Sunsundegiko langileen batzordetik lasai daudela adierazi dute, multinazional suediarrarentzat lanean jarraituko dutelako, eta Volvok lan zama handitzeko konpromisoari eutsi diolako. Mikel Irujoren arabera, finantza arazoak izan arren, Altsasuko lantegiak bidegarritasuna bermatua du.

Ekainaren 28an Baskoniaren zale guztiak zur eta lur utzi zituen notiziak. Batzuk ezin sinistu ibili ziren sare sozialen bidez klubak informazioa baieztatu zuen arte, baina susmo guztiak egia bilakatu ziren azkenean: Pablo Laso (Gasteiz, 1967) Baskoniako entrenatzailea izango da 2027ra arte. Gaur egin dute aurkezpena Buesa Arenan, eta aitortu du ilusioz helduko diola proiektuari: «Zertara etorri naizen erakutsiko diet zaleei». Urduri samar zegoela onartu du Lasok aurkezpenaren hasieran —«uste dut lehen aldia dela prentsaurreko batean»—, baina laster hartu du konfiantza: etxeko egongelan egongo balitz bezala hitz egin du kazetariekin, txantxak eta kontakizunak tartekatuta. Adierazi du «oso pozik eta eskertuta» dagoela Baskoniak eman dion aukerarekin. Nabarmendu du klubak eta berak elkartzeko «une ezin hobea» aurkitu dutela: «Egun onak eta zailak bizi izan ditut hemen, baina nire lagun batek argi zuen noizbait Gasteizera itzuli behar nuela». Baina garbi utzi du duela aste batzuk —Bayern Munichekin Bundesligako finala jokatzen ari zenean— Baskonia ez zuela buruan: «Arratsalde horretan Baskoniari buruz hitz egin izan balidate, ez nuen entzun ere egingo». Lasok 29 urte eman ditu Gasteiztik kanpo, eta etxera itzuli da ia hiru hamarkadaren ostean; espero ez bezalako harrera egin diote zaleek, eta hark asko eskertu du. Hark emaitzekin itzuli nahi die jasotako maitasun guztia orain: «Zertara etorri naizen frogatuko diet, eta Baskoniarentzako eta niretzako onena egingo dut une oro». Horretarako, ordea, zale batzuekin bakea sinatu beharko du lehenbizi. Izan ere, 1995ean, Baskoniatik Real Madrilera alde egin zuenean, kritika asko egin zizkioten, eta hurrengo urteetan, aurkari gisa, indartu egin zen etsaitasuna. Hala ere, horrek ez du kezkatzen: «Oso argi dut ni maitatu ala ez zaleak euren taldea animatzera joango direla, beti egiten duten bezala». Emaitzek indartuko dutela elkarren arteko harremana, alegia. «Oso argi dut ni maitatu ala ez zaleak euren taldea animatzera joango direla, beti egiten duten bezala». PABLO LASO Baskoniako entrenatzailea Moneke eta fitxaketak Felix Hernandez kirol zuzendariak uste du, hain zuzen, hurrengo denboraldian «ilusioa, ardura, ezagutza eta esperientzia» eskainiko dizkiola Baskoniari: «Proiektu berri bat hasten denean, beti duzu ilusio handia, eta lan egiteko gogoa. Pablok behar genuen bultzada hori emango digu». Entrenatzaileak hitz egin du proiektuaz, baita zuzenduko dituen jokalariei buruz ere, nahiz eta ez duen argibide handirik eman nahi izan. Satiraz erantzutea nahiago izan du fitxaketen inguruan galdetu diotenean: «Fitxaketak egitea nire esku balego Lebron Jamesi deituko nioke, baina ez dut uste deia hartuko lidakeenik». «Proiektu berri bat hasten denean, beti duzu ilusio handia, eta lan egiteko gogoa. Pablok behar genuen bultzada hori emango digu». FELIX HERNANDEZ Baskoniako kirol zuzendaria Izen batzuk aipatu ditu, dena den: iaz taldea bizkar gainera behin baino gehiagotan eraman zuen jokalaria, Markus Howard, gustuko du entrenatzaile gasteiztarrak: «Oso jokalari konprometitua da, bai taldearekin, bai zaleekin». Chima Moneke ere jokalari «bikaina» dela iritzi dio, hurrengo denboraldian Baskonian jarraituko duen zalantzan badago ere: Partizan eta Bartzelona haren atzetik dabiltzala zabaldu da azken egunotan sare sozialetan eta hedabideetan. Argi utzi du taldean nahiko lituzkeela: «Plazera da horrelako bi jokalari nire taldean egotea». Lasoren hitzak baieztatu ditu Hernandezek, eta Monekeren irteera posibleari ateak itxi: «Monekek kontratua du gurekin, eta gogoan daukagu». Hala ere, gogorarazi du talde bat ez dela jokalari bakarrarekin eraikitzen: «Jokalari beteranoak eta berriak nahasten saiatuko gara, eta haien artean kimika izan dezaten ahalegindu». Codi Miller-McIntyre antolatzaile estatubatuarra ez da izango horien artean, haren etete klausula ordaindu baitu gaur, Izar Gorriarekin fitxatzeko.

Honezkero erretiratuta egon behar zuen Mark Cavendishek (Astana). Iazko sasoia zuen azkena, printzipioz. Bere ibilbideari ginga jarrita esan nahi zuen agur; hau da, Tourrean 35. etapa garaipena lortu, eta lasterketarik handienean garaipen gehien duen ziklista bihurtuta. 2021az geroztik Eddy Merckxen pare zegoen, eta iaz zegokion berdinketa apurtzea. Bada, erori egin zen bosgarren etapan, eta ezin izan zuen lasterketan jarraitu. Halako mito batek ezin zuen bere ibilbidea gisa horretan amaitu. Beste aukera bat eman zion bere buruari. Eta baliatu egin du gaur, garaipen historikoa lortuta; bosgarren etapan hain justu. Esprint ero batean erabaki da etapa, eta Cavendish nagusitasunez gailendu da, Jasper Philipsenen (Alpecin) eta Alexander Kristoffen (Uno-X) aurretik. Merckxek zazpi Tour behar izan zituen 34 garaipen erdiesteko. Cavendishek, berriz, hamabosgarren Tourrean hautsi du marka. Lehen etapa 2008an lortu zuen, Columbia taldeko ziklista gisa. Lau bider nagusitu zen aldi hartan. Hurrengo urtean jo zuen goia, sei garaipen erdietsita. Hortik aurrera, bi aldiz bukatu du Tourra bost etapa zakuratuta. 2016an lau lortu zituen, eta hortik aurrera, bost urtez egon zen besoak altxatu gabe. Harik eta 2021ean berpiztu, eta beste lau aldiz nagusitu zen arte. Gaur zerua ukitu ostean, lasai eta aseta jaitsiko da bizikletatik. Nahi badu, marka handitzen jarrai dezake Tour honetan Cavendishek. Izan ere, gaur argi eta garbi irabazi die beste esprinterrei, bere garairik onenetan bezala. Azkarrenek beren kabuz jardun behar izan dute bukaeran, eta Cavendishek sena eta indarra uztartu ditu. Philipsenek gurpila hartu dio, baina alferrik izan da. Atzerago, erori egin da irabazteko hautagaietako bat, Mads Pedersen (Lidl). Biniam Girmayk (Intermarche), bestalde, ez du aukerarik izan herenegungo garaipena errepikatzeko; bederatzigarren helmugaratu da. Pogacar, erortzeko zorian Ez da Pedersen izan etapan zehar erori den txirrindulari bakarra. Erdibitzaileek arazoak eragin dituzte, eta horietako baten erruz erori da Pello Bilbao (Bahrain). Berehala itzuli da bizikleta gainera. Tadej Pogacar (UAE), ordea, onik atera da, abilezia handia erakutsita. Kolpe handia hartzear izan da. Bestelakoan, ez du arazorik izan maillot horiari eusteko. Amaiera apoteosikoa izan du etapak, baina bilakaera ez da batere ikusgarria izan. Ordekan ibili dira txirrindulariak, baina arazoa ez datza ibilbidean, tropelaren jokabidean baizik. Bada idatzi gabeko lege bat, halako etapetan ziklisten lehiakortasuna mugatzen duena. Ordekan goi mailako ziklismoa eskaini dezakete askok, baina, tropelari aurre egin ordez, multzoaren abaroan irauten dute. Gaurko etapa ere oso mantso hasi da, eta, ihesaldi saiakerarik ezean, jolasari ekin diote zenbait txirrindulari aipagarrik. Adibidez, Oier Lazkano (Movistar) eta Juan Ayuso (UAE) aurrea hartuta ibili dira tarte labur batez. Txantxetan zebiltzan. Azkenean, Clement Russok (Groupama) piztu du lehia, eta berehala Matteo Vercher (Total Energies) batu zaio. Lyonen jaioak dira biak, eta bertatik 30 kilometrora bukatzen zen gaurko etapa. Akuilu ona zen jo eta ke aritzeko. Ordea, gogoa ez da aski tropelari aurre egiteko; indarra ere behar da, eta bi ziklista gutxiegi dira. Hasieran ia bost minuturen aldea eman diete, baina hurbildu egin zaizkie laster, Alpecin eta Lidl taldeak lanean hasi ahala. Idatzita zegoen iheslarien patua; 36 kilometroren faltan harrapatu dituzte. Biharko etapa ere, ezusterik ezean, esprinterren artean jokatuko da, 163 kilometro lau egingo baitituzte Macon eta Dijon artean. Laugarren mailako koska bat igoko dute hasieran, eta ordekan egingo dituzte hortik aurrerakoak. SAILKAPENAK BOSGARREN ETAPA 1. Mark Cavendish (Astana) 4.08.46 2. Jasper Philipsen (Alpecin) d.b. 3. Alexander Kristoff (Uno-X) d.b. 4. Arnaud de Lie (Lotto) d.b. 5. Fabio Jakobsen (DSM) d.b. 6. Pascal Ackermann (Israel) d.b. 7. Arnaud Demare (Arkea) d.b. 8. Gerben Thijssen (Intermarche) d.b. 9. Biniam Girmay (Intermarche) d.b. 30. Oier Lazkano (Movistar) d.b. 46. Mikel Landa (Soudal) d.b. NAGUSIA 1. Tadej Pogacar (UAE) 23.15.24 2. Remco Evenepoel (Soudal) 45era 3. Jonas Vingegaard (Visma) 50era 4. Juan Ayuso (UAE) 1.10era 5. Primoz Roglic (Bora) 1.14ra 6. Carlos Rodriguez (Ineos) 1.16ra 7. Mikel Landa (Soudal) 1.32ra 8. Joao Almeida (UAE) d.b. 9. Giulio Ciccone (Lidl) 3.20ra 10. Egan Bernal (Ineos) 3.21era 16. Pello Bilbao (Bahrain) 4.40ra

Gizon bat epaitu dute gaur Arabako Probintzia Auzitegian, desgaitasun psikiko bat duen emakume bati sexu eraso jarraituak egiteagatik, 2021eko urrian. Fiskaltzak hamahiru urte eta zortzi hilabeteko kartzela zigorra eskatu du harentzat. Biktima erasotzailearen bikotekidearen alaba zen. Fiskaltzak hamahiru urte eta zortzi hilabeteko espetxe zigorra eskatu du, etengabeko sexu eraso delitu batengatik, eta bizikidetzaren eta desgaitasunaren astungarriak erantsi dizkio; akusazio partikularrak hamabost urteko kartzela zigorra eskatu du; eta defentsak, berriz, errugabetzat jotzeko eskatu du, argudiatuz biktimaren lekukotza beste frogarik ez dagoela, eta haren desgaitasun psikikoak baldintzatzen duela. Akusatuaren eta lekukoen arabera, biktimaren ama —eta akusatuaren bikotekidea— 05:00etan abiatzen zen lanera, eta etxean bakarrik geratzen ziren 60 urtetik gorako gizona eta 34 urteko emakumea, lau orduz. Biktimak kontatu du orduan egin ziola sexu erasoa: bortxatu egin zuen, eta ukituak egin zizkion bularretan eta baginan. Emakumeak zehaztu du onartu egin zuela, gizonak mehatxu egin ziolako: onartzen ez bazuen jo egingo zuela esan zion. Erantsi du ez duela gogoan zenbat aldiz gertatu ziren erasoak. Erasoa argitara atera zen biktima zentro okupazionaleko ikaskideekin erosketak egiten ari zen egun batean. Denda batean bularretakoa jarri ezinik ari zen, eta begiraleak galdetu zion ea nork jartzen zion egunero. Emakumeak erantzun zion akusatuak jartzen ziola, baina ez zitzaiola gustatzen. Begiraleak zentroko arduradunari eman zion horren berri. Biktimarekin luze eta zabal hitz egin zuten, eta berak erasoak deskribatu zizkien. Amak ere galdetu zion, eta berari ere kontatu zizkion. Akusatua saiatu zen amaren aurrean alabaren bertsioa baliogabetzen, eta goiz horretan bertan etxetik alde egin zuen. Epaiketan akusazio guztiak ukatu ditu, eta adierazi du ez zuela biktimarekin inolako sexu harremanik izan. Bertsioari eutsi dio Zentro okupazionaleko arduradunak eta perituek ondorioztatu dute, oro har, biktimak bertsioari eutsi diola, nahiz eta batzuetan zertxobait aldatu duen. Halaber, medikuek azaldu dute biktimaren desgaitasun psikikoak eragina duela sexu harremanak baimentzeko orduan; baina zehaztu dute badakiela zer den sexu harreman bat eta aspalditik zeukala mutil laguna.

Elkarrizketa Mitxel Lakuntza ELAko idazkari nagusiari Radio Euskadin, 2024ko uztailaren 3an

Solariak bilera sorta berria abiatu du goi tentsioko linearen ibilbidea aldatzeko eta “eraginak murrizteko”. Enpresak hiru parke fotovoltaiko eraiki asmo ditu Araban, gero sortutako elektrizizitatea goi tentsioko linea baten bitartez Zierbenara garraiatzeko.

Lehen etapek ez zuten argitu, baina gaur garbi ikusi da: Tadej Pogacarrek (UAE) Jonas Vingegaardek (Visma) baino indartsuago hasi du Tourra. Galibierrek, lasterketako mendaterik garaienak eman du epaia. Esloveniarrak atzean utzi du daniarra igoeraren azken metroetan, eta arrakala handitu egin du jaitsieran. Nahiko zalantzati ibili da lehen bihurguneetan, baina konfiantza berreskuratu du pedalei indarrez eragin ahala. Bakarrik iritsi da Valloireko helmugara, eta Tour honetako lehen garaipena ospatu du. Halaber, bigarrenez jantzi du maillot horia. Horrek baino gehiago poztuko zuen, dena den, Vingegaardi eman dion kolpeak: 37 segundo atera dizkio, eta Galibierreko eta helmugako gainsariak tarteko, 50 segundora du orain sailkapen nagusian. Tourra oso luzea da, baina oraingoz, Vingegaard ez dago bere mailarik onenean. Vismako buruzagiak Pogacar harrapatzeko esperantza izan du Galibierren behera abiatu direnean. Begi bistan izan du. Ordea, ihes egin dio esloveniarrak, eta hori gutxi balitz bezala, harrapatu egin dute atzetik zituen zenbait txirrindularik. Azkenean, gainsaririk gabe utzi dute Remco Evenepoelek (Soudal) eta Juan Ayusok (UAE); bigarren eta hirugarren izan dira, hurrenez hurren. Primoz Roglicek (Bora) ere aurrea hartu dio Vingegaardi azken esprintean. Danimarkarra bosgarren sailkatu da azkenean. Carlos Rodriguez (Ineos) ere sail horretan helmugaratu da. Mikel Landak (Soudal) gertutik jarraitu die: zazpigarren bukatu du, Pogacarrekin 53 segundo galduta. Tourra ohi baino lehenago iritsi da goi mendira. Italian egin dituzte lehen hiru egunak, eta gaur Alpeetan barna sartu dira Frantzian. Ikusmin handia zegoen, nola zaleen artean hala tropelean. Txirrindulari askok egin nahi zuten ihes, Sestriere, Montgenevre eta Galibier gainditu eta Valloiren besoak altxatzeko irrikaz. Saiakera ugariren ondotik, hamazazpi lagunek egin dute aurrera. Haietako bat izan da Oier Lazkano (Movistar). Argi ibili dira Mathieu van der Poel (Alpecin), David Gaudu (Groupama), Stephen Williams (Israel), Tobias Johannessen (Uno-X) eta Warren Barguil (DSM) ere, besteak beste. Maila handia zegoen lasterketa buruan; tropelak, ordea, zorrotz jokatu du. Indartsuenentzako eguna zen, eta lemari tinko heldu dio UAEk, lasterketa gogortzeko asmoz. Tropelak ez du gupidarik izan iheslariekin, eta asko jota hiru minutuko abantaila eman die. Ziztuan zihoan multzo nagusia. Hainbeste, ezen zatitu egin baita tarte labur batez. UAEk eragin du etena, Montgenevre jaisten. Zalapartak ezustean harrapatu du Richard Carapaz (Education First), maillot horiaren jabea. Galibierren, berriz, ezinaren ondorioz gelditu da atzean. Lazkanoren eraldaketa Mendate luzea da Galibier (23 kilometro eta %5,1eko pendiza), eta bertan nagusitasun zapaltzailea erakutsi nahi izan du UAEk. Martxan ipini du makineria, eta katebegi gehienek egin beharrekoa egin dute. Luzaroan egin du tira Nils Polittek, eta gero, txanda hartu diote Tim Wellensek eta Marc Solerrek. Aletu egin dute tropela, eta gainera etorri zaizkie iheslariei. Lazkanok iraun du gehien, hiru bider eraso egin ondoren. Mendate gogorretan maila ona erakutsi zuen Dauphinen, eta gaur ere eskalatzailez mozorrotu da. Joao Almeida eta Adam Yates (UAE) tropel buruan agertu, eta azken fasean sartu da etapa. Hautagai asko ito ditu haien erritmoak: Pello Bilbao (Bahrain) izan da haietariko bat. 23. izan da azkenean, lau minutuko galerarekin. Ayusori ere lan egitea zegokion, baina multzoan gerizpetu da, eta Almeidak kargu hartu dio. Erritmoa ez da gelditu, eta Pogacarrek tontorretik 800 metrora piztu du sua. Vingegaardek eutsi egin dio hasieran, baina metro batzuk galdu ditu bihurgune baten ostean. Evenepoel ez zen aparte; oso igoera ona osatu du flandriarrak. Komeria handiagoak izan ditu maldan behera. Orain hura da bigarren, 45 segundora, Vingegaarden aurretik. Landa, berriz, zazpigarren dago, 1.32ra. Etapako sailkapena 1.Tadej Pogacar (UAE) 3.46.38 2.Remco Evenepoel (Soudal) 35era 3.Juan Ayuso (UAE) d.b. 4.Primoz Roglic (Bora) d.b. 5.Jonas Vingegaard (Visma) 37ra 6.Carlos Rodriguez (Ineos) d.b. 7.Mikel Landa (Soudal) 53ra 8.Joao Almeida (UAE) d.b. 9.Giulio Ciccone (Lidl) 2.41era 10.Santiago Buitrago (Bahrain) d.b. 23.Pello Bilbao (Bahrain) 4.01era Sailkapen nagusia 1.Tadej Pogacar (UAE) 19.06.38 2.Remco Evenepoel (Soudal) 45era 3.Jonas Vingegaard (Visma) 50era 4.Juan Ayuso (UAE) 1.10era 5.Primoz Roglic (Bora) 1.14ra 6.Carlos Rodriguez (Ineos) 1.16ra 7.Mikel Landa (Soudal) 1.32ra 8.Joao Almeida (UAE) d.b. 9.Giulio Ciccone (Lidl) 3.20ra 10.Egan Bernal (Ineos) 3.21era 16.Pello Bilbao (Bahrain) 4.40ra

Puerto Ricoko herritarrei zazpigarren aldiz galdetuko diete uhartearen estatus politikoaz. Pedro Pierluisi irlako gobernadoreak atzo —Euskal Herriko gaurko ordu txikietan— deitu zuen erreferendumera, eta datorren azaroaren 5ean egingo dute kontsulta hori, hauteskundeen egun berean —besteak beste, gobernuburua eta Asanblea Legegileko bi ganberatako ordezkariak ere hautatuko dituzte—. Pierluisirentzat, ezinbestekoa da Puerto Ricok AEB Ameriketako Estatu Batuen «kolonia izateari» uztea, eta helburu hori betetzearekin lotu du erreferenduma egitea. Legediaren ikuspuntutik, galdeketa lokala da, eta ez du AEBetako Gobernuaren babesa jaso; horregatik, gainera, ez da loteslea izango, aurreko erreferendumekin gertatu bezala. Kontsultako aukerei dagokienez, boto emaileek hiruren artean hautatu beharko dute: Puerto Rico AEBetako 51. estatua bilakatzea, estatu independentea izatea, edo estatu libre elkartua izaten jarraitzea. «Gure estatus politikoaren arazoa oraindik ere konpontzeko dago», kritikatu zuen Pierluisik erreferendumaren berri emateko agerraldian. Haren ustetan, uhartearen eta AEBetako estatuen artean ez dago berdintasunik, esaterako, ongizate sozialaren eta proiektu ekonomikoen aferetan, eta horrek eragiten du irlaren desegonkortasuna eta ziurgabetasunik eza handitzea; batez ere, politikaren eta ekonomiaren ikuspuntutik. Hori aintzat hartuta, adierazi zuen AEBetan ezin dela «koloniarik izan». [articles:1320713] Puerto Rico 1952tik da AEBetako estatu libre elkartua —1898tik dago haren menpe—, eta, AEBetako Senatuan ordezkari bat duen arren, uharteko herritarrek ez dute boto eskubiderik, adibidez AEBetako presidentetzarako bozetan. 1967tik hona sei galdeketa egin dituzte irlaren estatus politikoaz, baina Etxe Zuriak ez ditu inoiz aintzat hartu horien emaitzak. Kasurako, azken erreferenduma 2020an egin zuten: hori ere ez zen loteslea izan, eta boto emaileen erdiek baino gehiagok (%52,52) bozkatu zuten Puerto Rico AEBetako 51. estatua bihurtzearen alde —parte hartzea %50,11koa izan zen—. Egin dituzte, gainera, erreferendum lotesleak antolatzeko saiakerak, baina, horretarako, AEBetako Kongresuko bi ganberen oniritzia behar da, eta ez dute inoiz lortu hori —egun, bi lege proposamen daude Ordezkarien Ganberan eta Senatuan afera horri buruz—. Presio egiteko modua Pierluisirentzat, hain justu, zazpigarrenez herritarrei iritzia galdetzea AEBei afera hori oroitarazteko modu bat da, eta, horren bidez, herrialde horretako Kongresuak «jakingo du» zer babes maila duten erreferendumean bozka ditzaketen hiru aukerek: «Puerto Ricok presioa egiten jarraitzeko eskubide eta betebehar morala du, bere autodeterminaziorako eskubidea berriz ere erabilita. Beharrezkoa den aldiro bozkatuko dugu kolonia izateari uzteko». Puerto Ricoko gobernadorea PNP Alderdi Progresista Berrikoa da, eta indar politiko hori uhartea AEBetako 51. estatua bilakatzearen aldekoa da; 2020ko hauteskundeez geroztik, PNP irlako Ordezkarien Ganberan eta Senatuan aulki kopururik handiena dutenen artean bigarrena da, PPD Alderdi Popular Demokratikoaren atzetik —statu quo-aren aldekoa da—. PPDko buru Jesus Manuel Ortiz kritiko agertu da, eta esan du PNPk bere hautesleria mobilizatzeko deitu duela erreferendumera, hain justu, bozen egun berean; aldiz, PIP Alderdi Independentista Puertorricarraren gobernadoregai Juan Dalmauk esana zuen PIPen jarrera oraindik ere zehazteko dagoela, baina berak erreferenduma boikotatzeko aukera aztertuko duela. Bide batez, adierazpen horri ere erantzun zion Pierluisik: «Independentista denak nola utziko dio independentziaren alde bozkatzeari, hori egiteko aukera baldin badu? Subiranista denak nola utziko dio elkartze librearen alde bozkatzeari, hori egiteko aukera baldin badu?».

Frantziako Asanblearako hauteskundeetako 311 barrutitan igaro ziren bi hautagai baino gehiago bigarren itzulira, baina hautesbarruti horietatik gehienetan —hamarretik zazpitan, gutxi gorabehera— atzera egin dute irabazteko aukera gutxien zuten hautagaiek, RN Batasun Nazionalari bidea ixteko. Guztira, 218 hautagai inguruk utzi dute bigarren itzulia bazterrera, Efe albiste agentziaren arabera. Baina ez da tentsiorik eta presiorik gabe gertatu, eta eskuin muturraren kontrako fronte errepublikanoa ahulduta dagoela agerian gelditu da berriro. Igandean, lehen itzuliko botoak zenbatuta, 577 barrutietatik 76tan hautatu zituzten diputatuak zuzenean —botoen %50 baino gehiago eta erroldaren %25 baino gehiago lortu behar da horretarako—. 76 horietatik erdiak baino gehiago (39) RNko hautagaiak ziren, eta 30 bat, NFP Fronte Popular Berriko kideak. Eskuin muturrak Frantziako Asanblean gehiengo osoa lortzeko arriskua (289 diputatu) gertu sumatuta, ezkerreko fronteak berehala iragarri zuen irabazteko aukera gutxien zuten haren hautagaiek utzi egingo zutela lehia, ez zirela bigarren itzulira aurkeztuko, eta hala egin dute. Gaur, 18:00etan, itxi dute bigarren itzulirako hautagaiak aurkezteko epea, eta NFPko 130 bat hautagaik ez aurkeztea erabaki dute; egoera horretan zeuden guztiz gehienek utzi dute, beraz. Bestela izan dira kontuak Emmanuel Macron presidentearen alderdikideen eta haren aliatuen artean. Azkenean, Ensemble koalizioko 82 hautagai inguruk utzi dute bigarren itzuliko lehia, baina ez gatazka gutxirekin, eta mezu kontrajarriekin. Eta koalizio horretako hamasei hautagaik behintzat erabaki dute bigarren itzulian jarraitzea, Le Monde-ren arabera. LR Errepublikanoek, berriz, ez dute boto agindu argirik eman, eta barruti bakoitzean beren kasa erabaki dute, baina gehienak —hamalautik hamabi, gutxi gorabehera— bigarren itzulian izango dira. Zailtasunen seinale, Patricia Miralles Estatu idazkariarekin gertatu dena: Heraulteko lehen barrutian aurkeztu, eta hirugarren gelditu zen lehen itzulian, bigarrengora igarotzeko aukerekin. Aurkezteko asmoa zuela iragarri zuen, baina atzera egin du azkenean. X sare sozialean esan du «ehunka irain» jaso dituela. Barruti horretan NFPko hautagai bat izan da bigarren, RNko hautagaiaren ia parean. Dominique Faure Lurraldeko ministroak ere bertan behera utzi behar izan du bigarren itzulira aurkezteko asmoa: «Errepublikako presidenteak eta lehen ministroak eskatu didate hautagaitza uzteko». Garona Garaian hautagai zen; hirugarren sailkatu zen lehen itzulian. Presioa ez da txikia, izan ere. Sindikatu nagusiek —CFDT, CGT, FSU, Solidaires eta Unsak— dei egin dute RNri bidea ixtera, eta, besteak beste, feministek Libération egunkarian eta ehunka historialarik Le Monde-n idatzi dituzte agiriak, eskuin muturrari atea ixteko eskatuz. Macronen zaleen artean ere ez dira eztabaidak falta: Herve Berville Estatu idazkariak mezu «argi bat» emateko eskatu du gaur, eta fronte errepublikanoaren alde egiteko, RNri boto bakar bat ere eman gabe. Edouard Philippe lehen ministro ohi eta Horizons alderdiko buruari —Macronen aliatua— erantzun dio, beraz: RNri botorik ez, baina LFI Frantzia Intsumisoari ere ez emateko eskatu baitu Philippek. Frantziako Gobernuko kide batzuek ere jarrera hori agertu dute: «Ez RN, ez LFI ere». 480 RNren hautagaiak bigarren itzulian. Lehen itzulian 76 diputatu izendatu zituzten zuzenean, eta 501 barrutitan egingo dute bigarren itzulia; horietatik gehienetan izango da RNko hautagairen bat: 480 ingurutan, gutxi gorabehera. Hortaz, presioak eta eztabaidak gorabehera, azkenean 400 barruti ingurutan lehiatuko dira bi hautagaitza aurrez aurre, eta 95 barruti ingurutan lehiatuko dira hiru hautagaitza edo gehiago, pare bat barrutitan lau hautagaitza ere izango baitira. 501 barrutitan egingo dute bigarren itzulia, igande honetan, eta horietatik 440 ingurutan izango dira RNko ordezkariak; Fronte Popular Berriak 335 barrutitan izango ditu ordezkariak, gutxi gorabehera; eta Ensemble koalizioak, 255 barruti ingurutan. Biren arteko lehiak izango direnetan, NFPko hautagaiak arituko dira RNkoen aurrean 155 barrutitan, eta ezkerreko beste hautagai batzuk hamar barrutitan; Ensemblekoak eta RNkoak lehiatuko dira 136tan; LRkoek lehiatuko dizkiete aulkiak 46tan. 27 barrutitan, berriz, NFPko eta Ensembleko hautagai bana izango dira aurrez aurre. Marine Le Pen RNko buruak, bestalde, ziurtatu du prest dutela gobernua osatuko duten kideen zerrenda. 270 bat diputatu lortzeko aukerak ikusten dituela esan du, eta gehiengo absolutua lortzeko hemeretzi bakarrik beharko lituzketela, eta horiek LRko eta etiketarik gabeko diputatuen artean ager litezkeela.

Langabezia % 0,94 igo da Euskadin eta % 0,86 jaitsi da Nafarroan ekainean. Foru Erkidegoari dagokionez, sektore guztietan hobetu da datua udaren hasieran, eta Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE), berriz, zertxobait igo da langabeen kopurua.