MADRIL. Koronabirusaren ondorioz Espainiako ekonomia hondoratzen ari dela onartu du Madrilgo gobernuak. Europako Batzordeari bere iragarpenak bidali behar izan dizkio, eta ez du ezkutatu oso txarrak direla. 2013tik lehen aldiz, ekonomiak atzera egingo du : barne produktu gordina %9,2 txikituko dela jakinarazi du Nadia Calviño Ekonomia ministroak. Familien kontsumoa %8,8 murriztuko da; inbertsioa, %25,5; eta esportazioak, %27,1.

Jarduera ekonomikoa amiltzearekin batera, langabeziak bost puntu egingo du gora, 2019ko %14tik %19ra; zenbaki osoetan, bi milioi langabe. Gehiago ere izan zitezkeen, baina gobernuak uste du aldi baterako erregulazioek txikitu egingo dutela kolpe hori.

Erregulazioen ordainketan, autonomoen eta etxeko langabeziaren sari berezietan, eta enpresen aldeko laguntzetan, dirua joango zaio Espainiako Gobernuari, baina zergetan askoz gutxiago jasoko du. Ondorioz, aurten BPGaren %10,3ko defizita espero du (7,5 puntu gehiago), eta zor publikoak azken hamarkadetako goia jotzea, %115koa (hogei puntu gehiago).

Madrilek espero du ekonomia «V asimetrikoan» berreskuratzea; hau da, erori baino motelago. 2021erako, BPGa %6,8 igoko da eta langabezia %17,2ra jaitsiko da.

Espainiako Lan Zuzendaritza Orokorrak bere irizpideak plazaratu ditu argitzeko nola jokatu behar den datozen asteetan indarrean dauden aldi baterako enplegu erregulazioekin. Azaldu duenez, COVID-19arekin lotutako txostenetako «ezinbesteko arrazoirako kausa objektiboak» unean-unean erabakitzen dira, osasun publikoaren arabera. Ondorioz, neurri desberdinak ezar daitezke aldi baterako erregulazioekin, «mailakako eta bereizitako intentsitatez eta graduazioz». Beraz, enpresak joan daitezke kontratuen eteteak edo murrizketak bertan behera uzten edo moldatzen, betiere gobernuaren arauen eraginaren arabera; hots, ezinbestekotasun arrazoiengatik baldintzatuta segitzen badute, eta unean uneko arauei egokituta.

Adibidez, gobernuak sektore jakinen batean bezero kopurua mugatuta badauka, arlo horretako enpresek «etete eta murrizketei uko egin diezaiekete erabat edo partzialki, langile talde osoan edo zati batean, eta neurri progresiboan, ezinbestekotasun arrazoiari lotutako kausak desagertuz doazen heinean».

Era berean, Lan Zuzendaritzaren arabera, «posible izango da aurrez aurkeztutako etete neurria aldatzea eta lanaldien murrizketarako trantsizioa erraztea, zeinak eragin ekonomiko txikiagoa duen langileentzat eta bide ematen duen aurre egiteko produktu eta zerbitzuen eskariaren eta eskaintzaren mailakako hazkundeari».

«Egon daitezela lasai»

Yolanda Diaz Lan ministroak hori berretsi zuen atzo bertan, soilik oraingoz partzialki zabaldu daitezkeen taberna eta beste negozioei buruz galdetu ziotenean: «Egon daitezela lasai, mekanismoak jarraitzen baitu, nahiz eta haiek zabalik egon».

Ez dute aukera hori izango, berriz, gobernuaren neurriek baldintzatuta egon gabe, ezinbesteko arrazoiaren faltan, euren kabuz eta borondatez jarduerari partzialki ekiten dioten enpresek.

Prozedura ahalik eta sinpleena izatea nahi du Lan Zuzendaritzak. Jarduera betean hasi nahi duen enpresak nahikoa izango du Lan Agintaritzari jakinaraztea uko egiten diola neurriari eta laguntzen kudeatzaileari enplegatu bakoitzaren egoera zehatzaren berri ematea. Diazek gehitu zuen gauza bakar bat egin behar duela langile batzuk lan erregulaziotik atera nahi dituen enpresak: horren berri SEPEri eman.

Alarma egoera

Edonola ere, hurrengo egunetan zehaztasun gehiago iritsi beharko dira erregulazio dosierren inguruan. Espainiako Lan Ministerioa patronalarekin eta sindikatuekin negoziatzen ari da erabakitzeko zer gertatuko den erregulazioekin alarma egoera amaitzen denean. Izan ere, egungo araudiarekin, alarma bukatu bezain pronto automatikoki bertan behera geratuko lirateke ezinbesteko arrazoiengatiko lan erregulazioak.

Normalean, SEPEren sariak hilaren 10ean kobratu ohi dira, baina aldi baterako erregulazio horietan dauden langileei oraingoan hilaren 3ra —igande honetara— aurreratuko zaie laguntza, gobernuak banku gehienekin egin duen hitzarmenari esker.

Maiatzaren Lehen berezia izan da aurtengoa. Karrikak betetzera ohituta, Euskal Herriko sindikatuek etxetik eta balkoietatik zabaldu dute mezua kanporantz. Hegoaldean, konfinamendu zorrotzagoan eta Iparraldean arinagoan izanik, ezinbestean sare sozialak erabili dituzte. Haatik, aldarriak ez dira konfinatu, eta, sindikatu guztiek azpimarratu bezala, pandemia honek balioa eman die historikoki Maiatzaren Lehenak zabaldutako printzipioei; hots, elkartasuna, batasuna, izaera komunitarioa eta langileria klasearen garrantzia.

ELA

«Mozorroak erori dira»

Mitxel Lakuntza ELAko idazkaria euskaraz eta gazteleraz aritu zen txandaka sei minutuko bideoan. Gogora ekarri zuen «klase irakurketa bat» ere egin daitekeela pandemiaren ondorioei buruz. «Mundu guztian izan diren milaka heriotzak agerian utzi dute eredu kapitalista, heteropatriarkal eta arrazista gaixorik dagoela, gero eta nekezago hartzen duela arnasa eta gu ere ito nahi gaituela». Horregatik, «mozorroak erori egin dira».

ELAko idazkari nagusiaren ustez, erantzuna kolektiboa da «aterabidea bakarra». Aldiz, «inoiz baino nabarmenago geratu da indibidualismoaren eta arlo pribatuaren gezurra». Arlo pribatua eraginkorragoa delakoan, zerbitzu publikoak pribatizatu behar direla dioen irtenbidea «erantzunik gabe geratu da».

Orain, «langileriaren osasuna defenditzea da sindikatuaren lehentasun erabatekoa». Horregatik, Hego Euskal Herriko bi gobernuek «arduragabe» jokatu dutela deritzo Lakuntzak, sindikatuen mezuari entzungor eginez, «egunik larrienetan oinarrizkoak ez diren sektoreak irekitzen tematu zirelako».

Iñigo Urkullu Jaurlaritzako lehendakariarekin oso kritiko azaldu zen: «Hanka sartu du, osasun publikoa ezin baita ez patronalaren ez interes ekonomikoen baitan jarri». Era berean, kontraesanean erori delakoan dago, Madrili aginte bakarra ezartzea aurpegiratzen baitio, baina gero «modu berean» jokatzen duelako erabakiak hartzeko unean. Gogora ekarri zuen Zaldibarko hondakinen azpian segitzen dutela bi langilek. «Inork ez du ardura politikorik hartu».

Lakuntzaren ustez, pandemiak erakutsiko du gobernuak «ea prest ote dauden zuzenketak eta aldaketak egiteko, lehentasunak irauli eta politikak jendea aintzat hartuz egiteko, ez enpresen etekinei begira». Azpimarratu zuen ELA sindikatuak mobilizatzen, elkarlanean eta aliantzak bilatzen jarraituko duela.

LAB

«Sistema dago gaixo»

Maiatzaren Lehena modu «ezohiko» batean ospatu zuen LABek. Goizean, auto karabanak egin zituen Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan; ez, ordea, Nafarroan. Lau karabana antolatu zituen, baina Espainiako Gobernuaren ordezkaritzak debekatu zizkion, eta auzitegiak erabakia berretsi zuen. Protesta gisa, Imanol Karrera LABeko Nafarroako koordinatzaileak bat egin zuen Iruñeko Errekoleten plazan ESK, CGT, Steilas, eta Solidari sindikatuek deitutako ekitaldi sinbolikoarekin —sei lagun besterik ez—. Hura ere debekatu zuen ordezkaritzak, baina auzitegiak baimendu zuen.

Goizean programa berezia egin zuen LABek bere web orrian, eta haren amaieran hartu zuen hitza Garbiñe Aranburu sindikatuko idazkari nagusiak. Gertatzen ari dena osasun krisia baino harago doala ziurtatu zuen: «Sistema da gaixo dagoena; zaintza krisia, krisi ekologikoa, krisi soziala, horiek guztiak pilatzen dira sistemaren krisiaren barruan». Gogoratu zuen urte «latza» izaten ari dela langileentzat, LABen zenbaketaren arabera, 29 lagun hil baitira aurten lanean ari zirela. Horiei gehitu behar zaizkie Zaldibarko zabortegiko hondakinen artean desagertuta dauden Alberto Sololuze eta Joaquin Beltran. «Guztiz onartezina da egoera».

Krisiari alde on bat ikusi dio Aranburuk: «Ikusten ari da zeintzuk diren ezinbesteko lan horiek bizitza sostengatzeko». Krisiaren alde txarra ere argi dauka LABek. Bere ustez, konfinamendua «kapitalaren eta enpresa handien interesen arabera» diseinatua izan da, eta hartzen ari diren erabakietan pertsona eta osasuna ez daude erdigunean. Eta, horri lotuta, konfinamendua zentralizazioaren eta militarizazioaren aldeko apustua egiteko baliatzea egotzi zien Espainiako eta Frantziako gobernuei.

Langileak «otzan» nahi dituen sistema baten aurka kalera atera behar dela aldarrikatu zuen Aranburuk, «gaur ez bada, bihar». Borroka hori enpresetan eta instituzioetan ere egin behar dela uste du. «Boterea fronte guztietan borrokatuko dugu», agindu zuen.

Premiazkotzat jo zuen beste eredu ekonomiko eta sozial baterantz joatea. Halaber, aberastasunaren banaketa hobea nahi du sindikatuak, eta, horretarako, eskatu zuen egungo zerga politika aldatzea. Zaintza lanak aitortuko eta berrantolatuko dituen ekonomia bat aldarrika tu zuen Aranburuk, gainera. Eraldaketa sozialaren aldeko lanetan «indarrak metatzea» babestuko du LABek. «Bide hori ez dugu bakarrik egin nahi. Euskal Herrian gehiengo sindikal eta soziala gara bide horretan sinesten dugunak».

CCOO-UGT

Sarean, elkarrekin

Azken urteetako Maiatzaren Lehenetan eskutik helduta joan izan dira CCOO eta UGT Hego Euskal Herrian. Aurten, konfinamenduaren eraginez, ezinezkoa izan zaie kalera elkarrekin ateratzea, baina 13:30ean funtsezko langileen lanaren garrantzia sare sozialetan aldarrikatzeko dei bateratua egin zuten, eta aurretik, agiri bateratua kaleratu zuten.

Dena den, eguerdian, sindikatu bakoitzeko agintariek euren mezua bereizita zabaldu zuten. Loli Garcia Euskadiko CCOOko idazkari nagusiak langileak omendu nahi izan zituen: «Langileok sostengatu dugu herrialdea, osasun krisi honetan agerian ikusi baita funtsezkoa dela gizarteak aurrera egin ahal izatea bermatu duen langileen osotasuna». Batetik, lan osasuna «lehen mailako kontua» dela azpimarratu zuen. Bestetik, egoera honetan, produkzioan diharduten enplegu guztiei eutsi behar zaiela azaldu zuen. Azkenik, krisi honek agerian utzi du zaintza lanen garrantzia, bere ustez.

Jesus Santos Nafarroako UGTko idazkari nagusiak, bere aldetik, aldarrikatu zuen «inbertsio publikoa eta babes soziala» ezinbestekoak izango direla bidezko irtenbide bat bilatzeko orduan. Hori guztia finantzatzeko beste zerga politika bat eskatu zuen.

IPARRALDEKO ERAGILEAK

Manifestazio konfinatua

Ez da usaian bezalakoa izan aurtengo Maiatzaren Lehena Baionan: karrikara atera gabe eta etxetik ospatu dute langileek. CGT eta LAB sindikatuek, Aitzina gazte mugimenduak, Bizi mugimendu altermundialistak eta EBA kolektibo feministak antolatu zuten «manifestazio alai, aldarrikatzaile eta konfinatua». Goizean, 11:50ean, balkoira atera ziren hainbat lekutan, bakoitzak bere aldarriak zintzilikatu zituen leihotik, eta Bella Ciao kantua entzun zuten. Sare sozialetan bideo eta argazkiak partekatzera gonbidatu zituzten parte hartzaileak. EH Baiko kideek ere Frantziako Gobernuaren joera salatu zuten, eta, onartezintzat jo zuten osasun krisiak lan eskubideen arloan izandako eragina. «Egoeraz baliatu dira lan kodean zein eskubide sozialetan murrizketa gehiago inposatzeko». Sistema kapitalistaren logikatik» urruntzeko gogoeta galdegin zuten.

Langileen nazioarteko eguna 2020: Koronabirusa dela eta, kaleetatik etxeko balkoietara eta leihoetara eraman dituzte protestak sindicatuek.

Koronabirusa: Espainiako Gobernuaren aurreikuspen ekonomikoak 2020. urterako. BPG % 9,2 erortzea eta langabezia %19ra iristea aurreikusten du Espainiako Gobernuak.

Sekula ahaztuko ez duten Maiatzaren Lehenaren atarian daude langileak, koronabirusaren ondorioz ezarritako alarma egoeran.

Aurreko krisi ekonomikoekin alderatuz gero koronabirusak eragindakoa desberdina dela diote adituek, baina aurrekoek bezala langabezia handituko duela ez du inork zalantzan jartzen. Gipuzkoako merkataritza ganberak, Bazkundeak, inkesta bat egin du lurraldeko enpresen artean, COVID-19ak eragindako egoeran zer eboluzio izango duten jakin nahian, eta enpleguarekin du lotura azterketa horrek eman duen lerroburu nagusiak: galdetutakoen ia erdiek (%45ek) aurreikusi dute enplegua gutxituko dutela.

Enpresen %15ek uste dute %10 baino gutxiago murriztuko dituztela lantaldeak, baina %20 baino gehiagok aurreikusi dute %25 arteko murrizketak egin beharko dituztela. Alegia, domino efektu ezagun bat jarri da martxan dagoeneko: jarduera gutxitu da, diru sarrerak gutxitu dira, eta enplegua murriztuko da. Izan ere, Bazkundearen inkestak argi islatzen du enpresa gehien-gehienek (%86) espero dutela beren diru sarrerak apaltzea aurten. Enpresen erdiek, gainera, fakturazioaren galera hori %43koa izango dela uste dute; hamarretik bederatzik, berriz, aurreikusi dute behintzat %20 txikituko zaizkiela diru sarrerak.

Esan beharrik ez dago: jarduerak izan duen geldialdi handiarekin du zerikusia fakturazioaren galera. COVID-19ak enpresen erdien (%54) jarduera txikituko du, eta enpresen laurdenean ia (%22) negozio eredua aldatzera behartuko du. Hainbat atalean ordaintzeari utziko diotela uste dute %22k, esaterako, maileguei dagokienez eta hornitzaileei.

Tokikotasunari begira

Bazkundearen inkestak islatzen du enpresak zain-zain daudela COVID-19aren aurkako txertoa noiz aurkituko (%75), baina bitartean soluzioak behar dira ekonomia berpizteko, eta enpresariek tokiko kontsumoan jarri dute beren esperantza. %75ek uste dute tokiko ekonomia suspertu behar dela, begien bistakoa baita urruneko hartu-emanak zailagoak direla koronabirusaren garaian. Etxekoak etxekoentzat formula nahi dute.

Bizkaiko Cebek patronalak ere argi islatu du enpresarien nahi hori berpizteko planaren inguruan egin duen inkesta batean. Bizkaiko hamar enpresatatik bederatzik uste dute «ahalegin bat» egin behar dutela kontsumitzaileek «bertako erosketak eta hornidura laguntzeko». Cebeken argi utzi du enpresarien beste nahi bat dela jarduera berreskuratzen hastea. %97k diote sei asteko alarma egoeraren ondoren, «garaia» dela enpresen jarduera handitzeko.

Bestalde, Cebekek galdera bat egin die bere kideei Espainiako Gobernuak martxan jarri duen normaltasunerako prozesuari eragiten diona, eta haiek erantzun dute erkidegoen berezitasunen arabera finkatu beharko litzatekeela prozesua(%95), erkidego bakoitzaren «egitura ekonomikoaren arabera». Hau da, enpresak ez daude ados erkidego guztiek arau bertsuekin egin beharra bidea normaltasunera, kontuan hartu gabe haien desberdinetasunak.

Eurogunea bere historiako krisirik bortitzenean eta bizkorrenean dago. Hala egiaztatu dute estatistika erakundeek atzo argitaratutako datuek; eurogunean, esaterako, barne produktu gordina %3,8 jaitsi da urteko lehen hiruhilekoan, erorialdirik handiena 1995ean Eurostat datuak biltzen hasi zenetik. Larrialdia ikusita, Europako Banku Zentralak larrialdiko neurriak hartzea erabaki du. Horien artean dago bankuei interes negatiboak eskatzea beren likidezia maileguen truke. Hau da, EBZk ordainduko dizkiela interesak bankuei, eta ez alderantziz.

Zehazki, PELTRO pandemia garaiko likidezia programa bereziaren bitartez, EBZk %0,25eko interesa emango die epe labur baterako dirua nahi duten bankuei. Ekainaren 1etik, aurrera, %1eko interes negatiboa izango du TLTRO epe luzeko maileguen programaren maileguek —soilik herritarrei eta enpresei kredituak emateko baliatzen badute—. Neurri horien helburua da bankuek ez izatea aitzakiarik kredituak ukatzeko.

Frankfurten egindako agerraldian, Christine Lagarde EBZko presidenteak berretsi zuen «beharrezkoa den guztia» egingo dutela jarduera ekonomikoari laguntzeko. Tresnarik gabe geratu direla diotenei mezua bidali zien Lagardek, esanez «guztiz malguak» izango direla har ditzaketen neurriekin. Malgutasun horren adibidea da EBZ aztertzen ari dela kalifikazio agentziek zabor gisa jotzen duten zorra erostea; Italiara begirako neurria da.

Koronabirusaren krisiaren aurka EBZk hartu duen neurri nagusia da 750.000 milioi euroren zorra erosiko duela zor merkatuetan PEP programaren bidez, eta diru hori inbertitzen jarraituko duela krisia atzean utzi arte. Kopuru hori motz geratzen bada, «EBZ prest dago PEP handitzeko, beharrezkoa den kopurua, eta beharrezkoa den epean».

Adierazpen horrek badu garrantzia, banku zentralak onartu duelako ez dakiela krisiak noiz arte iraungo duen, ezta zer sakona izango den. Bere azken iragarpenek diote euroguneko ekonomia %5 eta %12 artean txikituko dela aurten. %5, baldin eta udatik aurrera jarduera ekonomikoak berriro abiada hartzen badu, eta hortik gora beldurrak kontsumoa eta inbertsioak gerarazten baditu. Berehalako suspertzerik ez du inondik inora espero.

Bigarrenean, %15 behera

Erorikoaren neurria hobeto ikusiko da hiru hilabete barru, 2020ko bigarren hiruhilekoaren datu makroekonomikoak iristen hasten direnean —EBZk, adibidez, %15ekoa espero du—. Baina lehen hiruhileko datuetan hasi dira kalteak ikusten, euroguneko gobernu guztiek herritarren konfinamendua ezarri zutelako martxoko azken bizpahiru asteetan. Eurogune osoan %3,8 txikitu da barne produktu gordina, baina datu kaskarragoak dituzte herrialde handiek. Horrela, Frantziakoa %5,8 txikitu da, Espainiakoa %5,2, eta Italiakoa, berriz, %4,7. Alemaniak %6 ingurukoa espero du.

AEBetan bigunagoa izan da BPGaren uzkurtzea —%1,2—, baina hara beranduago iritsi zen COVID-19a, eta beranduago hartu zituen neurriak. Baina bada Europaren alde egiten duen datu bat: kontinente zaharrean asko ugaritu dira langileak kaleratu gabe enplegua gutxitzeko programak —aldi baterako erregulazioak Hegoaldean, eta langabezia partziala Iparraldean—; AEBetan, berriz, kaleratze gordinak nagusitu dira: krisia hasi zenetik 30 milioi lagunek eskatu dute langabezia saria.

Hamabost eguneko laginak jada erakutsi du zenbateraino eragin dion koronabirusaren krisiak Nafarroako ekonomiari. Alarma egoera ezarri arte, «bide onetik» zihoan ekonomia, baina martxoa amaitu arteko bi asteek «aurrekaririk gabeko datuak» utzi dituzte Elma Saiz Nafarroako Gobernuko Ekonomia eta Ogasun kontseilariaren hitzetan. Izan ere, urtarriletik martxora bitartean, barne produktu gordinak %4,1 atzera egin zuen, iazko laugarren hiruhilekoarekin alderatuta; 2019ko epe bereko hiruhilekoarekin alderatuta, berriz, ekonomia %2,8 uzkurtu zen. Hiruhilekoko datuak hobeto islatzen du geldialdiaren tamaina. Horri gaineratuz gero enpleguaren %2,4 galdu dela eta 3.290 langabe gehiago daudela, ezkortasunak zipriztindu du makroekonomia. Eta okerrena iristeko dago.

Hala ere, Nafarroa ez da uharte bat, Euskal Herriko gainerako lurraldeen joera islatzen baitu. Eustatek iragan astean Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako datuak aurreratu zituen, eta tamaina bereko kolpearen berri eman zuen: lehen hiruhilekoan %3 atzeratu zen ekonomia eta %4,5, urtebeteko erreferentzia hartuz gero.

Ekonomiaren bi aldeak

Saizek lehen hiruhilekoko datuak aurreratu besterik ez zuen egin atzo, eta, azterketa zehatzago baten zenbakien zain, koronabirusak ekonomiaren bi aldeak jipoitu ditu, hala eskaintza nola eskaria. Eskaintzari dagokionez, martxoko datuek agerian uzten dute «industrian eta zerbitzuetan produkzioa nabarmen erori» dela. Ezaguna da aspaldidanik Volkswagenek Nafarroako ekonomian duen itzal luzea, eta horregatik Landabengo fabrikak martxoaren 16ean ateak itxi izanak eragin zuzena izan du; auto ekoizpena %49 murriztu baitzen martxoan —asteon ekin dio fabrikak produkzioari—. Era berean, adibidez, hoteletako egonaldiak %62,5 gutxitu ziren iragan hilean, eta autobideetako ibilgailuen joan-etorriak, berriz, %45 murriztu ziren.

Eskariaren aldean, adibidez, autoen matrikulazioa %68,5 jaitsi zen, eta saltokien fakturazioa biltzen duen txikizkako merkataritzak %14 egin zuen behera. «Kontsumoak izan duen geldialdiaren berri ematen digute datu horiek», azaldu zuen Saizek.

Alarma egoeran, enpresek aldi baterako 6.500 espedientetik gora tramitatu dituzte, eta ia 56.000 langileri eragin diete. Hala eta guztiz ere, babes koltxoi hori ez da nahikoa izan eta langabeziak gora egin zuen nabarmen, martxoan: otsailarekin alderatuta, 3.290 langabe gehiago zeuden. «Datu negatiboa da, kolektibo ahulenei eragiten dielako», esan zuen Saizek.

Gizarte Segurantzan izena ematen dutenen kopuruak ere behera egin zuen: otsailarekin alderatuta, 6.900 afiliatu gutxiago daude erregistratuta. Gehienak, 6.200, zerbitzuen sektorearen geldialdiaren ondorio dira, gehienbat ostalaritzaren ondorio. Halaber, eraikuntzan 600 afiliatu gutxiago daude. Dena den, Saizek uste du Nafarroak abiapuntu hobea duela ondorioak kudeatzerako orduan: «Espero dugu gure egitura ekonomikoak, lan merkatu sendoagoa izateak eta Nafarroako Gobernuak hartutako neurriek lagunduko dutela eragin sozialak leuntzen».

Lehen datuok agerian utzi dute gobernuak hasieran egindako kalkuluak espero zirenak baino ezkorragoak direla. Elma Saizen arabera, aurten %6,4 eta %9 artean egingo du atzera ekonomiak, eta «2022an itzul daiteke» aurreko egoerara. Hortaz, pandemiaren bilakaerak etorkizun ertainean nola eragingo duen guztiz jakin gabe, gobernuak baztertu egin du V itxurako susperraldi azkar baten aukera.

Errenta aitorpena

Datuok eman ondoren, Parlamentuko kontrol saioan, 2019ko errenta aitorpenari buruzko xehetasun batzuk azaldu zituen Saizek. Bere hitzetan, 200.000 aitorpen inguru automatikoki itzultzeko asmoa dute, eta guztira 74 milioi euro itzuliko dizkiete kobratzea egokitu zaien zergadunei, maiatzaren 11n. Saizen arabera, aitorpenen erdia automatikoa izateak lana erraztuko dio ogasunari, baita herritarrari ere, «ez baitu ezer gehiago egin beharko». Osasun krisiaren ondorioz arreta presentziala kendu dute, baina ehundik gora lagun kontratatu dituzte, aldi berean 50 telefono dei hartzeko modua egon dadin.

Kutxabankek % 13 murriztu ditu irabaziak lehen hiruhilekoan, 92 milioira arte. Emaitza horiek 145 milioi euro zuzkiduretara bideratu ondoren lortu dira.