Ministro Kontseiluak Lanbidearteko Gutxieneko Soldata hilean 965 eurora igotzea onartu du. Sindikatu eta Gobernuek adostutako igoera irailaren 1ean sartuko da indarrean; hamalau ordainsariko 15 euroko igoera onartu da, hilean 965 euro arte.

Argindarraren bataz besteko prezioak marka berri bat hautsiko du asteazken honetan Espainian: 189,9 euro megawatt orduko. Ordurik garestiena 20:00etatik 21:00etarakoa izango da. Tarte horretan argindarraren prezioa 208,47 eurokoa izango da megawatt orduko.

Guztira, 163 sinadurek hartuko dute parte Expovacaciones turismo azokan, urriaren 1etik 3ra, Bilbao Exhibition Centren. Azokak “eskaintza zabala eta jarduera berriak” eskainiko ditu, “datozen udazken, negu eta udaberriko oporraldiak prestatzeko”.

Bizkaiko Lurralde Auzitegiko epaitegi batek baliorik gabe utzi du  la PCB-ITP Aero enpresan ezarritako aldi baterako lan-erregulazioa. LAB, ELA eta CCOO sindikatuek jarri zuten helegitea eta epaileak arrazoia eman die langileen ordezkariei.

Aldi baterako lan erregulazioak otsailaren 28ra arte luzatzeko oinarrizko akordioa adostu dute. Langabezia kobratzeko orduan “zero kontadorea” deritzona urtebete luzatzea aurreikusten du akordioak, hau da, 2022ko abenduaren 31ra arte.

VTC zerbitzua 30 minutuko aurrerapenarekin kontratatzea eskatzerik ez dagoela baieztatu dute. EAEko Auzitegi Nagusiak Lehiaren Euskal Agintaritzaren helegitea onartu du. Iragan ekainean, Uber enpresak aurkeztatutako errekurtsoaren zati bat onartu zuen dagoeneko.

Aelemanian soilik ez, Europako hiriburuetan ere adi-adi daude, behatzak gurutzatuta, zain, zein gobernu koalizio aterako den hauteskundeotatik eta ondoko asteetako (hilabeteetako?) negoziazioetatik. EB Europako Batasunaren norabiderako erabat giltzarri diren gai jakin batzuetan, aldea dagoelako zer ateratzen den, semaforoa edo Jamaika.

Eta, Wolfgang Schaueble gogoan, Batasunarentzat aldea dagoelako ere, nor izan Alemaniako Finantza ministroa. Azken aldagai horregatik da inportantea, alderdi nagusien programa ekonomikoak begiratzeaz gain, jakitea FDPko liberalek -liberal, betiere, alemaniar erara- ikuspegi ekonomikotik zer lehentasun dituzten. Izan ere, bere lehentasun nagusia ez du ezkutatzen Christian Lindner FDPren hautagaiak: Finantza ministroa izan nahi du. ?

Berez, Lindnerrek Finantza ministro izateko arazo gaindiezinik ez luke izango Jamaika koalizio batean (CDU+Berdeak+FDP), batez ere kristau demokratekin, gai ekonomikoetan ez daudelako urrun: ez CDUk, ez FDPk ez dute igoerarik nahi zergatan, alderantziz, jaitsieren aldeko agertu dira; eta zor balaztaren itzulera nahi dute.

Antzera gertatzen da EBko eta euroguneko gaiekin ere; hurbil daude: Europako Suspertze Funtsa behin eta bakarra izan dadila nahi dute bai liberalek, baita kristau demokratek ere; eta Batasuneko herrialdeentzako arau fiskalak, moldatzekotan, haiek estutzeko izan dadila. Azken horretan, batez ere FDP da zorrotzena, baina Armin Laschet hautagaitza kristau demokratak ere nabari du alderdiaren eskuineko hegalaren presioa.

Zor balazta

Zor balazta deiturikoa, 2009. urtean ezarri zen Alemaniako Konstituzioan, herrialdearen bateratzeak aurrena, eta finantza krisiak gero, kontu publikoetan sortutako zulo handia murrizteko helburuaz. Landerrei defizitak eragozten dizkie, eta egiturazko defizit federalari BPGaren %0,35 muga ezartzen, eta zor publikoa %60tik azpira egotera behartu. Doinua ezaguna da EB osoan, neurri handi batean, Alemaniaren arau horretan oinarritzen baita zorraren krisiari erantzun nahian 2012. urtean sinatutako Europako Batasuneko Egonkortasun Ituna, eta haren ondotik dator estatukideen araudietan zizelkatua egotea austeritatea.

Egonkortasun Itunaren zorpetze baldintzak -%3ko defizitaren eta %60ko zor publikoaren muga- etenda daude gaur egun EBn, pandemiak eztabaidaezina egin zuelako gastua handitu beharra. Eta gauza bera gertatzen da Alemaniako zor balaztarekin ere; etenda dago ofizialki 2023. urte hasierara arte. Baina berriz ere eztabaida dago Alemanian gerrikoa estutu ala ez, eta estutzekotan nola eta noiz. Zalantzarik gabe, erabakiak eragin zuzena izango du eurogunean.

Inbertsio berdea

Berdeek zeresan handia izan dezakete kontu horretan guztian. Gobernuan egongo dira, dela kristau demokratekin Jamaika koalizio batean, edo sozialistekin semaforo koalizio batean (SPD+Berdeak+FDP). Beste koalizio posibleek askoz ere aukera gutxiago dituzte irteteko. Ekologisten aldarri nagusietako bat da datozen hamar urteetan Alemaniak 500.000 milioi euroko inbertsioa egin behar duela karbono neutraltasuna atxikitzeko bidean, herrialdeko BPGaren %1,5 inguru. Horregatik eta horretarako, berdeek beharrezko ikusten dute zor balaztaren araua moldatzea.

Baina Berdeena da moldaketa hori aldarrikatzen duen alderdi bakarra. Haien balizko aliatuak, SDPk eta bere hautagai Olaf Scholzek, argudiatu dute bide antzua dela, konstituzioa aldatzeko parlamentuaren bi heren behar direlako, eta gaur-gaurkoz gehiengo hori ezinezkoa delako.

Hori bai, Scholzen alderdiak ere deskarbonizaziorako eta digitalizaziorako inbertsio publikoa handitu nahi du, BPGaren %1 ingururaino. Horretara letozke errenta handienentzako zergak handitzeko eta aberastasunaren gaineko zerga ezartzeko asmoak -zeinak Berdeek ere proposatzen dituzten-.

Momentu batean, Armin Laschet CDUko hautagaia bera ere inbertsio berde handi baten aldeko agertu zen, hurbileko think tank batek eskaera hori egin zuenean; alderdiko eskuinetik Friedrich Merz kontserbadoreak errieta egin, eta Laschetek atzera egin zuen arte.

Hori bai, zor balaztaren inguruko eztabaida, neurri batean, Alemaniako Gobernutik bertatik piztu zen, Angela Merkelen oso hurbileko aholkulari batek, Helge Braunek, otsailean argitaratutako artikulu batean datozen urteetako suspertzea ziurtatzeko balazta kendu beharraz hitz egin zuenean. Askok artikulu horretan Merkelen beraren eskua ere ikusi zuten.

Dena den, zorraren belatzak kenduta, ia mundu guztiak ikusten du deskarbonizazio helburuak lortuko badira ezinbestekoa izango dela inbertsioa asko handitzea, bai inbertsio pribatua, baita inbertsio publikoa ere. Bruegel think tank-aren txosten baten arabera, EBko herrialdeetan urtero BPGaren %2ko adinako inbertsioa beharko da klima gaietarako, eta horren erdiak etorri beharko luke iturri publikoetatik.

Goldman Sachsek berak ere aurreikusten du zorra handitu egingo dela, berdin du zein koaliziok agindu Alemanian: sozialisten lidergoa izango lukeen semaforo koalizioarekin zorra 75.000 milioi euro handituko litzateke lau urtean; CDU buru lukeen Jamaika koalizioarekin, 50.000 milioi euro.

Eta nola egin dezake hori Alemaniak, ez bada konstituzioan aldaketarik egin behar? Beste kontu askotan bezala, gauza bat da esaten dena (zorra ez dela handitu behar) eta bestea egiten dena (zorra handitzea zirrikituak bilatuz). Konstituzioan gehigarri bat, funts berezi bat… Aukerak ari dira agertzen mahai gainean.

Eta Europan?

Hala ere, Alemaniaren ikuspegitik etxerako malgutasunak ez du zertan balio Europako Batasunarentzat edo eurogunearentzat. Eta hor diferentzia handia izan daiteke kantziler berria nor izan, gobernu koalizioa zein izan, eta Finantza ministroa nor izan. Batasunean ere, Egonkortasun Ituna behin-behinean etenda dago 2023. urtera arte, baina hasiak dira lehen ahotsak defizitentzako eta zorpetzeentzako mugen itzulera eskatzen, nahiz eta suspertzearen neurria oraindik neurtzen zaila izan.

CDU buru izango lukeen koalizio batekin, Alemaniak zorrotz jokatuko luke Bruselan. Laschetek berak esan du Merz kontserbadoreak toki esanguratsua izango lukeela bere gobernuan, hain zuzen, ekonomia eta finantza gaietan. Gainera, Europarentzat zurruntasun fiskalaren bultzatzaileetako bat da Marcus Soeder CSUko burua -Bavariako alderdi sozialkristaua, CDUren bazkidea-. Soeder itzal handia da Laschetentzat, mehatxuzko itzala. Eta CDUren lidergoa eskuratzen birritan, aurrena Merkelekin eta orain Laschetekin, porrot egin duen Merz ere hor dago oraindik.

Egonkortasun Itunaz gain, Europako Batasunean beste hainbat kontu ere baldintzatu ditzake Alemaniako gobernu berriak. SPD buru lukeen semaforo koalizio gobernu batean zenbateraino gailenduko litzateke FDPko liberalen ikuspegia, zeinak nahi duen Next Generation funtsa behin eta bakarra izatea? Edota zein indar izango luke Next Generation iraunkor baten alde agertu diren sozialisten eta berdeen ikuspegiak. Bitxia da, semaforo koalizio batean elkarrekin egongo lirateke erabat europazale agertu den Annalena Baerbock (Berdeen hautagia) eta Lindner euroeszeptikoa.

Galdera asko daude erantzuteko. Gaurko hauteskundeetako irabazlea laster ezagutuko du Europako Batasunak, baina oraindik itxaron egin beharko da erantzun batzuk edukitzeko.

Escriva ministroak “70 edo 75 urtera arte” lan egitea defendatu du berriz ere. Langileek bizitza laborala luzatu dezaten, Espainiako Gobernuaren Segurtasun Sozialeko arduradunak erretiroa goiz hartzea penalizatzearen alde egin du.

Udazkena hasi besterik ez da egin, eta neguari buruzko kezka zabaltzen ari da Europan. Nahiko gas izango al da etxeak berotzeko eta argindarra sortzeko? Noraino iritsiko dira prezioak gas eskasia baldin badago? Galdera horien erantzuna nahi duenak badu eskutitza nori zuzendu: Vladimir Putin, Kremlin jauregia, Mosku, Errusia. Baliteke erantzuna gustukoa ez izatea, Errusiak gasa bidaltzen baitu, baina maitasun handirik ez.

Gasaren prezioak duela urtebete baino %440 handiagoak dira Europan. Horien eskutik garestitu da argindarra udan, eta horien eskutik puztuko dira hemendik aurreragoko gas fakturak ere, berogailuek lozorroa utzi eta lanean hasten direnean.

Gasaren prezioa jaisteko —eta horren ondorioz argindarra ere merkatzeko—, gauza bat ziurtatu behar da lehenik: nahiko gas izango dela. Gaur-gaurkoz, ez dago hain garbi. Europako gas biltegiak ohi baino hutsago daude, 2021eko negua luzea izan zelako, eta udako hilabeteak ez direlako baliatu erreserbak betetzeko. GNL gas natural likidotua erosteko lehia handia da arrazoi bat, baina baita gas hornitzaile nagusiak, Gazprom Errusiako konpainiak, ez duela nahi izan ere. Erabaki horren atzetik Putinen esku beltza ikusten dute askok, eta ikerketa bat eskatu dute Europako Legebiltzarreko 40 bat kidek.

Errusiak, bestalde, EBri berari egotzi dio errua, merkatu liberalizatua bultzatu duelako, epe luzeko kontratuen kaltetan. Merkatu horretan, edozein arazok eragiten du gasaren prezioa bizkor igotzea.

EBk IEA Nazioarteko Energia Agentziaren laguntza jaso du aste honetan: «IEAk uste du Errusiak gehiago egin dezakeela Europari gas gehiago hornitzeko […] Errusiarentzat aukera ona da hornitzaile fidagarria izan daitekeela erakusteko».

Errusia, lehenik

Gazpromeko buruek beren burua defendatu dute esanez luzerako kontratuak bete dituela, eta inork ez dio kontrakorik leporatu. Baina Europako biltegiak betetzea ez den lehentasun bat izan du Gazpromek azken hilabeteetan: Errusiako gas erreserbak betetzea. Neguaren bukaeran, %16 baizik ez zeuden beteta, ohikoa den %35-40 baino nabarmen gutxiago. Urrian ere horretan arituko dela iragarri du, eta azaroan, dena ongi badoa, hasiko dela sobran duen gasa Europara igortzen.

Bere herritarren hornidura hobestea logikotzat jo daiteke, nahiz eta Europara saltzen duen gasarekin etekin handiagoa lortzen duen, are gehiago orain. Baina nahiko arrazoi daude auzitan jartzeko Gazpromen erabakien atzean soilik zerbitzu publikoaren defentsa dagoela. Gazpromek lotura estu-estuak ditu Kremlinekin, gasa joko geopolitikaren parte da, eta Moskurentzat, gasa da Mendebaldearen aurrean bere burua potentzia gisa aldarrikatzeko armarik potenteena. Bereziki, Europako Batasunaren aurrean, haren gas horniduraren %40 datorrelako Errusiatik —ez, ordea, Euskal Herrira, batez ere Aljeriako gasa eta AEBetatik datorren gas natural likidotua erabiltzen baititu—.

Gasaren arma izaera argi erakusten du Nord Stream 2 gasbideak. Errusiak baditu gasa Europa erdira eta mendebaldera eramateko beste bide batzuk —Brotherhood eta Sojuz Ukrainatik, eta Jamal Poloniatik—, baina beste bat egin du, Itsaso Baltikoaren azpian, Alemaniara zuzenean eramateko, eta, batez ere, bere orbita utzi duten herrialdeak zigortzeko. AEBen presioa gainditu ondoren, Nord Stream 2 bukatu berri dute, eta Alemaniako erakundeen oniritzia behar dute gasa zirkulatzen hasteko. Eta zer hoberik prozesua azkartzeko gas eskasiaren beldurra baino?

Nord Stream 2ri esker, EBra gas esportazioak handitu ditzakeela azaldu du Errusiak, eta iragarri du keinu gisa aztertzen ari dela Gazpromek esportazioan duen monopolioa hautsi, eta Rosneft konpainiari ere baimena ematea gasa esportatzeko; Nord Streamen bidez, noski. Baina, aldi berean, ia hutsik ditu beste gasbideak: Jamalek eraman dezakeen gasaren heren bat bakarrik garraiatuko du urrian, eta Ukrainakoak erdi hutsik ditu.

Europak badu beste arazo bat: Errusiak gero eta gas gehiago bidaltzen du Turkiara eta Asiako beste herrialde batzuetara, han ere ikatza erretzen duten zentral termikoak bidea egiten ari baitzaizkie gasa erabiltzen dutenei. Txinarako esportazioak hirukoiztu egin dira, eta joera horri jarraituko diote aurrerantzean,

CO2 isurketa eskubideak

Gasaren eta argindarraren garestitzeak urduri jarri ditu Europako Batasuneko gobernuak, eta horren erakusgarri da CO2 isurtzeko eskubideei buruz aste honetan izan den eztabaida. Green Deal-en barruan, Batzordeak proposatu du autoen erregaiari eta etxeetako eta bulegoetako gasari ere karbono eskubideak ordainaraztea. Horren helburua da gasarekiko menpekotasuna gutxitzea, eta energia berriztagarriak erakargarriagoak egitea.

Baina, berriztagarriak eta auto elektrikoak erabat nagusitu bitartean, erregai fosilak ezinbestekoak dira, eta gasaren eta gasolinaren garestitzea arazo sozial eta politiko latza bihur daiteke. Jaka horien matxinada buruan dute agintariek, eta horrek CO2 isurketa eskubideen hedapena tiraderan uztea ekar dezake —edo Batzordearen proposamena urardotzea—. Hori eskatu dutenen artean daude Espainiako eta Frantziako gobernuak. Ez zaizkie aliatuak faltako. Eurostaten 2019ko inkesta baten arabera, EBko herritarren %7k diote ezin dituztela beren etxeak bero mantendu, baina %30 dira Bulgarian, %27 Lituanian, %21 Zipren, %19 Portugalen…

Aelemanian soilik ez, Europako hiriburuetan ere adi-adi daude, behatzak gurutzatuta, zain, zein gobernu koalizio aterako den hauteskundeotatik eta ondoko asteetako (hilabeteetako?) negoziazioetatik. EB Europako Batasunaren norabiderako erabat giltzarri diren gai jakin batzuetan, aldea dagoelako zer ateratzen den, semaforoa edo Jamaika.

Eta, Wolfgang Schaueble gogoan, Batasunarentzat aldea dagoelako ere, nor izan Alemaniako Finantza ministroa. Azken aldagai horregatik da inportantea, alderdi nagusien programa ekonomikoak begiratzeaz gain, jakitea FDPko liberalek —liberal, betiere, alemaniar erara— ikuspegi ekonomikotik zer lehentasun dituzten. Izan ere, bere lehentasun nagusia ez du ezkutatzen Christian Lindner FDPren hautagaiak: Finantza ministroa izan nahi du. ?

Berez, Lindnerrek Finantza ministro izateko arazo gaindiezinik ez luke izango Jamaika koalizio batean (CDU+Berdeak+FDP), batez ere kristau demokratekin, gai ekonomikoetan ez daudelako urrun: ez CDUk, ez FDPk ez dute igoerarik nahi zergatan, alderantziz, jaitsieren aldeko agertu dira; eta zor balaztaren itzulera nahi dute.

Antzera gertatzen da EBko eta euroguneko gaiekin ere; hurbil daude: Europako Suspertze Funtsa behin eta bakarra izan dadila nahi dute bai liberalek, baita kristau demokratek ere; eta Batasuneko herrialdeentzako arau fiskalak, moldatzekotan, haiek estutzeko izan dadila. Azken horretan, batez ere FDP da zorrotzena, baina Armin Laschet hautagaitza kristau demokratak ere nabari du alderdiaren eskuineko hegalaren presioa.

Zor balazta

Zor balazta deiturikoa, 2009. urtean ezarri zen Alemaniako Konstituzioan, herrialdearen bateratzeak aurrena, eta finantza krisiak gero, kontu publikoetan sortutako zulo handia murrizteko helburuaz. Landerrei defizitak eragozten dizkie, eta egiturazko defizit federalari BPGaren %0,35 muga ezartzen, eta zor publikoa %60tik azpira egotera behartu. Doinua ezaguna da EB osoan, neurri handi batean, Alemaniaren arau horretan oinarritzen baita zorraren krisiari erantzun nahian 2012. urtean sinatutako Europako Batasuneko Egonkortasun Ituna, eta haren ondotik dator estatukideen araudietan zizelkatua egotea austeritatea.

Egonkortasun Itunaren zorpetze baldintzak —%3ko defizitaren eta %60ko zor publikoaren muga— etenda daude gaur egun EBn, pandemiak eztabaidaezina egin zuelako gastua handitu beharra. Eta gauza bera gertatzen da Alemaniako zor balaztarekin ere; etenda dago ofizialki 2023. urte hasierara arte. Baina berriz ere eztabaida dago Alemanian gerrikoa estutu ala ez, eta estutzekotan nola eta noiz. Zalantzarik gabe, erabakiak eragin zuzena izango du eurogunean.

Inbertsio berdea

Berdeek zeresan handia izan dezakete kontu horretan guztian. Gobernuan egongo dira, dela kristau demokratekin Jamaika koalizio batean, edo sozialistekin semaforo koalizio batean (SPD+Berdeak+FDP). Beste koalizio posibleek askoz ere aukera gutxiago dituzte irteteko. Ekologisten aldarri nagusietako bat da datozen hamar urteetan Alemaniak 500.000 milioi euroko inbertsioa egin behar duela karbono neutraltasuna atxikitzeko bidean, herrialdeko BPGaren %1,5 inguru. Horregatik eta horretarako, berdeek beharrezko ikusten dute zor balaztaren araua moldatzea.

Baina Berdeena da moldaketa hori aldarrikatzen duen alderdi bakarra. Haien balizko aliatuak, SDPk eta bere hautagai Olaf Scholzek, argudiatu dute bide antzua dela, konstituzioa aldatzeko parlamentuaren bi heren behar direlako, eta gaur-gaurkoz gehiengo hori ezinezkoa delako.

Hori bai, Scholzen alderdiak ere deskarbonizaziorako eta digitalizaziorako inbertsio publikoa handitu nahi du, BPGaren %1 ingururaino. Horretara letozke errenta handienentzako zergak handitzeko eta aberastasunaren gaineko zerga ezartzeko asmoak —zeinak Berdeek ere proposatzen dituzten—.

Momentu batean, Armin Laschet CDUko hautagaia bera ere inbertsio berde handi baten aldeko agertu zen, hurbileko think tank batek eskaera hori egin zuenean; alderdiko eskuinetik Friedrich Merz kontserbadoreak errieta egin, eta Laschetek atzera egin zuen arte.

Hori bai, zor balaztaren inguruko eztabaida, neurri batean, Alemaniako Gobernutik bertatik piztu zen, Angela Merkelen oso hurbileko aholkulari batek, Helge Braunek, otsailean argitaratutako artikulu batean datozen urteetako suspertzea ziurtatzeko balazta kendu beharraz hitz egin zuenean. Askok artikulu horretan Merkelen beraren eskua ere ikusi zuten.

Dena den, zorraren belatzak kenduta, ia mundu guztiak ikusten du deskarbonizazio helburuak lortuko badira ezinbestekoa izango dela inbertsioa asko handitzea, bai inbertsio pribatua, baita inbertsio publikoa ere. Bruegel think tank-aren txosten baten arabera, EBko herrialdeetan urtero BPGaren %2ko adinako inbertsioa beharko da klima gaietarako, eta horren erdiak etorri beharko luke iturri publikoetatik.

Goldman Sachsek berak ere aurreikusten du zorra handitu egingo dela, berdin du zein koaliziok agindu Alemanian: sozialisten lidergoa izango lukeen semaforo koalizioarekin zorra 75.000 milioi euro handituko litzateke lau urtean; CDU buru lukeen Jamaika koalizioarekin, 50.000 milioi euro.

Eta nola egin dezake hori Alemaniak, ez bada konstituzioan aldaketarik egin behar? Beste kontu askotan bezala, gauza bat da esaten dena (zorra ez dela handitu behar) eta bestea egiten dena (zorra handitzea zirrikituak bilatuz). Konstituzioan gehigarri bat, funts berezi bat… Aukerak ari dira agertzen mahai gainean.

Eta Europan?

Hala ere, Alemaniaren ikuspegitik etxerako malgutasunak ez du zertan balio Europako Batasunarentzat edo eurogunearentzat. Eta hor diferentzia handia izan daiteke kantziler berria nor izan, gobernu koalizioa zein izan, eta Finantza ministroa nor izan. Batasunean ere, Egonkortasun Ituna behin-behinean etenda dago 2023. urtera arte, baina hasiak dira lehen ahotsak defizitentzako eta zorpetzeentzako mugen itzulera eskatzen, nahiz eta suspertzearen neurria oraindik neurtzen zaila izan.

CDU buru izango lukeen koalizio batekin, Alemaniak zorrotz jokatuko luke Bruselan. Laschetek berak esan du Merz kontserbadoreak toki esanguratsua izango lukeela bere gobernuan, hain zuzen, ekonomia eta finantza gaietan. Gainera, Europarentzat zurruntasun fiskalaren bultzatzaileetako bat da Marcus Soeder CSUko burua —Bavariako alderdi sozialkristaua, CDUren bazkidea—. Soeder itzal handia da Laschetentzat, mehatxuzko itzala. Eta CDUren lidergoa eskuratzen birritan, aurrena Merkelekin eta orain Laschetekin, porrot egin duen Merz ere hor dago oraindik.

Egonkortasun Itunaz gain, Europako Batasunean beste hainbat kontu ere baldintzatu ditzake Alemaniako gobernu berriak. SPD buru lukeen semaforo koalizio gobernu batean zenbateraino gailenduko litzateke FDPko liberalen ikuspegia, zeinak nahi duen Next Generation funtsa behin eta bakarra izatea? Edota zein indar izango luke Next Generation iraunkor baten alde agertu diren sozialisten eta berdeen ikuspegiak. Bitxia da, semaforo koalizio batean elkarrekin egongo lirateke erabat europazale agertu den Annalena Baerbock (Berdeen hautagia) eta Lindner euroeszeptikoa.

Galdera asko daude erantzuteko. Gaurko hauteskundeetako irabazlea laster ezagutuko du Europako Batasunak, baina oraindik itxaron egin beharko da erantzun batzuk edukitzeko.