Solarpackek Algortan du egoitza (Getxo, Bizkaia), eta parke fotovoltaikoak instalatzen eta kudeatzen ditu Espainian, Indian, Uruguain, Txilen eta Perun. 2007an sortu zuten enpresa Galindez eta Ibarra Kareaga familiek, Neguriko burgesiako kideak biak. Gaur egun, akzioen erdia baino gehiago dituzte Galindeztarren hiru funtsek (Beraunberri, Landa eta Burgess 2007), eta beren zatia EQTri saltzea adostu dute. Trukean, hiru funtsek dirua jarriko dute EQTk operaziorako baliatuko duen adarrean, Veleta VidCon.
Ministro Kontseiluaren zain
EQTk 26,5 euro eskaini ditu Solarpacken akzioen truke, asteartean enpresaren akzioak burtsan balio zuena baino %45 gehiago (18,28). Berehala, Solarpacken tituluek maila horretara eman dute salto burtsan. Operazioak aurrera egiteko, gutxienez akzioen %75 kontrolatu beharko ditu EQTk.
Suediako inbertsio taldea 1994an sortu zuten Wallenberg familiak eta AEBetako funts batzuek. Lehenik Eskandinavian hedatu ziren, baina gaur egun inbertsioak ditu Europako beste herrialde askotan; Asian eta AEBetan ere bai. Bere enpresek 29.000 milioi euroren salmentak egin zituzten iaz, eta 175.000 langile aritzen dira funtsaren agindupeko enpresetan. Horien artean daude Idealista etxebizitzak erosteko eta alokatze bilatzailea, Parques Reunidos eta Nest etxebizitzen sustatzaile frantziarra. EQT erraldoi bat da, 26 funtsekin eta 67.000 milioi euroko balioa duten aktiboekin.
Espainiako Gobernuaren baimena beharko luke Solarpacken erosketa operazioak, Madrilek luzatuko balu hilaren amaieran bukatuko den arau berezi baten indarraldia. Dekretu horrek dio Europako Batasunekoak ez beste inbertitzaileek ezin dituztela bereganatu Espainiako enpresa estrategikoak, pandemiak eragindako krisiaren gordinean, gobernuaren oniritzia lortzen ez badute. Esaterako, Australiako IFM funtsa Madrilgo exekutiboaren oniritziaren zain dago martxan jartzeko Naturgy konpainiaren %17aren jabe egingo lukeen operazioa.
Gakoetako bat zergak dira. Fakturaren kostuaren heren bat dira zergak. Gobernuarentzat tabu moduko bat izan da orain arte ate hori zabaltzea, baina atzo Teresa Ribera Trantsizio Ekologikoko ministroak adierazi zuen lanean ari direla «egitasmo serio» bat aurkezteko, eta gogorarazi zuen Europako Batasuneko errekuperazio funtserako igorritako planean jasota dagoela asmo hori. Hala ere, ez zuen epeei buruzko zehaztasunik eman, eta are gutxiago edukiez: adibidez, fakturako zein zerga aldatu nahi dituzten, aldatuko badituzte.
Aukera zabaldu zuen, hori bai, energiaren produkzioari ezarritakoa (%7koa) denbora batez eteteko, Sanchezen gobernuak 2018an egin zuen bezala, sei hilabetez. Zerga nagusiaren inguruan, BEZari buruz (%21), berriz, aipamenik ez zuen egin Riberak. Gobernua diru sarreren beharrean izango da etorkizun hurbil batean, eta kolpe gogorra izango litzateke argindarraren moduko zerga bat murriztea.
Espainiak du, haatik, Europa osoan BEZik altuenetako bat: %21ekoa. Gainera, ez du, beste herrialde batzuetan bezala, bereizketarik egiten kontsumitzaileen artean. Portugalen, esaterako, %23koa da, baina kontsumo apalagoak dituztenen kasuan, %13koa. Gauza bera Italian: %22tik %10ra. Alemanian %19koa da denentzat, eta Frantzian, %17,5ekoa.
Atzo beste errekor historiko bat ezarri zen argindarraren prezioan. Handizkako merkatuan eguneko batezbestekoa 94,63 euro megawatt/ordukoa (Mwh) izan zen. Aurretik, bitan baino ez da egon gainetik: 94,99 euro Mwh aurtengo urtarrilaren 8an, eta 103,76 euro Mwh 2002ko urtarrilaren 11n. Europako handizkako merkatuetan Espainiak du argindarraren preziorik altuena.
Hainbat faktore daude horren atzean, baina, bereziki, hiru. Batetik, sektorearen antolaketa eta energia iturrien mixa: funtsean, hiru enpresa handiren esku dago produkzioa, eta, azken batean, handizkako merkatuko prezioa ere bai. Izan ere, oligopolio bat osatzea leporatzen diete Iberdrolari, Endesari eta Naturgyri, konpetentziarik ez dutelako ia, energiaren %60tik gora ekoizten baitute haiek, eta haien esku daudelako kontsumitzaileen kontratuen %60tik gora ere. Bestetik, horri bide ematen dion legedia dago. Eta horri guztiari gehitu behar zaizkio gasaren eta CO2 emisio eskubideen nazioarteko merkatuak, zeinak duela sei hilabeteko prezioa halako bi garestiago dauden. Testuinguru horrek eta egungo egoerak eragin dute prezioak igotzea.
Izan ere, osasun krisiak hobera egitearekin batera, jarduera ekonomikoa suspertu egin da, eta horrek eta egunotako beroaldiak argindar gehiagoren beharra eragin du. Hori asetzeko, produktoreek ez dute nahikoa energia iturri merke eta garbi (berriztagarriak eta nuklearrak), eta zikinagoak direnak jarri behar izan dituzte martxan, edo gehiago erabili behar izan dituzte: ziklo konbinatuko plantak edo termikoak. Horiek gasa behar dute funtzionatzeko, eta CO2 gehiago isurtzen dute. Espainiako merkatua, Europakoa bezala, marjinalista denez, ekoizteko garestiena den energiak ezartzen du beste guztien prezioa edo azken prezioa.
BEZari heldu beharrean, enpresen mozkinei heldu die gobernuak, oraingoz, hortik fakturaren prezioa murrizteko aukera badagoelakoan: %15 inguru bost urtean. Ekainaren hasieran bi neurri iragarri zituen. Batetik, nahi du energia konpainiek gobernuari ematea nuklearren eta berriztagarrien irabazien parte bat, «zerutik eroritako mozkinak» edo windfall profit deiturikoak. Hala esaten zaio konpainiek energia iturri horietatik merkaturatzen duten argindarrari ezartzen dioten CO2aren gainkostuari, nahiz eta isuririk ez eragin.
Gobernuaren arabera, urtero 1.000 milioi euro bildu ditzake horrela, eta berea asmoa litzateke eskuratutako diruaren %90 berriztagarriak sustatzeko erregimena finantzatzeko erabiltzea, eta %10, gizarte-bazterketa arriskuan dauden kontsumitzaileentzako bonu sozialetarako. Horrekin batera, murriztu egin nahi du kontsumitzaile arrunten fakturetan berriztagarrien sarietarako bideratzen den fakturaren zatia, petrolio konpainien eta erregai fosilak erabiltzen dituzten sektoreen kaltetan, haiek jarri beharko bailukete gehiago.
Bi egitasmoek, dena den, ez dute ibilbide erraza izango. Lege aurreproiektuak dira; tramitazio luzea izango dute Gorteetan, eta han PSOEk eta Unidas Podemosek ez dute gehiengo osorik. Gainera, litekeena da energia konpainiek auzitara jotzea eta prozesua luzatzea.
Estatukideen planen onarpena urrats garrantzitsua da Next Generation planean, baina horrek ez du esan nahi dirua orain iritsiko denik. Aurretik, beste onespen bat beharko da: Europako Kontseiluarena, hau da, beste gobernuena. Lau asteko epea dute besteen planak aztertzeko, eta gero bozkatzeko —gehiengo sinplearekin nahikoa da—.
Kalkulatu dutenez, litekeena da lehen milioiak abuztuan iristea. Urtea amaitu bitartean, 80.000 milioi euro banatuko ditu, eta kopururik handienak 2022an iritsiko dira. Baliteke Espainiak 9.000 milioi euro eskuratzea abuztuan, eta beste 10.000 milioi euro abenduan.
Horiek horrela, uztailaren 11n hasita, bertan behera geratuko dira elkarri ezarritako muga zerga guztiak, Airbus-Boeingen auziaren harira. Bost urteko bide orria adostu dute Washingtonek eta Bruselak, eta hegazkin konpainiek «bidezko lehia batean» aritzeko konpromisoa hartu dute: alegia, beren konpainiak estatu laguntzekin gihartu gabe. Gainera, adostu dute beren aeronautika zibilak hirugarren eragileetatik babestuko dituztela, Txina gogoan.
Hegazkinen sektoreak 500.000 enplegu zuzen ematen ditu AEBetan eta Europako Batasunean, eta zeharka, beste 700.000. Airbus eta Boeing munduko konpainia handienen arteko auziak 11.500 milioi euroko balioa duten muga zergak eragin ditu, eta kalte egin die Ozeano Atlantikoaren alde bietako hainbat produkturen esportazioei: esaterako, ardoarenari, olioarenari, makineriarenari, motorrenari, edari alkoholdunenari eta hegazkingintzaren produktuenari. Arabako Errioxako ardoa eta Getariako Txakolina bera tarifa bereziekin zigortu dituzte Airbus-Boeingen auzia dela eta. Aurrerantzean, AEBetara egiten dituzten esportazioek ohiko zergak izango dituzte atzera.
Auzi komertzialik luzeena
Atzo lortutako itunak soluzioa eman dio MME Munduko Merkataritza Erakundearen barruan garatu den auzi komertzialik luzeenari. Bost urterako iraungo du behintzat, betiere potentzia biek sortu duten lantaldeak erabakitzen ez badu bietako batek akordioaren arauak urratu dituela, Airbus edo Boeing modu okerrean lagunduta, adibidez, edo konpainien kontuak gardentasun nahikorik gabe azaltzeagatik.
Ituna AEBek eta EBk egin duten arren, beste herrialde bat oso presente egon zen atzoko goi bileran: Txina. Joe Bidenek Txina izan du hizpide behin eta berriro Ingalaterran egindako G7aren gailurrean, baita Bruselan bertan ere, haren politika komertzialaz ohartarazteko. «Hazten ari den erasoaldi baten aurrean gaude», esan zuen, argi utzita Europa aliatu gisa nahi duela Txinarekin duen fronte handian.
Bidenek atzean utzi ditu hegazkingintzaren gerrak eragindako tarifa bereziak, aliantza sendoago baten truke, baina altzairuarenak eta aluminioarenak bere horretan utzi ditu. Trumpen herentzia hori ez du ukitu, eta Europako altzairuen esportazioek bereziki zergapeturik jarraituko dute AEBetan.
Ursula von der Leyen Batzordeko presidenteak ez zuen ahaztu auzi hori hor dagoela oraindik. «Lagun», «aliatu», «kooperazio espiritu» eta antzeko hitzekin batera, presidenteak esan zuen espero zuela altzairuaren muga zergen auzia «lehenbailehen» konpontzea. «Elkarrizketa onak izaten ari gara arazo hori gainetik kentzeko», azaldu zuen, Bidenekin elkartu ondorengo agerraldian.
Beraz, altzairuaren auziaren soluzioak beharko luke Europako Batasunak Bidenen administrazioarekin abiatutako aro berriko hurrengo mugarria. Trukean, hegazkingintzaren ituna errespetatzearekin batera, europarrek laguntza gehiago eman beharko dute Txinaren gorakada ekonomiko-teknologikoa orekatzeko; ikusteko dago nola eta zein alorretan, baina ez da zaila iragartzea teknologia berrien esparruan ahalegin bat egin beharko dutela, ikusita Pekin zer-nolako nagusitasuna hartzen ari den 5G teknologian eta beste esparru batzuetan.
Munduko ekonomia finkatu
Edonola ere, Etxe Zuriak garrantzi handia eman dio EBrekin lortutako akordioari, eta Bidenen administrazioak esan du mugarri bat dela munduko merkataritza harremanak finkatuko dituen geroa marrazteko: «AEBek eta Europak munduko ekonomiaren oinarriak ezarri zituzten II. Mundu Gerraren ondoren. Orain, gauza bera egin behar dute, batez ere gorabidean dauden teknologiei dagokienez».
