Ostiralean Urkullu zabortegira lagundu zutenik gezurtatu dute Beltranen senideek
Luizia Zaldibarko zabortegian: Joaquin Beltran langilearen senitartekoek Iñigo Urkullu lehendakaria kritikatu dute larunbat honetan. 2020ko martxoak 14.
Dozenaka traktore iritsi dira gaur Gasteizera prezioen jaitsiera salatzeko. Mobilizazioa deitu duen UAGA Arabako Nekazarien Elkarteak azaldu du ustiategien errentagarritasun krisiak eta merkataritza oztopoen ezartzeak bultzatu dituela protestara.
Klusterretako arduradunek eskaera batzuk egin dizkiete administrazioei: enpresak finantzatzeko laguntzak jasotzea, zergak geroratu ahal izatea, Gizarte Segurantzaren ordainketak atzeratzea, eta erregulazio espedienteak arintzea.
Itxieraren ordez, zuzendaritzak sindikatuei proposatu die aldi baterako erregulazio dosier bat egitea, eta bilera batera deitu dituzte astelehenerako. Zuzendaritzak zenbait aukera jarri ditu mahai gainean: lan erregulazioa selektiboa ala partziala egitea.
LABen eskaera
LABek ere uste du jarduera ekonomiko guztiak epe batez eten beharko liratekeela, oinarrizko zerbitzu hauek salbu: osasuna, elikadura, garbiketa, energia eta ura, helduen zaintza eta garraio publikoa. Igor Arroyo sindikatuko idazkariordeak «gertu» ikusten du zerbitzu guztiak bertan behera utzi beharreko unea, jendea etxean gera dadin. Egoera horren aurrean, proposatu du Gizarte Segurantzaren lizentzia bat sortzea, langile guztiei soldata osoa jasotzea bermatuko diena. LABen arabera, konpainientzako eta kapital errententzako zerga berezi bat sortuz finantzatu beharko litzateke hori.
LABen ustez, egoerari aurre egiteko bidea ez dira kaleratzeak, eta, aldi baterako erregulazio dosierrak aplikatuko balira, iraupen laburrekoak direla bermatu beharko lukete enpresek, eta kaltea jasandako langileek soldata osoa jaso beharko lukete.
Otsailean, Europako Batzordeak kalkulatu zuen eurogunea aurten %1,2 haziko zela, eta EB osoa, berriz, %1,4. Udaberriko aurreikuspenak maiatzean zen ematekoa Brusela, baina aurreratu du %1 uzkurtu daitekeela BPGa aurten. 2021erako, «berreskura dezake, baina ez osoki».
Lehen kolpea aire konpainiek hartu dute, milaka hegaldi bertan behera geratu baitira, eta bigarrena ostalaritza hartzen ari da, lehenik oporretarako plan asko bertan behera geratuko direlako, eta bigarrenik tabernak, jatetxeak eta hotelak ixteko aginduak ematen ari direlako herrialde eta eskualde batzuetan. Industrian, eragina polikiago ari da antzematen, baina hasi da eskarien jaitsiera, eta hornikuntza kate globala hausten ari da enpresa askorentzat.
Ursula von der Leyen Europako Batzordeko lehendakariak onartu zuen atzo «shock handia» jasaten ari dela EBko ekonomia. Horregatik, iragarri zuen 37.000 milioi euroraino handitu duela birusaren kalteei erantzuteko funtsa. Edonola ere, Bruselak uste du estatu kideen esku dagoela neurri handienak hartzea. Astelehenean biltzekoa da eurotaldea, eta «erantzun indartsua» emango dutela iragarri du Mario Centeno talde horretako buruak. «Esku artean duguna osasun krisi bat da oraindik, baina arduragabekeria handia izango litzateke egoera hondatzen uztea konfiantza eta finantza krisi bat bilakatzeraino», esan du.
Alemaniaren ‘bazuka’
Ekonomiari laguntzeko neurriak hartu dituztenen artean Alemania bera dago. Olaf Scholz Finantza ministroak iragarri du nahi beste diru utziko diela arazoak dituzten enpresei, KfW banku publikoaren bitartez. «Hau da gure bazuka, eta egin behar dugun guztia egiteko erabiliko dugu», azaldu du Scholzek.
Azken urteetan, Alemaniak zorrotz bete du defizita zero izateko bere buruari ezarritako politika —superabita izan du 2014az geroztik—, «eta, horri esker, gure finantza publikoak oso osasun onean daude, eta adibide bat dira munduarentzat». Baina krisiari aurre egin beharrak politika hori uztera behar dezakeela aitortu du Scholzek.
Biurtekoaren batera egin ohi diren azokak ere azaroan egingo dira: ADDIT3D, Be Digital, IMIC, eta Workinn.
Fed-en erabakiak arnas pixka bat eman zien AEBetako burtsei, eta zabaldutakoan galdutakoaren zati bat berreskuratu zuten. Baina gutxi iraun zuen aireak, eta Europako merkatuen amiltzen jarraitu zuten. Historikoa izan zen jaitsiera Europako burtsetan. Inoizko erorketarik handiena izan zuten Milango burtsak (-%16,9), Madrilgo Ibexek (-%14), Parisko CACek (-%12,3), eta kontinenteko enpresa indartsuenak biltzen dituen indizeak, Eurostoxx 50ek (-%12,3).
Europako burtsen amiltzea bizkortu egin zen arratsaldean hasieran, Christine Lagardek EBZren Frankfurteko egoitzan hitz egin ahala. Merkatuek ulertu zuten motz geratu zela Lagarde, eta neurri gogorragoak eskaini behar zituela euroguneari gainera etor dakiokeen atzeraldia arintzeko. Lagardek garrantzia kendu zion burtsen berehalako erreakzioari, eta epe erdirakoak axola zitzaizkiola esan zuen.
Eskaera estatukideei
«Shock handi bat jasaten ari gara», aitortu zuen EBZko buruak, baina argi utzi zuen krisiari aurre egiteko eginahal handienak estatu kideei dagozkiela, eta berriro eskatu zien aurrekontuak eta zerga politika erabiltzeko krisiaren kalteei aurre egiteko. Alemaniak, Espainiak, Italiak eta beste estatukide batzuek funts bereziak iragarri dituzte osasun gastuei aurre egiteko, enpresa txikiei eta ertainei finantzaketa errazteko, eta sektore batzuen geldialdiaren ondorioz lana galduko dutenei laguntzeko.
EBZk, bere aldetik, ez zuen interes tasa ofiziala aldatu —zeron daude 2016az geroztik—, eta bere horretan utzi zuen bankuek EBZn dirua gordetzeagatik ordaindu behar duten interesa, %0,5ekoa. Horren ordez, iragarri zuen indartu egingo duela zorra erosteko programa. 2019ko urtarrilean eten zuen pentsatuta bere lana eginda zuela, baina urte horretako azaroan berriro martxan jarri behar izan zuen, ikusita hazkundea oso motela zela. Gaur egun hilero 20.000 milioi euroren zor publiko eta pribatuak erosten ditu merkatuetan; orain beste 120.000 milioi euro gastatuko ditu urtea amaitu bitartean. Lagardek aipatu duenez, nahiko zor izango da erosteko, euroguneko estatu batzuk zorpetu egin beharko dutelako «osasun gastu gehigarrei aurre egiteko».
Bestetik, bankuei nahi beste likidezia bermatzen dieten TLTRO programak zabalduko ditu.
Erabakiak «aho batez» hartu dituztela zehaztu zuen Lagardek. EBZ zatituta dago, ekonomiari eusteko ezohiko neurriak babesten dituztenen eta neurri horiek bertan behera uztea defendatzen dutenen artean.