Lehiaketa sistema aldatu zenetik, Espainiako Kopako lehen kanporaketetan beti izaten dira ezusteak. Alaves, Osasuna eta Reala atzo Vila-real eta Girona kanpoan geratu zirela jakinda zelairatu dira. Arabarrek, ordea, ezin izan du ezustea saihestu. Eduardo Coudetek ez du oroitzapen gozoa izango Alaves zuzendu duen lehen neurketa. Izan ere, Deportivo Minerak kanporatu du penaltietan. Partida osoan kontrakarrean aritu da, eta etxeko taldea bitan jarri da aurretik. horietako bat luzapenean. Deportivo Minerak minutu gehiagotan izan du jokoaren ekimena, eta gehiago bultzatu du. Kike Garciaren bi goli esker, hala ere, penaltietan erabaki da kanporaketa. Hor ere ez da fin aritu Alaves. Izan ere, Adbek eta Protesonik euren penaltiak huts egin dituzte, eta etxekoek jaurti dituzten denak sartu dituzte. Hemendik aurrera arabarrek Ligan jarri beharko dute arreta osoa. Coudetek lan dezente du aurretik, taldea beheko postuetatik aldentzeko. Horretarako lehen aukera igandean izango du, Osasunaren aurkako derbian. Osasuna asko sufrituz sailkatu da, Ceutaren aurka. Horren seinale, Vicente Morenok zuzentzen duen taldea 2-0 ari zen galtzen 84. minutuan. Eta hurrengo 10 minutuetan kanporaketa irauli du. Budimirrek (84. min.), Raul Garcia de Harok (87. min.) eta Redruk bere atean sartu dituzte golak (93. min.). Etxekoak hobeto hasi dira, eta ekimena haiena izan da lehen mintuetan. Osasuna baloi luzeen bidez ahalegindu min egiten, baina Ceuta ondo jarrita zegoen berdegunean, eta gorritxoak minutuan igaro ahala deserosoago sentitu dira. Hala, 41 minutuan, etxekoek gola egin dute. Bigarren zatiari estutuz ekin diote nafarrek, eta 52. minutuan epaileak baliorik gabe utzi du Raul Garcia de Harok sartutako gol bat, jokoz kanpo zegoelako. Osasuna argitasuna gattzen joan da, eta kanporaketa zailtzen ari zela kontuan hartuta Vicente Morenok Aimar Oroz eta Ante Budimir zelairatu ditu. Baina are maldan gorago jarri zaio Ceutak, kontraeraso batean gola egin duenean.Bikaina izan da Ruen Diezek sartutako gola. 20 minutu falta ziren neurketa amaitzeko. Bihotzarekin baino gehiago, Osasunak aurrera egin du eta azkenean 10 minututan emaitzari buelta eman, eta hurrengo knaporaketan izango da. Realak partida oso grisa jokatu du Cuencan. Lehen 20 minutuetan hainbestean aritu ostean, hortik aurrera, balio jabetza izan, baina apenas sortu duen arriskurik. Baloiari ezin izan dio erritmorik eman, eta ia ezin izan du zuzen jokatu. Conquense pare bat aldiz gerturatu da Marreroren atera, baina atezainak bi gelditu on egin ditu. Bigarren zatia bide beretik joan da, eta minutuak aurrera joan ahala, eta besteak besteak zelaiaren egoera tarteko, neurketa trabatzen joan da. Pare bat geldikako jokalditan baino ez da gerturatu Conquenseren atera talde txuri-urdina. Argitasunik gabe aritu da. Azkenean arauzko denbora 0-0 amaitu da. Horrenbestez, luzapenean erabaki behar izan du Realak neurketa. Hura hasi eta minutu batera sartu du gola Brais Mendezek, Sergio Gomezen pase on bat jaso, eta atzetik etorrita erremate ona egin du arearen balkoitik. Baina oraindik 29 minutu zituen aurretik. Gola kolpea izan da etxekoentzat. Hasiera batean Conquenseren atera gerturatu da Reala. Baina berriro ere arauzko denborako jokora itzuli da, baloia izanda, baina arriskurik sortu gabe. Hala, 0-1ekoarekin ezin lasai egon. Epaileak txistua jo zuzenean hartu ahala izan zuten arnasa Realeko jokalariek, eta zaleek. Izan ere, 118. minutuan Conquensek aukera argi bat izan du gola egiteko, eta neurketa etxekoen aldekoen korner batekin amaitu da. Asteleheneko zozketan izango ez dena Barakaldo da. Izan ere, 1-2 galdu du Racing Ferrolen kontra Lasesarren. Hala, zapuztu egin zaio hurrengo kanporaketarako sailkatu eta Lehen Mailako talde baten kontra jokatzeko ametsa. Pena izan da, Galiziako taldeak 85. minutuan sartu baitu gol erabakigarria. Partida lehiatua izan da, eta Barakaldo hobeto hasi da, eta saria jaso du 18. minutuan, Luis Bilbaok gola sartu baitu. Hurrengo minutuetan Imanol De la Sotak zuzentzen duen taldeak jokoaren ekimena izan du. Baina Beberen gola iritsi da Galiziako taldearentzat. Hortik atsedenaldira bitarte, partida asko parekatu da, eta abiadura galdu du. Hala, banakoarekin amaitu da lehen zatia. Bigarrenean bisitariak hobeto hasi dira, baina pixkanaka Barkaldok indarrak parekatzea lortu du, eta neurketa luzapenera zihoala zirudiienean iritsi da Racing Ferrolen bigarren gola, eta hala amaitu da norgehiagoka. Astelehenan egingo da hurrengo kanporaketako zozketa, eta Osasunarekin eta Realarekin ekin batera Athletic ere zozketan egongo da, Espainiako Superkopa jokatzeagatik lehen bi kanporaketetatik salbuetsita geratu ostean.

Beste lehen ministro bat izendatu beharrean da Emmanuel Macron Frantziako presidentea. Atzo, Asanblea Nazionalak Michel Barnier lehen ministroaren aurkako zentsura mozioa onartu zuen, eta hura kargutik kendu. NFP Fronte Popular Berria ezkerreko koalizioak eta RN Batasun Nazionala eskuin muturreko alderdiak bozkatu zuten gobernuburua kargugabetzearen alde. Macronek izendatzen duen lehen ministro berria bi bloke horietakoren batengana hurbiltzen ez bada, beste zentsura mozio bat izateko zorian egongo da —NFP eta RNren botoak batuta, Asanbleako gehiengo osoa dute —. Goizean, batzartu da Barnier Macronekin, eta bere dimisioa aurkeztu dio; jardunean arituko da gobernu berria osatu bitartean. Testuinguru katramilatsu horretan egin du agerraldia Macronek, gauean telebista bidez igorritako adierazpen batean. Bertan, Barnierren gobernua erorarazteko «eskuin muturrak eta ezker muturrak errepublikaren aurkako fronte bat» eratu dutela azpimarratu du. NFPren parte diren alderdiei «anabasa» eragiten duen koalizio bat sortu izana leporatu die presidenteak, eta Frantziako herritarrek Asanblea Nazionalerako bozetan hartutako erabakiak «aldaketa politiko bat» eskatzen duela ondorioztatu du. Horregatik, eta «Konstituzioak Asanblearako hauteskundeetara berriz deitzea galarazten duenez», Asanbleako kideei eskatu die «beren lana» egin dezaten; hau da, negozia dezaten gobernu bideragarri bat lortzeko. Gaur duela hiru hilabete izendatu zuen lehen ministroaren gobernua boterean ez mantentzean zenbait «erantzukizun» izan dituela onartu duen arren, nabarmendu du ez dituela bere gain hartuko «besteen ardurak». Gauzak horrela, presidentetza ez duela utziko jakinarazi du: «Ez dut kargua utziko. Bost urterako hautatu ninduzuen, eta epe hori guztiz beteko dut». Atzo RNko buruzagi Marine Le Penek eta NFPren parte den Frantzia Intsumisoko zenbait kidek adierazi zutenez, Macronek kargua utzi beharko luke. Adierazpen horiei lotuta, Macronen iritziz, orain arte oposizioa osatu duten bi talde horien helburua bakarra da: «Presidentetzarako hauteskundeetan pentsatzen dute soilik; horiek aurreratzen saiatzen ari dira». Egunak aurrera egin ahala, Frantziako zein nazioarteko hedabideek hamaika hipotesi kaleratu dituzte gobernuburuak eman behar zuen mezuaren inguruan. Gehien hau zabaldu da: Macronek lehen ministro berria izendatzeko erabiliko zuela agerraldia. Izan ere, atzo herrialdeko hedabideek argitaratu zutenez, ministro ohi batek —ez zuten zehaztu nork— esan zuen «hurrengo 24 orduetan» jakinaraziko zuela presidenteak lehen ministro berriaren izena. Hipotesi hori, ordea, Macronek hitz egin baino minutu batzuk lehenago hasi da desegiten: AFP Agence France-Press Frantziako berri agentziak aukera hori ezeztatzen zuen informazioa argitaratu du. Macronek hitzaldian baieztatu du lehen ministro berri bat izendatuko duela «datozen egunetan». Le Monde Frantziako egunkariak kaleratu berri duenez, estatuburuak bi izen ditu mahai gainean, PS Frantziako Alderdi Sozialistako kideak biak: Boris Vallaud eta Patrick Kanner. Haiekin biltzekoa da bihar. Lehen ministro berri horri helburu nagusi bat ezarri dio estatuburuak: «Asanblearen oniritzia jaso dezaketen aurrekontu batzuk egitea». Ildo horretatik, presidenteak jakinarazi du Frantziako Parlamentuan «aurrekontuentzako lege berezi bat» aurkeztuko duela «abendu erdialderako». Lego berezi horrek aurtengo aurrekontuak 2025era luzatzeko aukera emango du: «Behin-behineko lege horrek zerbitzu publikoek eta herrialdeak bere horretan jarraitzea ahalbidetuko du». Ezkerra zatitu Gobernu berriak bizirik irauteko aukera bat izan liteke Barnierren aurka egin zuten bi blokeak zatitzea. Eta hori babestu du gaur Sebastien Lecornu Defentsa ministroak, RTL irrati katean. Lecornu LREM Errepublika Martxan alderdikoa da, hau da, Macronen alderdi berekoa; eta Frantziako hedabideek lehen ministro izateko hautagai nagusitzat daukate. Defentsa ministroak, ordea, gezurtatu egin du: «Ni ez naiz ezertarako hautagai». Lecornuk ziurtatu du beraien eginkizuna dela PS «posizioz aldaraztea», eta horiek macronistengana gerturatzea. NFPk du aulki gehien Asanblea Nazionalean (182), eta horien artean 66 dira PSko diputatuak. 66 horiek ezkerreko blokea utziz gero, NFPk eta RNk gehiengo osoa galduko lukete. Hori horrela, Lecornuk esan du «ahal duten guztia» egin dutela sozialistak Frantzia Intsumisoarengandik urruntzeko. NFP koalizioaren barnean ordezkari gehien dituen alderdia da Frantzia Intsumisoa (71), baita Macronen aurkako jarrerarik gogorrena duena ere. Erabakia azkar hartzeko eskatu dio Yaut Brau-Privet Asanblea Nazionaleko presidente eta Macronen alderdikideak estatuburuari. Harekin batzartu da gaur goizean, eta France Inter irrati katean esan du alderdi guztiekin hitz egiteko gai den lehen ministro bat behar duela Frantziak. Mathilde Panot Frantzia Intsumisoko talde parlamentarioko presidentea ere mintzatu da gaur. LCI telebista katean ziurtatu du bere alderdiak ez duela babestuko NFPkoa ez den lehen ministrorik. Eta azpimarratu du Bernard Cazeneuve ez dela NFPkoa. Frantziako hedabideek Cazeneauve aipatzen dute lehen ministro kargua hartzeko hautagaien artean. 2016ko abendutik, 2017ko maiatzera lehen ministro izan zen. Orduan, PSko kidea zen, baina 2022an alderdi hori utzi zuen. Panotek uste du presidenteak bere inguruko lehen ministro bat hautatzen badu «lehenago edo geroago» kargugabetu egingo dutela. Horregatik, NFP gobernatzeko prest dagoela jakinarazi du; eta, aldi berean, Macronen dimisioa eskatu du: «Frantziak ezin ditu beste hiru urte igaro hiru hilabetean behin lehen ministroa aldatuz». Panotentzat, irtenbide bakarra presidentetzarako hauteskundeak aurreratzea da. Sozialistak, hitz egiteko prest Sozialistek, berriz, elkarrizketarako deia egin diote estatuburuari. Oliver Faure PSko idazkari nagusiak, eta PSko talde parlamentarioko eta senatarien taldeko buruek sinatutako gutunean, Macroni eskatu diote batzartu dadila gaur ezkerreko koalizioko alderdietako buruzagiekin. Ekainaren 30ean eta uztailaren 7an egindako bozen ostean, alderdiek ez zuten egin gehiengo osoa osatzeko adinako akordiorik. Hori horrela, irailean, Macronek LR Errepublikanoak alderdi kontserbadoreko Barnier izendatu zuen gobernuburu. Orain, Barnier lehen ministro kargutik kendu ostean, LRk ez du hurrengo gobernuaren aurka egingo. Hori jakinarazi du LRko talde parlamentarioko presidente Laurent Wauquiezek gaur, France 2 telebista katean. Hartan parte hartuko ez balute ere, Wauquiezek ziurtatu du ez dutela gobernua osatzea «blokeatuko», ez dutela «[RNko buru] Marine Le Penek egin zuena» egingo.

SEA Arabako patronalaren arabera, grebaren jarraipena % 0,6koa izan da. Deialdia egin duten sindikatuek, ELAk, UGTk eta CCOOk, batetik, eta LABek, bestetik, adierazi dute eskoletako jantokietara bideratuta zegoela lanuztea, aisialdira baino gehiago, eta haietan jarraipena positiboa izan dela.

«EB-Mercosur akordiorako helmuga bistan dago. Landu dezagun, gurutza dezagun». Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidenteak Montevideora iritsi berritan esandakoek erakusten dute oraingoan gerta daitekeela planetak lerrokatzea. Mercosurren —Argentina, Brasil, Bolivia, Paraguai eta Uruguai — eta EBren arteko merkataritza libreko ituna bururaino iristen bada, 780 milioi kontsumitzaile izango lituzkeen merkatua eratuko litzateke. Hori bai, gauza bat da akordioa ixtea, eta beste bat gero abian ezarri ahal izatea. Frantzia ez baitago ados, eta ez da inoiz egon. Horregatik, Emmanuel Macron Frantziako presidenteak —herrialdea krisi politiko betean duen bitartean— tartea hartu du Von der Leyeni deitzeko eta esateko akordioaren zirriborroa «onartezina» dela. Kontua da, ordea, Frantzia ez dela nahikoa akordio hori bertan behera uzteko, nahiz eta haren alde izan Polonia, Austria eta Herbehereak. Europako Parlamentuak atzera bota dezake akordioa, edo denen artean gutxienez EBko biztanleriaren %35 bilduko lukeen herrialdeen talde batek. Frantzia, azkenaldian, asmo horrekin dabil Italia eta Errumania limurtu nahian. Ez dirudi Macronek ezer eragotziko duenik oraingoz. Von der Leyen ez da Montevideoraino joan esku hutsik itzultzeko, eta pentsatuko zuen Errepublikako presidenteak galtzak bete lan dituela lehen ministro eta gobernu berria hautatzen. Batzordeak Alemania, Espainia eta Portugal ditu bere alde akordioa sinatzeko. Europako Batzordearen arabera, Europako enpresek urtero 4.000 milioi ‘aurreztuko’ lituzkete muga zergetan. Edonola ere, nazioarteko testuingurura begira, Europako Batzordeak badu argudiorik EB-Mercosur ituna defenditzeko. Horietan nagusia Donald Trump da. AEBetako presidentetza berriak muga zergekin egin dezakeenaren beldur, bai Europari eta bai Hego Amerikako gobernuei orain are konbentzigarriagoa zaie elkarren arteko salerosketak erraztea. Horrez gain, EBrentzat eta Mercosurreko herrialdeentzat beren arteko merkataritza liberalizatzea modu bat izan daiteke Txinarekiko menpekotasuna arintzeko. Ikusteko dago, hori bai, Luiz Inacio da Silva Lula Brasilgo presidente eta itunaren defendatzaileak Javier Milei Argentinako presidentea limurtuko ote duen. Mileik uste du Trumpekin duen harreman onari esker lor dezakeela bere herrialdearen eta AEBen arteko merkataritza itun propioa. Mercosurrekin ituna eginda, Europako Batasunak, adibidez, Hego Amerikan autoak saltzeko erraztasunak izango lituzke, eta oro har, manufakturak —makineria, ehunak eta sendagaiak—. Era berean, pentsatzen dute ituna onuragarria izango litzatekeela Frantziako gazta eta ardo ekoizleentzat ere. Batzordearen arabera, Europako enpresek urtero 4.000 milioi aurreztuko lituzkete muga zergetan. Europako nekazarien kezka Baina, beste aldean, Europako nekazariek badituzte kezkarako —eta protestarako— zenbait argudio ere. Uste dute haragi ekoizleena izango dela EB-Mercosur akordioarekin Europan galtzen aterako den sektore nagusia. EBko nekazari horiek salatu dute hainbat arau bete behar izaten dituztela elikagaiak ekoizteko, Hego Amerikakoek bete behar ez dituztenak. Horregatik, besteak beste, ispilu klausulak eskatzen dituzte, Mercosurreko herrialdeetan ere joko arau berak ezartzeko. Atlantikoaren beste aldean, lehengaien, sojaren eta haragiaren sektoreak dira Txinaz aparteko merkatu bila dabiltzan sektore handienak. MENDE LAURDEN NEGOZIATZEN Europako Batasunak eta Mercosurreko herrialdeek 25 urte daramatzate merkataritza libreko itun bat negoziatzen. Bai, mende laurden. Beraz, zentzuzkoa da erresalbu guztiarekin hartzea akordio bat. 2019. urtean bertan jada iritsi zen akordio bat, baina ez zen berretsi. Austriak, Frantziak, Herbehereek eta Irlandak zalantzan jarri zituzten hegoamerikarrek ingurumenari lotuta hartutako konpromisoak, eta negoziazio gehiago behartu zituzten.

Euskal herritarrek 588 euroko gastua aurreikusi dute aurtengo Gabonetarako. Kontsumitzaileen % 52k esan du iaz gastatu zuen kopuru bera gastatuko duela, eta % 33k esan du gehiago izango dela. % 15ek, berriz, beren gastua murrizteko asmoa dute.

EAEko ekonomia % 1,8 hazi da 2024ko azken hiruhilekoan, iragarritakoa baino bi hamarren gehiago, Eustatek emandako datuen arabera.

EAEko 160.000 langile autonomo inguruk BGAE berriak kontratatzen hasi ahal izango dute aurten

Eusko Jaurlaritzak ez du baztertzen EH Bildurekin aurrekontuak adostea, baina etxebizitzan jarrerak urrun daudela onartu du Imanol Pradales lehendakariak.

Alokairuaren garestitzeak Etxebiden izena emanda daudenen kopurua % 46 igoarazi du urte eta erdian, Etxebizitzaren Euskal Behatokiak egindako azterketa baten arabera.

Gerra legea ezarri du Hego Korean Yoon Suk-yeol presidenteak. Gaur telebistan egin dituen adierazpenetan, oposizioari egotzi dio «matxinada bat» prestatzen aritzea, eta horregatik ezarri du salbuespenezko neurria. Hego Koreako Parlamentuan gehiengoa du oposizioak, Alderdi Demokratak. Eta presidenteak —Herriaren Indarra alderdikoa da bera— salatu du Alderdi Demokrata herrialdeari kalte egiten dioten politikak egiten ari dela, eta Ipar Korearen alde lerratu dela. Ordu batzuk geroago, eta parlamentuaren eskariak eta kaleetan izandako presioak direla eta, gerra legea kentzea erabaki du. Gauerdian egin ditu adierazpenak presidenteak eta, lege hori indarrean sartuta, debekatu egin dituzte herrialdeko ekintza politiko guztiak; tartean, Hego Koreako Parlamentuaren jarduera etenda geratu da. Halere, 190 diputatuk ezohiko bozketa bat egin dute parlamentuan —dagoeneko asteazkeneko goizaldea da Hego Korean—. Eta guztiek legea indargabetzeko eskaeraren alde bozkatu dute, Yonhap berri agentzia hegokorearraren arabera. 300 eserleku daude Hego Koreako Parlamentuan; beraz, gehiengoak bozkatu du legea indargabetzearen alde. Herriaren Indarra presidentearen alderdiko buruzagi Han Dong-hoon ere gerra legea ezartzearen aurka agertu da, eta adierazi du presidentearena erabaki «okerra» izan dela. Konstituzioaren arabera, presidentea behartuta dago gerra legea bertan behera uztera parlamentuaren gehiengoak hala eskatzen badio. Eta hala egin du ordu batzuk geroago, ministroekin bildu ondoren. Yoonek hori jakinarazi aurretik, Woo Won-sik Alderdi Demokratako kide eta parlamentuko presidenteak argi utzi du gerra legea indargabetuta zegoela: «Herritarrak lasai egon daitezke: parlamentuak demokrazia babestuko du». Nahasmen eta tentsio handiko gaua izaten ari da Hego Korean. YTN Hego Koreako telebista katean emandako zuzeneko irudietan hutsik ageri ziren parlamentuko eserleku ugari, eta jendetza eraikinaren kanpoaldean, protestan. Reuters berri agentziaren arabera, oposizioko alderdiko kideak zeuden eraikinaren barruan, eta ateak blokeatu dituzte militarrak sartzea eragozteko. Soldaduek eta poliziek eraikinaren kanpoaldea inguratu dute; tankeak ere atera dituzte kalera. Militarrak parlamentutik atera dira diputatuek legea indargabetzearen alde bozkatu ostean. Yoonek agindua eman du gerra legea zuzentzeko ardura zuen buruzagitza militarra desegiteko, eta, Hego Koreako hedabideen arabera, armada erretiratu egin da. Manifestariak ez, hala ere. Militarrak parlamentuaren eraikinetik ateratzen, diputatuek legea indargabetzearen alde bozkatu ostean. YONHAP / EFE Gerra legeak debekatu egiten ditu manifestazioak, baina, Reutersen arabera, milaka izan dira presidentearen kargugabetzea eta legea indargabetzea eskatzeko kalera irten direnak. Alderdi Demokratako buruzagi Lee Jae-myungek eskatu die bertaratzeko, gerra legea blokeatzeko asmoz. Gero, parlamentuak legea indargabetzearen alde bozkatu ostean, esan du presidentearen aginduak betetzen ari dena «legearen kontra» ari dela. Alderdi Demokratak «estatu kolpetzat» jo du presidentearen erabakia, kaleratu duen oharraren arabera. Azkenengoz, 1979an Azken asteetan, datorren urterako aurrekontu orokorrak eztabaidatzen aritu dira Hego Koreako Parlamentuan; eta, aste honetan, oposizioko alderdiak aurrekontuak murrizteko erabakia hartu du. Yoonen eta oposizioaren arteko tentsioak gainezka egin du, eta presidenteak ezusteko eta ezohiko erabaki batekin konpondu nahi izan du gatazka, argudiatuta Alderdi Demokratak demokrazia liberala eraitsi nahi duela. Gaur arte, Hego Korean 1979an ezarri zuten azkenekoz gerra legea. Park Chung-hee diktadorea hil zutenean hartu zuten neurri hori. Diktadurak beste zortzi urtez iraun zuen Hego Korean, 1987ra arte. Konstituzioaren arabera, presidenteak gerra legea ezar dezake militarren esku hartzea beharrezkoa bada. Betiere, herrialdea gerran badago, gatazka armatu bat abian bada, larrialdi nazionala ezarri bada, edota ordena publikoa ezartzeko beharrezkoa bada.