Asteazkenean bukatu zen Hezkuntza Sailak deitutako lan eskaintza publikoan izena emateko epea, eta guztira 7.988 eskaera jaso dituzte, 1.687 lanpostu betetzeko.

Informazio publikora ireki dute Hegoaldeko tren saihesbidearen ikerketa informatiboa. Seranteseko eta Olabeagako tunelak lotzeko bi aukera aurreikusten ditu.

PARIS. Funtzio publikoa «modernizatzeko» lege proiektua onartu zuen atzo Frantziako Gobernuak. Indarrean jartzen bada, administrazioek are errazago izango dute postu batzuk kontratupeko langileekin betetzea —bostetik bat dira jada—, langile funtzionarioak hartu beharrean. Aukera hori zuzendaritza postuetan zabaldu nahi du gobernuak. Gainera, proiektu kontratua sortuko du, lan jakin batzuk egiteko kontratua.

Testua sindikatuekin negoziatu du Edouard Phillippe lehen ministroak, baina akordiorik gabe bukatu zituzten bilerak. Zazpi sindikatuk proiektu- aren aurkako mobilizazio egunera deitu dute maiatzaren 7rako. Salatu dutenez, funtzio publikoa ahulduko du, eta lan baldintzak hondatu, eta gastua txikitzea du helburu bakarra. Frantziako Gobernuak ez du ukatu dirua aurreztu nahi duela funtzio publikoan —BPGaren hiru puntu—, eta 120.000 lanpostu kendu nahi dituela. Hain zuzen ere, testuak erraztu egiten du lanpostua galtzen duten funtzionarioak administrazioaren beste ataletara eramatea.

Zenbaki gorriak atzean utzi eta emaitza positiboak aurkezteak ez die akziodun batzar erabat baketsua ziurtatu Siemens Gamesaren arduradunei, eta, nahiz eta azken ekitaldiko kontuak onartuak izan diren, agerian gelditu da oraindik gori daudela Siemensen eta Iberdrolaren arteko gerraren txingarrak.

Siemensen eta Gamesaren arteko baturaren bi urteko ibilbide gorabeheratsuan abenduan iritsi zen nolabaiteko bakea, orduko presidente Rosa Garciak kargua utzi baitzuen. Haren tokia finantza zuzendariak hartu zuen, Miguel Angel Lopezek. Atzokoa zuen Lopezek lehen akziodunen batzarra presidente gisa. Alboan izan zuen bi urteetan eztabaidaren erdian egon den kontseilari ordezkaria, Marcus Tacke.

2017an zenbaki gorriak eman zituen Siemens Gamesak. 2018an —otsailean ixten du taldeak ekitaldia—, berriz, 70 milioi euroren irabaziak aurkeztu ditu, eta datozen bi urteetarako lana ziurtatua du, ia 23.000 milioi euroko eskari poltsa baitu. Lopezen arabera, «aireratze zail baten ostean», Siemens Gamesak «gurutzaldi abiadura» iritsi du, eta bateratzearekin konpainia indartsu bihurtu da, eskala egokiarekin globalki lehiatu ahal izateko eolikoen merkatuarentzat aurreikusten den hazkunde handian.

Tackek, berriz, esan zuen azken bi urteak «zirraragarriak» izan direla, eta garai zaila «gainditutzat» eman daitekeela. Tackek azpimarratu zuen konpainiak bere buruari ezarritako helburu guztiak bete dituela 2018an, eta etorkizun oparoa aurreikusi zuen «sustraiak Euskal Herrian» dituen Siemens Gamesarentzat: «Munduari behar duena saltzen ari gara; historiaren alde zuzenean gaude; une aproposean, sektore egokian». Datozen urteetan haize erroten merkatua nabarmen haziko dela azaldu zuen kontseilari ordezkariak, eta bereziki offshore alorra, itsasoko haize erroten sektorea. Siemens Gamesak lidergoa du arlo horretan, eta 2025era bitartean %27 handituko ditu salmentak, Tackek iragarri zuenez.

Gerraren txingarrak

Xehetasun ugari eman zituen Tackek, baina, hala ere, ez zion zehaztasun askorekin erantzun akziodunen txandan Iberdrolaren izenean hitz egin zuen Mikel Arrietari. Bilboko konpainia elektrikoa Siemens Gamesaren akziodun handienetan bigarrena da —akzioen %8 baititu—, eta oraindik ere «kezkatuta» dabil gobernu onarekin. Arrietak gaitzetsi egin zuen taldeak Siemensekin dituen aldi baterako zenbait erosketa kontratu luzatu izana. Halakoen ondorioz, «Siemens Gamesak oraindik ez du Siemensekiko independentziarik eta autonomiarik».

Zenbait erabaki Iberdrolaren administrazio kontseiluari jakinarazi gabe hartzen direla eta hori ez zaiola ongi iruditzen ere esan zuen Iberdrolaren eledunak. Edonola ere, Siemens Gamesako buruzagiek bozkatzeko aurkeztutako puntuei baiezkoa eman zien Iberdrolak, puntu bakar batean izan ezik. Iberdrola abstenitu egin zen zuzendarientzat luzarorako pizgarriak proposatzen zituen puntuan. Arrietak azaldu zuenez, Siemens Gamesako buruentzako pizgarri sistema berria praktikoki Siemensek bere zuzendarientzat duenaren berdina da, eta Siemens Gamesa Siemensen integratzeko pauso bat izan daiteke.

Iberdrolaren ordezkariak, era berean, salatu zuen eskatutako informazioa bezperan eman ziotela zuzendaritzakoek. Marcus Tackek erantzun zion informazio eskaera hori atzoko akziodunen batzarra baino bi egun lehenago jaso zutela, eta «ahalegin berezia» egin zutela bezperako erantzuneko agiria lantzeko.

Bilboko Portuak aldeko haizea dauka. 2018-2022 epealdiko plan estrategikoa abiatu zuen iaz, eta lehen urterako gainditu ditu 2020. urteko aurreikuspenak. Urte horretarako, 35,5 milioi tonako trafikoa espero zuen, baina bi urte lehenago bete du helburua, 2018. urtean 35,6 milioi tonako trafikoa izan baitzuen. Plan estrategikoaren epealdia amaitzen denerako, trafiko helburua 37,5 milioi tonatan jarria dago, eta kopuru horri eusten dio Ricardo Barkala portuko presidenteak, lehen urtea espero baino hobeto joan arren: «Aurreikuspen ekonomikoen arabera atzeraldi ekonomikoa etorri daiteke, eta hobe da tentuz ibiltzea».

Plan estrategikoaren lehen urtearen balorazioa egin zuen atzo Barkalak, portuko jarduerarekin zerikusia daukaten arduradunen aurrean. Getxoko gurutzaontzien terminaleko harrera gunean jarritako taula baten gainetik, esan zuen 2018a «urte ona» izan dela. Eta ez da gutxiagorako, urtero trafikoa %2,7 handitzea aurreikusten baitu plan estrategikoak, eta iaz %4,1 egin baitzuen gora. Errekorren urtea izan zen, gainera: inoizko edukiontzi gehien esportatu eta inportatu ziren (638.447), eta bidaiari gehien jaso zuen urtea izan zen —ferry eta gurutzaontzienak batuta, 200.613—.

Zenbaki horiekin, ardatz Atlantikoko portu nagusia da Bilbokoa. Atzetik ditu Naonedekoa (Bretainia), 32,5 milioi tonako trafikoarekin, eta Gijongoa (Espainia), 19,6 milioi tonarekin. Aurten, gainera, Bilboko portuaren trafikoa %1,5-2,5 haziko dela esan du Barkalak, eta 2020. urtetik are gehiago hazteko aukera edukiko du. Itsasontzi gehiago amarratzeko lekua egongo da eskuragarri, portuko erdiko kai muturraren lehen fasea amaituta egongo baita. Lehen itsasontziak hartzeko prest egongo da datorren urtean, eta dagoeneko enpresa batzuekin harremanetan jarri dira portutik kaia merkaturatzeko.

Proiektu estrategikoak

Kai berriaren bigarren fasearen lizitazioa aurten egingo dutela ere aurreratu zuen Barkalak, eta lanak hurrengo urtean hastea espero duela. Era horretan, Bilboko portuak egun duen arazoetako bati aurre egin ahalko dio. Hau da, okupazio tasa handia dauka, %87koa, Espainiako Gobernuaren menpeko beste portuen batezbestekoa baino %24 handiagoa. Erdiko kai muturraren lehen fasea amaitzen denean, okupazio tasa %83ra jaitsiko da, eta ahalmena handituko.

Trafiko gehiago hartu ahal izango du portuak, baina lehengaiak bertara iristeko azpiegitura garrantzitsua da hegoaldeko tren saihesbidea. «Proiektu estrategikoa», Barkalaren arabera. Atzo aurreratu zuen Espainiako Aldizkari Ofizialean laster argitaratuko dela proiektuaren inguruko ikerketa informatiboa. «Atzerapausorik gabeko fase batean sartuko da horrela saihesbidea».

Itunpeko ikastetxeetako gatazkaren “gakoak” agiri batean bildu dituzte ELA, Steilas, CCOO, LAB eta UGT sindikatuek. Dokumentua patronalei bidali diete.

Bilboko Portuak 35,6 milioi tona mugitu zituen 2018an eta, hortaz, 2018-2022 Plan Estrategikoan  2020rako aurreikusitako zirkulazio-maila erdietsi du.

Gipuzkoako Foru Aldundiak 19 plaza berri hitzartu ditu sei entitaterekin adinekoentzako egoitza zentroetan. Apirilaren 1etik aurrera zabalduko dituzte.

Europako Batasunetik kanpo bakarrik ez, barruan ere paradisu fiskalei jazartzeko eskatu dio europarlamentuak Europako Batzordeari. Zerga paradisuen inguruko txosten bat onartu zuen atzo Europako Legebiltzarrak, eta, lehenengo aldiz, paradisu fiskaltzat jo zituen Europako Batasuneko zazpi estatu kide: Belgika, Herbehereak, Hungaria, Irlanda, Luxenburgo, Malta eta Zipre. 505 legebiltzarkidek bozkatu zuten txostenaren alde, 63k kontra, eta abstenitu egin ziren beste 87.

Euroganberaren gehiengoaren iritziz, EBko zazpi bazkide horiek «paradisu fiskalen ezaugarriak dauzkate», eta «zerga planifikazio oldarkorra ahalbidetzen dute», hau da, bidea errazten diete enpresa handiei ogasunari ordaindu beharrekoa dezente txikitu ahal izateko.

Jeppe Kofod Danimarkako europarlamentari sozialista eta txostenaren egilea pozik agertu da ganberak dokumentua babestu duelako, eta ontzat eman du Europako Batzordeak 2017an sortutako paradisu fiskalen zerrenda beltza ere, baina salatu du motz geratzen dela zerrenda hori. «Aurrerapauso handia da arlo fiskalean lankidetzarik egiten ez duten EBtik kanpoko herrialdeen zerrenda bat edukitzea, baina, irizpide berberak erabiltzen baditugu EBko estatu kideentzat, ikusten dugu batzuek zerga planifikazio oldarkorra ahalbidetzen dutela. Gure gobernuek geldiarazi egin behar dute jarduteko era hori, bere auzokideei egiten baitie kalte».

«Bide orri bat»

Urtebetez egon dira txostena lantzen euroganberako finantza delituen batzorde berezian, Panamako paperen, LuxLeaksen eta Paradisuko paperen auziek sortutako ezinegonari erantzunez. Europarlamentuak onartu arren, txostena ez da bete beharrekoa, baina «bide orri bat» izatea nahi dute, maiatzeko bozen osteko parlamentuarentzat eta Europako Batzordearentzat justizia fiskala lehentasun politiko bat izan dadin, eta aurreko legealdian hasitako bidean sakondu dezaten.

EBk 2017an adostu eta ondu zuen munduko paradisu fiskalen zerrenda lehenengo aldiz —EBtik kanpoko herrialdeena—, baina kontua da hasieratik oso meharra izan dela zerrenda beltza. Bost herrialde baino ez zeuden joan den martxoaren 12ra arte: Samoa Estatubatuarra, Guam, Samoa, Birjina Uharte Amerikarrak, eta Trinidad eta Tobago. Beste 63 herrialde zerrenda grisean zeuden, paradisu fiskal izan arren «konpromisoa» agertu baitzuten erreformak egiteko.

Martxoaren 12an bi zerrendak moldatu zituen EBko finantza ministroen kontseiluak. Zerrenda beltzeko bostei beste hamar herrialde gehitu zizkien: Arabiar Emirerri Batuak, Aruba, Barbados, Belize, Bermuda, Dominika, Fiji, Marshall Uharteak, Omon eta Vanuatuko Errepublika. Zerrenda grisa, ostera, 63tik 34ra txikitu zuen.

Zerga oinarriak bateratzea

Txostenaren babesleek, 2017an sortutako zerrendak oinarri hartuta, esan dute zigortu egin beharko liratekeela arlo fiskalean lankidetzan aritzea ukatzen duten herrialdeak, eta proposatu dute, besteak beste, herrialdeok lizitazio publikoetatik kanpo uztea.

Euroganberak onartu du 2014az geroztik eman direla pausoak gardentasun fiskalaren inguruan eta diru zuriketen kontra, baina estatuen lankidetza eta borondate politiko falta kritikatu du, galga direlako aurrerapauso sendoagoak emateko.

Europarlamentariek gogora ekarri dute EBk urtero-urtero bilioi bat euro galtzen dituela zerga ihesaren ondorioz, eta beste 50.000 milioi euro BEZaren iruzurragatik. Salatu dute, gainera, multinazional handiek enpresa ertain eta txikiek baino askoz zerga gutxiago pagatzen dituztela eta EBko herrialdeak norgehiagoka ibiltzen direla sozietate zergak jaisten konpainia handiak erakartzeko.

Proposamen bikoitza egin dute txostena babestu duten europarlamentariek: batetik, EBn sozietate zergaren oinarri bateratu kontsolidatu bat adostea; eta, bestetik, EBko BEZaren erregimen bat ezartzea. Alabaina, legebiltzarreko kideek ez dute akordiorik lortu EBn gutxieneko sozietate zerga tipo bat ezartzeko eskatzeko.

Gainera, txostenaren babesleek Batzordeari eskatu diote «finantza polizia berri bat» sortzeko Europolen eta EBko Finantza Inteligentziaren Unitatearen barruan. Halaber, EBko «zona frankoak» —operazio jakin batzuk egiteagatik konpainiei onura fiskalak ematen dizkieten eremuak— pixkanaka-pixkanaka desegin beharra aipatu dute.