EAEko Barne Produktu Gordina % 2,1 hazi zen 2024an, eta 17.000 lanpostu baino gehiago sortu ziren. 2023ko hirugarren hiruhilekotik laugarren hiruhilekora, berriz, BPGak % 0,4 egin du gora.

Dohan (Qatar), ez dute soilik su etenaz hitz egin. Hura indarrean sartu ostean berreraikitze lanak nola egingo dituzten ere izan dute hizpide; eta, bide batez, nork gobernatuko duen Gazan. Horren harira, Antony Blinken AEBetako Defentsa idazkariak plan bat aurkeztu zuen atzo, eta, haren arabera, PAN Palestinako Aginte Nazionalak aginduko luke zerrendan behin-behinean, nazioarteak lagunduta. Hain zuzen, PANen lehen ministro Mohamed Mustafak nabarmendu du gaur PANek ez beste inork ezin duela gobernatu zerrendan —Zisjordanian agintzen du—. Oslon mintzatu da Mustafa, gatazka konpontzeko bi estaturen irtenbidea proposatzen duen aliantzak egindako bilera batean. Wafa Palestinako berri agentziak jaso duenez, PANeko buruzagiak esan du Gazako gobernabideari begira «tokiko, eskualdeko eta nazioarteko bazkideekin» lan egiteko prest daudela, lurralde palestinarretako gobernuak «integratzeko». Blinkenek atzo esan zuen PANek bere burua «erreformatu» beharko lukeela zerrendako agintea hartzean. Meniarako negoziazioen inguruan filtratutako zirriborroetan ez dute zehaztu ez nor arduratuko den zerrenda berreraikitzeaz, ez nork gobernatuko duen han. Mustafak ez dio aipamenik egin Blinkenek egindako ñabardurari, eta azpimarratu du bi estaturen irtenbidea hauspotze aldera «neurri praktikoak» hartzeko ordua heldu dela. Eta nazioarteari belarrietatik tira egin dio, iruditzen baitzaio ez dela aurrerapausorik ematen ari bide horretan. Bonbardaketak Negoziazioek aurrera jarraitzen duten bitartean, baina, Israelek jarraitzen du zerrenda bonbardatzen, eta, Gazako Osasun Ministerioaren arabera, azkeneko 24 orduetan beste 62 pertsona hil ditu. Horrenbestez, 46.700 lagun hil dira 2023ko urriaren 7az geroztik. Iturri horrek berak gaur zehaztu duenez, goizaldean 33 lagun hil ditu Israelgo armadak. Esate baterako, bonbardaketa baten ondorioz familia bateko zazpi kide hil dira Gaza hirian, eskola batean; han ari ziren babes hartzen. Zerrenda erdialdeko Deir al-Balah hirian egindako aire eraso batean 11 lagun hil dituzte. Handik gertu, Nuseirat errefuxiatu esparruan, zazpi pertsona hil dira Israelen bonbardaketa baten ondorioz. Gainera, Gazako Osasun Ministerioak nabarmendu du goizaldeko erasoetan 253 lagun zauritu direla, eta gogorarazi azkeneko hamabost hilabeteetako setioaren ondorioz gutxienez 110.000 direla zaurituak. Aintzat hartu behar da, bide batez, OME Osasunaren Mundu Erakundeak abenduan ohartarazitakoa: lau zauritutik bati gorputz atalen bat anputatu behar izan diotela, eta lautik batek kaltetua duela orno muina. Sei palestinar hil dituzte Zisjordanian Israelgo armadak Jeningo (Zisjordania) errefuxiatu esparru bat bonbardatu zuen atzo gauean, eta eraso horretan sei palestinar hil zituen. Hori jakinarazi zuen Gazako Osasun Ministerioak. Joan den abendu erdialdean, Hamasi eta Jihad Islamikoari lotutako milizianoen eta PAN Palestinako Aginte Nazionalaren indarren arteko borrokak hasi ziren, eta ordutik Israelek lurralde okupatuen aurka egindako aurreneko erasoa izan zen atzo gauekoa. 2023ko urritik areagotu egin dira Israelek Zisjordanian egindako sarekadak eta erasoak.

Istripua izan da gaur eguerdian Gasteizen, tranbia baten eta autobus txiki baten artean, eta gutxienez zazpi pertsona zauritu dira. Salburuko bulebarrak eta Varsovia etorbideak bat egiten duten tokian izan da istripua, Nikosia kaleko geltokitik gertu. Istripua arratsaldeko ordu biak aldera gertatu da, eta autobusa irauli egin da; hainbat bidaiari zihoazen barruan. Istripua ikusi duten oinezko batzuek bidaiariak ibilgailu barrutik ateratzen lagundu dute. Gasteizko Udaltzaingoak jakinarazi duenez, bost pertsona eraman dituzte ospitalera; horietako lau mikrobusean zihoazen, eta bestea tranbian. Larrialdi zerbitzuek beste bi lagun artatu dituzte istripua gertatu den tokian bertan, baina ez dituzte ospitalera eraman. Talkaren ondorioz, tranbia errailetatik atera da, eta zerbitzua bertan behera geratu da Florida kalearen eta Salburua auzoaren artean. Anbulantziak, Gasteizko suhiltzaileak eta udaltzainak istripua gertatu den lekura joan dira, eta tranbiaren linea hori eten dute.

Aste hasieratik «berehalakoa» behar zuen Gazarako su eten baten iragarpenak, baina Ameriketako Estatu Batuen adierazpen baikorrek talka egin dute, behin eta berriz, Israelen eta Hamasen adierazpen ezkorrekin. Negoziazioetan murgilduta egon diren talde guztien arabera, hori bai, «txikikeriak» baino ez ziren falta urtebete pasatxoz eztabaidatzen aritu diren akordioari baiezkoa emateko. Eta, azkenean, gaur arratsaldean iritsi da albistea: Israelek eta Hamasek su etenerako akordioa adostu dute. Israelgo Gobernua bihar da akordioa bozkatzekoa; Hamasek dagoeneko eman du baiezkoa. Zertxobait geroago, Qatarko lehen ministro Xeikh Mohammed bin Abdulrahman al-Thanik baieztatu du Israelek eta Hamasek menia akordioa adostu dutela; esan duenez, igandean sartuko da indarrean, hilaren 19an. Dena den, nabarmendu du menia «arrakastatsua» izateko ezinbestekoa izango dela bi aldeek adostutakoa betetzea. Palestinians celebrating ahead of the announcement of the ceasefire agreement in Gaza. pic.twitter.com/XiOGFJSQup — Eye on Palestine (@EyeonPalestine) January 15, 2025 Negoziazioetan parte hartu duten iturri ofizialak aipatuz nazioarteko hedabideek kaleratu dutenez, su etenak lau hilabete pasatxo iraungo du, eta hiru fase izango ditu, bakoitza 42 egunekoa. Fase horietako bakoitzean hainbat gatibu aske utziko ditu Hamasek, eta, trukean, zenbait preso palestinar askatuko ditu Israelek. Informazio horien arabera, gatibu zibil bakoitzeko 30 preso palestinar askatuko ditu Tel Avivek; eta, gatibu militar bakoitzeko, 50 preso. Nolanahi ere, trukaketa horretatik kanpo geratuko bide dira 2023ko urriaren 7ko erasoan parte hartu zuten preso palestinarrak. Erasoei dagokienez, lehenengo fasean eten egingo dituzte lehorreko borroka guztiak, baina Israelek segitu ahalko du aire bidez eraso egiten; neurri txikiagoan. Bigarren fasetik aurrera, mota orotako erasoak eten beharko ditu. Eta, hirugarren fasean, asmoa da Israelen oldarraldia bukatu ondorengorako Gaza nola berreraiki argitzeko eztabaidei ekitea. Nolanahi ere, oraingoz akordioa behin-behinekoa da. Horren inguruan hitz egin du gaur Antony Blinken AEBetako Estatu idazkariak, CNN telebista katean egindako elkarrizketa batean, eta nabarmendu du akordioa «hauskorra» dela, eta eztabaidatzen jarraitzea ezinbestekoa izango dela su etenari eusteko. Luze gabe borroken behin betiko etenaldirik lortzea posible izango litzatekeen galdetuta, Blinkenek aitortu du hori dela helburua, baina hori lortzea «zaila» izango dela. Hamasek, Israelek eta bitartekariek —Egipto, AEBak eta Qatar— urtebete pasatxo daramatzate su eten bat adosteko negoziazioetan murgilduta. Bidea gorabeheratsua izaten ari da. Kasurako, Qatarko Gobernua negoziazio mahaitik irten zen iazko azaro hasieran, iritzita ez zirela aurrerapausoak ematen ari, eta Israel eztabaidak «boikotatzen» ari zela. Israelek 2023ko urriaren 7an Gazaren aurkako oldarraldia areagotu zuenetik, Palestinako erakunde islamistak eta Tel Avivek adostutako bigarren menia izango da oraingoa. Aurrena urte hartako azaroan sartu zen indarrean, eta zazpi egun iraun zuen. Gazako Osasun Ministerioak emandako datuen arabera, Israelek 46.700 pertsonatik gora hil ditu 2023ko urriaren 7az geroztik; horietatik 17.400 inguru, haurrak. Zaurituak, berriz, 109.000 baino gehiago dira, eta 11.160 lagun daude desagertuta. Denbora tarte berean 1.200 pertsona inguru hil dira Israelen, ia denak 2023ko urriaren 7ko erasoan. Zatiketa Israelen Gazaren aurkako erasoaldiak eta hori eteteko negoziazioek bitan zatitu dute Israelgo gizartea: batetik, herritarren zati handi batek eskatzen dio gobernuari ahalik eta lasterren adostu dezala su eten bat, Hamasek gatibu hartutako guztiak aske utz ditzan; bestetik, herritarren eta Israelgo Gobernuaren sektorerik kontserbadoreena balizko akordio baten aurka azaldu dira azken orduotan, iritzita «bukaeraraino» iritsi behar direla. Zatiketa horren erakusle da, adibidez, Israelgo Segurtasun Nazionalerako ministro Itamar Ben-Gvirrek atzo X sare sozialean argitaratu zuen bideoa. Horretan, dei egiten dio Finantza ministro Bezalel Smotrichi, harekin batera akordioari boikota egin, eta Benjamin Netanyahu lehen ministroa buru duen gobernua uzteko. «Iragan urtean, gure botere politikoari esker, lortu genuen akordioak aurrera ez egitea. Orain, meniaren alde dauden beste pertsona batzuk gehitu dira gobernura, eta gure hitza jada ez da erabakigarria», dio mezuan. Mehatxuak mehatxu, oraingoz ez batak, ez besteak ez dute iragarri Israelgo Gobernua utziko dutenik. Horiek hala, Israelgo Gobernua bihar da Hamasek dagoeneko onartu duen meniari buruz erabaki bat hartzekoa; gobernuko kideek bozketa bidez erabakiko dute baiezkoa edo ezezkoa emango dioten su etenari. Netanyahuren bulegoak komunikatu baten bidez adierazi duenez, oraindik «txikikeria» batzuk gelditzen dira argitzeko, baina espero dute horiek gaur gauean zehaztea. Aurreneko erreakzioak Bost egun barru Etxe Zuriko maizter bihurtuko den Donald Trump AEBetako presidente hautatua izan da akordioari buruz hitz egin duen aurrenetarikoa. Ohiko dituen letra larriekin, hauxe idatzi du bere sare sozial Truth Social-en: «Lortu dugu gatibuak askatzeko akordio bat. Laster izango dira libre». Presidentetzari bigarrenez heldu baino lehen, Trumpek ordezkaritza talde bat bidali zuen Israelera, abenduan, Netanyahuri «presio» egiteko. Joe Biden presidentearen taldeak ere xede zuen haren agintaldia amaitu baino lehen su etena adostea. Horren harira, Bidenek berak ere jakinarazi du, komunikatu baten bidez, Israelek eta Hamasek akordioa egin dutela: «Gaur, hilabete luzez diplomazia lan nekeza egin ondoren, akordio bat daukagu». Haren arabera, indarrean sartuko den akordioak hark iazko maiatzean aurkeztutako menia proposamena du oinarri. MENIAREN GAKOAK Zenbat iraungo du? Meniak hiru fase izango ditu, eta horietako bakoitzak 42 egun iraungo du, hau da, denera 126 egunez egongo da indarrean; lau hilabete pasatxo. Zer gertatuko da lehenengo fasean? Lehenengo fasean Hamasek 33 gatibu israeldar utziko ditu aske, bizirik nahiz hilik. Gatibu horiek emakume zibilak, 50 urtetik gorakoak edo zauritutakoak izango dira. Israelek gatibu zibil bakoitzeko 30 preso palestinar utziko ditu aske; eta emakumezko militarrak diren gatibu bakoitzeko 50. Bestalde, Israelgo armada atera egingo da «eremu jendetsuetatik», hala nola Netzarim pasabidetik. Fase horrek irauten duen artean, etxea utzi duten palestinarrek aukera izango dute horietara itzultzeko, eta laguntza humanitarioaren zirkulazio askea bermatuko da. Asmoa da egunean 600 kamioi inguru sartzea zerrendan, eta, elikagaiak ez ezik, horietan erregaia ere eramatea. Fase honetan eten egingo dituzte lehorreko eraso eta borroka guztiak, eta Israelek mugatu egingo ditu aire bidezkoak. Zein dira beste faseetako baldintzak? Lehenengo fasearen 16. egunean dira hastekoak bigarren fasearen behin betiko baldintzak zehazteko negoziazioak, eta, beranduenez ere, bosgarren asterako bukatu beharko dituzte. Fase horretan borroken etenaldia erabatekoa izango da, eta Israelgo armadak Gazan dituen tropa guztiak atera behar ditu handik. Kopuruari dagokionez, presoen eta gatibuen trukeak berdin jarraituko du. Hori bai, fase horretan, zibilak ez ezik, Hamasek gatibu dituen gizon militarrak ere utziko bide ditu aske. Hirugarren eta azken fasean, borroken erabateko etenaldiari eutsiko diote. Trukean, ordea, bada aldaketarik: Hamasek hildako gatibuen gorpuak emango bide dizkio Israeli; eta, Israelek, hildako milizianoenak Hamasi. Eta meniaren ondoren, zer? Su etenean adostutakoaren arabera, Israelek ezingo ditu berriro atxilo hartu meniaren bidez aske utzitako presoak. Bestalde, hirugarren fasearen bukaeran Gaza berreraikitzeko plan bat ontzen hasiko dira bai Hamas, bai Israel. Plan horren diseinatze lanek 3 eta 5 urte iraungo bide dute, eta Egiptok, Qatarrek eta NBE Nazio Batuen Erakundeak egingo dituzte bitartekari lanak.

Noiz hasiko naiz kobratzen funtzionarioen % 0,5eko soldata igoera?

Enpresen hausnarketarako foroaren seigarren txostenaren aurkezpenean, industria sailburuak “Europa gehiago eta industria gehiago” eskatu du, eta gizarte zibilaren inplikazioa eskatu du.

Lanak ikusteko egin duen bisitan, Imanol Pradales lehendakariak esan du “Donostia aitzindaria izango” dela “lehen mailako hurbileko tren-sarea osatzen”.

Immigrazioaren inguruko hausnarketa egingo du Sortuk aurtengo Plaza Hutsa topagunean. Herrigintzan aritzen diren kideekin eta adituekin batera, ertz desberdinetatik aztertuko du kultur eta jatorri aniztasunak euskal nazioaren eraikuntzan izango duen tokia. Topaketa otsailaren 22an izango da, Andoainen (Gipuzkoa). «Datozen urteetan immigrazioaren fenomenoari eta horren ondoriozko jatorri eta kultur aniztasunari emango diogun erantzunak egingo gaitu herri gisa». Baieztapen hori abiapuntu hartuta, hausnarketa prozesu bati ekin zion Sortuk duela bizpahiru urte. Gogoeta horren ondorioak eta estrategia bildu dituzte Bidaide. Jatorri eta kultur aniztasuna euskal egitasmo nazionalaren eraikuntzan izeneko agirian. Horren bueltan arituko dira aurtengo Plaza Hutsean. Herrigintzan lanean ari diren ezkertiar independentisten urteroko topagunea da Plaza Hutsa. Aurtengoa otsailaren 22an izango da, Andoaingo Bastero kulturgunean. Xabier Iraola eta Oihana San Vicente Sorturen Nazio Idazkaritzako kideek azaldu dituzte topaketa horren nondik norakoak, gaur egin duten aurkezpenean. «Euskal Herrian ziklo politiko berria zabaltzen ari da», adierazi du Iraolak. Ziklo horretan, batetik, ezker independentismoa hazten eta errotzen ari da, eta, bestetik, jatorri eta kultur aniztasuna gero eta handiagoa da. Testuinguru horretan erabaki behar da euskal nazioaren etorkizuna nola eraiki. Ezker subiranistaren eta aniztasunaren goranzko joera horiek aukera gisa ikustearen aldekoa da Sortu. Horregatik erabaki dute immigrazioa izango dela otsailaren 22ko topagunearen ardatza. Gai nagusi hori bost ikuspuntutatik jorratuko dute: euskara, inklusioa, hezkuntza, sozioekonomia eta erreakzio autoritarioa. Solasaldi nagusiak zabalduko du aurtengo Plaza Hutsa, eta, bertan, Bidaide agiriaren mamia jarriko dute mahai gainean. Ondoren, bost solasaldi izango dira. «Kolonialismoak gure herrira etorri diren hainbat lagunen hizkuntzak zapaldu dituela kontuan hartuta, aliantzak eta elkar enpatiak nola landu jorratuko dugu» OIHANA SAN VICENTE Sorturen Nazio Idazkaritzako kidea Euskara, Euskal Herria eleaniztasun eta kulturaniztasunean solasaldia nabarmendu du Oihana San Vicentek: «Estaturik eta burujabetzarik gabeko herria eta hizkuntza zapaldua eta gutxitua dugun herria garen heinean, kultur aniztasunaren gaiari heltzea giltzarria da». Eguzki Urteaga soziologoa, Laura Penagos antzezle kolonbiarra eta Aize Otaño AEKko kidea arituko dira saio horretan. «Kolonialismoak gure herrira etorri diren hainbat lagunen hizkuntzak zapaldu dituela kontuan hartuta, aliantzak eta elkar enpatiak nola landu jorratuko dugu». Hizkuntza, hezkuntza formaletik at Hezkuntzari lotutako solasaldia ere azpimarratu dute. l’Aliança Educació 360 Kataluniako proiektuaren berri emango du Marta Domenech programaren koordinatzaileak. Hezkuntza formaletik harago, aisialdian katalana gazteen artean sustatzen duen programa da. Erreakzio autoritarioa eta arrazakeria solasaldia ere aipatzeko modukoa da; San Vicenteren hitzetan, «krisi anitzen garaian murgilduta gaudela, eskuina eta eskuin muturra ari direlako haien narratiba eta marko ideologikoa ezartzen, eta arrazismoa eta xenofobia zabaltzen ari da, baita ezkerreko mugimenduetan ere».

«Hau da hau marka! Ilara batean zain egon beharra, neure etxera sartu ahal izateko». Kexu da Jesus Martin, Noaingo Zabalegi Kontzejua kaleko bizilaguna (Nafarroa). Emaztearekin batera etxetik alde egin zuen astelehen iluntzean, gas eztanda baten ondorioz kale horretako etxebizitza bloke batek su hartu zuela eta. Ez da bakarra ilaran. Gaua kanpoan eman duten bizilagunetako askori ordua eman die Foruzaingoak, bezperan etxean utzitakoak hartu ahal izateko. «Funtsezko gauzak hartu, eta fuera», esan du txakurra lotuta daraman andre batek, etsipenez. Txakurra hasia da jendearen joan-etorriekin urduritzen, eta zaunka ari da. Poliziak alderik alde hesitu du kalea, eta arretaz zaintzen du nor sartzen den. Besapean karpeta bat daraman foruzain bat heldu da, eta, keinu batekin, hesia zeharkatzeko baimena eman die ilaran lehenak diren ama-alabei. Izen-deiturak karpetako paperetan egiaztatu eta gero, etxeraino lagundu ditu. Prozesu hori banan-banan errepikatuko du, kale kantoian pilatzen ari diren guztiekin. Gas isuri batek eragin zuen leherketa, eta horien ondorioz piztu zen sutea. 120 bat etxebizitza hustu behar izan zituzten, eta, orotara, 250 lagun inguru kanporatu zituzten etxetik. Orain, badirudi etxebizitza horietako bizilagunek ez dutela erraz izango haietara itzuli ahal izatea, eta prozesu hori zenbait egunez atzeratuko dela. Noaingo Udalak auzokideei jakinarazi dienez, teknikariek hoditeria osoa aztertu behar dute, istripuan ez baitzen isuri bakarra egon, eta leherketa bat baino gehiago izan baitzen. Gas hornidura etenda dago, eta, beraz, ez dago leherketa gehiago gertatzeko arriskurik, baina hoditeria osoa aztertzeko beharrak atzeratu egingo du bizilagunak etxera itzultzeko aukera. Oraindik ez dakite egoerak noiz arte iraungo duen, baina, antza denez, teknikariek Madrildik etorri behar dute, eta egun batzuk beharko dituzte azterketa osoa egiteko. «Gehienok gurasoen etxean eman dugu gaua», esplikatu du Leire Tirapuk. Hura da hurrengoa ilaran. Ahotsa urratua du, bezperako tentsioagatik, eta oraindik orain, «izua barruan sartuta» duela dio. «Etxean nengoen, leherketa gertatu zenean», kontatu du: «Eztanda moduko bat entzun nuen eta leihoak dardarka hasi ziren. Pentsatu nuen auto istripu bat izan zela, baina ez nuenez ezer ikusten, ez nintzen larritu. Pixkanaka, jendea hasi zen kalean pilatzen, eta orduan ikusi nuen ke zutabea». «Ez dakigu ezer, hemen inork ez digu ezer esaten», gehitu du Kaiet Ribera gazteak. Aitona-amonen etxean emanen ditu datozen egunak, eta eskolako liburuen bila itzuli da: «Niretzat, hori da funtsezkoena orain, azterketetarako ikasi behar baitut». Birrindutako etxebizitzetatik metro gutxira bizi da Ribera, gurasoekin batera, eta indar handiz sumatu zuen leherketa: «Nire logelan nengoen, ikasten, eztanda entzun nuenean. Bonba bat zirudien», gogoratu du. Sua ikusi zuen kalean beheragoko etxebizitzetan, eta larritu egin zen: «Denbora asko eman genuen etxean, zer egin jakin gabe, eta, bizilagunak ihesean ikusi genituenez, guk ere alde egin genuen». Kaosa kudeatu nahian Lehenengo leherketa 15:35ean gertatu zen. Leherketaren ondoren, bertako bizilagunak kalera atera ziren: beren kabuz batzuk, eta behartuta beste asko. Geroago, ordea, etxera sartzen utzi zieten, premiazko gauzak hartu ahal izateko, gaua etxetik kanpo pasatu behar baitzuten, bai segurtasun arrazoiengatik, bai hotzagatik, ezin baitzuten berogailurik piztu. Bizilagunak etxera bueltatu zirenean, lehen leherketa gertatu eta bi ordu eta erdira, bigarren leherketa gertatu zen. Agintariek eta teknikariek ez dute azalpenik eman bi leherketen artean zer gertatu zen esplikatzeko: zeinek eta zergatik utzi zien bizilagunei etxera sartzen lehen leherketa gertatu eta gero. Oraingoz, Guardia Zibila ari da gertatutakoa ikertzen, eta txosten bat egingo du leherketen jatorria azaltzeko. «Hori ez da ordu gutxian egiteko moduko lana izango», azaldu dute. Guardia Zibilaren sute eta leherketa «ez-terroristen» taldea ari da ikerketaz arduratzen. Logroñotik (Errioxa, Espainia) joan dira Noainera. Leherketak non eta nola izan ziren zehaztuko dute. Udaltzainek, berriz, berretsi dute kaltetutako kaleak moztuta daudela, eta hala egongo direla ikerketak irauten duen bitartean, zuhurtziaz jokatzeko eta arriskuak saihesteko. Informaziorik eza kritikatu dute Zabalegi Kontzejua kaleko bizilagunek. «Hona ez zen inor etorri gu ebakuatzera», kritikatu du Jesus Martinek: «Eztandaren aldameneko etxeetan agian bai, baina metro batzuk gorago bizi garenoi ez ziguten ezer esan. Jendea bere kabuz hasi zen alde egiten, beldur zelako, baina inork ez zigun arriskuaz ohartarazi. Kaleko bizilagunok badugu Whatsapp talde bat, eta hor, jendea hasi zen esaten bazihoala». Hasieran, herriko gizarte zentroan elkartu zituzten bizilagunak. «Galdetu ziguten ea gaua pasatzeko tokirik genuen, eta seniderik ez zutenak hoteletara bidali zituzten», azaldu du. Anabasa horren erdian, baina, Noaingo Udalak «nahiko ongi» jardun duela uste du Martinek: «Oso zaila da kaos hau kudeatzea». Ikerketaren zain Amparo Lopez Barne Kontseilariak ez zu zehaztasunik eman, gertatutakoa ikertzen ari baitira. Uste du ikerketak argitu behar dituela gas isuriaren eta leherketen arrazoiak eta erantzukizunak. «Errespetuz jokatu behar da, kalteak handiak direlako eta pertsona batzuk ospitalean daudelako», esan du Noainen bertan. «Guk dakigula, inork ez zekien hiltzeko arriskurik zegoenik», zehaztu du, bizilagunei etxera sartzen uzteko erabakiari buruz. «Jakin izan balute, ez zieten etxera bueltatzen utziko». Gas isuria eta lehen leherketa gertatu eta gero, teknikariak joan ziren bertara, eta gasa moztu. «Berez, ez zegoen arriskurik». Zauritutako bi pertsona gas enpresako teknikariak dira. «Gertakari arraroa da», Sebastian Marco Noaingo alkatearen arabera. Onartu du, hala ere, «hutsegitea» izan zela bizilagunei etxera sartzen uztea. Alkateak esan du leherketek kalte egindako etxeak «suntsituta» daudela eta segurtasuna dela lehentasuna, bizilagunak etxera itzuli ahal izan daitezen ahalik eta azkarrena. Zaurituak Orotara, bederatzi lagun zauritu ziren istripuan. Horietatik zazpi Nafarroako Ospitale Unibertsitariora eraman zituzten, eta beste biak Noaingo osasun etxean artatu zituzten. Erietxera eraman zituzten zazpi lagunetatik sei han daude oraindik. Bi zauritu zainketa intentsiboetako unitatean daude: 22 urteko gizonezko bat eta 13 urteko neska bat. Hala ere, agintariek adierazi dutenez, heriotza arriskurik ez dute. Lehertutako etxeen hondakinak kalea eta autobia bereizten dituzten pinuetaraino iritsi ziren. Kristalak, adreiluak eta pertsiana zatiak. Etxeen hondakinek azpian hartu zituzten autoak. Beste aldean, lehertutako etxeek eraikin bat dute aurrean, haien berdin-berdina. Hondakinetako batzuk eraikin horren gainetik pasatu ziren, eta gaur hondakinen arrastoak ikus daitezke teilatuaren gainean. 120 etxetako 250 bizilagun inguru daude etxetik kanpo. Senide eta lagunen etxeetan edo inguruko hoteletan pasatu dute gaua.

Andeatzeak eta bortizkeria egozten zizkieten bost gazteei bere erabakia eman die Baionako Auzitegiak: bostetatik biri hamabost hilabeteko kartzela zigorra, gibelapenarekin —bost urteko epean beste zigorrik jaso ezean ez dute bete beharrik izanen—. Horiek biek eta beste batek frantses hiritartasuneko ikastaroa ere egin beharko dute, eta manifestaldietan parte hartzea debekatu diete hiru urtez —Pirinio Atlantikoetako departamenduko eremurako balio du debekuak—. Azken biei interes orokorrekotzat jotako lanak egiteko zigorra ezarri diete, 140 orenez. [articles:2132080] Horrez gain, isunak ere ordaindu beharko dituzte: gibelapenezko kartzela zigorra dutenek, 500 euroko isuna; interes orokorreko lan orenak dituztenek, 1.000 euroko isuna, 500 euroko gibelapenarekin; eta bosgarrenak, 25 euroko isuna 68 egunez, egunero, kartzela saihesteko —1.700 euro dira orotara—. Hamar egun dituzte erabakiari helegitea jartzeko, baina oraino ez dute erabaki zer eginen duten. Elkarretaratzera deitu dute gaurko erabakien salatzeko, Baionako Herriko Etxe aitzinean, 19:00etan. «Ez gaituzte entzun» Auzipetuek eta abokatuek ez zuten hainbesteko zigorrik espero. Gabi Aizpurua auzipetuaren ustez, defentsak aurkeztu zituen «agiri eta frogak hor ez balira bezala» hartu dituzte erabakiak; Ilazki Ortego abokatuak bat egin du adierazpen horrekin: «Badira kondena batzuk ezin direnak ulertu: manifestaldi batean parte hartzeagatik kondenatu dute bat, eta justifikatua genuen ez zegoela hor, lanean zegoela. Ez gaituzte entzun». Gainera, egotzi zizkieten egitateetarik batzuez hobengabetu dituzte, defentsak auzi denboran aurkeztu zituen zenbait elementuri jarraikiz. Beraz, Ortegori ezin azaldua zaio «prokuradoreak hasieran eskatu zuen zigorra hala ere ezarri izana» [hamabost hilabeteko kartzela zigorra gibelapenarekin]. Oroitarazteko, hiru egitatek osatzen zuten akusazioa. Lehena, 2022ko uztailaren 14an Donibane Lohizunen (Lapurdi) izandako manifestazioa. U-14 kolektiboak manifestazioa antolatu zuen, eta burua estalia zuten zenbait pertsonak pinturaz betetako arrautzak bota zituzten zenbait higiezin agentziaren kontra. Bigarrena 2023ko martxoaren 23an erretreten erreformaren kontra Baionan egin zen manifestazioari dagokio. Gertatu ziren istiluetan parte hartu eta segurtasun agente bat baino gehiago zauritzea leporatzen diete. Hirugarrena 2023ko uztailaren 12an Hendaiako tren turistikoaren kontra margoketa bat egitea da, eta gidaria lurrera erorarazi eta zauritu izana —auzipetuetako bat akusazio horretatik kanpo utzi zuten—. Aizpuruak salatu du «nahiz eta esperantza handirik ez ukan, hamabost hilabeteko kartzela zigorra pisua» iruditzen zaiela. Eta gehitu: «Mehatxu eta zigor guztien aitzinean, igo eta aitzina segituko du herriaren borrokak».