Argindarraren prezioak beste marka historiko bat hautsiko du: 188,18 euro, % 9ko igoera 24 ordutan. Hala ere, Espainiako Gobernuak ohartarazi duenez, gutxienez 2022ko martxora arte egunero argitaratzen den kotizazioaren salneurriak goraka jarraituko badu ere, fakturak behera egin beharko luke.

GASTEIZ. EAEko Elkarrizketa Sozialerako Mahaiak ABEE batean dauden langileentzako osagarriaren hirugarren luzapena adostu du, beste lau akordiorekin batera. Eusko Jaurlaritzak, Confebask patronalak eta CCOO eta UGT sindikatuek hitzartu dute luzapena. ELAk eta LABek ez dute parte hartzen mahai sozial horretan, eta, hortaz, mahaiak ez du gehiago talde sindikal baten babesik. Mahaiko parte hartzaileek, ordea, foroaren baliogarritasuna nabarmendu dute «langileen eta gizartearen zerbitzuaren alde».

LAB sindikatuak esan du eragile sozialen mahaia «marketinga baizik» ez dela, eta CCOOk eta UGTk beren burua «saldu» dutela, «argazkian ateratzeko». Sindikatu abertzalearen esanetan, «patronalari bidea errazteko helburua dauka» mahaiak, eta Jaurlaritzaren politikak «justifikatzekoa».

Argindarraren bataz besteko prezioak marka guztiak hautsiko ditu asteazken honetan: 172,78 euro/MWh. Espainiako Gobernuak argiaren kostua murrizteko neurriak iragarri ditu, baina bitartean argindarraren prezioak goraka segitzen du.

Argindarraren prezioaren gorakada gelditzeko Espainiako Gobernuak iragarritako neurriak beraien kalterako direla adierazi dute konpainia elektrikoek, eta CO2aren lege-proiektuak zentral nuklearren itxiera ekarriko duela ohartarazi du Foro Nuklearrak.

Espainiako Gobernuak argindarraren prezioaren gorakada leuntzeko neurri sorta iragarri du. Helburua zergak jaistea, konpainiak kontrolatzea eta ahulenak babestea. Gobernuaren kalkuluen arabera, fakturaren zati arautua % 47,2ra jaitsiko dute (etxebizitzetan) eta % 24,5era (industrian).

AMURRIO. Tubacexeko zuzendaritzak «arriskuan» ikusten du Arabako planten etorkizuna. Langileei bidalitako barne ohar batean, grebari egozten dio egoera larri hori —216. eguna gaur—, eta protestaldia mantentzeko arrazoirik ez dagoela iritzi dio. Enpresak, berriz, berretsi du ez dagoela prest egin asmo dituen 129 kaleratzeen indargabetzeari jarritako helegitea kentzeko. Alde horretatik, gogoratu du kaleratzeak saihesteko eginiko eskaintza ez dela berria eta aurretik esana zuela langileek murrizketa «estrukturalak» onartzen bazituzten eragotz zitezkeela. Sindikatuek ere esana zuten hori, baina haiek azaldu dute epaileen arabera ez dagoela horrelako neurririk hartzeko arrazoirik. Era berean, salatu dute Tubacex Austriako beste planta batera desbideratzen ari dela Araban egiten ziren lanetako batzuk.

Yolanda Diaz Espainiako Lan ministroak gutxieneko soldataren igoeraren inguruko eztabaida bukatu nahi du, eta argi utzi du egun erabakia PSOEren esku dagoela; alegia, «gobernu koalizioan gehiengoa duen zatian». Diazek garbi du lehenbailehen igo beharra dagoela, jende asko «gaizki pasatzen» ari delako, batez ere lan hitzarmenik ez duena: «Batzuetan kopuru sinbolikoak izan arren, garrantzitsuak dira».

Diaz sindikatuekin bildu da asteburuan, eta uste du haiekin akordioa posible dela. Aldiz, gogor kritikatu du enpresarien jarrera: «Soldata igoera izozteko eskatu dute. Zero eskatzen eseri ziren mahaian, eta berdin altxatu dira. Hori ez da negoziatzea».

Pentsioak, mahai gainean

Urte amaiera bilera garaia izango da Espainiako Gobernuarentzat, eta atzo egin zuen aurrenekoa pentsioen erreformaren bigarren zatiari ekiteko. Sindikatuen, patronalaren eta autonomoen elkarteen ordezkariekin bildu zen. Korapiloetako bat jasangarritasun faktorea ordezkatuko duen sistema zehaztea da, eta enpresarien elkarteak «ezer konpontzen ez duten laborategi formulak» saihesteko eskatu dio gobernuari.

Aireportuetako datuek baieztatu egin dute abuztuan Euskal Herriko kaleetan antzemandakoa: turismoak gora egin du. Iazko abuztuan eta aurtengo uda hasieran baino beteagoak izan dira hotelak, eta beteagoak izan dira, hortaz, Euskal Herrira bidaiariak ekarri dituzten hegazkinak ere. AENA aireportuen kudeatzailearen arabera, aurtengo abuztuan 462.051 bidaiarik erabili dituzte Hego Euskal Herriko lau aireportuak, iazko abuztuan baino 220.517 gehiago. Hau da, %91,3 handitu da bidaiarien kopurua abuztu batetik bestera. Edo bestela esanda, iaz galdutakoen erdiak baino gehiago (%56) berreskuratu dituztela.

Aireportu guztietan egin du gora trafikoak, baina bereziki Noainen (+%224) eta Hondarribian (+%152). Edonola ere, datu osoetan Loiuko aireportuak du pisu handiena, Bizkaiko aireportura iristen baitira —edo handik irteten dira— lau lurraldeetako ia hamar bidaiaritik bederatzi. Loiun trafikoa %86 handitu da.

Baina begirada pandemia aurreko datuetara eramanez gero, argi dago oraindik asko falta dela aireportuek koronabirusaren aurreko irudia berreskuratzeko. Izan ere, 2019ko abuztuan ia 625.000 lagun igaro ziren aireportuetatik. Aurten 162.000 gutxiago izan dira (-%26).

Joera berriak

Hau da, 2019ko bidaiarien laurdena falta dela oraindik. Ikusteko dago horiek berreskuratuko ote dituzten, badaudelako pandemiak hauspotutako zenbait joera, luzaroan iraun dezaketenak: hala nola oporrak etxetik gertuago igarotzeko asmoa, negozio bidaien gutxitzea eta ingurumenarekiko kezka —hegazkinek isurtzen dute gizakien jardunaren ondoren isurtzen den CO2aren %2,5, baina garraioak eragindakoaren %12etik gora; gainera, autoekin ez bezala, hegazkinekin ez dago oraingoz erregai fosilen alternatiba sendorik—.

Ondorioz, baliteke urteak behar izatea 2019ko mailara itzultzeko, edo halakorik ez gertatzea etorkizun hurbilean. Urte horretan hautsi zituzten markak Euskal Herriko bost aireportuek, 7,7 milioi bidaiariekin. Kopurua zortzi milioietatik gertuago izango zatekeen, baldin eta Miarritzeko aireportua hainbat astez itxita egon ez bazen berritze lanak egin ahal izateko.

Lapurdiko kostaldeko aireportuak ez du hilabeteko trafikoaren daturik eman pandemia hasi zenetik, baina trafiko aldetik, Euskal Herriko aireporturik handienetan bigarrena da, Loiutik urrun baina Hondarribiak, Noainek, eta Forondak batera dituzten erabiltzaileen gainetik. Iaz, esaterako, 383.366 bidaiari igaro ziren Miarritzetik, aurreko urtean baino %64 gutxiago. 2020ko martxoaren erdialdean itxi zuten, eta ez zuten ekainera arte berriro ireki.

Erorikoa apaltzen ari da

Abuztuko trafiko gorakadaren eskutik, 2021eko datuak jada 2020koen gainetik daude. Zehazki, Hego Euskal Herriko lau aireportuek milioi eta erdi bidaiari izan dituzte urtarrilaren hasieratik abuztuaren bukaerara, iazko lehen zortzi hilabeteetan baino 57.102 gehiago (+%3,9).

Kontuan hartu behar da 2020ko lehen bi hilabete eta erdietan —trafiko aldetik ahulenak, bidenabar— ez zela garraiorako murrizketarik izan; 2021. urtean, kontrara, Euskal Herria eta Europako herrialde gehienak koronabirusaren hirugarren olatuaren aurka borrokan ari zirenez, joan-etorrietarako muga asko izan ziren, eta horrek aisialdirako eta lanerako bidaiak asko murriztu zituen. Muga horietako asko kendu ziren udaberriaren amaieran, eta orduz gero handitu da mugimendua Euskal Herriko eta kanpoko aireportuetan.

Edonola ere, 2019ko datuetatik oso urrun geratuko da 2021. urtea, eta nekez iritsiko da orduan izandako bidaiarien erdira. Lehen zortzi hilabeteetan, erorikoa %66koa izan da. Uztailean, berriz, ia %73koa zen.

Argindarraren prezioa 153,43 eurokoa izango da astearte honetan. Bestalde, Espainiako Gobernuak hainbat neurri hartuko ditu astearte honetan argindarraren prezioaren gorakada gelditzeko asmoz.

Yolanda Diaz (Unidas Podemos) Espainiako Lan ministroak adierazi du lanbideen arteko gutxiengo soldata igotzeko borondate irmoa daukala, Espainiako enpresarien patronala kontra agertu bada ere, eta azpimarratu du erabakia PSOEren esku dagoela.