«Waterloon nago gaur, egun biziki zailen ondoren». Hala erantzun dio batek baino gehiagok egindako galderari, atzo, Carles Puigdemont Generalitateko presidente ohiak Bartzelonako Ziudadela parkean bost minutuko agerraldia egin eta desagertu ondoren. X sare sozialean mezu luze bezain sakona partekatu du. Haren lehen hitzak, Bartzelonako Ziudadela parketik joan zenetik atzo. Inork gutxik espero zuen beste behin ere ihes egingo zuenik zazpi urteko erbestealdiarekin amaitu ostean. Salvador Illaren inbestidura saioan bertan izango zela iragarri zuen aurreko egunetan; ez zen, ordea, hala izan. Puigdemontek berretsi du «inoiz» ez duela izan bere burua entregatzeko borondatea, ezta bere atxiloketa erraztekoa ere: «Onartezina iruditzen zait arrazoi politikoengatik nire atzetik ibiltzea, eta, gainera, Amnistia Legea ez aplikatzea». Argi utzi du, ordea, Katalunian izan den tarte laburrean ez duela izan ezkutatzen egoteko asmorik: «[Elenak eta Barne Kontseiluak] dagokidan bizkartzaina eman izan balidate, une oro jakingo zuketen zein zen nire ibilbidea Bartzelonan eta Katalunian zehar. Atzoko operazio eldarniotsua ez zen beharrezkoa izango, eta bere biografia publikoaren parte izango da betiko. Eta ez meritu gisa, hain zuzen». Gaur goizean Puigdemont erbestean dela esan du Gonzalo Boye bere abokatuak, Catalunya Radion eman duen elkarrizketan; Jordi Turull Junts Per Catalunyako idazkari nagusiak, berriz, goizean zehaztu du Ipar Katalunian lo egin duela, eta Waterloon zegoela jada. Mossoek, beren partetik, ez diete jaramonik egin bi ordezkarien adierazpenei, eta Puigdemonten arrastoaren atzetik ibili dira Katalunian bertan. Joan Ignasi Elena Kataluniako Barne kontseilariak prentsaurrekoa eman du; «ez genuden prest» atzokorako, aitortu du. Generalitateko presidente ohiak esan du «negargarria» izan dela prentsaurreko hori: «Ezin dut sinetsi pertsona jakin batzuen kontra egin den sorgin ehiza, zenbait momentutan nire alboan izan direlako soilik». Bi mosso atxilotu zituzten atzo ihes egiten lagundu zielakoan —aske dira jada—; gaur arratsaldean beste bat ere atxilotu dute. Avui sóc a Waterloo després d’uns dies extremadament difícils. Cal analitzar la situació política i posar en perspectiva la raó profunda de l’operació que va fer possible el que va ocórrer ahir. I ho faré. Però són milers de quilòmetres en molt pocs dies i moltes jornades d’una… — krls.eth / Carles Puigdemont (@KRLS) August 9, 2024 Kaiola operazioa abiatu zuen Mossos d’Esquadrak atzo Puigdemont bilatzeko asmoarekin. Lehendabizi Bartzelonako irteera guztiak kontrolatu zituzten; gero, Katalunia osoko zenbait errepidetan paratu zituzten kontrolak. «Herritarrak gogaitzeko» besterik ez du balio izan operazio horrek, Puigdemonten ustez: «[Joan Ignasi Elena Barne] kontseilariak eta [Eduard Sallent] komisario buruak haserrealdia izan dute, ikusita polizia dispositibo beldurgarria, zentzugabea eta batzuetan eldarniozkoa ez duela bat berak ere ulertu», erantsi du. «Ez da ulergarria, ezta onargarria ere». Sallent Barne Kontseiluaren prentsaurrekoan izan da, galderak erantzuten, eta onartu du ez zutela Puigdemont atxilotzeko agindua betetzerik izan, baina ukatu du poliziak «irrigarri» gelditu direla. Puigdemontek, ordea, azpimarratu du Kaiola operazioak «degradatu» egin dituela mossoak, eta iritzi horri buelta ematea «oso zaila» izango dela.

Oraindik ere ez dago argi non dagoen. Atzo goizean Carles Puigdemont Kataluniako Generalitateko presidente ohia Bartzelonan agertu eta jende artean desagertu zenez geroztik, haren bila ari dira Mossos d’Esquadra Kataluniako poliziak. Puigdemont erbestean dela esan du Gonzalo Boye haren abokatuak, goizean Catalunya Radion eman duen elkarrizketan. Jordi Turull JxC Junts Per Catalunyako idazkari nagusia zehatzagoa izan da: Puigdemont Waterloon dagoela esan du RAC1 irratiari emandako elkarrizketa batean. Mossoek ez dituzte sinesgarritzat jo «Puigdemonten ingurukoek» esandakoak, eta esan dute haren bila dabiltzala oraindik, Katalunian jarraitzen duelakoan. Oraindik ere zalantza asko daude Puigdemonten inguruan. Non dago? Nola egin zuen? Eta batez ere: Zergatik egin zuen? Presidente ohiak berak Waterloon dagoela baieztatu du, eta poliziek ihesari buruzko xehetasunak eman dituzte gaur. Gertatutakoak ezustean harrapatu zituela onartu du Joan Ignasi Elena Kataluniako Barne kontseilariak: «Ez geunden prest, ez genuen aurreikusia herrialde honetako agintari gorena izan zen batek hain jarrera desegokia izanen zuenik. Uste dut gutako inor ez zegoela prest horretarako». [articles:2129147] Aurpegi ilunak izan dira gaur goizean Kataluniako Barne kontseilaritzan. Ekitaldietarako aretoan kazetari anitz ziren kataluniar poliziaren bertsioa aditzeko. Serio eta solemne sartu dira aretoan Elena Barne kontseilaria, Pere Ferrer Poliziako zuzendari nagusia, Eduard Sallent Mossos d’Esquadrako komisario burua, eta goi karguren bat duten beste bederatzi mosso. Trajez jantzita lehenbiziko biak, uniformearekin besteak, eta jota guziak. «Atzo oso egun gogorra izan zen Mossos d’Esquadrako talde osoarentzat: ez genuen halakorik merezi», esan du Ferrerrek. Ezer baino lehen, Puigdemonten kontrako atxiloketa agindu bat egotea «anomaliatzat» jo du Elenak: «Epaile batek, amnistia legearen alde edo kontra egon, bete egin beharko luke. Nire ustez, eta [Kataluniako] gobernuaren ustez, ez litzateke halako agindurik egon behar». Baina Espainiako Auzitegi Goreneko Pablo Llarena epaileak eutsi egin dio atxilotzeko aginduari, eta, Kataluniakoa Polizia judiziala ere badenez gero, epaileen aginduak bete behar ditu, kontseilariaren esanetan. Poliziako zuzendariaren arabera, «erronka zaila» zuten atzo. «Polizia taldeko kideak merezi ez dugun egoera batean utzi gaitu», salatu du. Haren aburuz, gertatutakoak mossoen «sinesgarritasunari» eragiten dio, eta txarretsi du polizia azpiegiturak «higatzea» salatzeko amnistia legea ez dela betetzen ari. Ezusteko ihesa Prentsaurrekoak ia bi ordu eta erdi iraun du, eta Eduard Sallent Mossos d’Esquadrako komisario buruak erantzun behar izan die galdera gehienei. Onartu du ez zutela Puigdemont atxilotzeko agindua betetzerik izan, baina ukatu du poliziak «irrigarri» gelditu direla. «Gure lehentasuna inbestidura saioa egitea zen, eta egin zen. Ez genuen lortu Puigdemont atxilotzea, zenbait baldintzarengatik, baina saiatu ginen». Zenbait hedabidek zabaldu zuten atxiloketa hitzartuta zegoela, baina mossoek ukatu dute halakorik egin izana. Boyek bere bertsioa azaldu du Catalunya Radion: «Ez da pakturik egin, inolaz ere, eta kontakizun hori interesatua da, ez da egia. Ekainean mossoak harremanetan jarri ziren nirekin, aukera hori ba ote zegoen galdetzeko, eta, nire defendatuarekin kontsultatu ondoren, esan nien ez zela posible amnistia legea betetzen ez baldin bazen». Puigdemont atzematen ahalegintzeko operazioa, atzo. QUIQUE GARCIA / EFE Mossoen komisario buruaren arabera, Ziudadela ingurua zen atxiloketa egiteko lekurik «egokiena» —Ziudadela parkearen barruan dago Kataluniako Parlamentua—. Izan ere, sinetsita zeuden presidente ohia inbestidura saioan parte hartzen saiatuko zela, eta JxCko gainerako kideekin batera agertuko zela han. Puigdemont atxilotzeko eta justizia Jauregira eramateko poliziak eta ibilgailuak prest zituzten Ziudadelan, eta prest zuten Puigdemont Madrilera eramateko bidea ere. Baina gidoia ezustean aldatu zen. Hau da Poliziaren bertsioa: «Gertakariak ez ziren aurreikusi bezala izan». Puigdemontek bost minutuko hitzaldia bukatu zuenean, «agudo» atera zen handik: «Turull eta Boyek lagunduta desagertu zen». Mossoak Puigdemontengana gerturatzen saiatu zirela esan du Sallentek, baina giza harresiak ez ziela utzi esku hartzen. JuxCko kideen inguruan paratu ziren, haietako asko lastozko txapelak jantzita. Poliziaren arabera, Turull eta Puigdemont karpa batean sartu ziren, txanoa jantzi, eta auto batean ihes egin zuten, agudo. Autoaren aurrealdean gurpil aulki bat zeramatela aipatu du Sallentek. Mossoek autoa aurkitu zutenean, atzetik jarraitu zioten, Circumvallacio pasabidean galdu zuten arte. Horren ondotik, Kaiola operazioa abiatu zuten, eta 13:22 arte Bartzelonako irteera guziak kontrolatu zituzten mossoek. Ondoren, aukera «zentzuzkoenak» kontuan hartuta, kontrolak paratu zituzten zenbait errepidetan, Katalunia osoan. «Egun zaila izan zen, ez zen uste genuen bezala bukatu, baina dena eman genuen», aitortu du Sallentek. Are, hau gaineratu du: «Gaur agindu hau bete ez badugu ere, aurrerago beteko dugu». Nolanahi ere, mossoek esan dute dispositiboa berrikusiko dutela. Llarena epaileak mossoei eta Barne Kontseilaritzari eskatu die polizia operazioaren berri emateko. Aipatzekoa da atzo bi Polizia atxilotu zituztela Puigdemonten ihesean parte hartu zutelakoan. Biak aske dira jada. Horri buruz ere mintzatu da haien burua: «Mosso batzuek ihesean parte hartu dute. Ekintza gaitzesgarri hori kondenatu nahi dut. Ez dute uniformea janztea merezi». Gaur arratsaldean beste mosso bat atxilotu dute, arrazoi berarengatik. Kritikak Puigdemonti Oraindik ere gertatutakoarekin harrituta zeuden goizean, eta herra ere sumatu zitekeen zenbaiten hitzetan. «Puigdemonten etorrerak antz handiagoa zuen Jimmy Jumpekin, Generalitateko presidente bati ustez dagokion duintasunaz debate batera doan presidente ohi batekin baino», esan du komisario buruak. Puigdemonten agerraldia, atzo, Garaipenaren Arkuaren azpian jarritako agertokian. Kamera ikusten den eskuineko alde horretan ezkutatu zen hitzaldia bukatzean. ALBERTO ESTEVEZ / EFE Joan Ignasi Elena Barne kontseilariak ere gogor kritikatu du presidente ohiaren jarrera. «Egungo gobernuaren [ERCrena] aurkako eraso bat izan da, independentismoaren frontetik aterarazi eta espainolismoaren konplize bilakatzeko. Zergatik-eta inbestidura saioan talde batek hartutako erabakia ez dutelako maite. Hori ez da lidergoa, hori ez da eraikitzailea, eta hori ez da estatu mentalitatea». Gainera, jendea eta erakundeak «erabili» izana leporatu dio Puigdemonti: «Buka daitezela engainuak; utz diezaiotela sentimenduekin jolasteari». Haren aburuz, atzokoak ez zion ekarpenik egin independentziaren aldeko batasun proiektuari: «Amarru batek, engainu batek, zer gehitzen du? Atzo baino hobeto gaude? Zer gehitzen dio independentziaren aldeko batasun proiektuari? Atzokoak ez zuen ekarpenik egin». Asteartetik Bartzelonan Gaur ere Puigdemonten itzulerari buruzko informazioa eman du Turullek. RAC1 irratian esan duenez, presidente ohia asteartean iritsi zen Bartzelonara, eta ez zen ezkutuan ibili, etxe batean sartuta. Azaldu du Gironatik pasatu zela baina ez zela han gelditu. Asteartean harekin afaldu zuela kontatu du, eta geroztik, atzo goizera arte, harekin ibili zela, baina ez duela xehetasun gehiago eman nahi. Bart gauean Ipar Katalunian lo egin zuela esan du, eta Waterloora (Belgika) bidean dela, lantokia han baitu. Mossoek esan dute aurrerago deklaratzera deituko dutela Turull, ihesari buruz duen informazioaz galdetzeko.

Cementos Rezolako langileek greban jarraituko dute enpresak ‘kaleratze traumatikoak’ gauzatuko dituelako. Hala bada, abuztuaren amaieran bi hilabete beteko ditu grebak. Hala ere, LABek eta ELAk adierazi dute Heidelberg Materialseko zuzendaritza garaiz dagoela oraindik “erabakia aldatzeko”.

Arabako Foru Aldundia TicketBAI betetzen ez duten txosnei espedienteak irekitzen hasi da. Hala ere, foru gobernuak oraindik ez du zehaztu zenbat eta zein txosnari eragiten dieten espediente horiek.

Hamalau urteren eta lau presidenteren ostean, Kataluniako buruzagia ez da subiranista izango. Maiatzean egindako Kataluniako Parlamenturako hauteskundeen emaitzak ikusita, pentsa zitekeen beste aro bat hasiko zela, subiranismoak gehiengoa galdu eta PSC Kataluniako Alderdi Sozialista izan baitzen boto gehien eskuratu zuen alderdia. Aro aldaketa hori gaur gauzatu dute, PSCko hautagai Salvador Illa presidente izendatuz. ERC Esquerra Republicanaren eta Comuns Sumarren babesa izan du Illak, eta, hala, 68 aldeko boto eskuratu ditu. Beste alderdi denek ezezko botoa eman diote hautagai sozialistari; hau da, 66 boto izan dira haren aurka. Aurretik jakina zen ondo bidean Illak beharrezkoak zituen botoak izango zituela, Comuns Sumarrekin eta ERCrekin akordioak sinatu baititu PSCk azken asteetan. Subiranistekin uztailaren 29an sinatutako akordioak zeresan handia eman du azken egunetan, ERC barruan denak ez baitzeuden ados. Illaren inbestidura aurretik adostuta bazegoen ere, hautsak harrotu dira Kataluniako Parlamentuan. Izan ere, JxC Junts Per Catalunya alderdi subiranistak bitan eskatu dio parlamentuko presidente Josep Rulli inbestidura saioa eten zezala. PSE, ERC eta Comuns alderdiek, ordea, inbestidurak aurrera jarraitzearen alde egin dute bi aldietan, Parlamentuko Mahaian gehiengoa dutenez gero. Saioa eteteko eskatu duten aurreneko aldian, argudiatu dute JxCko hautagai eta Kataluniako presidente ohi Carles Puigdemont ezin zela han egon —buruzagi independentista lehen aldiz agertu da Bartzelonan, erbestean zazpi urte eman ostean—, eta, bigarrenean, berriz, Jordi Turull alderdiko buruzagiaren aurkako atxilotze agindu bat abian omen zela. Albert Batet Juntsen talde parlamentarioko presidenteak argudiatu du Turullen kontrako «atxilotze agindua inoiz ikusi gabeko» gertakaria dela, eta «normaltasun demokratikotik» kanpo dagoela. Gerora argitu da ez zela halako agindurik. Batetentzat saioa «salbuespenezko egoera batean» egiten ari ziren, eta Puigdemonten «itzuleran» parte hartu duten erakunde eta herritarrei eskerrak emateko ere baliatu du adierazpena. Argudio horrek, baina, ez dit konbentzitu Mahaiko kideak, eta saioak aurrera jarraitu du. Bestalde, mossoen (Kataluniako Polizia) jarrera gaitzetsi du Batetek, eta egoera 2017ko urriaren 1ean bizi izandakoarekin alderatu; oraingoan, baina, ERC jo du erantzuletzat: «ERCk bere egin du sozialisten pentsatzeko modua, hau da, gatazka katalanen artekoa delako ideia, nahiz eta egiaz Espainiaren eta Kataluniaren artekoa izan». Errepublikanoei leporatu die Illari «alfonbra gorria» jarri izana. Horiek horrela, botoa emateko orduan Puigdemonten izena esan dutenean, zenbait parlamentarik —JxCkoek eta beste alderdi batzuetakoek— txalo egin dute. «Amnistia betearazi» Illak hainbatetan hartu du hitza, hautagaia zenez gero eskubidea baitzuen beste talde parlamentariei erantzuteko, baina hitzaldi bat egin du saioa hastean. Ez dio erreferentziarik egin Puigdemonti, baina bai amnistia legeari. Hura «betearazteko konpromisoa» hartu du, hori baita, haren ustez, «politikarien, alderdi politikoen eta herritarren borondatea». Halere, Illaren presidentetza ziurtatu duen alderdia, hau da, ERC presidente ohiaren inguruan mintzatu da. Alderdi subiranistako kide Josep Maria Jovek salatu du «zentzugabekeria demokratikoa» dela Puigdemontek aukerarik ez izatea parlamentuko bere eserlekuan egoteko: «Presidentea etxera itzuli da, parlamentuko atarian ikusi ahal izan dugu, eta orain hemen beharko luke. Baina [Espainiako] Gorenak uko egin dio ustelkeriaz akusatuta daudenei amnistia ezartzeari». JxCk leporatutakoari erantzunda, Jovek adierazi du gaur presidente independentista baten alde bozkatuko ez duten arren boz horiek ez direla «bidearen amaiera»: «Independentzia lortzeko lanean jarraituko dugu». Are gehiago, Illari gogoratu dio haien babesa ez dela «baldintzarik gabekoa»: «Ekintzen bitartez erakutsi beharko duzue adostutakoa betetzen ari zaretela, ez soilik hitzen bitartez». Beraz, oposiziotik lan egingo dutela nabarmendu du. Comuns Sumarrek, bestalde, eskua luzatu dio Illari aurrerantzean elkarlanean aritzeko. Jessica Albiach talde parlamentario horretako bozeramaileak azpimarratu duenez, «katalanen egunerokoa hobetzeko» jardungo dute: «Baliteke PSCren eta Comuns Sumarren arteko akordio hau mugarria izatea Kataluniarentzat». Illak begi onez ikusi du proposamena. Are gehiago, adierazi du orain hasi berri duten bidaiak «irautea» nahi duela. Finantzaketa berezia Bi alderdiek egindako aurreakordioan zehaztutako puntuen artean, ekonomiari lotutakoak eragin du harrabotsik handiena, hau da, Kataluniarako finantzaketa berezia ezartzeari dagokionak. Jove horretaz ere mintzatu da, eta zenbait xehetasun eman ditu. Jovek adierazi duenez, adostu dute Bartzelona izango dela Katalunian ordaintzen diren zerga guztiak «kudeatu, bildu, ordaindu eta ikuskatuko» dituena, eta arauak egiteko gaitasuna izango duela. Esan du 2025ean pertsona fisikoen errentaren gaineko zerga Kataluniatik kudeatuko dela erabat. «Ez da erraza izango, baina saiatzea merezi du». Horrela erantzun dio Illak Joveri. Azpimarratu duenez, zailtasunak «badaude eta etor daitezke», baina Kataluniaren alde egindako ahalegina eskertu die. «Nik neuk ahal dudan guztia egingo dut ondo atera dadin», esan dio Joveri.

Txistea erraza da: Puigdemontek kaiolatik ihes egin die mossoei —Gabia (kaiola) izena jarri diote Carles Puigdemont presidente ohia atxilotzeko martxan jarritako operazioari—. Nola? Magia eginda. Houdiniren pare agertu da buruzagi independentista Kataluniako parlamentuaren parean bildutako jendetzaren aurrean. Bere estiloan, musika izar bat balitz bezala. Hala, parlamentuko atarian salatu du Espainiako justiziaren jarrera, esanez eurek onartutako legeak ere ez dituztela betetzen, Amnistia Legeari erreferentzia eginez. Eta, halaxe, hitzaldia amaituta, desagertu da jende artean, gehiago ez agertzeko. Dena den, Puigdemonten hitzak bainoago, argazkia izan da esanguratsua, eta unea. Buruzagi erbesteratuaren aldamenean egon dira Josep Rull Kataluniako Parlamentuko presidentea —Generalitateko buruaren ostean, kargurik garrantzitsuena— eta Jordi Turull Junts Per Catalunyako idazkari nagusia. Baita, noski, alderdiko beste hainbat diputatu ere. Bere lidergoa berretsi nahi izan du Puigdemontek, eta lortu du. Atxilotze agindua gorabehera, itzala egin dio Salvador Illa sozialisten buru eta presidentegaiari. Bere alde izan du, gainera, Rull, zeinak iragarria zuen bertan behera utziko zuela inbestidura saioa buruzagi subiranista atxilotuz gero. Ia bi hamarkadaren ostean, lehen aldiz buruzagi sozialista bat Generalitateko presidente aukeratu behar zuten egunean agertu da buruzagi independentista Kataluniako hiriburuan. Bere aurkako atxilotze agindua saihestu du, harrera egiteko bildutako jendetzaren aurrean hitz egin ahal izateko, baina ez da izan inbestidura eztabaidan. Bizkarra eman die Illari eta ERCri. Herriarengandik gertu dagoela irudikatu nahi izan du, baina baita azken urteetan arerio izan duen beste alderdi independentistatik urrundu ere. Hura da ekuazio honetako galtzaile nagusia. Illak baduelako bere kargua eta Puigdemontek titularrak, baina ERCk? Hamahiru diputatu gutxiago eskuratu zituzten Esquerrakoek maiatzeko hauteskundeetan, eta horrek itxi zien presidentetzarako atea. Gerora, Illari babesa emanez itxi zuten eurek gobernurako atea. Illa babesteko akordioa onartu zuten, bai, militanteek, baina 550 botorengatik bakarrik. Egia da gobernuan ez egotea mesede dela ERCrentzat, gaizki egindakoak Illaren bizkar utz ditzakeelako oposizioan egonik. Baina halakoetan ere izango da gogoratuko dionik bere botoei esker dela sozialista bat presidente. Magia egin du Puigdemontek, eta kanpaina hasierako ekitaldi bilakatu du inbestidura eguna behar zuena. Bere inguruan bildu ditu ehunka independentista, eta hilda zirudien garra piztu du. Bide batez, Illaren hitzaldia ere isildu du, gaur bera izango baita komunikabide nagusietako albistegiak zabalduko dituena, eta ez buruzagi sozialista. Datorren astean inor gutxi gogoratuko da Illak Amnistia Legea betetzeko konpromisoa hartu zuela edota ERC izan zela finantzaketa berezia hitzartu zuena, hau da, hari esker kudeatuko dituela Generalitateak Katalunian bildutako zergak. Aldiz, denek izango dute hizpide nola buruzagi erbesteratuak izkin egin zion Espainiako Auzitegi Gorenaren atxilotze aginduari mossoak ere barregarri utziz, eta politika espektakulu bilakatuz.

Panamako Fiskaltzaren aginduz, bi gizon atxilotu dituzte Eneritz Argintxonaren hilketarekin zerikusia dutelakoan. Horietako batek epailearen aurrean deklaratu du dagoeneko, eta behin-behinean kartzelan sartu dute feminizidioa eta lapurreta leporatuta, Panamako Fiskaltza Nagusiak zehaztu duenez. Panamako hedabideen arabera, 39 urteko gizon bat atxilotu zuten aurrena, atzo, asteazkena, eta 20 urteko beste gizon bat atzeman zuten handik ordu batzuetara; Panamakoak dira biak. Argintxona boluntariotzan aritu zen Costa Rican, eta handik joan zen Panamara, egun batzuk igarotzera. Ostatu hartua zuen lekuan ikusi zuten azkenekoz, uztailaren 23an, eta handik hiru egunera, uztailaren 26an, gorpu bat aurkitu zuten Carenero uhartean, Bocas del Toro eskualdean. AEBetako bikote batek aurkitu zuen hilotza. Familiak salaketa aurkeztu zion Ertzaintzari gorpua agertu zen egun berean, eta Argintxonaren ama eta anaia Panamara joan ziren. DNA probek egiaztatu zuten hilotza emakumearena zela. 30 urte zituen. Autopsiak frogatu zuen buruan kolpe bat emanda hil zutela. Kasuaren ikerketa Panamako autoritateen esku gelditu da, eta tarteka laguntza eskatu diote Ertzaintzari. Biktimaren objektu pertsonal batzuk topatu zituztela erran zuten identifikatu zutenean, eta bazituztela hiltzaileak nor izan zitezkeen erakusten zuten zantzu batzuk. Haiek atxilotzeko konpromiso irmoa azaldu zuten hango erakundeek. Biktima identifikatu aurretik ere, feminizidioa zen ikerketako hipotesi nagusia. Eneritz Argintxonaren aldeko hileta egin dute gaur, 18:00etan, Erandioko Andra Maria elizan (Bizkaia). Ehunka herritar bertaratu dira. Herritarren babesa Panamako hainbat hedabidetan ageri denez, egunotan hainbat eta hainbat protesta egin dituzte herritarrek Bocas del Toro eskualdean. Horietan guztietan, biktimarentzako «justizia» galdegin dute, «kalean lasai ibili ahal izatea», eta agintariek zer gertatu den argitzea. «Ziurta dezagun bertze inor arriskuan ez sentitzea, eta inork ez dezala min hau pairatu behar izan», erran zuten protestetako batean. Herritarrek iragarri dute bertze mobilizazio bat eginen dutela datorren larunbatean. Familiari babesa adierazi nahi diotela erran, eta doluminak helarazi dizkiote. Izan ere, hilotza agertu bezain laster, kasuaren inguruko susmo ilunak agertzen hasi ziren: biktima identifikatu gabe zutenean ere, ikertzaileek zehaztu zuten hildakoa «atzerrikoa» zela, eta, gainera, desagertutako andrearen pasaportea inguru hartan zegoen. Familiak egun horretan bertan jarri zuen salaketa, gainera.

Asier Martinez hesi jauzilariak ezingo du errepikatu Tokioko Olinpiar Jokoetan egindako balentria. Ordu hartan, diploma olinpikoa eskuratu zuen 110 metroko hesidunean, eta lasterketaz lasterketa bere marka pertsonalak hobetuz joan zen. Parisen, finalerdietan amaitu da haren bidea, ezin izan baita sailkatu zortzi onenen artean. 13.35eko denbora egin du, eta hamahirugarren izan da. «Orokorrean gorputzaldi txarrarekin amaitu ditut Joko hauek; ez naiz gai izan ondo lehiatzeko», adierazi du lasterketa amaitu eta gero. Martinezek bigarren aukeran lortu zuen atzo finalerdietara pasatzea; igandean, sailkatzeko lasterketan, hogeigarren denborarik onena egin zuen, eta hemezortzik egin zuten aurrera. Bi kasuetan, antzeko denbora egin zuen: sailkapenean 13.47koa, eta bigarren aukeran, berriz, 13.46koa. Lehen egunean oso kritiko izan zen egin zuen lanarekin: «Une oro kontziente izan naiz nire jardunaz, eta hori ez da ona abiadura probetan. Ez naiz lehiakorra izan, ez markari begira, ezta sentipenei eta teknikari begira ere». Atzokoan sentipen apur bat hobeak izan zituen, eta garbi zuen zein zen gaurko helburua. «Ondo sentitzen naiz; uste dut borroka naitekeela, eta gozatu eta lehiatu egin nahi dut». Bada, ez bata, eta ez bestea. «Saiatu naiz lasterketari beharrezkoa den oldarkortasuna eta erritmoa ematen, baina ez da posible izan» ASIER MARTINEZ Hesi jauzilaria Azken finalerdian lehiatzea egokitu zaio Martinezi, hirugarrenean. Finalerdi bakoitzeko lehen bi sailkatuak eta beste bi denbora onenak pasatuko ziren final handira. 13.29 zen orain arte Martinezen urteko markarik onena, eta, horri erreparatuta, ez zuen lantegi erraza lehen bi postuetan amaitzeko. Izan ere, lau korrikalari zeuden urteko marka hobearekin: Daniel Roberts estatubatuarra (12.96), Shunsuke Izumiya japoniarra (13.10), Zhuoyi Xu txinatarra (13.22) eta Eduardo Rodrigues brasildarra (13.25). Bigarren kaletik lehiatzea egokitu zaio. Aurretik, finala lortzeko bidean: 110 metro, hamar hesi eta beste zazpi lasterkari. Lasterka hasi aurretik, luzamendu batzuk egin, hiruzpalau hesi saltatu, aurkezpenean irribarre urduri txiki bat egin, eta dena prest. Estadioa isildu, atletak irteera postuan jarri, eta tiro hotsa entzutean hasi da lehia. Nafarra nahiko ondo irten da, baina ezin izan dio segida eman horri. Hamar hesietatik bederatzi bota egin ditu. Orlando Bennett jamaikarra eta Daniel Roberts estatubatuarra nabarmen nagusitu dira. 13.09ko eta 13.10eko denbora egin dute, hurrenez hurren. Martinezek Parisen egin dituen hiru lasterketetatik onena egin du, baina bere urteko markatik urrun, eta are gehiago bere markarik onenetik: 13.14. Sailkatzeko langa 13.26an egon da gaur. Ondorioak, aurrerago Teknikoki halako txapelketetan ondo ibili ohi dela berretsi du. «Fisikoki ondo nagoenean, gainera, marka dotoreak lortu ohi ditut. Baina azken hilabete hauetan ez da posible izan. Asko kostatu zait egoera horri buelta ematea, eta oraingoan ere ez dut lortu. Batez ere teknikoki sentipenak txarrak izan dira». Gaur ere ez dela «behar bezala» lehiatu esan du. «Saiatu naiz egoera bestela kudeatzen, eta lasterketari beharrezkoak diren erritmoa eta oldarkortasuna jartzen, baina ez dut lortu. Ikusi da non zegoen langa, eta urruti geratu naiz. Entrenamenduetan sentipen onak nituen, baina lasterketetan, ez». Orain egun batzuk «lasai» hartu nahi ditu. «Iritsiko da ondorioak ateratzeko momentua».

Justiziaren aginduz, Atarrabiako Udalak (Nafarroa) Euskal Herriko armarria ezabatu behar izan du herriko frontoitik. Joan den martxoan hala ebatzi zuen Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiko Administrazio Auzietako epaitegiak, eta, udalak erabakiari errekurtsoa jar ziezaiokeen arren, Mikel Oteiza Atarrabiako alkateak ikurra kentzera «behartu» dituztela adierazi dio Diario de Noticias egunkariari. Zazpiak Bat ikurrean ohikoak diren sei lurraldeetako armarriak ageri ziren, Nafarroa Beherea eta Nafarroa Garaia armarri berean bildurik baitaude. Armarria ez dute guztiz ezabatu; izan ere, Nafarroako armarria bere horretan uztea erabaki dute, eta gainontzeko bostak zuriz margotzea, «mundu denak ikus dezan ez dagoen zerbaitek egon beharko lukeela» hutsune horietan. Horrez gain, «Euskal Herria» irakur zezakeen armarrian; orain, berriz, «Euskal Pilota» hitzekin ordezkatu dute. «Espero dugu inor ez mintzea idazkun berriarekin, ezta inork salatzea ere», erantsi du Oteizak. Epaitegiak argudiatu zuen ikur hori paratzeak berekin dakarrela «posizio politiko jakin baten aldera lerratzea» eta, hortaz, botere publikoek bete beharreko «neutraltasun politikoa» urratzea. Ebazpen horren bidez, Nafarroako Auzitegi Nagusiak atzera bota zuen Atarrabiako Udalak 2023ko iraileko sententzia baten aurka jarritako helegitea. Sententzia horretan ere, Iruñeko Administrazio Auzietarako 2. Epaitegiak legez kontrakotzat jo zuen herriko frontoian Euskal Herriko armarria paratzea. Atarrabiako udal pilotalekuan zegoen Euskal Herriko armarria. BERRIA Jatorria, UPNren salaketa UPNk jarri zuen salaketa hura, herriko udalak armarria berriz pintatzea erabaki zuenean. Aldi hartan, UPNk argudiatu zuen botere publikoen neutraltasun politikorako eta interes orokorrak «objektibotasunez zerbitzatzeko betebeharra» urratzen zuela armarriak. Alderantziz, epai haren aurkako errekurtsoan, Atarrabiako Udalak argudiatu zuen Euskal Herria hitzaren eta zazpi lurraldeen armarrien erabilerak ez duela zertan urratu neutraltasun politikoa, eta hainbatetan erabili dela, besteak beste kirolaren alorrean. Hala ere, lehen epai hartan eta martxokoan, epaileek ez zuten ontzat eman argudioa: «Atarrabiako Udalak aurkeztutako dokumentazioan ez zaio aipamenik egiten egungo garai konstituzionalari, eta ikerketa aurreko garai historikoetan kokatu zen, batez ere XX. mendeko lehen hiru hamarkadetan». Prentsa oharraren arabera, auzitegiak zeregin bakarra zuen: aztertzea ea udalak urratu al duen administrazio publikoek legez gorde beharreko neutraltasuna, edo armarria apaingarri bat baino ez ote den eta ondorioz ideologikoki neutroa. Auzitegiaren argudioak Horretarako gogoeta politikoz jantzi zuen ebazpena auzitegiak: magistratuen arabera, Euskal Herriko armarria «ikur neutroa» izan badaiteke ere, «ezin uka daiteke ekinaldi politiko nabarmen bat dagoela, zeinak helburutzat baitu Nafarroa integratzea Euskal Autonomia Erkidegoan». Nafarroako Auzitegi Nagusiaren ustez, «zilegi» da «gaur egun existitzen ez den errealitate juridiko-politiko bat sortu nahi izatea zazpi probintzia horiekin», baina erakunde publiko batek ezin du ikurra erabili: «Euskal Herria izenak eta armarriak frontoian egiten den kirol jarduerarekin lotura duela esan arren, ikurrak badu alde alderdikoi bat —edo, behintzat, bada erabilera alderdikoia egiteko aukera—, eta horri ezin zaio ez ikusi egin». «Armarriak, ikur bat den heinean, mezu bisual bat igortzen dio hartzaileari. Mezu bisual horrek esanahi ugari ditu, eta horietako batzuk, egungo egoera juridiko, politiko, administratibo eta sozialean, ez dira apaingarri soilak, edo ez dituzte soilik errealitate historiko edo kultural hutsak irudikatzen», gehitu zuen auzitegiak ebazpenean. Gaineratu zuenez, zazpi lurraldeak batzen dituen ikurra erabiltzearen helburua da ikuslea «konbentzitzea eta proselitismoa egitea». «Aintzat hartu beharreko kontua da hori», dio ebazpenak. Azkenik, ondorioztatu zuen ezen, frontoia «herritar guztiena» denez, 2023ko epaia berretsi behar zela.

Begoña Lazkano piraguistak bakarkako kayakeko 500 metroko finalerdietara iristea lortu du gaur. Asier Martinezek, aldiz, ez du finala jokatuko 110 metroko hesidunetan. Alain Kortabitartek ere ez du lortu finalerako sailkatzea skateboardingean. Carlota Ziganda hasi da golfean lehiatzen, eta 26. postua da lehen jardunaldia bukatuta. Eskubaloian, Kauldi Odriozola, Imanol Gartziandia eta Sergei Hernandez finalerdietarako sailkatu dira, Espainiako selekzioarekin. Waterpoloan, berriz, Alberto Munarrizek ez du lortu finalerdietara iristea, Espainiako selekzioarekin, baina ziurtatua du diploma olinpiko bat bederen. Kirol proba guztien eta euskal kirolarien egutegi eta ordutegi zehatza kontsultatzeko, egutegi interaktibo bat prestatu du BERRIAk, hemen. Olinpiar Jokoetako informazio guztia ere biltzen da webgune berezi horretan bertan, eta BERRIAko kazetariek Paristik bertatik idatzitako kronikak eta bideoak ere ikus litezke. Piraguismoa Begoña Lazkano piraguistak bigarren aukeran lortu du K1eko 500 metrokoko finalerdietarako sailkatzea. Lehen aukeran, kanporaketa fasean, talde bakoitzeko lehenbiziko biek lortu dute hori, eta laugarrena izan da Lazkano bere taldean. Final-laurdenetan, ordea, lortu du: laugarren postuan amaitu du, hirugarren txandan, eta finalerdietarako txartela eskuratu. Txanda bakoitzeko bost piraguista sailkatu dira finalerdietarako, eta Lazkanoren txandan atera dira piraguista gutxien, sei baino ez. Larunbatean izango ditu finalerdiak, 10:30ean. Atletismoa Asier Martinezek ez du finalerako txartela lortu 110 metroko hesidunean. Bosgarren amaitu du bere txandan, eta lasterketako hamar hesietatik bederatzi bota ditu lurrera. Txanda bakoitzeko bi onenek eta beste bi azkarrenek lortzen zuten finalerako sailkatzea. Beraz, bosgarren amaituta, inola ere ezin izan du sailkatu finalerako. Bestela ere, bere denbora 13.35 izan da, eta finalera sailkatu direnek 13.26ko denbora edo hobea egin dute. Grant Holloway estatubatuarrak egin du finalerdietako denborarik onena, 12.98. Atzo lortu zuen finalerdietarako txartela Martinezek, bigarren aukeran. Baina, gaur, ezin izan du aurrera egin. Bihar jokatuko dute 110 metroko hesiduneko finala, baina ez da bertan arituko atleta nafarra. Golfa Carlota Ziganda hasi da lehiatzen Parisko Olinpiar Jokoetan. Golflari nafarra hainbestean aritu da gaur, lehen jardunaldian: 73 kolpe jo ditu, parraren gainetik bat gehiago. 26. postuan dago sailkapenean, dominetatik hiru kolpera. Celine Boutier frantziarra da lider, 65 kolperekin; Ashleigh Buhai hegoafrikarra, bigarren, 68rekin; eta lau golfari daude hirugarren, 70ekin. Skateboardinga Alain Kortabitarte ez da sailkatu finalerako. Skateboardingeko park modalitatean aritu da, baina ezin izan du aurrera egin sailkatzeko probetan. Hemeretzigarren lekuan amaitu du, 75,46 punturekin. Finalerako txartela lortu duten zortziek 88,98tik gorako puntuazioa egin dute. Eskubaloia Espainiak luzapenean irabazi dio Egiptori (29-28) final-laurdenetan, eta, beraz, Kauldi Odriozola, Imanol Gartziandia eta Sergei Hernandez finalerdietan ariko dira, ostiralean (16:30), Alemaniaren aurka. Odriozolak eta Gartziandiak jokatu egin dute: zumaiarrak bi gol sartu ditu; urretxuarrak, aldiz, ez du golik sartu. Hernandez ordezko gisa ari da. Waterpoloa Alberto Munarrizek ez du lortu finalerdietarako sailkatzea. Espainiako selekzioak galdu egin du Kroaziaren aurka final-laurdenetan, 8 eta 10. Une oro aurretik aritu da Kroazia: 3 eta 6 amaitu dute bigarren zatia; 5 eta 8, hirugarrena. Halere, azken zatian, Espainia asko gerturatu zaio, eta gol baten aldearekin ere egon dira. Azkenean, bi golen aldearekin nagusitu da Kroazia. Munarrizek diploma olinpikoa ziurtatu du, eta ostiraletik aurrera erabakiko da zer postutan amaituko duten.