Hondakinen kudeaketa EAEn: Hondakinak EAEtik kanpo ez eramateko isurketak txikiagotzearen alde egin du Tapiak. 4 milioi euroko dirulaguntzak ingurumena hobetzeko.

Koronabirusa EAEn: CCOOko Unai Sordok ekonomia murriztearen alde egin du murrizketa larriagoak saihesteko. Txertaketa funtsezkoa da normaltasuna berreskuratzeko.

San Juan de Dios Ospitaleko langileek greba eguna dute gaur. 2021eko urtarrilaren 13a. Santurtziko parketik 12:00etan aterako den manifestaziora deitu dute.

BILBO. Espainiako merkatuen arautzaileak, CNMCk, 3,5 milioi euro ordaintzera zigortu ditu erregai solidoen banaketan aritzen diren sei enpresa, lehiaren aurkako jokabideengatik. LEA Lehiaren Euskal Agintaritzak abiarazitako ikerketa batek ekarri du zigorra. Enpresa hauek dira: Toro, FISL, Grafitos Candel, GME eta Capex.

LEAk azaldu duenez, 2016an hasi zuen ikerketa, uste zuelako siderurgiarako kokea banatzen zuten enpresak harremanetan ari zirela prezioak adosteko. Enpresa batek auzitegietara jo zuen ikerketa geratzeko, baina EAEko Justizia Auzitegiak lehenik eta Espainiako Auzitegi Gorenak ondoren, atzera bota zuten eskaera.

CNMCren arabera, 1999 eta 2018 artean, zigortutako sei enpresek kokearen, antrazitaren, harrikatzaren eta beste erregai solidoen merkatuko informazioa partekatu zuten, bezeroak haien artean banatu zituzten, eta prezioak adostu zituzten.

Enpresa horietako arduradunei 166.700 euroren isuna jarri die, ardura pertsonalak dituztelako.

Iazko zerrenda beltza itxi eta egun gutxira ireki da 2021ekoa. Abenduaren 30an itxi zuen Iñigo Etxarri ertzainak 2020ko laneko heriotzen zerrenda, eta urtarrilak 12 egin dituenean zabaldu du 2021ekoa 35 urteko behargin batek. Ez dute haren izenik eman, baina jakinarazi dute hiru egun baizik ez zeramatzala Euskal Herrian.

Istripua goizeko hamarrak aldera gertatu zen, Bilbon, Basurtutik Kaxtresanara doan bidean, Beyena lantegia zegoen inguruan. Osalanek eta Ertzaintzak azaldu dutenez, langile talde bat goi tentsioko argindar dorre batera ez igotzeko txapa batzuk jartzen ari zen. Argitu ez dituzten arrazoiak direla eta, langileetako bat dorretik erori zen, baina ez dorrearen oinarrira, baizik eta azpian zegoen lubeta batera. Erorikoa hiru metro eta erdikoa izan zen, eta lurra jotzean jaso zuen kolpeak hil zuen langilea.

Langilea argiketaria zen, eta lau urte zeramatzan Sistem Melesur Energia konpainiarentzat lanean. Malagakoa da enpresa hori (Andaluzia, Espainia), eta Iberdrolak azpikontratatuta ari zen lanean, dorreetan mantentze lanak egiteko.

Sindikatuek deitoratu egin dute ezbeharra, eta hura salatuko dute gaur, Iberdrola dorrean eta Melesur enpresaren Bizkaiko egoitzan, Trapagaranen. Gainera, lankideek greba egingo dute.

LABek eta UGTk eskatu dute istripua ikertzeko eta haren ardurak zehazteko. Bi sindikatuek nabarmendu dute azpikontratatutako enpresa bateko langile bati gertatu zaiola, eta horietan egoten dela lan prekaritaterik handiena.

Iaz, sindikatuen arabera, Euskal Herrian 68 langile hil ziren beharrean ari zirela, eta beste langile batek, Joaquin Beltranek, desagertuta jarraitzen du Zaldibarko zabortegiko hondakinetan. Horiei gehitu behar zaizkie, LABen zerrendaren arabera, Euskal Herritik kanpo lanean ari zirela hildako beste hiru.

Antsietatea, istripu

CCOOk, bere aldetik, jakinarazi du Gizarte Segurantzaren Bizkaiko zuzendaritzak lan istriputzat jo dituela Muskizko supermerkatu bateko langile batek antsietateagatik hartutako gaixo baimenak. Langileak harreman gatazkatsua zuen bere kontratatzailearekin, Urar Muskizekin.

«2021a urte gogorra izango da, baina 2020ko azken lau hilabeteetan izan diren hobekuntza zantzuek bere horretan irautea espero dugu». Tamara Yague FVEM Metalgintzako Enpresen Bizkaiko Federazioko presidentearena da iragarpena. Hobekuntza, dena den, ez dago garesti, pandemiak bete-betean jo duelako Bizkaiko metalgintza, eta langa oso behean jarri du: enpresek, batez beste, 2019an baino %18 gutxiago fakturatu zuten iaz, eta %41ek galerak izan zituzten. Horiek horrela, FVEMen ustez, urtebete baino gehiago beharko da aurreko egoerara itzultzeko.

Euskal Herrian langile eta enpresa gehien biltzen duen sektore elkartea da FVEM, eta urtero inkesta zabal bat egiten du federazioko kide diren enpresen artean. Atzo aurkeztu zuten, eta bertan egin zuen analisia Yaguek. Pandemiak goitik behera baldintzatu ditu 2020ko emaitzak. Halere, urtea, azkenean, ez da izan espero bezain txarra. Iazko ekainean eginiko inkesta txikiago batean enpresen %51ek esan zuten merkatua atzeraldian sartuta zegoela; urte amaieran, berriz, kopuru hori %37ra murriztu da. Hurrengo sei hilabetekoari begira, eta iragarpenetan oinarrituta, batezbesteko hori %27koa da. Aurreikuspen horietan oinarritzen du FVEMek balizko hobekuntza.

Joerak, iragarpenak… Ez hain ezkorrak izateko modukoak dira, baina 2020k sektorean utzi duen marka sakona eta iluna izan da. Enpleguari dagokionez, Bizkaiko metalgintzako lanpostuen %3,3 desagertu dira. 2020ko urtarrilean 53.621 langilek ziharduten FVEMeko enpresetan; egun, berriz, 51.837 dira, 1.739 gutxiago. 2021era begira, enpresen %71ek ez dute uste langilerik kaleratuko dutenik hurrengo sei hilabeteetan; enpresen %14k, berriz, ezinbestekotzat jotzen dute. Estatistikaren arabera, %15ek lantaldea handitzeko itxaropena dute, baina, hala ere, enplegu balantzea negatiboa izango da. Izan ere, eta elkartearen kalkuluen arabera, 500 kaleratze gehiago egon daitezke 2021ean.

Inkesta osoa aztertuz gero, ez dago 2020arekin harremana duen zenbaki on bakar bat ere, eta, kaleratzeekin batera, lazgarrienak emaitza ekonomikoak dira: enpresen %40,8k galerak izan zituzten. 2019an %15,2 izan ziren zenbaki gorriak izan zituzten enpresak, eta aurten antzeko kopuruetara itzultzea espero du FVEMek. Galerak izandakoak ia irabaziak izan zituztenen adina dira: %44,8. Tartean dauden %14k parra egin zuten.

Galerek eragin zuzena zuten fakturazio jaitsierarekin, enpresen hiru laurdenek 2019an baino gutxiago saldu baitzuten. Fakturazio jaitsiera %18koa izan zen batez beste. Gehien jaitsi ziren enpresak autogintzarekin harremana dutenak dira (%24). Inkestan salmenta horien helmugari buruz galdetu diete enpresei, eta %42,8k diote esportazioak jaitsi egin zirela, eta ia beste hainbestek, %43,4k hain zuzen, mantendu egin zirela.

Eta aurten, zer?

FVEMek igarle lanetan ere jarri ditu enpresariak, eta %38,6k uste dute aurtengo lehen hiruhilekoan ohiko jardunaren %75etik gora ariko direla. Kasu honetan autogintzako harremana dutenak baikorragoak dira, %54k uste baitute erritmo horretan ariko direla. Nabarmentzekoa da enpresa handiek txikiek baino erantzun baikorragoak eman dituztela ia galdera guztietan.

Baikortasunari ateak ireki nahian, enpresen %20,6 dagoeneko itzuli dira pandemia aurreko erritmora, eta %22,4k espero dute sei hilabetean itzultzea. %23,7k urtebete beharko dela iritzi diote, eta %25,4k, urtebete baino gehiago beharko dela. Suspertze horretan, enpresariek bi aldagairen garrantzia nabarmendu dute: pandemiaren eta txertoaren bilakaera, eta Europako Next Generation funtsa.

Eusko Jaurlaritzak bukatutzat eman du PP+Cs koalizioarekin Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontuekin lotuta abiatutako negoziazioa, hitzordu bakar bat izan ostean.

Lan-istripua Bilbon: 35 urteko langile bat hil da Bilboko Basurtu auzoan goi tentsioko instalazio batetik behera erorita, 2021eko urtarrilaren 12an.

ELAk otsailean euskal sektore publiko osoan greba egitea proposatu du. Sindikatuak aldi baterako kontratua duten 50.000 langile publikoak kontsolidatzea eskatzen du.

Egunak ziren autogintzaren sektorean ez zela kaleratzeekin loturiko albisterik sortzen. Atzo iluntzean, baina, Kybse balaztak ekoizten dituen Japoniako enpresak jakinarazi zuen enplegua erregulatzeko espediente bat aurkeztuko duela eta Ororbiako (Nafarroa) lantegitik 103 langile kaleratzeko asmoa duela. Gaur egun, 900 inguruk egiten dute lan fabrika horretan. Kybsek % 60 murriztu ditu salmentak azken urtean eta «ezinbestekotzat» jo ditu kaleratzeak.

Bestaldek, Berrimetal enpresa batu da aeronautikarekin lotura izan eta larri dabilen enpresen zerrendara. ELAk azaldu zuenez, enpresako zuzendaritzak iragarri du itxi egingo duela Ermuko fabrika (Bizkaia), eta erregulazio espediente bat aurkeztuko dituela, bere 27 langileak kaleratzeko. Berrimetal 1990. urtean sortu zuten, eta metalezko piezak leuntzen eta galdatzen ditu. 2008. urtean hasi zen aeronautikarentzat lanean.

Sindikatuak azaldu duenez, langileak kaleratzea lortzen badu, enpresako zuzendaritzaren asmoa da hartzekodunen konkurtsoa eskatzea, hartara, epaitegiek kaleratzeak atzera ez botatzeko. Zuzendarien «kudeaketa negargarriari» egotzi dio ELAk enpresaren egoera, eta aurpegiratu dio «ingeniaritza finantzarioa» egitea «beren erantzukizuna saihesteko». Berrimetalek hiru hilabeteko soldatak zor dizkie langileei.

Sektoreko enpresa handiago batean, ITP Aero Castingsen langileak ez daude amore emateko prest. Hilaren 7an, greba mugagabea hasi zuten, enpresaren jabeak, ITP talde aeronautikoak, 90 kaleratze abian jarri dituelako Barakaldoko eta Sestaoko lantegietan (Bizkaia). Kaleratutako langileen zerrenda dagoeneko banatu du zuzendaritzak. Bikoteak, hogei urtez enpresan aritutakoak eta 50 urtetik gorako langileak daude zerrenda horretan.

Barakaldoko fabrikaren aurrean atzo egindako agerraldian, langileen ordezkariek gogorarazi zuten sektore aeronautikoak laguntza publikoak jaso dituela, eta horregatik uste dute gatazkan bitartekari lana egin beharko luketela Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak..

Langileek uste dute kaleratzeek ez daukatela justifikaziorik, aeronautikaren krisia aldi baterakoa soilik delako eta ez egiturazkoa, zuzendaritzak dioen moduan. Kaleratzeen ordez, «malgutasun neurriak» eskaini dituzte eskariaren jaitsierari aurre egiteko.