Tubacexek onartu du COVID-19ak krisia areagotu duela, baina ez…
Tubacexeko erregulazioa bi egunetan epaituko da, planta bakoitzak bere saioa izango duelako. Halere, bietan ebazpen bera espero da. Atzokoan Garbiñe Biurrunek, Jose Luis Asenjok eta Jose Felix Lajo txostengileak osatu zuten epaile hirukotea, eta hiru ebazpen posible eman ditzakete: kaleratzeak legezkotzat ematea, bidegabetzat jotzea edota erregulazioa indargabetzea. Lan arloko Salak azken hori ebatzi zuen ITP-PCBren kasuan, koronabirusak eragindako arrazoiengatik kaleratzeak egitea legez kanpokoa dela dioen arauaren babesean. Irizpide horren itzalak atzoko epaiketa estali zuen. Hori bai, kontuan hartu behar da ITP aeronautika enpresa bat dela, eta hodigintzak petrolio eta gasarekin harremana duela.
Langile batzordeko abokatuek (ELA, LAB, CCOO eta STAT) eta enpresarenek (Quatrecasas bulegoa), logikoa denez, aurkako jarrerak defendatu zituzten. Alberto Abasolo ELAko abokatuak hartu zuen batzordearen defentsaren zamarik handiena, eta azaldu zuen COVID-19a dela krisiaren arrazoi nagusia. Nabarmendu zuen Tubacexek aldi baterako bi erregulazio espediente onartu zituela iaz, eta bietan espresuki aipatzen zutela pandemiarengatik zirela.
Tubacexek otsailaren 8an onartu zuen lan erregulazioa, iazko bigarren aldi baterakoa amaitu eta hurrengo egunean, eta abokatuak galdetu zuen nola zitekeen egun bakar batean arrazoiak aldatu izana. Langileen ordezkariek 2018ko lan hitzarmeneko baldintzak ere jarri zituzten mahai gainean. Orduko hartan ez zen atzeraldirik aurreikusten luze gabe, eta, ondorioz, orain krisia egon bada, salbuespena da; alegia, COVID-19arengatik. Edo, beste modu batera esanda, behin-behinekoa.
Enpresako abokatuak aurkakoa argudiatu zuen. Hori bai, bere hitzartzearen lehen ordubetean erregulazioaren negoziazio prozedura izan zuen hizpide. Besteak beste, esan zuen ez zela fede txarrik egon, ez zela greba eskubidea urratu, agiririk ez zela falta, txosten objektiboak zirela… Epaileek hainbatetan egin zioten errieta, eta luzamendutan ibiltzea egotzi zioten. Eztabaida beroa izan zen, eta hizketa denbora mugatu zioten.
Tubacexen abokatuak onartu zuen COVID-19ak enpresaren krisia «bizkortu» duela, baina ez dela arrazoi nagusia. Petrolio eta gasaren krisia aurretik zetorrela esan zuen, industriaren deskarbonizazio prozesuan duela oinarria, eta, ondorioz, «egiturazkoa» dela. COVID-19aren eraginez kaleratzeak egitea debekatzen duen legea ezin dela aplikatu esatera iritsi zen. Zenbakiak mahai gainean jarrita: enpresak 2.7 milioi euroko galera izan zuen 2017an; 5,7 milioiko irabazia 2018an (Irango kontratu bati esker), eta 2020aren amaieran 29 milioi euroko galera pilatu zuen. Hurrengo lau urterako aurreikuspenak txarrak direla esan zuen: 21 milioiko galerak 2021ean, 13,4koak 2022an… 132 kaleratzeak eginez gero, berriz, lau urtean enpresak 28 milioi euro aurreztuko lituzkeela esan zuen.
Petrolioaren prezioa
Lau ordu luzeko epaiketa izan zen, eta sei lekukok hartu zuten hitza, besteak beste, alde bakoitzeko peritu ekonomikoek. Hainbat argudio ezberdin plazaratu zituzten, eta hauek izan ziren eztabaida interesgarrienetako bi: petrolioaren prezioaren igoera handiak mesede egiten al die sektoreko inbertsioei? Eta ea Tubacex prest dagoen hidrogenoa bezalako produktuetara jauzi egiteko, eta beharrezko inbertsioak egin dituen ala ez.
Argindarraren BEZa % 10era jaitsiko du Espainiako Gobernuak
Argindarraren BEZa % 10era jaitsiko du Espainiako Gobernuak. Unidas Podemosek egin du proposamena. Ekainaren 24ko ezohiko Ministroen Kontseiluan onartuko dute.
ITP Aerok Espainian erabakitzeko ahalmenari eustea nahi du Marotok
ITP Aerok Espainian erabakitzeko ahalmenari eustea nahi du Marotok eta sektorean enplegua babesteko PERTE bat iragarri du Industria eta Turismo ministroak.
Tubacexeko langileak “argudioz eta arrazoiz beteta” iritsi dira epaiketara
Tubacexen epaiketa 2021eko ekainaren 21 eta 22an, 128 langileren kaleratzeagatik. Tubacexeko langileak “argudioz eta arrazoiz beteta” iritsi dira epaiketara.
Orbitako perspektiba
1 Zorionekoak. Gaueko zeruan ISS ikusi eta berehala dator gogoeta; gizaki batzuk daudela han goian, orbita batetik, hona begira. Ez dira bakarrak. Ostegunaz geroztik, hiru hilabetez, hiru astronauta txinatar daude, lurrazaletik 390 kilometrora orbitatzen, Txinak eraiki duen Tianhe espazio estazio propioan.
2 Txinatarrak, dedio, horretan ere! Lehen eta orain, espazioa jokaleku izan da herrialde boteretsuenen arteko partidan. Eta Txinak… bere indarra erakutsi nahi du, baita Lurretik gaueko zerua begiratzen dutenei ere.
3 Espaziora boterea erakusteko. Beharbada horregatik doa Jeff Bezos ere, negozio aukera baztertu gabe.
4 Amazonen jabea? Txinaren espazio estaziora? Ez, ez… Bezosena beste bidaia bat da. Badira urte batzuk Blue Origin enpresa sortu zuela, espaziorako bidaia pribatuak antolatzeko. New Shepard suziria probatzen bost urte daramatzate, eta lehen bidaia tripulazioduna datorren uztailaren 20an egingo dute. Espaziora iristean suziritik bereiziko den kapsula batean joango dira Bezos, haren anaia Mark eta beste norbait, zeinak enkante batean 23 milioi euro ordaindu dituen txartelarengatik.
5 Gure Bezos. Hori ere behar. Hala dirudi. Baina ez da horretan dabilen aberats bakarra. Gogoratzen nola Elon Muskek bidali zuen Tesla bat espaziora? Space X jada NASArentzat ari da lanean, baina haren jabe Musk ez da oraindik espaziora joan. Bezosek dio bere txikitako ametsa bete nahi duela, astronautek sentitu duten hori sentitu. Lurra osotasun moduan ikusi. Hiru minutu izango ditu horretako, tarte hori egingo du orbitatzen haren kapsulak.
6 Agian pentsatu behar da utzi behar zaion… Ez du Bezosek mundua menperatu nahi duten komikietako gaizto horien tankera? Agian horregatik zabaldu du norbaitek eskaera Change.org webgunean, Bezosi Lurrera itzultzen ez uztea galdegiteko. Milaka sinadura bildu dira…
7 Nora joango da, bada? Utzi beharko itzultzen. Itzuliko balitz, beste eskaera bat zain dauka Change.org-en, Bezosek Mona Lisa erosi eta jan dezala. Forbes aldizkariak egin ditu kontuak: Mona Lisa-k 50.000 milioi bat dolar balioko lukeela kalkulatu berri du enpresaburu frantses batek, proposatu duenean Frantziako Estatuak Da Vinciren artelana saltzea bere zorra murrizteko. Zenbateko hori ahoberokeria galanta dela erantzun diote arte industriatik. Dena dela, Amazonen jabeak ez luke arazorik hori pagatzeko, 163.000 milioi euroko ondarea baitu. Eta, pentsatzen jarrita, Mona Lisa jateak, horrek seguru aldatzen duela munduari buruzko perspektiba.
Harmailetatik barrikadara
Ia hiru urte pasatu dira, eta gauza batzuk aldatu egin dira; horietako garrantzitsuena da Trumpek are denbora gehiago duela orain golf zelaietan igarotzeko, baina beste batzuk ez dira aldatu. Europako altzairuak eta aluminioak artean muga zerga gehigarriak pagatu behar dituzte AEBetan sartzeko, eta Washingtonen haize protekzionista dabil, lehen baino ufada txikiagoekin bada ere. Baina bada aldatu ez den faktore bat, garrantzitsuena ziur aski: Txinarekin daude kezkatuta AEBak, eta ez Europarekin.
Bidenek helburu garbi batekin ekin zion Bruselarako bidaiari: aliatu bila dabil, «Txinako Gobernuaren gehiegikeria ekonomikoei eta mehatxuei aurre egiteko». Beste guztia bigarren mailan zegoen, eta horregatik prest zegoen EBrekin izan duen eztabaida komertzialik luzeena lurperatzeko, duela zazpi urte hasi baitziren mokoka Boeingi eta Airbusi batek zein besteak emandako laguntza publikoei buruz. Auzi horrek eragindako muga zergak —ardoari, olioari, makinei…— ezabatu egingo dira, behin betiko konponbide bat aurkitu bitartean.
Oztopo hori kenduta, galdera bat dago orain mahai gainean: zer jarrera hartuko du orain EBk Txinarekin? Edo beste modu batera esanda: erosiko al du Europak AEBen kontakizuna Txinari buruz? Kontra egin behar zaion aurkaritzat joko al du, Washingtonek nahi duen moduan, ala haren bekatutxoak barkatuko dizkio, ondasunen fluxua ez trabatzeko?
Hasi da hortzak erakusten
Orain arte, AEBen eta Txinaren arteko lehia hegemonikoan harmailetan jartzeko tentazioa izan du EBk. Azken finean, ez da bere borroka, eta asko du galtzeko barrikada batean edo bestean jarrita: AEBak eta Txina dira bere bi bazkide komertzial nagusiak, eta hori oso faktore garrantzitsua da esportazioek EBren ekonomian duten pisua ikusita. Esanguratsua da Alemania izatea epelena Pekinekin.
Baina Berlinen ere ez dira inozoak. Badakite ezin direla beti ulerkor agertu Pekinekin, haien kalte ere badelako. Txinak bere araudi propioekin jokatzen du merkataritzaren partida —mugarik gabe laguntzen ditu bere enpresak, ez du zigortzen lapurreta industriala…—, eta Europaren interes propioa da horiei guztiei muga bat jartzea. Faktore politiko hutsak ere batu dira saltsara, hala nola uigurren eta tibetarren bazterketa, Hong Kongeko errepresioa, Hego Txinako itsasoaren militarizazioa…
Berez, EB jada hasi da Txinari hortzak erakusten. Bat egin zuen uigurren aurkako errepresioa salatzeko AEBek, Kanadak eta Erresuma Batuak Txinako buruzagi batzuen aurka jarritako zigorrekin; Pekinek erantzun zuenean, Europako Legebiltzarrak izoztu egin zuen Batzordeak eta Txinak abenduan sinatutako inbertsio akordioaren berrestea.
Azken asteetan ere, Europako Batzordeak arau berriak proposatu ditu Batasuneko konpainiak atzerriko enpresa publikoen esku geratzea zailtzeko; «atzerriko» jarri zuten, «Txina» jartzea agian itsusiegia zelako. Eta, azkenik, EBk bat egin du AEBek «munduko demokrazia nagusien» babesarekin abian jarri nahi duen egitasmo batekin: B3W Berreraiki dezagun mundu hobe bat. Txinaren Zetaren Bide Berriaren bidea itxi nahi duen proiektua, alegia.
Trump joan zen, koloretako txartelak ere bai, eta borroka hegemonikoak aro berri bat hasi du.
SIDERURGIA GORI-GORI DAGO
Hainbat faktore daude susperraldiaren atzean, baina, nagusiki, bat: eskaria izugarri handitu da; Txinan, gehienbat. Hango altzairu ekoizpena —mundu osokoaren erdia baino gehiago— han geratzen ari da, hango industriaren gosea asetzeko. Horrek, altzairua ekoizteko lehengaien prezioak garestitu baditu ere, badu bere alde ona Europako siderurgiarentzat, altzairu txinatarra baita haren arerio nagusia kontinentean eta hortik kanpo. Europako industriaren beharrak bertako altzairuarekin betetzen ari dira, eta, bereziki, mota batekin: planta elektrikoetan egiten denarekin.
Izan ere, Europako CO2 emisioen merkatuan izandako garestitzeak eraman dituzte ekoizleak produkzio hori lehenestera, labe garaien kaltetan. Eta hor Euskal Herriko altzairutegiek beren alde dute haizea, bertako galdategi guztiak elektrikoak direlako. Arrazoi batzuengatik zein besteengatik, garai gozoa da sektorearentzat.
Hori nabari da Arcelor Mittalen lantegietan, adibidez. «Zalantzarik gabe, egungo egoerak mesede egin die Euskal Herrian ditugun plantei». Alberto Carrera taldeko komunikazio buruak dioenez, Asturiasko (Espainia) labe garaietako produkzioaren zati handi bat ekarri dute. Bertako lantegiak, gainera, suspertzen ari diren beste bi sektorerentzako egokiak diren altzairu motak ekoizten dituzte: autogintzarentzat eta eraikuntzarentzat. «Behar handia dago arlo horietan: altzairuaren stockak hustu zituzten iaz, ziurgabetasuna oso handia zelako, eta orain eskaria dago».
Kasu adierazgarrienetako bat Sestaoko ACBrena da. Azken urteetako krisia gehien nabaritu duen altzairutegi bat izan da —duela pare bat urte plantaren bideragarritasuna ezbaian jarri zuen Arcelor Mittalek—, eta taldeak kontinentean duen nagusietako bat da orain. «Han egiten diren altzairu espezialek azken urteetan asko sufritu dute Txinako inportazioengatik. Baina orain horiek gutxitu izanak eraman gaitu planta hori indartzera. Gainera, gure taldeak produktu hori egiteko Europan duen galdategi bakarra da».
Zuhurtzia, halere
Sektore osoak bezala, urte zailak igaro ditu Arcelor Mittalek ere, eta iaz, koronabirusaren krisiaren lainoek are gehiago belztu zuten egoera. Taldeko altzairutegiek ekoizpena murriztu behar izan zuten pandemiaren lehen hilabeteetan, langileak aldi baterako erregulazioetan sartuta, baina urteko azken lauhilekoan eta, bereziki, urte berria hastearekin batera, izugarri handitu zitzaien lan karga, eta hala jarraitzea espero dute, «gutxienez urtea amaitu arte».
Iazko emaitzak, gainera, ez ziren osasun krisia hasi zenean aurreikusi zituzten modukoak izan. 2019koak hobetu egin zituzten: Hego Euskal Herrian hiru milioi tona baino gehiago ekoitzi zuen sektoreak. Eta aurtengo aurreikuspenak hobeak dira: azken bost urteetako emaitzarik onenak izango direla uste dute.
Baina zenbat iraungo du bolada onak? «Denbora batez jarrai dezakeen susmoa dago sektorean. Europako erakundeen babes handiagoa espero da, AEBetako muga zergen auziagatik eta Txinaren lehiari aurre egiteko Bruselak har ditzakeen neurriengatik. Hala ere, oraingo lan kargak eta prezioak fikziozkoak ere badira neurri batean», ohartarazi du Asier San Millan Siderex Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako siderurgien klusterreko buruak.
Sindikatuen arabera ere «garai onean» dago sektorea, baina horrek ez luke «itsutu» behar. «Zaila da epe ertainerako aurreikuspenak egitea», azaldu du Unai Martinezek, ELAko Industria federazioko idazkari nagusiak. Antzera mintzo da LABeko Zorion Ortigosa ere: «Arcelor Mittal eta Sidenor, adibidez, sekulako dirutzak lortzen ari dira, baina irabazi horiek egungo egoeran altzairuaren prezioa izaten ari den gorabeheren araberakoak dira. Ezin da esan arriskuak desagertu direnik eta sektoreak dituen erronkak atzean utzi behar direnik».
Egoera ona izanagatik ere, enpresa guztiek ezin dute gauza bera esan. Ekoizten dituzten produktuen araberakoa da: ona da autogintzarako eta eraikuntzarako altzairuak egiten dituztenentzat; ez, ordea, tutugileentzat. Tubacex eta, bereziki, Tubos Reunidos azken urteetako egoerari buelta eman ezinda dabiltza. Bereziki larria da bigarrenaren egoera: erreskate publikoa eskatu du. Tubacexek ere erabaki gogorrak hartu ditu dagoeneko: lantaldea %20 inguru murriztu du mundu osoan, eta 129 langile kaleratu ditu Laudioko eta Amurrioko plantetan.
Bihar eta etzi izango dute kaleratzeei buruzko epaiketa, Bilbon, eta hor ikusiko da behar beste arrazoituta dagoen zuzendaritzaren erabakia: enpresak argudiatutako krisia koiunturala ala estrukturala den. Ortigosak argi du: «Pandemiaren aurretik esan zuten hazkunde prozesuan zeudela. Egoera hau baliatu nahi dute enplegua prekarizatzeko».
Hodi ekoizleen kasuak, dena den, baditu bereizgarri batzuk: haien produkzioaren zati handi bat gas eta petrolio instalazioetara dago bideratuta, eta azken urteotan erregaien prezioak apaldu izanaren ondorioak nabaritzen ari dira; putzu gutxiago zulatzen direnez, hodi gutxiago behar dira. Asiako ekoizleen konpetentzia ere handia da, eta horri batu behar zaizkio AEBek, haien bezero nagusiak, Trumpen agintaldian Europako altzairuari jarritako zergak.
Aste honetan Boeing-Airbus auzian Washingtonek eta Bruselak sinatutako su-etenarekin batera, muga zerga batzuk kentzeko aukera adostu dute. Sektorean zain daude: «Txinarekin duen merkataritza gerraren ondorio izan ziren Europako altzairuari jarritako zergak, baina horrek ez du zentzurik. AEBetako industria ere eskatzen ari da kentzeko, hango siderurgia ez delako gai behar den guztia produzitzeko», azpimarratu du San Millanek.
Sindikatuek, oro har, faltan botatzen dituzte epe ertain-luzerako estrategiak. «Arcelor Mittalek, adibidez, inbertsio gutxi egin ditu azken urteetan Euskal Herrian. Ez dute benetako apusturik egin. Oraingo egoera aprobetxatu nahi dute ahalik eta etekin handiena lortzeko, eta langileen kontura egin nahiko dute, kontratazio gutxi eginda eta lan baldintzak okertuz», salatu du Martinezek.
Celsa da beste talde nagusia Euskal Herrian; hark ere eskatu du erreskatea. Lantegi bat du Trapagaranen (Bizkaia), eta arnasa hartu dute azken hilabeteetan, lan karga sartuta. Kataluniako konpainiak, halaber, beste planta bat du Baionan. Berriki aliantza bat sinatu du Frantziako Intersig-ekin, eta inbertsio handi bat iragarri dute altzairutegian laminazio tren edo egitura elektriko bat sartzeko. Bi konpainiek azaldu dutenez, beren asmoa da laminazioen «erreferente» bihurtzea Europan.
Eta batuko balira?
Euskal siderurgiak azken urteetan igaro duen krisia dela eta, kooperazio edo kontzentrazio hitzak maiz entzun dira sektorean. Jose Antonio Jainaga Sidenorreko presidenteak 2020aren hasieran talde handi bat sortzeko proposamena luzatu zien Tubacexi, Tubos Reunidosi eta Olarrari, baina urtebete geroago esan zuen ez zuela interesik ikusi haien partetik.
Dena den, Jainagak ez du amore eman. Sindikatuek uste dute elkarrizketek aurrera jarraitzen dutela. «Jaurlaritza jakinaren gainean dago, baina ez digu ezer esan nahi. Langileen hitza entzun gabe egin nahi dute aurrera, eta uste dugu Tubacexen eta Tubos Reunidosen egin nahi dituzten doikuntzak horrekin dutela lotura. Bat egitea positiboa izan daiteke lanpostuak multinazionalen menpe gera ez daitezen, baina herri gisa hartu beharko litzatekeen erabakia da», azpimarratu du Ortigosak.
Eusko Jaurlaritzak hitzeman du Hezkuntzan ahalik eta LEP gehien…
Eusko Jaurlaritzak hitzeman du Hezkuntzan ahalik eta LEP gehien egingo dituela. Jokin Bildarraitz sailburuak adierazi du, egonkortasuna susatu behar dela.
Manifestazio jendetsua Ezkerraldean, krisi ekonomikoarentzat irtenbideak eskatzeko
Manifestazio jendetsua Ezkerraldean, krisi ekonomikoarentzat irtenbideak eskatzeko. Sestao, Portugalete eta Santurtzitik igaro da protesta.