ELAk 26 greba egun deitu ditu Gipuzkoako zahar-etxeetan
ELAk beste 26 greba egun deitu ditu Gipuzkoako zahar-etxeetan. Lanuzteak 2019ko ekainaren 17tik uztailaren 12ra bitartean izango dira. Dagoeneko 62 egin dituzte.
Patronalaren jarrera mugiarazteko egin zuten lanuzte bateratu baterako deia ELA, LAB, CCOO eta UGT sindikatuek duela bi aste. ESK-k, LSB-USOk, CNTk eta CGTk ere bat egin zuten grebarekin, eta sektorean azken urteetan ikusi ez den batasun irudia eman zuten. Haien arabera, 50.000 langile inguruk egin zuten planto, eta horietatik 10.000 Bilboko kaleetan mobilizatu ziren eguerdian. Azken egunetan lanean hildakoak gogoan izan zituzten.
Patronalaren egoitza parean jarri zuten agertokitik negoziazio mahaian proposamenak egin ditzala eskatu zioten FVEMi. «Urte eta erdian, patronalak ez du inongo ekarpenik egin negoziazio mahaian, eta, azken bileran,ez zuen ezer jakin nahi izan sindikatu denok batera egindako eskaerei buruz».
Ohar bidez erantzun zien patronalak: «Hitzarmen duin bat sinatzeko determinazioa daukagula esan behar dugu berriz ere; negoziazio mahaian gaude hasieratik, eta lehenengo proposamenetik aldaketak egin ditugu, gainera». Sindikatu batzuek, kontrara, negoziazio mahaia utzi dutela gogorarazi zuten, eta besteren batzuk negoziazio mahaian eseri zirenetik proposamenik ez dutela aldatu leporatu. Alegia, hemeretzi bilera egin ondoren, eta hogeigarrenaren atarian, alde bien jarrerak urrun daudela oraindik.
Azken bileraren ostean, patronalak esan zuen ekainaren 3ko bileran emango ziela sindikatuei egindako proposamenaren erantzuna. Hala ere, ekainaren 6, 7, 20 eta 21 egunetarako greba deialdiek indarrean jarraitzen dute.
2011tik itunik gabe
Sektoreko azken ituna 2011n iraungi zen, eta orduz geroztik daude metalgintzan hitzarmenik gabe. Lan Harremanen Kontseiluko (LHK) iturrien arabera 58.188 pertsonak egiten dute lan Bizkaian dauden 3.832 enpresetan. Enpresako itunak badaude, ordea, eta 18.240 langileri eragiten diote. Hala ere, enpresa mailako akordioak egon behar dutela uste du Borja Sota LHKko idazkari nagusiak, nahiz eta horiek azkenean itun ez bihurtu. «Sektoreko enpresetan, oro har, akordioak lortzeko joera egon ohi da, eta horregatik iruditzen zait zerbait egon beharko dela; 40.000 langile daude itunik gabe, eta metaleko enpresak irabaziak izaten ari dira».
Bidaiarientzako trenetan, tren makinetan eta tren ibilgailu industrialetan mantentze lanak egiteko negozioan, merkatuko kuotarik handiena dauka bere herrialdean Euromaintek. Bere jarduera nagusiak dira, besteak beste, flota handien mantentze lanak egitea eta Suediako operadore nagusiak hornitzea tren arloko osagaien gama zabalarekin. Euromaintek Europako iparraldeko herrialde osoan banatuak ditu hemezortzi lantoki, eta horietan egiten ditu mantentzeak. Merkatuan hazteko aukera eta lidergo posizio argia eman dio sare horrek.
Negozio berrietarako atea
CAF taldeari eskarien zorroa are gehiago handitzea ekarriko dio erosketa horrek, eremu horretako kokapen sendoa dela-eta zorroa handitzeko aurreikuspenak baititu Suediako enpresak. Begien bistakoa da operazio horrek indartu egingo duela, halaber, CAFen lekua Europan, osagaien hornikuntzarekin eta mantentze lanekin lotutako jardueretan. Kontuan hartu behar da negozio mota horietako enkarguak gauzatzeko epe luzeak behar izaten direla, eta, horrenbestez, Beasaingo konpainiak salmenten egonkortasun handiagoa izango du epe ertainera eta epe luzera begira.
Gainera, Euromainten bezero kopuru handiari esker, CAFek uste du aukera berriak sortuko zaizkiola Eskandinavian beste era bateko proiektuak garatu ahal izateko. Erosketen arloan eta tren arloko ekipamenduen eta osagaien fabrikazioan eta hornikuntzan sinergiak lortzeko aukera ikusi du, era berean, Beasaingo trengileak.
Horiek horrela, konpainiaren negozio klasikoari lotutako erosketa handia egin du CAFek aurten; trengintzari lotua, alegia. Aurreko urtean, berriz, Solaris erosi zuen, Poloniako autobus elektrikoen ataleko enpresa bat. Erosketa biak enpresaren 2020rako Plan Estrategikoarekin lerrokaturik daude. Beste hainbat helbururen artean, plan horrek apustu argia egin du material gurpildunaren eta zerbitzuen negozioan hazteko.
Andres Arizkorretak gidatzen duen konpainiak sendo hasi du 2019. urtea. Lehen hiruhilekoan, zergak ordaindu ondorengo emaitza garbia 14,1 milioi euro izan da, 2018ko epe berean baino %20 gehiago. Baina CAFek hazteko tarte handia dauka, eskari zorroa baita enpresaren egungo altxorra; apiril hasieran 8.522 milioi eurorena zen poltsa hori. Iazko emaitzak hobetzeko helburu argia dauka Beasaingo konpainiak. 2018an, 2.048 milioiren salmentak egin zituen, %39 gehiago, eta irabazi garbia 43 milioikoa izan zen, aurreko urtean baino %2 gehiago. Ebitda marjina 144 milioi eurokoa izan zen.
Oraindik inork ez die informazio eske deitu, baina aukera hori zabalik dago, bankuekin duen zorra txikitzeko moduetako bat baita. Besteak dira taldearen mozkinak eta «estrategikoak ez diren» zenbait hipermerkatu saltzea. Gaur egun, bazkide bakar bat du Eroski taldeak.
Martxoan, bost banku hartzekodun nagusiekin 1.538 milioi euroren zorra birfinantzatzeko akordioa lortu zuen Eroskik. Itun horrek behartzen du 2024ko uztailerako 455 milioi euroren zorra amortizatzera.
Orain, zorraren laurdena duten beste hamalau bankurekin negoziatzen ari da Eroski, hartzekodun handiekin sinatutakoarekin bat egin dezaten. Negoziazioa uztailerako itxiko dela uste du Markaidek, eta hari esker taldea gai izango dela bere negozio plana garatzeko. 2010etik 1.800 milioi euroko zorra kitatu du bankuekin, horietatik 187 milioi euro joan den urtean.
Irabaziak, bigarren urtez
Iazko datuekin gustura azaldu da Eroskiko presidentea. 2007-2016 epean urtea joan urtea etorri galerak izan ondoren, bigarren urtez jarraian Eroskiren kontuak positiboan amaitzea lortu dute: 1,59 milioi euro irabazi zituen. 2017an baino %94 gutxiago da —33 milioi euroko mozkina izan zuen—, baina Markaidek ziurtatu du bi datuak ez direla «konparagarriak», kontabilitatean aldaketak izan direlako —lokalen alokairua pasibo gisa zenbatzen da orain—, eta finantza gastuak «nabarmen» handitu direlako.
Azken emaitzari bainoago, etekin operatiboari begiratu dio Markaidek, hau da, salmentek emandako irabaziari. Zortzigarren urtez jarraian hobetu du Eroskik, eta 163,6 milioira iritsi zen: 2017an baino %19 gehiago. Ebitda 250 milioira heldu da (+%3,8).
Salmentetan, ordea, %2 egin zuen behera Eroskik, 5.393 milioi euroraino. Baina beherakada horrek badu bere arrazoia, salmenta postuetan 60.000 metro koadro gutxiago izan baitzituen iaz. Hau da, era guztietako amortizazioak egin ditu taldeak zorra ordainduz joateko, eta, horregatik, Eroskik 2017an zuen salmenta eremua baino %4,3 txikiagoa izan zuen iaz. Kontrara, sektoreko beste supermerkatuei %4 hazi zitzaizkien euren salmenta eremuak.
Eroskik Espainia erdialde eta hegoaldean saldu ditu supermerkatu horietako gehienak, eta penintsula iparraldean bildu du bere negozioa. Eta hor indartsua da taldea. Hego Euskal Herrian, Galizian, Katalunian eta Balearretan merkatu kuotaren %14 dauka. Etxean, are handiagoa da: Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan merkatuaren %29 du, eta Nafarroan, %15. Mercadonaren eta Amazonen lehiari garrantzia kendu dio Markaidek.
Eroskik 61 denda berritu zituen iaz —45 Eroskikoak eta 16 Capraborenak—, eta aurten Kataluniako saltokiak berrituko dituztela aurreratu du Markaidek. Izan ere, «zenbakiek erakusten digute behin dendak berritu ostean salmentak hobetu egiten direla». 2019. urtean negozio eredua hobetzeko 90 eta 100 milioi euro artean inbertituko ditu Eroskik.
Diru gutxiago joango da denda berriak irekitzera. Iaz 21 saltoki ireki zituen, eta 37 frankizia. Aurten antzeko kopuruak espero ditu Markaidek.
Zurekin eredua, indartzen
Azken urteetan, lekuan lekuko produktuei lehentasuna eman die banaketa kooperatibak. Eroskik tokiko 21.000 produktu kudeatu zituen iaz, eta 2.500 ekoizle txikirekin egin zuen lan. «Lan handia dakar horrek berarekin, baina horrek balioa ematen dio gure eskaintzari». Elikagai freskoen %12 lekuan lekuko ekoizleenak izan ziren joan den urtean.
«Gruppo Giordanorekin, Gipuzkoako kooperatiba, mundu osoan gas segurtasunaren liderra dena eta erreferente dena maila globalean ur berokuntzaren eta Home Confort sektorean, bete-betean sartu da elektronikaren negozioan», azaldu du Mondragon taldeko kooperatibak. Azaldu duenez, Italiako enpresak kontrolerako sistema elektroniko berritzaileak diseinatu eta fabrikatzen ditu, besteak beste, berokuntza, aireztapen eta aire egokituko sistemetarako (HVAC), bizitegietako energia kudeatzeko eta OEM errekuntza kontrolatzeko sistemetarako.
Orklik espero du bien arteko sinergiek lagundu egingo dutela produktuaren soluzio berritzaileak garatzen, eta, horri esker, bezero eta merkatu berriak lortuko dituztela bi enpresentzat. Orklik urteak daramatza aliantzen eta erosketen bidean: 2015ean, Italiako Valmex enpresaren %40 erosi zuen, eta lankidetzak garatzen ditu Bayreuth eta Mondragon Unibertsitateekin eta Fraunhofer institutuarekin. Orklik 1.100 langile ditu, Ordizian, Italian, Txinan eta Brasilen banatuta.