funtsa Euskalteleko akziodun nagusi bihurtzeak ezinegona eragin du hainbat eragile ekonomiko, sozial eta politikotan, telekomunikazio konpainiaren erabakigunea eta errotzea Euskal Herritik kanpo joateko arriskua zabal daitekeelakoan. Zegona Euskaltelen akzioak erosten ibili da merkatuetan, eta jabetzaren %20,94 dauka orain; Kutxabankek, %19,88.

Herenegun Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariak Euskaltelen estatutuen «%75en blindajea» erabili zuen argudio moduan, Cebek patronalak, ELA sindikatuak eta EH Bilduk agertutako kezkak eta kritikak baretu nahian. Argudio berari eutsi zion atzo Tapiak ere, esanez Euskaltelen estatutuek gutxienez akziodunen %75eko babesa eskatzen duela «erabaki garrantzitsuak» hartzeko, eta erabaki horien artean aipatzen ditu, besteak beste, egoitza soziala, jarduera eta giza baliabideak EAEtik kanpora lekualdatzea.

«Lasaitasun pixka batekin hartu behar dira gauzak. Erabakiak ez dituzte akziodun batek edo bik hartzen», adierazi zuen Tapiak. «Eta inork ez dauka %51. Akzioen %21 ez dira akzioen %51», gaineratu zuen.

Estatutuek aldaketa garrantzitsuak egiteko ezartzen duten gutxieneko %75 hori gakoa izan daiteke euskal erakunde publikoen kontrolpeko parte hartzea kalkulatu ahal izateko, ziurtatzeko Zegonak ez duela lortuko kopuru hori gainditzea.

%5,13ren faltan

Gaur-gaurkoz, Kutxabankek akzioen %19,88 dauzka; beraz, beste %5,13 egon beharko lirateke euskal instituzioen edo haren gertuko erakundeen eskuetan, ziurtatzeko Euskaltelen ez dela «aldaketa garrantzitsurik» egongo. Oraingoz, BBK fundazioak eta Eusko Jaurlaritzak adierazi dute publikoki Euskaltelen akzioak erosteko aukera aztertzeko borondatea, nahiz eta oraingoz neurri zehatzik hartzeko iragarpenik ez egin.

Mitxel Lakuntza ELAko idazkari nagusia, edonola ere, ez da fio Euskaltelen estatutuen %75aren argudioaz. «Hasteko, estatutu horiek aldatu egin daitezke, eta hori arrisku bat da. Eta, horrez gain, karikatura hutsa da Euskaltelen eragina soilik egoitza sozialera mugatzea, hau da, presentzia fisikora. Guztiaren kontrol publikoa galdu da, goitik behera».

Atzo Radio Euskadin egindako elkarrizketan, Lakuntzak gogora ekarri zuen Euskaltelen sorreran konpainiaren kontrol publikoa %100ekoa zela, Jaurlaritzaren eta aurrezki kutxen bidez. «Orain, akzioen %80 kapital pribatuaren eskuetan daude, funts putreen eskuetan, eta horiek interes asko izaten dituzte, herrialdeko errotzea ez bestelako interesak».

ELAko lemazain berriak uste du Euskaltelena «azken urteetan herrialde honetan izandako engainurik handienetako bat» dela. «Pribatizazio, desinbertsio eta politika industrial txar baten kronika bat», Lakuntzaren esanetan.

Eusko Jaurlaritzaren aurreikuspena betetzen baldin bada, Abiadura Handiko Trena (AHT) 2024an jarriko dute martxan Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan.

Tapia Ekonomiaren Garapena eta Azpiegituretako sailburuak ziurtatu du Eusko Jaurlaritzak Euskaltelen ondasunean sartzeko aukera aztertuko duela, “gutxiengo batekin”.

URA, Uraren euskal agentzia, Bermeoko enpresa bati berriro zigorra ezartzen dion aztertzen ari da, itsasora legez kontrako isuria egin ostean. Enpresa hori Barna da.

VIENA. Batez ere Saudi Arabiak, Venezuelak eta Irakek moteldu dute petrolio ekoizpena martxoan, eta Lurralde Petrolio Esportatzaileen Elkarteak eguneko 534.000 upel gutxiago ekoitzi ditu otsailarekin alderatuz. Libia, Kongo eta Nigeriarenak salbu, bazkide guztien ekoizpenak egin du behera, Iranek, Emirerri Batuek eta Aljeriak ere petrolio gutxiago ekoitzi baitute.

Europako Batasuneko gobernuburuen artean lortu ez duena lortu du Parisko gobernuak Frantziako Asanblean: gehiengo bat Google tasa ezartzeko. Atzo onartu zuten diputatuek Interneteko enpresa erraldoiek tasa berezi bat ordaintzea beren diru sarrera batzuen gainean. Tasa hori Europako Batasun osoan ezartzea zen Emmanuel Macronen asmoa, baina Irlandak eta eskandinaviarrek trabatu egin dute saioa.

Zerga Frantziako Senatura igaroko da orain, eta, hark aldaketak eginez gero, azken oniritzia Asanbleak eman beharko dio. Edonola ere, atzerako eragina izango du, eta 2019ko urtarrilaren 1etik aurrera Googlek, Amazonek, Meeticek, Instagramek eta halakoek zenbait zerbitzutan Frantzian fakturatutakoaren %3 ordaindu beharko dute.

Zehazki, hiru negozio zergapetuko dituzte: sarean saldutako publizitatea, bezeroen datuak saltzea helburu publizitarioekin, eta plataformetan bezeroak elkarrekin harremanetan jartzeagatik lortutako etekinak. Enpresa handientzat soilik da zerga, munduan 750 milioi eurotik gora eta Frantzian gutxienez 25 milioi fakturatzen dutenentzat.

Bruno Le Maire Finantza ministroak uste du aurten 400-500 milioi euro jasoko dituztela Google tasaren bidez. Diru hori erabili nahi dute Jaka Horien mugimenduari erantzuteko hartutako neurrien zati bat ordaintzeko. Besteak beste, pentsiodun gehienei CSG zerga ez igotzea, erregaien gainekoak ez ukitzea, eta jarduera saria ehun euro emendatzea erabaki zuen Parisko gobernuak.

Legegaiak beste puntu bat zuen, sozietate zergari buruzkoa. Frantziako Gobernuaren asmoa zen aurten enpresa handien sozietate zerga %33,3tik %31ra jaistea, baina urtebetez atzeratu du jaitsiera hori, diru gehigarria nahi baitu Jaka Horiak baretzeko hartutako erabakiak finantzatzeko.

Asanbleako bozketan, 81 diputatu azaldu ziren alde, zazpi aurka, eta 43 abstenitu ziren. Berez, inor ez dago argi eta garbi Google tasaren aurka. Ezkerrean, PSk tasa defendatu du, eta Frantzia Intsumisoa kexu da, haren ustez motz geratzen delako. Eskuinean, LRk salatu du emaitza txikiak emango dituela. Atzoko bozketaren ondoren, Le Mairek eskerrak eman zizkien «arrakala politikoa» alde batera utzi eta tasa onartu duten oposizioko diputatuei.

Tasaren kritika ozenenak Atlantikoaren beste aldetik iritsi dira. Iragan ostegunean, Mike Pompeo AEBetako Estatu idazkariak eskatu zion Frantziakoari ez zezala zerga indarrean jarri, iruditzen baitzaio espresuki konpainia estatubatuarrak zigortzeko trikimailu bat dela. Frantzia herrialde subiranoa dela erantzun zion Le Mairek.

OCDEren zain

Frantziako Gobernuak espero du atzo onartutakoa aldi baterako bakarrik izatea, eta epe erdian mundu osorako OCDEk proposatu behar duen tasa batekin ordezkatu ahal izango duela. OCDEk agindu du bere proposamena 2020rako izango duela prest. Horren zain dago EB, martxoan berriro ere huts egin baitzuen Batasun osorako tasa bat ezartzeko hamaikagarren saioan.

OCDEri itxaron gabe, bere tasa propioa egingo zuela agindu zuen Espainiako Gobernuak, eta hala egin zuen urtarrilean, Tobin tasarekin batera, gainera. Baina proiektuak ezerezean geratu dira, hauteskundeak aurreratzeak haien tramitazioa eten duelako.

Erresuma Batuko Zegona inbertsio funtsa Euskaltelen akziodun nagusi bihurtzeak erreakzioak eragin ditu han-hemen, eta agerian laga du Euskaltelen kontrola eskuratzeko bataila bizi-bizi dagoela. Telekomunikazio konpainiaren erabakigunea Euskal Herritik aldentzea dago jokoan, eta alarma piztu dute ELAk eta EH Bilduk, baita Cebek Bizkaiko patronalak eta BBK fundazioak ere. Are gehiago, Xabier Sagredo BBK-ko presidenteak atzo azaldu zuen fundazioa aztertzen ari dela Euskaltelen akzioak erostea. «Aukera asko daude oraindik», adierazi zuen, esplikatuz Zegonak oraindik ez daukala ziurtatuta konpainiaren kontrola.

Erresuma Batuko inbertsio funtsak herenegun iragarri zuen Euskaltelen akziodun nagusia dela, burtsan hainbat parte hartze erosi eta gero: akzioen %20,94 dauzka dagoeneko, Kutxabanken %19,88 baino gehiago.

Hain zuzen ere, Kutxabank Euskalteleko akzioak saltzen ibili da, Europako Banku Zentralak hornidurak handitzera behartzen duelako industria enpresetan parte hartzeak izateagatik. Orain, BBK fundazioak Euskaltelen sartzeko aukera planteatu du; Kutxabanken sortzaileetako bat da, eta haren akziodun nagusia, %57rekin. Sagredok azaldu duenez, BBK-k badu tresna bat halako inbertsioak egiteko: egonkortasun funtsean 70 milioi ditu baztertuta, «Bizkaiko ekonomiari aberastasuna ekartzen dioten enpresetan inbertitzeko».

BBK-k iradokitako aukerak indarra hartzen du kontuan hartuta zer esan zuen joan den otsailean BERRIAn Arantxa Tapia Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapenerako sailburuak; gobernuak Euskaltelen akzioak erosteko aukera aipatu zuen. CAFen akzioen %1,24 erosi zituen iaz Jaurlaritzak, euskal konpainia estrategikoen erabakiguneei bertan eusteko asmoarekin. CAFen erabilitako inbertsio funts bera erabil dezake Euskaltelen akzioak erosteko ere. Baina momentuz, pausorik ez ematea erabaki du gobernuak, gertaerei beha egotea.

‘Erosi, konpondu, saldu’

Iñigo Urkullu lehendakariak uste du Euskaltelen erabakigunea ez dela aldenduko. «Euskadin daukan errotzea konpainiaren estatutuek blindatuta dago, %75eko gehiengoarekin», azaldu zuen atzo.

Euskaltelen estatutuen 37.3 artikuluak akziodunen %75en gutxieneko babesa eskatzen du «erabaki garrantzitsuak» hartzeko, eta horien artean aipatzen ditu, besteak beste, egoitza soziala, administrazioa, zuzendaritza, jarduera eta giza baliabideak EAEtik kanpora eramatea.

Hala ere, Cebekek kezka agertu du, iritzita balitekeela Zegonak Euskaltelen har ditzakeen erabakiak bat ez etortzea «herrialde gisa interesatzen zaigun norabidearekin». Iñaki Garcinuño Cebekeko presidenteak ohartarazi du Zegonak «epe motzerako begiradaz» joka lezakeela, edo Euskaltel «arrain handiago baten ahoan jarri». Ez da oinarri bako aurreikuspena, Erresuma Batuko inbertsio funtsak bere webgunean jasota baitauka Erosi, konpondu, saldu leloa.

ELAk beste pauso bat ematea egotzi dio Jaurlaritzari «pribatizazioaren eta deserrotzearen bidean». EH Bilduk, bestalde, proposatu du Eusko Legebiltzarrak gaitzets dezala Jaurlaritzak Euskaltelen egindako «kudeaketa arduragabea» eta eska diezaiola gobernuari akzioak erosteko.

Zegona konpainia britainiarra Euskaltelen akziodun nagusia bilakatu da. Hala ere, Iñigo Urkullu lehendakariak uste du Euskatelek Euskadiri lotuta segituko duela.

Euskalteleko enpresa batzordeak zuzendaritzari jakinarazi dio langileak arduratuta daudela telefono konpainiaren egoeragatik eta Zegonaren asmoengatik.