Euskal mitologia inspirazio iturri oparoa da Paul Urkijo zinemagilearentzat. Bere aurreko bi film luzeak —Errementari (2016) eta Irati (2023)— fantasiazko unibertso horretan kokatu zituen, eta ildo beretik jo du hirugarren

Azken gertakariek are gehiago tenkatu dute Hamasen eta Israelen arteko harremana, Gazarako adostutako menia kolokan jartzeraino; izan ere, Palestinako erakunde islamistak bertan behera utzi du larunbat honetan egitekoak ziren gatibuen eta preso palestinarren arteko trukea. Erakundeko adar armatua osatzen duten Al-Qassam Brigadek eman dute horren berri, komunikatu baten bidez, eta argudiatu dute Israelek menian adostutako baldintzak urratu dituelako erabaki dutela trukea atzeratzea. Bada, zertxobait geroago Hamasek beste komunikatu bat kaleratu du, eta horretan hauxe azaldu du: «Bost egun geratzen dira datorren larunbatera arte. Bost egunetan bitartekariek badute nahikoa denbora Israeli presio handiagoa egiteko, akordioan adostutakoak bete ditzan». Are, erakunde palestinarrak baieztatu du posible dela aste honetako trukea aurreikusi bezala egitea. Israelgo Defentsa ministro Israel Katzek berehala erantzun dio albisteari: su etenaren aurka egitea leporatu dio Hamasi, eta oraindik Gazan dauden Israelgo tropei agindu die «adi eta prest» egoteko. Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, berriz, gaur gauerako ezohiko bilera batera deitu du Segurtasun Kabinetea. Gaur hiru aste sartu zen menia indarrean, eta denbora horretan bost truke egin dituzte: Palestinako erakunde islamistak 21 gatibu utzi ditu aske, eta Israelek, 600 preso palestinar inguru. Akordioaren arabera, lehenengo fasean 33 gatibu utzi behar dituzte aske, hortaz, oraindik hamazazpi pertsona askatu behar lituzke Hamasek. Israelek jakinarazi izan duenez, baina, hilik daude hamazazpi pertsona horietatik zortzi; alegia, bederatzi gatibu geratzen dira lehenengo fasean aske uzteko. Al-Qassam Brigadek komunikatuan adierazi dute Israelek «hainbat» urraketa egin dituela: besteak beste, Gaza bonbardatzen jarraitzea, zerrenda iparraldera itzultzeko baimena adostutakoa baino geroago ematea, eta aske utzitako preso palestinarrak osasun egoera «tamalgarrian» egotea. Behin baino gehiagotan salatu du Hamasek Tel Avivek askatutako presoen osasun egoera; azken trukean, ordea, gauza bera egin zuen Israelgo Gobernuak. Herenegun hiru gizonezko gatibu utzi zituzten aske, eta beren senideek eta herrialdeko presidente Isaac Herzogek salatu zuten «oso ahul eta zurbil» itzuli zirela, eta zalantzan jarri zuten milizia palestinarrek emandako tratua. Horrez gain, hautsak harrotu dituzte azken egunotan AEB Ameriketako Estatu Batuetako presidente Donald Trumpek Gazaren etorkizunari buruz egindako iruzkinek. Trumpen «zentzugabekeria» Zerrendan bizi diren bi milioi palestinar baino gehiago Egiptora eta Jordaniara bidaltzea eta, behin lur eremu hori hustuta, dena berreraikitzea «munduko jendea» Gazan bizi dadin. Horixe da Trumpek duen plana gatazka amaitzeko; Israelek suntsitutako lurren gainean «Ekialde Hurbileko Riviera» eraikitzea. Iragan astean eman zuen asmo horren berri, Netanyahurekin bildu ondoren. Nazioarteak aho batez kritikatu zuen proposamena, eta gauza bera egin du gaur Hamasek, komunikatu baten bidez: «Gaza ez da jabetza pribatu bat, ezin da erosi edo saldu; Palestinako lurralde okupatuen zati garrantzitsu bat da». Palestinako erakunde islamistak uste du Trumpen planak ez lukeela aurrera egiteko modurik izango, saiatuta ere. Are, «zentzugabekeria hutsa» litzatekeela iritzi dio, eta agerian uzten duela Etxe Zuriko buruak ez duela «inolako» ezagutzarik Palestinaren eta Ekialde Hurbilaren inguruan. «Gaza gazatarrena da, eta ez dute abandonatuko baldin eta beren etxeetara itzultzeko ez bada, zeinak 1948an okupatu zituzten», gaineratu du Hamasek oharrean. Halere, iragarritako asmoari helduko diola berretsi zuen atzo AEBetako presidenteak prentsaurreko batean: «Gaza kontrolpean hartzeko konpromiso irmoa daukagu, Hamas hara inoiz itzul ez dadin». Antzera mintzatu da gaur ere, AEBetako Fox News telebista katean egindako elkarrizketa batean. Haren arabera, plana abian jarriz gero palestinarrek ez lukete Gazara itzultzeko eskubiderik izango; kontrara, AEBek eraikitako «askoz ere eremu hobe batean» biziko liratekeela esan du. Eremu hori non egongo litzatekeen galdetuta, Trumpek adierazi du sei kokaleku dituela buruan. Etxe Zuriko buruak behin baino gehiagotan proposatu izan du palestinarrak Egiptora edo Jordaniara bidaltzea, nahiz eta bi herrialdeek ezetz erantzun dioten, ez luketela hori onartuko. Hain justu, AEBetako presidentea Jordaniako errege Abdullah II.arekin biltzekoa da bihar Washingtonen, Etxe Zurian. Suntsitutako eremua Israelek eta Hamasek Gazarako adostutako tregoa urtarrilaren 19an sartu zen indarrean, eta, ondorioz, milaka desplazatu palestinar etxera itzuli ziren handik astebetera. Batez ere, Gaza iparraldera itzuli ziren; izan ere, menia adostu baino lehen eremu hori ia erabat kontrolpean hartua zuen Israelek. Gazako agintariek emandako datuen arabera, 700.000 pertsona inguruk utzi dute Gaza iparraldea 2023ko urriaren 7az geroztik. Bada, Unicef Haurren Laguntzarako Nazio Batuen Funtseko bozeramaile Tess Ingramek sare sozialetan adierazi duenez, eremua zer egoeratan dagoen ikustea «kolpe handia» da hara itzultzen direnentzat; batez ere, haurrentzat. NBE Nazio Batuen Erakundearen datuen arabera, Israelen erasoen ondorioz erabat suntsituta daude Gazako hamar etxetatik bederatzi, eta egoera are larriagoa da iparraldean. «Komunitate gehienetan ez dago osasun baliabiderik, ezta aterpe hartzeko eremurik ere», jakinarazi du Ingramek. 580 Zenbat palestinar atxilotu zituen Israelek Zisjordanian urtarrilean. Israelgo soldaduek 580 pertsona atxilotu zituzten Zisjordanian joan den hilean, Al-Jazeera hedabideak atzo emandako datuen arabera. Gehienak iparraldeko Jenin hiriko errefuxiatuentzako kanpalekuan hartu zituzten preso. Bestalde, atxilotuetatik 60 haurrak dira. Urtarrilaren 27tik, hegoaldera desplazatutako gazatarrek kostaldeko Al-Raxid errepidean gora egin dute itzulera. Gaurtik aurrera, ordea, irekita dago Gaza hegoaldetik iparraldera zeharkatzen duen Salah al-Din errepidea ere, eta bide hori ere erabili ahal izango dute iparraldera itzultzeko. Hala jakinarazi du Israelgo armadako bozeramaile Avichay Adraeek, prentsaurreko batean. Bide hori erabiltzea posible da Israelek atzo bere tropak atera zituelako Netzarim pasabidetik eta ingurutik.

AEBk % 28ko muga-zerga ezarri die Siemens Gamesa eta Windar konpainien dorre eolikoei

Akordioa lortu dute Hezkuntza Sailak eta sindikatuek haurreskolen inguruan

EAEko siderurgiak neurriak eskatu dizkio Bruselari merkatua Txinako “altzairu merkez josita” geratu ez dadin.

Sufrituta gehiago gozatzen omen da. Realak kostata irabazi dio Espanyoli Anoetan (2-1), partidako une askotan lehia kontrolpean izan duen arren. Sheraldo Beckerrek 40. segunduan egin du bat eta hutsekoa, baina txuri-urdinek ez dute neurketa itxi, eta gogotik lan egitea egokitu zaie. Garaipenari esker 31 puntu ditu Realak, eta zazpigarren da sailkapen nagusian. Ezin da esan txuri-urdinak denboraldi txarra egiten ari denik. Bizirik segitzen dute Espainiako Kopan eta Europa Ligan, eta ligan zazpigarren postuan dira ligan. Baina Imanol Alguacilen taldeari kosta egiten zaio erregularra izatea, baita neurketa borobilak egitea ere. Horren adibide izan da gaurkoa, lehen minututik maldan behera jarri zaion arren. Zubimendik berreskuratu du baloia, Sucicek erdiratu du, Espanyoleko atzelari batek irrist egin du, eta, lehenengoan, baloia sareetara bidali du Beckerrek. Zaleei esertzeko astia ere ez die eman Surinamgoak. Golak hauspotuta, baloiaren jabe egin da Reala eta erasora jo du. Horietako batean, berriz ere Sucicek, lehen zatiko onenak, Maradonaren pareko jokaldia egin du: bakar-bakarrik sartu da arearen bihotzeraino, baina bere erremateari erantzun ikusgarria eman dio Joan Garciak. Denboraldiko jokaldietako bat izan behar zuena denboraldiko geldiketetako bat bilakatu da. Braisen kalitatea Ezusteko askorik gabe amaitu da lehen zatia; etxekoek egoera kontrolpean zutela zirudien. Bigarrena hasi berritan ordea, Aguerdek penaltia egin dio Puadori, eta Espanyoleko kapitainak berak egin du gola. Remirok garbi zituen eskularruak oraindik, baina markagailuak banakoa erakusten zuen. Realaren minutu eskasenak izan dira, eta Alguacilek aldaketak egin ditu: zelairatu ditu Oiartzabal, Barrenetxea, Olasagasti, Kubo eta Brais Mendez, erasorako artilleria. Haien bidez hasi da taldea berriz ere arriskua sortzen, eta 84. minutuan heldu da saria: Aguerdek jokaldia egin du, baloia erdiratu du, Olasagastik geratu du baloia, eta Mendezek zoragarri amaitu du jokaldia Garciaren parean. Ez da galiziarraren denboraldi onena izaten ari, baina duen kalitatea eztabaidaezina da. Eta gaur horrekin aski izan da Realari hiru puntu emateko.

Zaldibarko hondamenditik bost urtera, erantzukizunak eskatzen jarraitzen du Zaldibar Argituk. Ostegunean bete ziren bost urte zabortegiaren luizitik; Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze hondakinen azpian harrapatuta gelditu ziren, eta haien gorpuak ez zituzten topatzen. Sei hilabetera topatu zituzten Sololuzeren gorpuzkiak, eta 2021eko maiatzean eten zituzten Beltran topatzeko lanak. Haiek omendu dituzte gaur 300 lagun inguruk Eitzaga auzoan (Zaldibar, Bizkaia). Zaldibar Argitu plataformaren izenean, Idoia Marinek eskerrak eman dizkie gaur bertaratutakoei, baina baita azken bost urteetan kaltetutako familiei eta bizilagunei babesa eman dieten guztiei ere. Lore eskaintza, gaur, Zaldibarren. MIGUEL TOÑA / EFE Gaizka Zabartek, berriz, gogorarazi du «lehen egunetik» eskatu dituztela erantzukizunak. Ingurumen delituekin lotutako auzia instrukzioan dago oraindik ere, adituen txostenak biltzen, eta hori «eramangaitza» egiten zaiela adierazi du. Hildakoen omenezko monolitoetan lore eskaintza egin dute, eta izan dira musikariak eta bertsolariak ere ekitaldian. [articles:2137092]

Mercosurreko akordioaren gaitzespena, elikagai katearen legearen betearazpena, salneurri justuak, makroproiektu fotovoltaikoen ezespena, otsoaren babesaren amaiera eta hidrokarburoen zergen errefusa izango dituzte aldarri.

Getaferen sarean erori da Alaves. Coudeten taldeak ez du partida txarra egin, gol aukera argienak bereak izan dira, baina ez du asmatu ate aurrean. Madrilgo taldeak, berriz, ia areara heldu gabe lortu du gola, penaltiz. Arambarrik sartu du. Jaitsiera postuetan dago Alaves 21 punturekin, azken bigarren. Bordalas, Getaferen entrenatzailea, partida hasi aurretik egin da biral sare sozialetan. Ospetsua da bere taldeak gogorrak izaten direlako, defentsa lehenesten duelako, baina gaurkoa inoiz baino nabarmenagoa izan da: printzipioz atzelariak diren sei jokalari zelairatu ditu. Testuinguru horretan, baloiaren jabetza gehiago izan du etxeko taldeak, eta 20. minutuaren inguruan eman du lehen abisua Carlos Vicentek, area kanpotik. Ondo erantzun du David Soria atezainak. Eta gauza gutxi gertatzen ari zela, geldikako jokaldi batean, Abqarrek salto egin du baloia urruntzeko, ukalondoarekin Getafeko jokalari bat jo du, eta penaltia adierazi du epaileak. Arambarrik sartu du, zaleen eta jokalarien protesta artean. Egoera eskasa Bigarren zatian gogotik saiatu da Alaves; aurrelari guztiak zelairatu ditu Coudetek. Getafe, ordea, eroso zegoen markagailuan abantaila izanda; partida moteldu du, faltak egin ditu, eta tartea handitzeko abagune bat edo beste ere izan du. Alavesek izan dituenak bikain aldendu ditu Soriak. Babazorroek ez dute Mendizorrotzan irabazi azaroaren 1etik, eta entrenatzaile aldaketak ez du fruitu askorik eman. Gaurko porrotaren ostean, zuzendaritzaren aurkako eta Luis Garcia Plaza lehengo prestatzailearen aldeko oihuak entzun dira harmailetan.

Gozatuz eta gozaraziz irabazi dio Athleticek Gironari, San Mamesen. Aspaldian jokorik onena berreskuratu ezinda ibili da Ernesto Valverderen taldea; ziurrenik, egutegiaren zamaren erruz. Bada, astebeteko atsedena ederki baliatu ondoren, erakustaldi handia eman dute zuri-gorriek, Oihan Sanceten gidaritzapean. Taldearen lan ona nafarrak biribildu du, hiru gol sartuta, eta Txapeldunen Ligako postuetan sendo jarraituko du Athleticek. Zehazki, ligan hamalau partida daramatza galdu gabe. Azkenekoz Gironaren beraren aurka galdu zuen iazko urriaren 6an, eta ordutik jokoan izandako 42 puntuetatik 30 eskuratu ditu. Zenbaki ikusgarrien gainetik, ordea, jokoz ere distiratsu dagoela erakutsi du Valverderen taldeak. Partidari neurria hartzea kosta egin zaio, ordea. Besteak beste, ligako talderik onena bera da aurkariaren zelaian baloia eskuratzen, baina lan horretan pattal aritu dira etxeko jokalariak lehen minutuetan. Gironak nahi erara mugitu du baloia ezker-eskuin, eta lasterka egin beste erremediorik ez dute izan zuri-gorriek. Valverden aginduek etekina izan dute: Jauregizarri eta Sanceti agindu die pauso bat emateko aurrera presioa egiteko garaian, eta pixkanaka gora egin du etxeko taldeak. Aukerarik onenak baloi geldian izan ditu Athleticek. Lehen zatian guztira sei korner atera ditu, eta horietako batean Williamsek oso gertu izan du gola, baina Gazzanigak atepetik atera dio baloia. Lanean fin jarraitu du taldeak, eta penalti puntutik iritsi da 1-0ekoa. Jauregizarri oina nabarmen zapaldu dio Gironako atzelari batek, eta epaileak errepikapena ikusi ondoren penaltia adierazi du. Pozarekin batera beldurra ere iritsi da San Mamesera; izan ere, Gironan hiru penalti huts egin zituen Athleticek, azken hatsean galdu egin zuen. Gaur ez da halakorik gertatu, eta Sancetek maisuki sareratu du baloia penalti puntutik. Gogor eta konfiantzaz jaurti du. Golak konfiantza ekarri dio taldeari, eta atsedenaldira bitarte bigarren golaren bila jo du sutsu. De Marcosek oso gertu izan du helburua, baina ez du asmatu, Gazzanigak sekulako gelditua egin baitio. Zehazki, Sancet izan da berriz ere protagonista. Berenguerrek jokaldi dotorea osatu du ezker hegaletik, eta haren erdiraketari erremate ona eman dio Sancetek, buruz. Maroanen debut ona Bigarren zatiari begira, Gironaren ardura izan da urrats bat aurrera egitea, emaitzak hala behartzen zuelako, baina horretako gaitasunik ez dute izan kataluniarrek. Athleticek itsutu gabe jokatu du, patxadaz eta burutsu. Erasora zuzen jo beharrean, atzean bi lerro sendo eraiki eta zelaian sendo egotea izan du xede. Minutu luzez ez da ezer gertatu partida. Ordea, Maroanen debutak piztu du San Mames. Klubak neguko merkatuan egindako fitxaketak irudi bikaina eman du bere zaleen aurrean, eta gola ere gertu izan du pare bat alditan. Protagonista nagusia Sancet izan da, halere. Hirugarren gola sartu ondoren txalo artean utzi du zelaia 80. minutuan, eta pozarren agertu da mikrofonoen aurrean. «Ez dut hitzik sentitzen dudana deskribatzeko. Sasoi honetan gol dezente sartzen ari naiz, eta horixe da modurik onena taldeari laguntzeko. Azken bi partidetan bi berdinketa lortuta gentozen, eta behar genuen garaipena». Athletic. Unai Simon; De Marcos, Vivian, Yeray, Adama (Yuri, 75. min); Prados (Vesga, 75. min), Jauregizar; Iñaki Williams, Sancet (Canales, 83. min), Berenguer (Bujan, 83. min); eta Guruzeta (Maroan, 65. min). Girona. Gazzaniga; Martinez, Juanpe, Krejci, Gutierrez (Blind, 46. min); Yangel Herrera, Van de Beek, Ivan Martin (Solis, 75. min); Tsygankov (Asprilla, 66. min), Bryan Gil (Misehouy, 66. min) eta Abel Ruiz (Stuani, 66. min). Golak. 1-0: Sancetek, penaltiz (41. min). 2-0: Sancetek (47. min). 3-0: Sancetek (78. min).