Levi Strauss burtsara itzuli da asteon. Jeans galtzen konpainiak dirua nahi du bere hazkunde estrategiarekin jarraitu eta urte kaskarrenak atzean uzteko.

1Levi’s-ak galtza guztiak bezala garbituko dira, ala? Anatema! Halako bitxiak behar bezala zaindu behar dira, eta ezin dira edozein modutan tratatu. Behintzat hori esaten zen orain urte batzuk, jeans galtzak,eta batez ere Levi’s garestiak, estatus jakin baten ikur zirenean. Markako jeansak Baby boom belaunaldiaren prakak izan ziren. Baina, oraingo gazteak ohituago daude arropa merke eta eskasa erosi, jantzi eta berehala botatzera, eta jeans garestien inguruko jakinduria pikutara joan da.

2 Baina Levi’s-ak salerosten dira oraindik. Jeans gutxiago saltzen dira garai batean baino. Joera batez ere AEBetan antzeman da, 90eko urteez geroztik.

3 Jeansak ez daude modan? Ez daude horren modan. Azken urteetako moda joerak, gainera, jeansekin kontrajarriak izan dira, batez ere emakumeen artean.

4 Emakumeek utzi diote Levi’sak erosteari? Baita gizonezkoek ere. Jeans galtzen salmenten jaitsieraren errua athleisure moda joerari egozten zaio. Kirol arropa gero eta gehiago janzten da, material berriak, erosoagoak… Eta Levi Straussek igarri dio. «Ulertu dugu emakumeek praka elastikoak jantzita esaten zigutena», azaldu du Chip Bergh Levi Strauss konpainiaren buruak. Ulertu omen dute emakumeek dotore zein informal janzteko moduko material elastikoak nahi dituztela.

5 Eta asmatu dute? 2018an aurreko urtean baino %14 gehiago saldu du Levi’sek. Txanpa hori baliatu du 1984an utzitako burtsara itzultzeko. Hazi egin nahi du konpainiak, emakumeen artean, sareko salmentetan eta garabidean diren herrialdeetan. Eta xede horretarako, Bergh-ek Levi’sak garbitzeko moduei buruzko mitoekin jarraitzen du, galtza soilak direnak harribitxiak balira bezala tratatu behar direla iradokiz.

6 Baina nola demontre garbitu behar dira, orduan, Levi’s galtzak? Berghen aholkuetako asko ezagunak egingo zaizkie gaur egun 40-50 urte dituztenei: Hondatu nahi ez badituzu, Levi’s-ak ez dira garbigailuan sartu behar; ez zaie leungarririk bota behar; ez dira lehorgailuan sartu behar, eta ez dira lisatu behar. «Mantxa bat badute, bakarrik mantxa garbitu beharko litzateke; hori egiten dut nik. Oso zikinak badaude, aukera bat da ur hotzetan eskuz garbitzea. Edo haiek jantzita dutxan sartu eta bustitzea. Hala ere, gorputzaren forma har dezaten onena ez garbitzea da», dio Berghek.

7 Milurtekoaren bukaerako urteak ez ziren errazak izan, ezta? …Gazte ginen gazte.

Manifestazio baketsua egin dute ‘txaleko horiek’ Parisen, segurtasun neurri handien artean. Frantziako hiriburuan ez da istilu larririk jazo.

«Norbaitek enpresa baten jabetza hartu eta ostera ez bada gai martxan jartzeko, ezer gutxi esan dezaket horri buruz. Iruzur hutsa da». Manu Tena Gipuzkoako ELAko eraikuntza arduradunaren adierazpenak dira horiek, eta Ingemarreko lan gatazka du ahotan. Hango 35 langileak greba mugagabean daude hilaren 15az geroztik, kaleratuko dituen lan erregulazio txostena bertan behera uzteko eskatzeko. «Beste aukerarik ez dugu ikusten; izan ere, arazo ekonomikoak argudiatzen dituzte, baina ez da horrela».

Egunero bi txanda egiten ari dira marmola prozesatzeko Usurbilgo (Gipuzkoa) lantegiaren atarian protesta egiteko, eta, Tenak azaldu duenez, orain arte «inguruko jendearen babes zabala» jaso dute. Asteartean bilduko dira sindikatuko zuzendaritzarekin; negoziazio epeko bigarrena da, baina egoera zaila dela onartu du.

Testuingurua ere zaila baita. 2017an, enpresak hartzekodunen konkurtsora jo zuen, 50 milioi euroko zorra pilatuta, baina hartzekodunen itun batekin atera ziren hortik. Ostera, Ingemar SL sortu zuten Ingemar taldean zeuden lantegi eta biltokiekin; bat egite prozesu baten eragin zuten, eta kapital handitze bat egin zuten. Egungo zorra bederatzi milioi ingurukoa dela azaldu du Tenak. Urte hasieran bideragarritasun plan bat aurkeztu zuen enpresak, «eta, bi hilabete geroago, Usurbilgo langile denak kaleratzeko erregulazioa».

Azken hilabeteetan, gainera, makina berri bat jarri dute Usurbilgo lantegian, «baina ez diote etekinik aterako». Horregatik dio zentzurik ez duen operazio bat izan dela azken urteetakoa: «Kotxe bat erosi eta horrekin nahikoa dela pentsatzea bezalakoa da; gasolinarik erosten ez baduzu, kotxea ez da mugitu ere egingo garajetik».

Enpresak, baina, laguntza eskatzen die Eusko Jaurlaritzari eta Gipuzkoako Diputazioari, inbertsioa egin dezaten Usurbilgo lantegian. «Erakundeak prest daude laguntza horiek emateko, baina betiere enpresak inbertsio pribatua egiten baldin badu. Baina oraingoz ez dute halakorik egin. Duela bi urte, Gipuzkoako Foru Aldundiak milioi bat euro aurreikusi zituen aurrekontuetan, Ingemarrerako laguntza gisa, baina zuzendaritzak ez zuen inolako inbertsiorik egin, eta aukera hori galdu zuten».

Gainera, bat egitearen ondorioz, enpresaren egoitza Galiziara eraman zuten, Lugon duten plantara, hain zuzen. «Hori ikusita, erakundeek esan zieten ez zutela aukerarik ikusten diru laguntzarik emateko, inbertsio pribaturik ez egiteaz gain egoitza ere hemendik eraman dutelako». Hori dela eta, Tena kexu da zuzendaritzarekin, «lana duen enpresa batetik langile denak kaleratu nahi dituelako, eta laguntza publikoa eskatzen duelako ezer egiten ez denean».

Usurbilen kaleratuko dituzten 35 beharginez gain, Galizian sei lanpostu galduko dituzte —90 langile inguru dira han—, eta Espainia osoan dituzten beste bost banaketa lantegietan, berriz, 30 beharginetatik hamar. Astearteko negoziazioan lan erregulazioa izenpetu ala ez egongo da mahai gainean. UGTk Galiziako lantegiko hiru ordezkari ditu, eta CIGak, bi; Usurbileko hiru ordezkariak ELAkoak dira. «Badirudi UGTk zuzendaritzaren alde egingo duela eta dosierra izenpetuko duela, baina CIGak esana du euren botoen arabera gure aurka egiteko eskatzen ari direla; jarrera ona ikusi diegu». Txostena sinatzen bada, epaitegietara joateko atea itxiko da, eta ezingo da argitu kaleratzeak «bidegabeak» ote diren. Horregatik, garrantzitsua izango da astearteko bilera.

Marco Poloren akordua inoiz baino biziago dago egunotan Italian, zetaren bidea biziberritzeko sinaduraren astean. Duela zazpi mende, Veneziako merkataria ez zen lehenengo europarra izan Asia ekialdera joan-etorriko bidea egin zuena —24 urte eman zituen bidaiatzen—, baina haren kontakizunak egin zuen benetan ezagun zetaren bidea Europa mendebaldean. Il milione liburua best seller bat izatea lortu zuen Gutenbergek inprenta asmatu baino mende eta erdi lehenago, XIII. mendearen hondarretan.

Hain zuzen ere, Polo gazteak Kublai Khanen Txinako enperadore mongoliarraren enbaxadore lanetan jardun zuen hamazazpi urtez. Baina zetaren bidea diplomatiko eta merkatari veneziarra baino askoz zaharragoa zen: Txinatik Ekialde Hurbilera eta Mediterraneora bitarteko merkataritza sare konplexu bat zen, K.a. I. mendean dagoeneko martxan zegoena eta Asiako erraldoiaren zeta preziatua salerosteko baliatzen zutena nagusiki.

Bi milurteko pasatu eta gero, Txinako presidente Xi Jinpingek ibilbide berean «bi norabideetarako truke komertziala» sustatzeko konpromisoa hartu zuen atzo, Erroman, Sergio Mattarella Italiako presidentearen ondoan. Mattarellak solemnitate handiko ongi etorria egin zion Xiri, bai kalean, bai Kirinalgo jauregian.

Bi presidente eta enperadore bat aurkeztu ziren jauregian komunikabideetako mikrofonoen eta kameren aurrean; izan ere, Augusto enperadore erromatarraren marmolezko bustoa tartean zeukatela egin zituzten adierazpenak.

ITALIAREN BEHARRIZANA

Italiako Gobernuak XXI. mendeko Marco Polo bat behar du, herrialdeko ekonomia atzeraldi ekonomikoaren lokatzetatik ateratzen lagunduko diona. Horregatik jarri da Erroma Pekinera begira. Teknikoki, Italia urtarrilaren 31n sartu zen atzeraldian, zenbaki gorriak kateatuta bi hiruhilekoz jarraian. Herrialdea hirugarren aldiz sartu da atzeraldian 2008an krisia lehertu zenetik.

Garai ezin egokiagoa da Txinaren hedapen ekonomikoari alfonbra gorria jartzeko eta haren inbertsioak beso zabalik jasotzeko. Merkataritza indartzeko aukera bat da, Italiako konpainia askorentzat aukera bat.

Handinahia da Pekingo gobernuaren asmoa: zetaren bide berriaren engranajeak olioztatzeko, Asiako, Afrikako eta Europako 80tik gora herrialdetan finantzatu eta eraiki nahi ditu azpiegiturak; besteak beste, Alpeez haraindiko herrialdean. G7ko lehen bazkidea izango da Txinaren zetaren bide berriaren plana babesten eta maileguak jasotzen Txinaren AIIBrengandik (Azpiegituretarako Asiako Inbertsio Bankua).

MESFIDANTZA BRUSELAN

ETA WASHINGTONEN

Memorandumaren letra txikia ez da argitara eman oraindik, baina ezinegona dagoeneko nabaria da Bruselan eta Washingtonen. Giuseppe Conte Italiako lehen ministroak behin eta berriz azaldu du Pekinek eta Erromak sinatuko dutena ez dela nazioarteko merkataritza hitzarmen bat, eta ez dela bete beharreko akordio marko bat. Funtsean, Italiako gobernuburuak defendatu du itun ekonomiko zehatz batzuk baino ez direla. Ekonomia dela, ez politika.

Bruselak eta Washingtonek, ordea, Marco Poloren berbari baino balio gutxiago aitortzen diote Conterenari. XIV. mendeko Venezian ohiko kontua ei zen entzutea «Marco Polo baino gezurtiagoa zara» kexa, garaikide askok ez baitzuten sinisten benetan Asiako bidaia exotiko horiek guztiak egin zituenik. Oraingo honetan, Conteren fidagarritasunak bainoago, Pekinek merkataritzaz harago izan litzakeen asmoek piztu dute AEBen eta EBren susmo txarra.

Izan ere, badira gai arantzatsu batzuk memorandumean: besteak beste, telekomunikazioei buruzko konpromisoak eta G5ari buruzkoak. Etxe Zuriak sarri ohartarazi du Txinako konpainiek informazioa ematen diotela Pekingo gobernuari, eta balitekeela horrek arriskuan jartzea kasuan kasuko herrialdearen segurtasuna. Gainera, beldur dira Asiako erraldoia azpiegitura gakoen jabe egingo ote den.

Alde horretatik, Donald Trumpek gerra deklaratua dio Huaweiri, eta debekatu egin du telekomunikazioaren Txinako konpainia erraldoia kontratatzea G5 teknologia sare ultralaster berriak jartzeko —Europako Ericsson eta Nokia ditu lehiakide nagusiak G5 sareetan—, eta gauza bera erabaki dute Australiak eta Zeelanda Berriak ere; Alemania, Erresuma Batua, Frantzia eta Kanada zer egin pentsatzen ari dira.

ZORRA

Horrez gain, Mendebaldeko potentziek aurreikusten dute Erromak tentazioa izan lezakeela, Txinarekin harremana estututakoan, Pekinen atea jotzeko zor publikoa arintze aldera. Italiak BPGaren %132ko zorra dauka. Oso zor handia da: EBko bigarren handiena, Greziaren atzetik.

Jakina, Washingtonek eta EBko potentzia handiek ohartarazi dute zorra Txinaren esku jarritakoan Italiak nekez ukatu ahal izango dituela Pekinen eskari ekonomiko eta politikoak. Troiako zalditzat jo dute Pekinen estrategia, eta zorraren tranpa deitu diote. Baina badago gogoan izateko datu bat: Txinako Gobernua bera da AEBen atzerriko hartzekodun nagusia, 1.039 bilioi eurorekin.

HIPOKRISIA

Italiako prentsak Mendebaldeko eta zehazki Europa erdialdeko eta iparraldeko gobernuen hipokrisia salatu du. Izan ere, Txinaren inbertsio gehiago jasotzen dute haiek Marco Poloren herrialdeak baino.

Italiak Txinako inbertsio gutxi jasotzen ditu, Europako bazkideekin alderatuta behintzat. Txinak mende hasieraz geroztik herrialdean egindako inbertsioak BPG barne produktu gordinaren %0,75 baino ez dira. Kopuruak dezente handiagoak dira EBko beste herrialde askotan: Danimarkan eta Suitzan, BPGaren %1,2; Irlandan, %1,3; Herbehereetan, %1,4; Erresuma Batuan, %2,5; eta Finlandian, %3,8.

Hori bai, iparraldeko herrialdeek zarata handirik egin barik erakarri dituzte yuanak, zetaren bidearen itunik sinatu barik eta memorandumik sinatu barik.

PORTUGAL ERE BADABIL

Baina Italia ez da zetaren bide berriarekin bat egin duen EBko bazkide bakarra. Abenduan antzeko memorandum bat izenpetu zuten Xik eta Marcelo Rebelo de Sousa Portugalgo presidenteak, Erromakoaren pareko ponperiarekin. Xik eskuan dauzka Portugalgo Sinesko giltzak eta Atenasko Pireo portuarenak.

EBko 11 herrialdek —Europa ekialdekoak gehienak— eta Balkanetako beste bostek ere bat egin dute zetaren bide berriarekin. Pekingo gobernua hasia da azpiegitura handiak finantzatzen, esate baterako Serbian eta Hungarian: autopistak eta trenbideak, besteak beste.

ATZERRIKO INBERTSIOAK

Xiren Erromako bisita garai delikatuan dator, EB mekanismo bat martxan jartzen ari baita atzerriko inbertsio zuzenak gehiago kontrolatzeko. Italiaren ezezkoarekin atera zuten aurrera mekanismoa Alemaniak eta Frantziak, Europako Legebiltzarraren eta Kontseiluaren babesarekin.

Arauaren helburuetako bat da elkarrekikotasuna bermatzea inbertsioa egiten duen herrialdearekin; hau da, Txinak Europan sektore jakin batean inbertitzen badu, kontrako norabidean ere inbertsioak egiteko aukera izatea. Gaur-gaurkoz, Txinak debekatuta dauzka atzerriko inbertsioak sektore batzuetan.

ITALIAKO BARNE TENTSIOA

Erromako sinadurak eragin ditu txinparta batzuk Conteren koalizio gobernu barruan ere. M5S Bost Izar Mugimendua Txinarekin merkataritza harremana estutzeko nahiko ados egon da hasieratik, onura ekonomikoak helburu; Legak, aldiz, errezelo gehiago izan ditu, Pekinen esku hartze posibleak kalte egin liezaiekeelakoan herrialdearen segurtasunari eta subiranotasunari. Zalantzak uxatu eta desberdintasunak berdindu dituzte, ordea, eta orain ez dago errezelorik. Gaurko sinadura da konfiantza horren lekuko.

TXINAREN HEDAPENA

Munduko lehen potentzia ekonomiko bihurtzear dago Txina, eta posizio hori sendotzeko lanean ari da. 2016az geroztik, herrialdeko enpresek 20.600 milioi eurotik gorako inbertsioak egin dituzte planeta osoko portuak erosi, eraiki edo ustiatzeko eskubideak eskuratze aldera; horien artean, Txinako Cosco multinazionalak kontainerren terminal bat bereganatu zuen Bilboko portuan 2017. urtean.

Txina portuen sare ikaragarria ari da josten, baina oraindik ere motz geratzen da itsasoko merkataritzako beste bi erraldoiekin konparatuta: Danimarkako Maersk eta Emirrerri Batuetako DP World-ekin. Txinako Cosco eta China Merchants erraldoi 30 portu gobernatzen dituzte hamabost herrialdetan, eta 50 terminaletik gora dauzkate hamahiru herrialdetan. Maerskek, aldiz, 76 portu dauzka 41 herrialdetan; DP Worldek, ostera, 77 portu dauzka, 40 herrialdetan.

Txina itsas merkataritzaren negozioaren gailurrean dago, baina ez lehen postuan oraindik. Edozelan ere, lehiakideak baino bizkorrago ari da hazten. Negozioa erraldoia da; izan ere, ICS Nazioarteko Itsas Garraioko Ganberaren arabera, itsasoz garraiatzen dira munduan garraiatzen diren merkantzien %90 inguru.

Denbora agortu zaie orduaren adituei. Espainiako Gobernuak izendatutako ordu aldaketari buruzko aditu batzordeak erabaki du eskuak garbitzea dela onena, eta Europako Batasunak ezarritako epemuga berria (2021) baliatzea luzapen bat eskatzeko. Hortaz, Espainiak jarraituko du gaur egun indarrean duen ordu erabilerarekin, urtean bitan aldatuz ordularia, bat ordubete atzeratzeko (urrian) eta beste bat ordubete aurreratzeko (martxoan). Eta beraz, urrundu egin da Euskal Herrian bi ordu erabilera desberdin egoteko aukera, bat Hegoaldean eta bestea Iparraldean. 2021. urtera arte behintzat ez du ukituko ordularia Madrilek; Pedro Sanchezen gobernua ohartu da orratzak mugitzen hastea eskua liztor habia batean sartzea bezala dela, eta, lan erreformarekin nahiz beste hainbat gairekin egin duen antzera, orduaren kontuan stand by botoiari sakatu dio.

Bazuen aitzakia. Adituak eztabaidan arituak izango ziren hilabeteotan, baina ondorio argirik ez dute atera; edo ez dute jakinarazi txosten ofizialean bederen. «Espainiak 30 urte egin ditu ordu erabilera berarekin, Alemaniarenarekin bat datorrena, eta jatorria frankismoan duena», azaldu zuen Isabel Zelaak, atzo. Espainiako Gobernuko bozeramaileak esan zuen «Espainiako gizartea eroso» dagoela ordu horrekin, eta, horregatik, aurrerantzean ez dela hori auzitan jarriko; ez behintzat 2021. urterako jarritako iratzargailuak jotzen duen arte.

GMT+2, astebete barru

Batasuneko kideei ordu erabilera finko bat aukeratzeko dei egin zien Bruselasek, iaz, eta horrek adituen batzorde bat jarrarazi zuen martxan Espainian; batzordeak atzera egin du, ordea, eta 2021. urtera arte gaiari ez ekitea onartu du Batasuneko beste gobernantza erakunde guztien ezetzaren aurrean. Izan ere, arantzaz beteriko gaia da, nabarmen eragiten duelako ekonomian, osasunean, sustrai sendoko ohitura askotan, eta beste hainbat arlotan.

Kontu jakina da aditu gehienak neguko ordutegia urte osora zabaltzearen aldekoak direla, eguneko jarduera goizago hasi eta goizago bukatzearen aldekoak, alegia, baina udako arratsalde argitsu luzeak maite dituztenei azaltzea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula, turismo eragileetatik hasita. Hala, gaur zortzi berriro aldatuko da ordua, eta jende askok gustura hartuko du ordubete gutxiago lo egitea eguna luzatzearen truke. GMT+2rekin egoteak bost haiei, baina gure ordu naturaletik bi ordu aldendurik egongo gara uda osoan, urrian berriro ordularia ordubete atzeratu, eta GMT+1 berreskuratzen den arte. Gero ere ordubeteko desfasea izango da Euskal Herrian GTMGreenwicheko meridianoaren ordu adierazleak finkatzen duenarekiko, hau da, Erresuma Batuarekiko eta Portugalekiko, adibidez.

Sentsibilizazio lanak

PSOEko gobernuak zirt edo zart egiteko osatu zuen adituen batzordea, eta haren erantzuna deigarria da ez duelako ez zirt ez zart egin, «sentsibilizazioa» gomendatu baizik. Ez du ematen ikasketa handiak behar direnik jakiteko gizartea «oso ohitua» dagoela egungo ordu erabilerarekin, eta aldaketak egin aurretik «sentsibilizazio lana» egin behar dela; baina hori da aditu batzordearen ondorio nagusia: 2021. urtera arte, gizarteari azaldu behar zaizkiola energiari begira, osasunari begira eta ekonomiari begira ordu erabilera aldatzeak ekarriko lituzkeen onurak.

Argi esan zuen Zelaa ministroak, atzo: «Ez dago behin betiko erabaki bat». 2021. urtetik aurrera, litekeena da Espainiak, Europako Batasuneko beste kide askoren antzera, ordutegi finko baten alde egitea, udakoaren ala negukoaren alde, alegia, baina adituek ez dute apusturik egin, eta albistea da ez dagoela albistea. «Eragin handia luke apustu bat egiteak», dio Zelaak, ahaztuta hain zuzen ere hori dela-eta osatu zutela adituen batzordea.

CIS Espainiako inkesten zentroak iaz egindako galdeketa handi batek ondorioztatu zuen gehiengo bat dagoela udako ordutegia finko uztearen alde, baina adituek neguko ordutegiaren abantailak nabarmentzen dituzte aldiro. Beraz, ez da arraroa Moncloak martxan jarritako adituen batzordeak luzapena eskatu izana; hauteskundeen atarian, PSOEk saihestu egin du esatea neguko ordutegiaren alde dagoela bere aditu batzordea eta hautu hori litzatekeela onena. «Bai Europako Batzordeak, baita guk ere, gaia lantzen jarraituko dugu 2021. urtera arte».

Beasain-Bergara korridorea: martxoaren 26an irekiko dute Deskargako autobidea. A-636 izango da errepide berriaren izendapena eta, guztira, 23 kilometro izango ditu.

Bizkaiko 2018ko errenta kanpaina: Maiatzaren 2tik ekainaren 28ra bitartean. Bizkaiko Ogasunak astelehenean aurkeztuko ditu aurtengo kanpainaren nondik norakoak.

Martxoaren 12tik 15era izandako lanuzteen ondotik iritsiko da gizarte ekimeneko itunpeko ikastetxeetako sindikatuek patronalarekin egingo duten bilera.

PEKIN. Txinako Merkataritza Ministerioak jakinarazi duenez, martxoren 28an eta 29an Pekinen egingo dute AEBek eta Txinak merkataritza gaiei buruzko hurrengo negoziazio itzulia, eta ondoren, apirilean beste elkarrizketa itzuli bat izango da Washingtonen. Azken asteetan bi aldeek adierazi dute «aurrerapausoak» izan direla negoziazioetan. Trumpek, bere garaian, martxoaren 1eko epe muga ezarri zuen akordioa iritsi eta Txinari muga zerga gehiago ez jartzeko.

Diru publikoa bere helburua lortzen ari da: autoen matrikulazioari bultzada bat ematea. Dirua Eusko Jaurlaritzak jartzen du, eta haren eskutik auto berrien salmenta %37 handitu da martxoan, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Ez dute zabaldu zehazki zenbat autok jaso duten Renove planaren laguntza publikoa, 2.000 eta 3.000 euro artekoa.

Faconauto auto saltzaileen Espainiako patronalak eman zituen atzo datuak. Haien arabera, martxoaren 1etik 19ra 1.747 auto auto matrikulatu dira hiru lurraldeetan, iaz epe horretan baino %37,78 gehiago. Hazkundea handiagoa da erosle partikularren kasuan: 1.509 erosi dituzte herritar soilek, %53,35 gehiago. Haientzat da Jaurlaritzaren laguntza, eta ez enpresentzat.

Lurraldeka, Gipuzkoan handitzen ari da gehien salmenta (+%52), eta ondoren datoz Bizkaia (+%34) eta Araba (+%24).

Igoera handia da, eta arrakasta gisa sal dezake Eusko Jaurlaritzak, merkatua biziberritzea baitzuen helburua, eta, aldi berean, adiskidetasun keinu bat egitea Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako autogintza industria boteretsuari. Baina, hein berean, aintzat hartu behar da martxoko salmenta emaitzak puztuta daudela. Izan ere, otsailean %18,7 jaitsi ziren salmentak eremu horretan, balizko erosle askok erosteko erabakia atzeratu zutelako Jaurlaritzaren laguntza jaso ahal izateko. Nafarroan ez da halako laguntzarik, eta %2,4 handitu ziren matrikulazioak otsailean.

A energia ziurtagiria

Itxoin zutenetako asko ohartu dira laguntzarik ez dutelako jasoko, Renove planaren dirua jasotzeko baldintzen artean dagoelako erositako autoak A energia ziurtagiria izan behar duela. BERRIAk galdekatutako kontzesionarioetan erantzun argia eman zuten: «Hamarretik bederatzi ez dira A ziurtagiridunak». Gainera, baldintza hori betetzen zuten gehienak auto handiak dira eta, hortaz, laguntza jasotzeko beste baldintza bat ez zuten betetzen: 25.000 eurotik beherako kostua izatea.

Faconautoren arabera, Renault taldeko bi markak dira planari etekin gehien atera diotenak. Renaultek berak 49 auto saldu zituen 2018ko martxoko lehen hamalau egunetan, eta 139, berriz, aurtengoetan (+%184). Haren kostu txikiko marka, Errumaniako Daciak, 37tik 106ra handitu ditu bere salmentak (+%186). Ez bata ezta bestea ere ez dira izan gehien saldutako hiruren artean azken urteetan.

Planari esker auto elektriko gehiago eta GLP gasa erretzen dutenak ere saltzen ari direla aitortu dio Bizkaiko auto saltzaileen elkarteak Europa Press berri agentziari. Diru gehien jasotzen dutenen artean daude horiek —3.000 euro auto elektrikoa erosten dutenek, eta 2.250 euro, berriz, GLPa erosten dutenek—. Jaurlaritzak bost milioi euro jarri ditu Renove planean, hau da, 2.000 eta 2.500 autoren erosketa lagunduko duela.