Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasun sailburuak adierazi du ekonomiaren susperraldia sendotzeko baldintza egokiak daudela, baina ohartarazi du «ziurgabetasuna» ez dela desagertu oraindik: «Ukrainako gerrak segitzen du oraindik, eta inflazioari aurre egiteko interes tasak igotzen jarraitzeak ere ekonomia motelduko du». Halere, ez du uste Alemania eta eurogunea atzeraldi teknikoan egoteak eragin nabarmenik izango duenik. «Ekonomia nahiko ondo doa», esan du Azpiazuk.
Are gehiago, sailburuak azpimarratu du testuinguru ekonomikoa «aldekoa edo positiboa» dela, eta datorren urtean are hobea izango dela. Horregatik, urte hasieran iragarritako %2,1eko hazkundeari eutsi dio Jaurlaritzak 2024rako. Langabeziari dagokionez, aurten %8,2koa izango dela espero du, eta datorren urtean %7,5era jaitsiko dela. «Agintaldiaren hasieran, %10etik jaistea jarri genuen helburutzat, eta alde handiarekin beteko da. Oso garrantzitsua da».
Horiek horrela, Jaurlaritzak espero du ekonomiaren susperraldia sendotzen jarraitzeko moduko aurrekontuak egin ahalko dituela datorren urterako. Inbertsioei eusteko nahia azaldu du Azpiazuk, eta muga handirik gabe gastatuko duela iragarri. Atea oraindik zabalik dagoela baliatu nahi du horretarako, Bruselak, Madrilek eta Gasteizek adostu gabe baitute nola ezarriko diren zerga arauak. «Ahalik eta gehien baliatuko dugu», azpimarratu du Azpiazuk.
Dena den, kontuak orekatzen hasteko garaia iritsiko zaie administrazio publikoei 2024an, Europak iragarri baitzuen Egonkortasun Ituna betearaziko duela urtarriletik aurrera. Azken hiru urteetan etenda egon da itun hori, Bruselak erabaki zuelako koronabirusaren krisiari gastu publikoarekin erantzutea.
Bada, sailburuak aitortu du finantza publikoen iraunkortasuna «erronkarik handienetako bat» izango dela Jaurlaritzarentzat datorren urtean, kontuen oreka eta «inbertsio premia izugarria» uztartu beharko baitituzte. Halere, Azpiazuk nabarmendu du aski baliabide izango dituela aurrekontuak nahierara egiteko, aurreratu baitu 2023rako onartutako aurrekontuaren zenbatekoa gaindituko duela 2024koak.
Gazteak eta ingurumena
2024. urteko aurrekontuak prestatzeko lehen urratsa egin du Jaurlaritzak, horien irizpide nagusiak onartu baitzituen atzoko gobernu bileran. Bigarren urratsa uda ostean etorriko da, aurrekontuen oinarri izango den koadro makroekonomikoa berritzen duenean. Eta urrian, Finantzen Euskal Kontseiluaren bileran zehaztuko dute zenbat diru izango duen administrazio bakoitzak gastatzeko. Hain zuzen ere, Jaurlaritzaren asmoa da aurrekontu proiektua urriaren 24an onartzea, Eusko Legebiltzarreko tramitazioari ekiteko gero.
Legealdi honetako azken aurrekontuak izango dira, baina Azpiazuk nabarmendu du ez dela berritasun handirik egongo ildo nagusiei dagokionez. Halere, aurten arreta gazteengan eta ingurumenean jarriko dute bereziki, arrakala demografikoari eta klima larrialdiari aurre egiteko estrategiari erantzunez. Industria politika «proaktiboa», mugikortasun jasangarria eta energia berriztagarriak sustatzeko «apustu irmoa» ere egingo duela berretsi du sailburuak.
Ekinek 60 urte beteko ditu aurten, eta garai gozoan iritsi da urteurrenera. «Gure ekoizpen ahalmenaren %120an gaude», azaldu du Guillermo Zelaia berritasun eta garapen arduradunak. Datuek, gainera, haren iritzia berresten dute, enpresaren EBITDA (interes, zerga, balio galera eta amortizazioen aurreko irabaziak) %29 handitu baitzen iaz, hiru milioi eurokoa izan arte. Aurtengo iragarpenak hobeak dira: 28 milioi euroko fakturazioa eta bost milioi euro inguruko EBITDA.
Aeronautikari esker emaniko jauzia da. «Gu ez gara haiengana joan, sektore horretako bezeroak etorri dira guregana. Lan ondo egiten dugula jakin dute ,eta gure atea jo dute», azaldu du Zelaiak. Iaz aeronautikara zuzenduriko ekoizpenaren balioa 1,7 milioi eurokoa izan zen, eta, 2025erako iragarpenak betetzen badira, 3,8 milioikoa izango da negozio eremu horretako eskari poltsa.
Dibertsifikazioa
Egun fakturazio osoaren %10 eta %15 artean bideratzen dute hegazkingintzara. Haize errotetara beste hainbeste bideratzen dute, eta elektromozio sektoreak %7 inguru hartzen du. Azken horretan negozio poltsa txiki bat aurkitu dute, haien bezero batzuek bizikleta eta patinete elektrikoak ere ekoizten dituztelako. Dibertsifikazio premia horri aurre egiteko, 6,5 milioi euroren inbertsioak onartu dituzte, eta bi makina berri erosi. Horietako bat zuzengailu bat izango da. Azken sei urteetan zazpi milioi euroren inbertsioak egin dituzte.
Dibertsifikazioa begiz jota izan arren, Ekin historikoki autogintzara bideraturiko enpresa bat izan da, eta oraindik ere fakturazioaren %75 sektore horretatik datorkio. Brotxaketa eta laminazioa egiteko makinak eta erremintak ekoizten dituzte. Brotxaketa ez da jardun oso ezaguna: brotxa izeneko aho anitzeko erreminta zuzen bat erabiltzen da metalezko pieza bat zizelkatu eta hari forma jakin bat emateko. Normalean zilindro luzeak izaten dira.
«Europako autoen %60k guk eginiko edo gure makinek eginiko piezaren bat dute», zehaztu du Zelaiak. Autogile ia guztientzat lan egiten dute, eta ez diote beldurrik auto elektrikoaren hedapenari, haien makinekin ekoizten diren piezak konbustio motorrarekin harremanik ez duten autoen atal askotan baitaude.
Ekinen arabera, munduko enpresa handien artean hirugarrena da bere sektorean, eta ekoizten dituen erreminten %60 Euskal Herritik eta Espainiatik kanpo saltzen ditu, eta makinen %80. Zornotzako plantan 180 langilek dihardute, beste hogeik Lemoakoan (Bizkaia), eta ehun Mexiko eta Indiako planten artean banatuta. Lantaldeari dagokionez, inguruko lanbide heziketa zentroetatik hornitzen dira, baina Zelaiak azaldu du hala ere ez dela erraza: «Ikasle horrek barruan bi urte inguruko trebakuntza behar du gure beharretara egokitzeko. Gure piezak oso zehatzak dira». Industria kooperatiba dira, baina ez dute harremanik Mondragon taldearekin.
