Etxeko taldea nagusitu da gaur gauean Alavesek eta Realak Mendizorrotzan jokatutako derbian: 1-0. Tenagliak 65. minutuan sartutako gol ederra erabakigarria izan da. Hari esker eskuratu ditu hiru puntuak Eduardo Coudetek entrenatutako taldeak, eta, hari esker utzi ditu atzean jaitsiera postuak. Biharko emaitzen zain, hamaseigarren postuan dago Alaves, 34 punturekin. Bi puntura du hemezortzigarren sailkatua, Las Palmas, eta hark baino gol alde hobea du. Bost partida falta zaizkio jokatzeko, eta gogor borrokatu beharko da oraindik ere mailari eusteko, baina gaur egindakoak arnasa emango dio, baita bultzada ere. Reala, aldiz, suspertu ezinik dabil: puntu bakarra lortu du azken hiru partidetan, eta ia mirariz izan zen, aurreko igandean, Vila-realen zelaian. Horren ondorioz, asko ari zaio zailtzen seigarren urtez jarraian Europarako sailkatzea. Gaur-gaurkoz, bederatzigarren postuan dago, 42 punturekin. Lau puntura du zazpigarrena, Celta, eta bira zortzigarrena, Mallorca. Ez da alde erabakigarria, baina zuloa gero eta handiagoa egiten ari da. Gainera, baliteke Realak bi postu egitea behera jardunaldian, puntu bakarrera baititu Rayo Vallecano eta Osasunak, eta biek bihar jokatuko baitute. Gaur galduta, halaber, derbietan daraman ezina areagotu du: bost jokatu ditu denboraldi honetan, eta guztiak galdu ditu. Hain zuzen, derbia jokatuko du hurrengo jardunaldian, maiatzaren 4an, Anoetan, Athleticen aurka. Ohiko derbia izan da gaurkoa, emozio askokoa eta joko gutxikoa. Ezer gutxi gertatu da lehen zatian. Realak hobeto ekin dio lehiari, eta bi aukera izan ditu hogeigarren minutuaren bueltan, baina ez Sergio Gomezek lehenbizi, ez Brais Mendezek gero ez dute asmatu. Ez dira izan gol aukera garbiak, baina bai arriskuko jokaldiak. Alaves, ordea, ez da ezta arriskua sortzeko gai izan ere. Gora egin du azken minutuetan, baina ez nahikoa Reala estu hartzeko. Hori dela eta, Coudetek bi aldaketa egin ditu atsedenaldian, eta Gebara eta Conechny zelairatu ditu Jordanen eta Carlos Martinen ordez. Aldaketek on egin diote Alavesi, eta lehen aldiz, arriskuarekin gerturatu da Realaren areara. 59. minutuan, Tenagliari gutxigatik joan zaio kanpora buruz errematatutako falta jaurtiketa bat. Abisua izan da. Bost minutu eskas geroago, ordea, ez du huts egin, eta bikain jo du eskuin boleaz baloia korner batean. Ahaleginaren saria jaso dute etxekoek. Gola jaso aurretik prest zuen aldaketa hirukoitza egin du Imanol Alguacilek, eta Aritz Elustondo, Sucic eta Oskarsson zelairatu ditu Arambururen, Brais Mendezen eta Kuboren ordez. Beste bi aldaketa egin ditu hamar minutu geroago: Beckerrek eta Mariezkurrenak Sergio Gomez eta Pablo Marin ordezkatu dituzte. Hamar minutuan ia talde erdia aldatu du Realeko entrenatzaileak. Ikusten ari zena batere gustatzen ez zitzaionaren seinalea zen. Hala ere, aldaketek ezer gutxi aldatu dute Realean. Are gehiago, Alavesek izan du aukerarik garbiena: 82. minutuan, Antonio Blanco bigarren gola sartzear izan da, baina urrutitik egin duen jaurtiketa gutxigatik joan da kanpora. 90. minutuan, Oskarssonek gola sartu du, baina epaileak baliogabetu egin du, aurrelaria jokoz kanpo baitzegoen. Ez da egon aparteko beste jokaldirik. Azkenean, garaipen garrantzitsua etxekoentzat. Pozarren ospatu dute. Aldiz, burumakur amaitu dute bisitariek. ALAVES-REALA Alaves. Sivera; Tenaglia, Garces, Mouriño, Manu Sanchez; Jordan (Gebara, 46. min.), Blanco; Carlos Vicente, Guridi (Protesoni, 71. min.), Carlos Martin (Conachny, 46. min.); eta Kike Garcia (Toni Martinez, 78. min.). Reala. Remiro; Aramburu (Aritz Elustondo, 66. min.), Jon Martin, Pacheco, Javi Lopez; Zubimendi, Brais Mendez (Sucic, 66. min.), Pablo Marin (Mariezkurrena, 76. min.); Kubo (Oskarsson, 66. min.), Oiartzabal eta Sergio Gomez (Becker, 76. min.). Golak. 1-0: Tenagliak (65. min.).
Bilbo Basketek ezin hobeto biribildu du klubaren sorreraren 25. urteurrena: garaikur bat oparitu dio bere buruari. FIBAren Europako Kopa irabazi dute, finalean PAOK Tesalonika garaituta. Hala, bilbotarrek beren historiako lehen titulua lortu dute, eta mugarri bat ezarri. Galdu egin dute gaur itzulerako partida (84-82), baina joanekoan lortutako emaitzak ahalbidetu die txapeldun izatea, zazpi punturen aldeagatik irabazi baitzuten Miribillan (72-65). Majo sufritu dute, halere. Lehen zatian bazirudien kontrolpean zuela finala Bilbo Basketek: ondo ari zen jokatzen, eta hamar punturen errentarekin joan da atsedenaldira. Bueltan, baina, guztiz aldatu da partida. Azken laurdenean kanporaketa irauli dute greziarrek. Itxura txarra hartu du finalak, baina azken minutuan egoerari buelta eman dio Bilbo Basketek, eta une erabakigarrian asmatu du. Greziako zaleek asko estutzen dute euren pabiloian, eta giro beroa sortzen dute. Partida guztietan izaten da hala, ba zer esanik ez final batean. Harmaila burrunba batean zela ekin diote neurketari, eta Bilbo Basketek baloia hartutakoan, txistu gogor jo dute greziarrek. Ez dira kikildu, baina, bilbotarrak, eta hasieratik argi utzi dute hori: Freyden hiruko saskiratze batekin hasi dute partida. Urduritasunak urduritasun, ondo kantxaratu da Bilbo Basket, burua hotz. Lan eskerga itzela egin dute jokalari guztiek, eta talde lanean ondo aritu dira. Kanpoko jokalariak dira PAOKeko jokalari arriskutsuenak, eta hala saiatu dira min egiten. Lehen minutuetan, errebotean ere sufritu du Bilbo Basketek, Hlinason kantxaratu den arte. Min hartuta egon da pibota, eta haren falta sumatu zuen taldeak joaneko partidan. Bete-betean itzuli da gaur, ordea: uztai baten zein bestearen azpian fin aritu da. Nortasunarekin, ondo kudeatu du presioa Bilbo Basketek, eta indarrak eta markagailua pareko zirela amaitu da lehen laurdena: 24-24. Partidaren joera ez zen txarra, baina hobea izan da bigarrenaren hasiera. Indartsu ekin diote bilbotarrek, baloia ondo mugituz eta jaurtiketetan asmatuz. Horien artean, bi hiruko segidan sartu ditu Gielok, eta markagailuan aldea zabaldu du: 25-33. Momentu onari eutsi dio taldeak, Freyden gidaritzapean. Estutu du apur bat PAOKek, baina ondo erantzun du Bilbo Basketek, eta lortu du aldeari eustea, baita errenta handitzea ere. Hamar punturen aldearekin joan dira aldageletara: 39-49. Lehen zatian, apenas agertu da Greziakoen jokalari onenetako bat: Bartley. Taldeak nabaritu du haren hutsunea, Bilbo Basketen mesederako. Kontrara, fin ekin dio bigarren zatiari, Bilbo Basketen kalterako. Eta erabat aldatu da partida. Bizi-bizi kantxaratu dira greziarrak, eta hasi eta gutxira 4-0ko partziala egin dute. Pantzarren hiruko batekin minutu batzuez eten du Bilbo Basketek greziarren sua, baina ez itzali. Gora egin dute haiek, eta behera bilbotarrek. Hala, hirugarren laurdena amaitzeko lau minuturen faltan, aurretik jarri dira markagailuan: 55-54. Zaleak ere piztu ditu horrek. Momentu zailak izan dira Ponsarnauk zuzendutako jokalarientzat. Hala ere, nola edo hala eutsi diote aurkariaren joari. PAOK aurretik zela amaitu da hirugarren laurdena (63-61), baina kanporaketa alde zuten oraindik bilbotarrek. Horiek horrela, azken laurdenean erabaki da finala. Bost minuturen faltan, lau punturen aldea zuen PAOKek, baina jarraian hirukoa sartu du Reynoldsek, eta kanporaketa berdindu, segidan iraultzeko. Ez dio asko iraun pozak, ordea. Ondo eutsi diote bilbotarrek une erabakigarriari, borrokan segitu dute, sinistuta, eta azken minutuan lortu dute loria. Kanporaketa berdinduta zela, hirukoa sartu du Freyk, eta hortik aurrera, maisuki kudeatu dute abantaila. 84-82 bukatu da azkenean partida. Porrot gozo-gozoa eskuratu du Bilbo Basketek, titulu zaporekoa. «Epikoa» izan dela aitortu du teknikariak neurketa amaitutakoan. Etxea gotorleku Miribilla izan da Europako Kopan Bilbo Basketen babesgune eta gotorleku. Bilbotarrek etxean jokatu dituzten partida guztiak irabazi dituzte, bederatzi guztira, eta hori izan dute txapelketa irabazteko giltza. Zaleek hauspotuta, geldiezin aritu dira. Final-laurdenetan 84-72 irabazi zion etxean Tofas Bursari, eta Turkian galdu arren (102-93), lortu zuen errentari eustea. Alderantziz egin zuen finalerdietan. Joaneko partidan 77-58 galdu zuen Frantzian Dijonen aurka, baina balentria egin, eta emaitza irauli zuen Miribillan: 97-68 nagusitu zen. Finalean ere etxeko lanak ondo eginda utzi zituen Bilbon. Zazpi punturen aldeaz irabazi zuen: 72-65. Saskibaloian inolaz ere ez da hori errenta erabakigarria, baina bai aintzat hartzekoa. Bada, sufrituta, baina eutsi dio. 84-82 bukatu da Grezian jokatutako itzulerako partida, eta dena esanda dago: txapelketako onena Bilbo Basket izan da. Europan euskal talde batek irabazten duen bigarren titulua da hau. Aurrenekoa Baskoniak lortu zuen: Europako Errekopako txapeldun izan zen 1995-1996 denboraldian, hartan ere finalean PAOKi irabazita. Greziako taldea gustuko aurkaria dute euskal taldeek, antza. Ordutik, ordea, hautsa izan da nagusi. Bilbo Basketek berak gertu izan zuen garaikurra duela hamabi urte, Eurokopako finalera iritsi baitzen, baina galdu egin zuen, Lokomotiv Kubanen aurka. Oso bestelakoa izan da oraingoan, eta atera dute arantza: klubaren mende laurdena ospatzen ari diren honetan, ginga jarri diote jaiari. Segi dezala festak.
Datorren denboraldian ere Europan barrena bidaiatuko du Athleticek. Zein lehiaketatan jardungo duen ez daki oraindik ere, baina Las Palmasen aurka hiru puntu batu ondoren, matematikoki Europan ariko direla ziurtatu dute zuri-gorriek. Hots, Txapeldunen Liga jokatzea dute helburu, eta, bide horretan, aurrerapauso garrantzitsua eman du gaur Ernesto Valverderen taldeak. Are gehiago kontuan hartuta Vila-real aurkari zuzenak galdu egin duela. Egiari zor, partida tristea jokatu du Athleticek, baina Iñaki Williamsen gol goiztiar bat aski izan du irabazteko. Hori bai, epailearen azken txistua ez da nahi ordurako iritsi, baina helburua bete dute zuri-gorriek, eta orain Europa ligako finalerdiak ongi prestatzeko moduan izango dira. Ezer gutxi gorde du aulkian Valverdek hasierako hamaikakoari begira. Nico Williams salbu, gainerako ohiko jokalari guztiak zelairatu ditu, partidaren garrantziaren jakitun. Zuri-gorriek ez diote intentsitate izugarriz ekin lehiari, baina beharrik ere ez dute izan, ohartzerako hartu baitute aurrea. Goi mailako jokaldia osatu dute zelai erditik aurrerako jokalariek: ederki mugitu dute baloia lehenbizi, Maroanek ongi zabaldu du eskuinera baloia, Ruiz de Galarretak pase ederra eman dio sakonean Williamsi eta hark maisuki egin du 1-0ekoa. Errepikatuta hainbat aldiz ikusteko moduko gola sartu dute etxekoek. Williams anaietan zaharrena apal antzean zebilen aspaldian erasoan, baina erarik onenean itzuli da lehengora. Atzelariari izkin egin ondoren, ederki gainditu du Las Palmaseko atezaina. Golak lasaitasuna ekarri dio Athletic. Gehitxo, ziurrenik. Bisitariak ez dira gidoitik irten, eta pixkanaka konfiantza irabaziz joan dira. Baloia eurena izan da, eta Unai Simonen ate inguruan arriskurik sortu ez badute ere, jokoan nagusi izan dira. Tristea izan da Athleticen jokoa, intentsitate eta erritmo gabea. Gainera, 20. minutuan heldu da arratseko albisterik txarrena: Sanceten lesioa, enegarrena. Jokaldi nahasi batean min hartu du eskuin hankan, eta ikusi beharko da zenbateraino luzatzen zaion. Nafarraren ordez Canales gaztea zelairatu da. Baina gazte baten ilusioa ere ez du pizgarri izan Athleticek lehen zati osoan. Bistakoa izan da buruan beste kontu bat zutela jokalariek: datorren asteko Manchester Uniteden aurkako partida, hain zuzen. Sanceten lesioa ikusita, gainera, min hartzeko arriskuetatik urrun ibili dira zuri-gorriak. Baina suarekin jolastu dira, eta Las Palmasek izan ditu bizpahiru aukera on banakoa egiteko. Esaterako, 37. minutuan geldiketa aparta egin dio Unai Simonek McBurnieri. Atezainak berak eutsi dio emaitzari bere horretan. Suarekin erretzear Bestelako jarrerarekin eta nortasunarekin zelairatu da Valverderen taldea bigarren zatian. Lehen baino lehen bigarren gola egitea izan du xede, eta izan ditu horretarako aukerak. Berenguerrek buruz bidali du baloia langara korner batean. Ruiz de Galarreta eta Jauregizar zelai erdiaren jabe egin dira, eta bi haiek gidatu dute etxekoen jokoa. Hegaletatik min egin dute zuri-gorriek. Makina bat erdiraketa iritsi dira area barrura, baina Maroan ez da fin ibili erremateak egiterako garaian. Athleticera iritsi zenetik minuturik eskasenak jokatu ditu aurrelariak. Pixkanaka apalduz joan da Athleticen aparra, eta minutuek aurrera egin ahala, berdinketa irits zitekeela sinetsi du Las Palmasek. Gero eta gehiago agertu da erasoan, eta indarrak berdindu egin dira. Nico Williams zelairatu du Valverdek, baina ia igarri ere ez da egin aldaketa. Bisitariek izan dituzte pare bat aukera eder gola egiteko. Besteak beste, Januzajek langara bidali du baloia jaurtiketa eder batean. Ordea, bere horretan eutsi diote emaitzari zuri-gorriek, eta sailkapeneko laugarren postuan sendotu dira. ATHLETIC-LAS PALMAS Athletic. Unai Simon; De Marcos, Vivian, Yeray, Yuri; Ruiz de Galarreta (Prados, 83. min.), Jauregizar; Iñaki Williams, Sancet (Canales, 20. min.), Berenguer (Nico Williams, 64. min.); eta Maroan (Guruzeta, 83. min.). Las Palmas. Horkas; Viti, Alex Suarez (Cardona, 83. min.), McKenna, Marmol; Bajcetic (Campaña, 83. min.), Essugo, Marvin (Januzaj, 73. min.), Moleiro; Sandro (Fuster, 64. min.) eta McBurnie (Mata, 64. min.). Golak. 1-0: Iñaki Williamsek (5. min.). OSASUNAK SEVILLA JASOKO DU BIHAR Osasunak denboraldi honetan ez du lortu hiru partida segidan irabaztea ligan. Bada, bihar lor dezake, Sevilla mendean hartuz gero (19:00, Movistar Plus). Gorritxoek Sadarren jokatuko dute, eta, hiru puntuak batuz gero, Europarako sailkatzeko borrokan segituko dute. Bolada txarrean dago Sevilla. Giro gaiztoa dute klubean, eta emaitza txarrak lortzen ari da. Hala, Garcia Pimienta kendu, eta Joaquin Caparros da entrenatzailea aurreko jardunalditik. Moncayola eta Raul Garcia de Haro min hartuta daude, eta ez daude deialdian. Vicente Morenok honela aztertu du neurketa: «Sailkapena alde batera utzita, Sevillak jokalari oso onak ditu, eta ez da neurketa erraza izango. Baina azken bi garaipenek konfiantza eman digute».
Bidasoa eskubaloi taldearentzat esanahi handiko eguna da apirilaren 22a, eta zer esanik ez aurtengoa. 30 urte bete dira bere historiako balentriarik handiena egin zuenetik: Europako Kopako txapeldun izan zen, finalean Badel Zagrebi irabazita. Bada, Irungo (Gipuzkoa) taldeak urteurrena goxatu du, Europako ligako final-laurdenetako joanekoan emaitza ona lortuta: 28-27 galdu du Alemaniako Melsungen taldearen aurka. Ironikoa dirudi partida galtzea albiste pozgarria izatea, baina Bidasoak lortu du helburua: kanporaketa Artalekun erabakiko da, datorren asteartean. Hala ere, gertu izan dute garaipena gipuzkoarrek. Bigarren zati hasiera ikusgarria eginda, markagailua irauli eta lau golen abantaila eskuratu du Bidasoak. Hainbat minutuz hobeak izan dira kantxan, baina azken partean aurretik jarri dira berriro alemaniarrak. Azkenean, gol batez galdu dute. Parean zer talde zuten ikusita, ez da emaitza txarra. Izan ere, punta-puntako jokalariak ditu Melsungenek, eta denboraldi bikaina egiten ari da. Alex Mozas Bidasoa taldeko entrenatzailearen iritziz, hura da Europako liga irabazteko «faboritoa». Alemaniako Ligan bigarren postuan daude, Fuchse Berlin liderrarengandik bi puntura —eta partida bat gutxiago jokatuta—. Alemaniako Kopan, berriz, txapeldunorde izan dira. Bidasoak erakutsi du, ordea, ez dagoela ezer oparitzeko prest, eta ez dela aurkaria baino gutxiago. Indarrak parekatuta ekin diote partidari bi taldeek. Eta markagailua ere horren isla izan da. Ia lehen zati osoan atzetik ibili da Bidasoa, baina ez dio utzi aurkariari alde egiten. Asko jota, bi golen abantaila lortu dute alemaniarrek, eta oreka izan da nagusi. Halaxe joan dira atsedenaldira: 15-13. Itxura ona eman du, halere, Irungo taldeak. Erik Balentziaga zarauztarra izan da defentsan Bidasoaren buruhausterik handiena, hura aritu baita gidari lanetan, baina sendo eutsi diote gipuzkoarrek. Erasoan, berriz, taldeak hainbat hutsegite egin ditu hasieran, baina pixkanaka topatu du nola min egin. Pedro Pacheco, Asier Nieto eta Julen Mujika jokoan sartu dira, ausart jo dute erasora, eta nabaritu egin da. Atezaina protagonista Oreka hori bigarren zatian apurtu da, hasiera batean, Bidasoaren alde. Funtsezkoa izan da Jakub Skrzyniarz atezainaren lana: meritu handiko geldiketak egin ditu, batez ere bigarren zatian. Hura izan da protagonista aldageletatik bueltan, hasi eta buka. Lauzpabost geldiketa jarraian egin ditu poloniarrak, eta ondo aprobetxatu dute aukera taldekideek, emaitza iraultzeraino: 15-19 jarri dira aurretik. Bigarren zatiko lehen zortzi minutuetan ez du golik sartu Melsungenek. Gipuzkoarrak jo eta su ari ziren; alemaniarrek, berriz, majo sufritu dute. Tarte batez eutsi dio Bidasoak hiruzpalau goleko abantaila horri, baina erasoan huts batzuk egin ditu, eta jokaldi batzuetan bigun ibili da defentsan; ondorioz, ohartzerako, markagailuan hurbildu egin zaizkie alemaniarrak. Pareko ibili dira ondorengo minutuetan, baina bost minuturen faltan berdindu du partida Alemaniako taldeak, eta segidan aurretik jarri dira: 27-26. Sufritzea tokatu zaio Bidasoari azken txanpan, eta horretan ere asmatu du. Alemaniarren azken jokaldia ezerezean utzi dute, eta, hala, gol batez soilik galdu dute: 28-27. Artalekun erabakiko da kanporaketa.
Urtarrilaren 23an jakin zen albistea: EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak atzera bota zuen Gipuzkoako Foru Aldundiak ezarria zuen betebehar bat. 13 urtera arteko umeek talde kirolen bat klub batean egin izan badute, ezinbestean izena eman behar izan dute eskola kirolean. Araua 1990eko hamarralditik egon da indarrean. Baina auzitegiak, Pasaiako familia batek betebehar horren kontra abiarazitako auzibideari erantzunez, bertan behera utzi zuen. Diputazioaren bi aginduren zenbait puntu baliogabetu zituen, eta ebatzi zuen klub batean aritu nahi duten umeek ez dutela ezinbestean eskola kirola egin beharko. Aldundiak berehala iragarri zuen ebazpenari helegitea jarriko ziola. Kasazio helegite hori ebazpen zain dagoela gogoratu du gaur erakundeak, baina bitartean epaia behin-behinean betetzea agindu du Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak, eta, diputazioak jakinarazi duenez, ez du aurkeztuko epaiaren exekuzio autoaren kontrako helegiterik. «Erakundeak errespetatu eta onartu egiten du epailearen erabakia, jarritako kasazio errekurtsoaren ebazpenaren zain dagoen bitartean», adierazi du erakundeak gaur arratsaldean zabaldu duen prentsa oharrean. Hasieran, albistearen berri izan bezain pronto, multikirola programaren gaineko irizpideak lehengoan mantentzeko era izango zutela aurreratu zuten Gipuzkoako Foru Aldundiko iturriek. Sententziaren kontrako helegiteak horretarako modua emango zuela aurreratu zuten: «Errekurtso horrek eten egin du epaiaren aplikazioa, harik eta auzitegi eskudunak kasazio errekurtsoa ebatzi arte». Goizane Alvarez Kirol diputatuak irmoki defendatu zuen orduan eredua: «Multikirola defendatuko dugu aurrerantzean ere, orain arte egin dugun bezala; izan ere, oraindik ere oso argi daukagu Gipuzkoako kirol hastapenaren ereduak onura handiak dakartzala adingabeen garapenerako eta pertsonen prestakuntzarako». Solaserako borondatea ere azaldu zuen. «Familien edo adingabeen eskubideren bat urratzen dela uste bada, aintzat hartuko da, betiere Gipuzkoako errealitatea kontuan hartuta». Haren adierazpenak zabaldu ditu Gipuzkoako Diputazioak. Orain arte landutako bidean urratsak egiten jarraitzeko asmoa azaldu du berriro. «Gure konpromisoa da eskola kirolaren eredu ez baztertzaile bat eraikitzea». Bide horretan ezinbestean lurraldeko haur guztiei «kirola egiteko eskubidea» bermatzeko ahaleginak egiten jarraitu behar dutela nabarmendu du, eta horretarako hainbat ekinbide dituztela martxan. Urrats horien atzean beti egon behar duten balioak ere gogora ekarri ditu: «Inklusioa, ekitatea eta kalitatea». Lankidetzan Bide horretan aldundia lankidetzarako prest dagoela gogoratu du foru diputatuak. Gipuzkoan «kirol hastapenetan» jarduten duten eragileekin lanean ari direla adierazi du, eta hor urratsak egiten jarraitzeko «konpromisoa» dutela. Era berean, eskola kirolaren inguruko ponentzia bat sortu dute propio. Programa «indartzeko eta birpentsatzeko» abiaburu bat izatea nahi dute, eta nabarmendu du hor ere hainbat eragilek parte hartuko dutela. Alvarezek berak azaldu du asmoa duela Gipuzkoako Batzar Nagusietan gai honi buruzko azalpenak emateko. Apirilaren 11n egin zuen han hitza hartzeko eskea. Bi asmo nagusi izango ditu. Batetik, eskola kirolaren finantzaketa aztertu duen ikerlan bati buruzko informazioa emango die batzarkideei. Aurreko agerraldi batean horri buruzko hausnarketa bat «aurreratu» zuela gogoratu du erakundeak, eta orain zehaztapen gehiago emango dituela. Bide batez, etorkizuneko «agertokiak» ere aurreratu nahi ditu, zehazteko zer bide hartu ditzaketen arloan hazten jarraitzeko. Aurrez ere hitz egin izan du Alvarezek Gipuzkoako Batzar Nagusietan gaiari buruz, eta kezka adierazi izan du, besteak beste, aldeko sententzia lortu zuen Pasaiako familia horren gisara beste sendi batzuek ere jo dezaketelako auzitara orain arte indarrean egon den ereduaren kontra egitera. EH Bildu, PSE-EE, Podemos eta EAJko kideen babesa jaso izan du diputatuak: denek egin dute bat inor bazterrean utziko ez duen eskola kirolaren eredu baten aldeko asmoan. Pasaiako familiari arrazoia eman zion sententziaren antzeko ebazpen bat eman zuen EAEko arartekoak 2016an; baztertu egin zuen eskola kirola derrigorrezkoa izatea. Errenteriako familia batek aurkeztutako kexaren harira eman zuen iritzia; familia horren 8 urteko umeak futbola eta judo egiten zuen, baina derrigorrez parte hartu behar zuen eskola kirolean ere. Orduan, Ahal Dugu-ren ekimenez, Gipuzkoako Batzar Nagusiek Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu zioten azter zezala indarrean zegoen eredua, «hain inposatzailea» izan ez zedin. Garai hartako Kultura eta Kirol diputatua, Denis Itxaso, prest agertu zen batzorde bat sortzeko eta eredua malgutu edo ez aztertzeko.
Datorren astean, asteazkenean, NBE Nazio Batuen Erakundeko Giza Eskubideen Kontseiluak ebaluazioa egingo du propio aztertzeko zer-nola dagoen giza eskubideen arloa Espainian. Lau urtean behin egin ohi den azterketa izaten da hori. Horren harira, Espainiak hizkuntza eskubideei zer trataera ematen dien erakuste aldera, txosten bat argitaratu du ELEN Europako hizkuntza gutxituen gizarte eragileen sareak. Eta ohartarazpena egin du bertan: orain lau urteko txostenarekin alderatuta, «okerrera» egin da hainbat arlotan. Arazorik larrienak zerrendatu ditu. Hizkuntza gutxituen alde lanean ari diren eragileen ekarpenekin ondu dute txostena, eta tartean parte hartu du Euskalgintzaren Kontseiluak. Galizian, Herrialde Katalanetan, eta Asturiasen hizkuntza eskubideen alde ari diren elkarteek ere parte hartu dute. Heldu den asteartean saio bat egingo dute Genevan, txostenean jasotakoez mintzatze aldera. Bertan ordezkaritza izango du Kontseiluak ere. Txostenak, oro har, aintzat hartzen ditu Hizkuntza Gutxituen Itunaren 6. Ebaluazioaren gomendioak. Bost urtean behin egiten da balorazio hori, Hizkuntza Gutxituen Europako Ituna izenpetu duten herrialdeek hartu dituzten neurriak aztertzeko. Iazko irailean argitaratu zen azken ebaluazioa. Besteak beste, Espainiako Estatuari eskatu zioten neurriak har zitzala epaiketak euskaraz egin ahal izateko. Nafarroako zonifikazioa bertan behera uzteko ere eskatu zuten, eta euskara sustatzeko beste hainbat neurri hartzeko. ELENek ohar bat zabaldu du datorren asteko saioaren berri emateko, eta sare horretako idazkari nagusi Davyth Hicksen adierazpenak jaso ditu. «Espainiak premia handiz konpondu behar ditu katalanak, euskarak eta galizierak dituzten arazoak», abisu eman du. Onartu du badirela txalotzeko moduko erabakiak, eta goraipatu egin du, adibidez, Espainiako Gobernuak hiru hizkuntza horiek EB Europako Batasunean ofizial egiteko urratsak abiarazi izana. Hain justu ere, 2023ko abuztuan abiarazi zuen eskabide hori Espainiako Gobernuak, eta ELENek berak Bruselan agerraldi batean parte hartu zuen aurrerago, horren alde egiteko. Baina konpondu beharrekoak zerrendatu nahi izan ditu ELENek oraingoan, eta aurreratu du gai horiek hizpide izango dituztela datorren asteko saioan . «Hitz egingo dugu Kataluniako murgiltze ereduaren kontrako lege erasoez, valentziera ahultzeko egindako Rovira lege irrigarriaz, eta euskara eta galiziera hiztunek administrazioan, osasun sisteman eta sistema juridikoan beren hizkuntzak erabiltzeko dituzten arazoez», aurreratu du Hicksek. «Espainiak premia handiz konpondu behar ditu katalanak, euskarak eta galizierak dituzten arazoak» DAVYTH HICKS ELENeko idazkari nagusia Arazoaren muinean dagoenaz ohartarazi du ELENeko idazkari nagusiak: «Hiru hizkuntzak ofizialak dira [euskara, katalana eta galiziera], baina ahulduta daude oraindik». Txostenaren arabera, erakunde autonomikoetan hizkuntza eskubideak bermatze aldera neurriak hartu badira ere, «apala» da gehienetan hizkuntza kontuetan estatuko administrazioetan egin den aurrerabidea. Hizkuntza gutxituen garapena eragotzi duten hainbat ebazpen judizial ere propio aipatu dituzte. Kontseiluak berak aurreratu du hizpide izango dituztela datorren asteko bilkuran euskararen aurkako «oldarraldi judizialak» eragindako kezkak ere. euskarari buruz jasotakoak Hizkuntza «zatituta» dago. Txostenenean ohartarazi dute, oro har, lege babesa euskararen lurralde osoan «zatituta» egoteak «areagotu» egiten dituela hizkuntzaren arazoak, alor askotan: «Hezkuntzan, administrazioan, sistema juridikoan eta hedabideetan». Propio gomendatu dute neurriak hartzeko Nafarroan egun dagoen zatiketa administratiboak dakartzan arazoak gainditzeko, euskarak behar duen «babesa» hobetzeko bidea hori dela argudiatuta. RTVEren ekarpena urria da. Beste hainbat tokitan Espainiako Irrati Telebista RTVEren emanaldiak «ia osorik edo osorik» hizkuntza gutxituetan badira ere, euskararen lurraldeetan presentzia oso urria dela salatu dute: «Urtean minutu gutxi batzuetakoa». Justizia sistema ez da euskalduna. Euskarak leku urria du Espainiaren administraziopeko justizia sisteman, eta ELENek gogora ekarri ditu hori erakusten duten datuak ere. Araba, Bizkai eta Gipuzkoan jasotako datuen arabera, adibidez, epaileen %7k bakarrik dute egiaztatua euskara ezagutzaren bat. Hizkuntza eskubideak urratzen ditu horrek. «Ez dago behar bezala bermatuta prozedurak euskaraz egiteko aukera». Estatuko administrazioetan ere, oro har, euskarak presentzia urria du. Hezkuntzan hutsuneak badira. Hegoaldeko erretratua eginda, oro har, graduak euskara hutsean egin ahal izateko aurrerabideak falta dira oraindik. Zenbait gabezia zehatz ere aipatu dituzte: esaterako, ikasleei dislexia diagnostikatzeko testak gaztelania hutsean daude oraindik usu, bai eta adimen gaitasun handiko haur eta gazteak atzemateko egiten diren probak ere.