Tubacexeko zuzendaritzak eta sindikatuek akordioa lortu dute 7 hilabeteko grebaren ostean. Arratsaldean itxi dute akordioa aldeek. Azkenean ez da kaleratzerik egongo.

Escrivak pizgarriak eskatu ditu erretiroa atzeratu nahi duenarentzat, baina ez du legezko adina aldatu nahi. PPren talde parlamentarioak atzera bota du pentsioen sistema erreformatzeko lege proiektua, PPk 2013an onartutako iraunkortasun faktorea indargabetzen duelako.

Gipuzkoako Foru Aldundiak N-1 eta A-15 osoan ibilgailu astunentzako bidesariak ezarriko dituen foru araua onartu du 2021eko irailaren 30ean, eta hala, izapidetzen hasiko dira Batzar Nagusietan.

ESPERO DEN INFLAZIOA, HEGO EUSKAL HERRIAN

Espainiako INEk Hego Euskal Herriko inflazioaren datua emango du luze gabe, eta oso litekeena da Atzeraldi Handiaren lehen urteetara jo behar izatea jakinaraziko duen KPIaren erreferentziak aurkitzeko. Izan ere, bizitzaren garestitzea gora eta gora doa pandemiaren osteko susperraldiak hauspotuta, eta dagoeneko %3,3 da KPIa Hegoaldean. Bada, %4ko langatik hurbil geratuko da irailean, kontuan hartuta INEk jakinarazi duela Espainiako inflazioa %4ra igo dela. 2008. urtetik ez da garestitze handiagorik izan adierazle horretan. Horregatik, Hego Euskal Herrian ere gorakada handia espero da inflazioan. Argindarra kontrolik gabe doa gora, eta handizkako merkatuan 190 euroan da kilowatt-ordua. Horri gehitu behar zaio petrolioa gero garestiago saltzen ari dela, eta Brent upelak 80 dolarrak gainditu dituela.

BILBO. LAB sindikatuak, bere Programa Sozioekonomikoaren aurkezpenaren ondoren, manifestazioa egin zuen atzo, Bilbon, enpleguaren, zaintza lanen eta ondasunaren banaketaren alde. Eusko Jaurlaritzaren egoitzaren eta Iberdrola dorrearen artean egin zuen martxa sindikatu abertzaleak, eta, amaiera ekitaldian, Garbiñe Aranburu idazkari nagusiak hartu zuen hitza Hego Euskal Herrian greba orokor bat egiteko dagoen aukerari erreparatzeko. «Euskal Herritik eta Euskal Herrirako Greba Orokorra» egiteko garaia dela azpimarratu zuen: «Posible egin dezagun Euskal Herrian Madrilen posible ez dena. Euskal Herrian borroka gaitezen, Jaurlaritza eta Confebask, Nafarroako Gobernua eta CEN estu hartzeko eta langileen aldeko erabaki eta politika publikoak garatzeko».

Izan ere, Aranbururen ustez, «ziklo mobilizatzaile berri bat» irekitzeko arrazoiak badira, «sobera» gainera. Lanuzte orokorra urtea amaitu aurretik egin nahi du LABek, eta ELAren erantzunaren zain dago. Bitartean, Aranburuk ez du gehiago itxaron nahi. «Greba Madrilera begira, bai, baina greba, batez ere, Euskal Herritik eta Euskal Herriarentzat», esan zuen.

Tubacexeko lan gatazkak egun erabakigarria izango du gaur. Hodigintza enpresako langile batzordeak, zuzendaritzak eta Eusko Jaurlaritzako Lan Sailak bilera egingo dute arratsaldean, Lakuan (16:00), eta, azken orduko aldaketarik ezean, litekeena da grebari amaiera jarriko dion akordioa sinatzea. Atzo zortziko bileran, sindikatuek ez zuten onartu Jaurlaritzaren «sintesi eskaintza», borondatezko kaleratzeen inguruko baldintzetako bat aldatu zuelakoan. Astebete geroago, baina, oztopo nagusia zenak konpondua dirudi, edo horrela jakinarazi dio behintzat enpresak Lan Sailari. Gaur ikusi beharko da borondate onerako asmo hori benetakoa den. Dena den, eta bileraren emaitza edozein izanda ere, langileek afiliatuen bileretan berretsi beharko lukete akordioa.

Baikortasun giroa zabaldu zen atzo Laudio eta Amurrio artean (Araba). Azken asteetan diskrezioa eta sukalde lana gailendu dira negoziazioetan, eta Lan Sailaren artekaritza, enpresak hala eskatuta, erabakigarria izan da prozesuan. Iragan asteko bileraren ondoren, zubiek hautsiak ziruditen, baina langile batzordea (ELA, CCOO, STAT, LAB eta ATAL) izan zen ostiralean telefonoa altxatu eta konponbide berri bat iradoki zuena. Elena Perez Barredo Lan sailburuordeari azaldu zioten, hark enpresari helarazi ziezaion, eta zuzendaritza ñabardura hori onartzeko prest agertu zen atzo. Sindikatuak, halere, zuhurrak dira, iragan astean egoera zuritik beltzera igaro baitzen egun batean. Oraingoan, baina, baldintzak hobeto zehaztuta daudela dirudi.

Baina zer aldatu da iragan astetik hona? Korapilo nagusia lan erregulazioaren hasieran egin ziren borondatezko 22 kaleratzeren tratamendua zen. Sindikatuen ustez, langile horiek egoerak behartuta onartu zuten kaleratzea, enpresak esan zielako beren lanpostuak desagertu egingo zirela. Baina, batzordearen ustez, EAEko Auzitegi Nagusiak erregulazio espedienteko 129 kaleratzeak indargabetu zituenean, 22 kaleratze horiek borondatezko izateari utzi zioten, eta behartuak bihurtu ziren. Eta sindikatu guztiek aho batez esana zuten ez zutela onartuko jarraitzeko prest dagoen langile bakar baten kaleratzerik. Orain kalkulua berriz egin dute, hemendik aurrera borondatezko kaleratzea onartzeko prest dauden langileekin eta 22 horietatik itzultzeko asmoa dutenekin. Datu hori eskuan hartuta, akordioko paragrafo hori aldatuko dute, eta horrek nahikoa beharko luke zazpi hilabeteko grebarekin amaitzeko.

Auzibidearen amaiera

Korapiloa ñabardura bat zen, baina akordioaren bizkarrezurra osatzen duten baldintzak iragan astetik dira ezagunak. Garrantzitsuena da enpresak kendu egingo duela Espainiako Auzitegi Gorenean jarritako helegitea. EAEko Auzitegi Nagusiak indargabetu egin zuen zuzendaritzak egin asmo zuen lan erregulazioa, eta berriz onartu behar izan zituen neurriaren barruan sarturiko 129 langileak. Erabakiarekin ados ez zegoenez, enpresak helegitea jarri zion, eta hori marra gorri bat zen sindikatuentzat.

Akordio honekin, 129 langile horiek bermatua dute 2024ra arteko lana, enpresak konpromisoa hartu baitu hiru urtean kaleratze beharturik ez egiteko. Borondatezko kaleratzeak egongo dira bakarrik, enpresa utzi nahi duten langileenak alegia. Kontratu etete horiek kaleratze bidegabe moduan kudeatuko dira, eta kalte ordainaz gain 3.000 euroko ordainsari bat jasoko dute. Era berean, hamasei langilek erretiro aurreratua hartuko dute.

Langileek, bestalde, eta logikoa denez, greba utziko dute. Arrazoizko epeak betetzen badira, litekeena da astelehenean bertan sartzea lantegietan. Hiru urterako lan hitzarmen berria sinatuko dute, eta baldintzak gogortu egingo dira. Besteak beste, KPIaren araberako soldata igoerak izoztu egingo dira, enpresak BGAEan egiten duen ekarpena %4tik %1era igaroko da, eta langileek urtean beste 40 ordu egin beharko dute lan: 1.696 guztira.

Azken baldintza hori deigarria da. Kaleratzeen epaiketan, enpresak esan zuen ez zuela lantalde guztiarentzako lanik; orain, berriz, ordu gehiago sartzeko eskatu die. Negoziaziotik gertuko iturriek uste dute Tubacexek eskariak espero dituela hurrengo asteetan. Gaur-gaurkoz, Araban egiteko moduko enkargu batzuk bideratu ditu Austriako plantara.

Bilbok 30.529 Kultura Bonu jarriko ditu salgai ostiral honetan. Gainera, Udalak dagoeneko martxan jarri duen Ostalaritza Bonu salmentan, 13.028 txartel saldu dira bi ordutan.

Iraila, historiako hilerik garestiena, argindarraren prezioak zortzi marka hautsi baititu. Iragan astearekin alderatuta, handizkako merkatuaren prezioak % 15 egin du gora. Duela urtebeteko salneurriarekin konparatuta (49,15 euro), % 286ko igoera izan du.

Industriari tarifak igoko dizkio eta berriztagarrien proiektuak gelditu ditu Iberdrolak. Bezeroei bidaltzen ari diren gutunak “nolabaiteko kezkaz” ikusten ditu Espainiako Gobernuak, igoerek justifikaziorik ez dutelako.

Atzo jarri zuen indarrean Espainiako Gobernuak hamabost euroko igoera SMI Espainiako lanbide arteko gutxieneko soldatan. Iraileko lansarian ere, ordea, islatuko zaie igoera apal hori Hego Euskal Herriko 64.000 langileri. Hain apala, ezen UGT sindikatuko idazkari nagusi Pepe Alvarezek garbi esan baitu «kaka bat» dela, eta «mixeria bat». Eta horrekin batera, mezu argia helarazi dio Espainiako Gobernuari: «2022rako mila euroko gutxienekoa nahi dugu».

CCOOk eta UGTk berak adostu dute Espainiako Gobernuarekin hamabost euro igotzea 2021. urterako, irailetik abendurako lansarietan. Konpromiso jakin batzuk eskatu zizkioten Yolanda Diaz Lan ministroari, irailean egindako negoziazioan, baina gobernuak ez zuen jaso igoera jakinik 2022. eta 2023. urteetarako. CEOE patronala akordiotik kanpo geratu zen.

Hala, 2023. urterako, Lan Ministerioak idatzita utzi du gutxieneko soldata Espainiako batez besteko soldataren %60 izateko helburua duela, baina ez du markatu kopururik. Edonola ere, 965 euroko hamalau lansari (13.510 euro urtean) ez da Hego Euskal Herriko batezbestekoaren erdia ere, eta 2023. urterako ere apenas aldatuko zaien errealitate gordin hori legezko soldatarik apalena jasotzen duten 64.000 euskal langileei. Sindikatu abertzaleek 1.200 euroan finkatu zuten aspaldian gutxienekoa, eta 1.400era igo beharko litzatekeela esaten hasi dira.