Enpresa batek 40.000 oiloko etxalde erraldoi bat eraiki nahi du Tresponden. Radio Vitoriak jakin ahal izan duenez, Ovo 12 konpainiaren egitasmoa da. Enpresak Hobea bezalako arrautza markak merkaturatzen ditu. Kooperatibak obra eta jarduera lizentzia eskatu dio dagoeneko Iruña Okako Udalari.

AHT Bilbon eta Gasteizen integratzeko protokoloa sinatu dute Espainiako Gobernuak eta EAEko erakundeek. Iñaki Arriola sailburuak, Raquel Sanchez ministroarekin, Ramiro Gonzalez ahaldun nagusiarekin eta Juan Mari Aburto eta Gorka Urtaran alkateekin batera, parte hartu du.

Espainiako Gobernuak gutxieneko soldataren igoera onartu du UGT eta CCOOrekin eta CEOEren babesik gabe. CEOEk errefusatu ondoren, igoera sindikatuen babesarekin soilik onartu da berriro, iragan irailean onartutakoaren antzera.

Ezusterik ezean, Espainiako Gobernuak mila euro gordinera igoko du SMI lanbide arteko gutxieneko soldata. CEOEren babesik gabe egingo du, patronaleko zuzendaritzak iragarri duelako ezin duela onartu Madrilek aurtengorako proposatu duen 35 euroko igoera. Errazagoa izango zaio CCOO eta UGT sindikatuen babesa lortzea, mila euroren proposamena haiena delako, gutxieneko gisa. Gaur dira amaitzekoak negoziazioak. Igoerak Hego Euskal Herriko 52.000 langileri eragingo die, gutxi gorabehera.

Iazko irailaz geroztik, urtean 13.510 euro gordinekoa da soldata hori, eta 14.000ra igoko da orain. Hori zenbat da, garbi? Atxikipen eta kotizazioei eragiten dieten egoera pertsonal ugari daude, baina, eredu bat jartzearren, jardunaldi osoko kontratua duen seme-alabarik gabeko 30 urteko langile batentzat, 12.350 euro garbi lirateke urtean. Eta soldataka? Hamalau ordainketa badira, 870 euroko hamabi soldata eta 945 euroko bi estra; hamabi ordainketa badira, berriz, 1.030 euro hilean.

Kopuru zehatzik ezean, Hego Euskal Herrian 52.000 inguru lirateke hortik behera dauden langileak. Zaintzan, banaketan, nekazaritzan edo ostalaritzan dihardute gehienek. Enpresari elkarteek, baina, igoera hori «onartezina» dela esan dute, eta 2019az geroztik %30 igo dela gutxieneko soldata. «Nekazaritzan eta eskulan intentsiboa behar duten sektoreetan (garbiketa, ostalaritza…) ezingo dute jasan: urteak daramatzate askotariko gainkostuei aurre egiten», argudiatu dute enpresariek, ohar bidez.

Adostasunik ez

Sindikatuek, aldiz, begi onez ikusten dute igoera. Urte hasieran «gutxienez» mila eurorainokoa izan behar zuela esana zuten, KPIaren igoera handiari aurre egiteko. Era berean, gobernuari eskatu zioten igoerak atzerako eragina izan zezala: urtarrileko soldatan ere aplika zedila, alegia. Yolanda Diaz lan ministroak hala izango zela esan zuen herenegun. Lan erreforma bultzatzeko sindikatuen eta enpresarien arteko adostasunak izan duen garrantzia goratu zuen Diazek. Gutxieneko soldatarekin, baina, ez darabil irizpide bera.

Sindikatuen helburua 2023an 1.063 euroraino igotzen jarraitzea da. Hori Espainiako batez besteko soldataren %60 da. Hego Euskal Herrian, baina, batezbestekoa handiagoa da, eta, ehuneko bera aplikatuz gero, 1.400 eurokoa beharko luke SMIak. Europako Gutun Sozialak gomendatzen du bi soldaten arteko proportzio hori.

Langile bat hil da Barakaldoko obra batean. Lan-istripua 15:45 inguruan gertatu da, Maiatzaren Lehena kalean. Beharginak 62 urte zituen.

CEOEk lanbide arteko gutxieneko soldata 1.000 eurora igotzea errefusatu du. CEOEren eta Cepymeren hitzetan, “lan kostuak igo eta enpresen irabazteko tartea mugatu dezakeelako (…) etorkizunean ekonomiak dinamismo gutxiago izan dezake eta lanpostu gutxiago sor ditzake”.

Akordiorik gabe Mercedesen; beraz, enpresa soldataren % 80 osatzera derrigorturik ez dago. Horrela, 30 eguneko espedientea ekainera arte aplikatuko da akordio barik. ELAk erregulazioaren “erabilera masiboa” kritikatu du. Enpresak 276 milioi euroko mozkinak izan dituela gogorarazi du LABek.

Eta orain, zer? Hori da galdera. Lan erreforma onartu ondoren, agortu da eremu sindikalean azken hilabeteetan egon den eztabaida nagusia. LABen ustez, baina, beste atal bat hasiko da orain: «Ez da ezer bukatu; aplikazioa oztopatzea da helburu berria. Lan harremanen eraldaketari ekiteko borroka hasi da», adierazi du Garbiñe Aranburu idazkari nagusiak. Izan ere, haren ustez, aurrera begiratu behar da, eta, EAJk eta EH Bilduk erreformari ezezkoa eman ondoren, aukera ikusten du Euskal Herrian lan harremanen marko berri bat osatzeko, sindikatuez eta patronalaz gain erakundeak ere barne hartuko lituzkeena. «Orain arte izan duten ekidistantzia alboratu beharko lukete. Patronalaren aurrean ozen eta argi hitz egin beharko lukete, eremu publikotik».

Azken hilabeteetan, LABek hainbat bilera egin ditu Espainiako Kongresuan ordezkaritza duten alderdi abertzaleekin. EH Bilduk eta EAJk ezetz bozkatu zuten iragan ostegunean, eta, arrazoi ezberdinengatik izan arren, sindikatuak argi du haien presioak eragina izan zuela. Bilera horietan euskal lan eremua babesteko borondatea ikusi du, eta hor oinarrituko litzateke lan harremanen eredu berria: «Guk ez dugu inor baztertzen, baina sektoreen arteko akordioak eratzeko marko bat litzateke, patronalaz eta sindikatuez gain alderdiak eta erakundeak izango lituzkeena».

LABek posible ikusten du aukera hori: «Madrilgo gobernuak amore eman du patronalaren aurrean. Euskal alderdiei, berriz, entzun diegu esaten patronalak Kongresua bahitua duela, eta guk ere hala uste dugu. Horregatik, hitzetatik ekintzetara pasatu daitezela eskatzen diegu». Andoni Ortuzar EAJko presidenteak lan erreformaren inguruan esaniko hitzik gogorrenak aukeratu ditu Aranburuk, eta jeltzaleekin izandako bileretan tratu zuzen eta egokia izan dutela azaldu: «Badirudi eremu politikoan badagoela aukera bide hau jorratzen jarraitzeko. Dagokigun marko propioa osatu behar dugu orain».

Eta zergatik ez erabili horretarako Jaurlaritzak egun duen elkarrizketa sozialerako mahaia? «Ez gaude hartan, Espainiako mahaiaren menpe dagoelako. Ez du batere mamirik eta patronalaren politikak berresteko baino ez du balio». Mahai hori, gainera, ez dago garairik onenean, CCOOk hartan jarraitu edo ez erabakitzeko barne azterketa egingo baitu. Mahaia gaur zen biltzekoa —CCOOk, UGTk eta enpresarien elkarteak osatzen dute egun—, eta CCOOk eskatu zuen bilera atzeratzeko. Loli Garcia idazkari nagusiak azaldu duenez, EAJren ezezkoak eragin du erreakzio hori: «Estrategia politiko arduragabeak egon ziren. Langile askoren eskubideak kolokan jarri dira».

Ortuzarren «atsekabea»

Ikusteko dago CCOOren erabakia keinua edo benetako kolpea den, baina Andoni Ortuzar EAJko presidenteak «atsekabez» hartu du sindikatuaren erabakia. «Gure jarrera azaltzen lagundu, eta ulertu gaituen sindikatu bat egon bada, hori CCOO izan da», onartu du. Horregatik, buruzagi jeltzaleak zuhurtzia eskatu dio Garciari, eta ez dadila nahastu «aurkariz edo errudunez». Era berean, gaineratu du bere alderdiak erabateko konpromisoa duela Araba, Bizkai eta Gipuzkoako elkarrizketa sozialaren mahaiarekin.

Europako funtsek bere inbertsioaren % 30 babestea nahi du Hidrogenoaren Euskal Korridoreak. 41 proiektu dituzte esku artean, eta aurten 200 milioi euro inbertituko dituzte horietan. Proiektuen artean dago Abanto-Zierbenako (Bizkaia) teknologia parkea.

Astelehen honetan argitaratu da Eusko Legebiltzarraren Aldizkari Ofizialean Jaurlaritzak iragarritako agindu berria. Oraingoan 22 milioi euroko laguntzak jasoko dituzte ostalariek, eta otsailaren 28ra arte egongo da zabalik eskaerak egiteko epea.