Gaur bertan abiatuko dira, Washingtonen, munduko gerra komertzialik handiena amatatu beharko luketen negoziazioak. AEBak eta Txina aurrez aurre izango dira laugarren aldiz iazko abenduaren 1ean potentzia biek hiru hilabeteko su-etena adostu eta gero. Elkarri muga zerga gehiago ezartzeko erabakiak eten egin zituzten orduan, baina Donald Trumpek epemuga jarri zuen behin betiko akordio bat lortzeko: martxoaren lehena. Eta Damoklesen ezpata altxaturik dagoela ere garbi utzi zuen: itunik lortu ezean, bere mehatxua beteko du, eta Txinari 200.000 milioi dolarren zerga berriak ezarriko dizkio. Esan beharrik ez dago: neurri horrek Pekinen erantzuna ekarriko luke, eta munduko merkatuak harrotu dituen gerra komertziala nabarmen areagotuko litzateke.

Hori eragozteko, Pekinen eta Washingtonen negoziatzaileek gaur bertan hasiko dituzte azken hiruhileko honetako laugarren negoziazio errondak. Jeffrey Gerrish AEBko Kanpo merkataritzako idazkariaren albokoarekin elkartuko dira Txinatik iritsitako ordezkariak lehen egunean. Talde biek aurreko egunetan lortutako “aurrerapausoak” eta “sintonia ona” berretsiko dituzte, E egunaren zain dauden bitartean. Ostegunean, Kanpo Merkataritzako buru Robert Lighthizer, Altxorraren idazkari Steven Mnuchin eta Merkataritzako idazkari Wilbur Ross eseriko dira Pekindik joandako ordezkaritzarekin, eta, batzarraren garrantzia garbi uzteko, Trumpen konfiantza osoko beste bi ordezkari egongo dira: haren ondokoa, Larry Kudlow, eta politika ekonomikorako haren aholkularia, Peter Navarro.

Pekinen egindako azken negoziazioak “oso emankorrak” izan direla esan berri du Trumpek berak, eta “ohorea” litzateke Etxe Zuriko buruarentzat Txinari ezartzekoak diren muga zergak erretiratzea. Gustuko duen akordio bat erdietsi beharko dute aldeek aurrena, ordea.

Europako autoen auzia

Liu He Txinako lehen ministrordea Washingtonen izango da gaur bertan, baina ez dute jakinarazi Donald Trumpekin elkartuko den ala ez. Agian, negoziazioen emaitzen arabera gertatuko da bilera hori. Horiek horrela, gaur abiatuko den negoziazio sortak erabakigarria ematen du munduko bi potentzia ekonomiko handienen arteko harremanak aurrerantzean nolakoak izango diren jakiteko. Beti geratuko da, ordea, luzapenaren karta. Trumpek berak esan du akordiora “behar bezain beste” hurbiltzen badira hura itxi gabe ere prest legokeela 200.000 milioi dolarren muga zergen neurriak berriro atzeratzeko.

Donald Trumpen agendaren lehen lerroan egon dira hasieratik gerra komertziala eragin duten neurri protekzionistak, eta politika horren lehen jomuga Txina izan da. Iazko uztailean, esaterako, Txinarekin eragindako gerra komertzialean beste koska bat igoarazi zuen. Dena den, munduko beste potentzia guztiekin piztu ditu suak, betiere AEBen posizio ekonomikoa indartu nahian. Europako Batasunarekin ere nor baino nor gehiago aritu zen muga zergen pistolarekin jolasean, harik eta iazko uztailean akordioa itxi zuen arte Bruselarekin.

Akordioak akordio, Trumpek mahai gainean dauka Europako autoak muga zerga bereziekin zergapetzeko erabakia, eta ordu batzuk barru ezagutarazi dezake Washingtonek Europako industriaren motor nagusia oztopatzea deliberatzen zuen. Europako Batasunak esan du “konfiantza” duela Trumpekin egindako akordioarekin, baina zerga bereziak baletoz “segurtasun nazionalaren” aitzakian, “berehala” erantzungo luke Batasunak, eta azken hilabeteetan lo dagoen gerra komertzlalaren beste fronte hori esnatuko litzateke.

DONOSTIA. RACVN Hego Euskal Herriko Automobil Klubak ziurtatu du «berri ona» dela auto zaharrak bota eta berria erosteko Eusko Jaurlaritzak emango duen laguntza. Hala ere, Gasteizko gobernuak «oso ahalegin txikia» egin duela uste du Pedro Martinez de Artola RACVNko presidenteak, batez ere ikusita autogintzak zer garrantzi duen ekonomian. Gobernuak jarriko dituen bost milioi euroak goiz bukatuko direla eta salmentetan «eragin txikia» izango dutela ziurtatu du Martinez de Artolak.

Jaurlaritzak, Energiaren Euskal Erakundearen bitartez, bi mila euro emango dizkie martxoaren 1etik aurrera auto berria erosi eta hamar urtetik gorakoa botatzen dutenei. Laguntza 3.000 eurora iritsiko da auto elektrikoen kasuan. Elektrikoen erosketa bultzatzeko plana jarri du Espainiako Gobernuak ere.

BILBO. «Hamarnaka lanpostu» arriskuan daudela-eta, hiru eguneko grebara deitu dute Dia supermerkatuetako Bizkaiko langileek. Otsailaren 27an eta 28an, eta martxoaren 1ean egingo dute lanuztea, eta, ordurako enpresak erregulazio espedientea atzera botatzen ez badu, greba mugagabe bihurtuko da martxoaren 12an. Dia egoera zailean dago; iaz 352 milioi euro galdu zituen.

EH Bilduk Jon Darpon Osasun sailburuaren dimisioa edo kargugabetzea eskatu du, Osakidetzako lan-eskaintza publikoan ‘delitu zantzuak’ ikusi dituztela iragarri ostean

1. Hara, ezer gutxi argitzen duten hitz joko polit horretako bat. Zertaz ari zara? Nord Stream 2 gasbideaz, eta horrek Poloniari eta Ukrainari ekar diezaiekeen galbideaz.

2. Zergatik ekar dezake gasbide batek galbidea? Gaur egun, Errusiak Europa erdirantz edo mendebalderantz esportatzen duen gasaren zati handi bat Poloniatik igarotzen da (Jamal gasbidea), eta Ukrainatik (Brotherhood gasbidea). Herrialde horietatik igarotzearen truke, tasa bat ordaindu behar du esportatzaileak, Gazprom enpresa errusiarrak. Gas hori Nord Stream 2tik igaroz gero, diru sarrera horiek gal ditzakete, eta hori arazo larri bat izan daiteke, batez ere Ukrainarentzat, diru behar gorrian baitago.

3. Errusiak eta Ukrainak nolako harremanak dituzten ikusita, hori al da Moskuren asmoa? Ezetz dio Gazpromek, Europaren hornidura sarea hobetu nahi duela. Baina ez da oso sinesgarria. Izan ere, Errusiak ez du, berez, gas gehiago esportatuko gasbide bat gehiago izateagatik. Ukraina zeharkatzen duen Brotherhoodek, esaterako, garraia dezakeen gasaren %50 soilik garraiatzen du.

4. Zigor bat da hori? Moskuk dio ez dela errentagarria gasbide hori erabiltzea, Kievek tarifa garestiegiak kobratzen dituela gasa garraiatzeagatik. Baina gasbidea borrokarako tresna izan da azken urteetan: Errusiak Ukrainari gasa saltzeari utzi zion 2006 eta 2009 artean, prezioei buruzko desadostasunengatik. Eta Ukrainak tarifak igo zituen Errusiak Nord Stream 2 iragarri zuenean. Hau da, gasa garraiatzeko hodi bat ez ezik, borroka politikorako tresna bat da.

5. Eta nondik igaroko da Nord Stream 2? Zatirik handienean, Nord Stream 1-en ondoan. Hots, Baltikoaren azpian, Errusiako Ust-Luga portutik Alemaniako Greifswaldera. 2017an hasi ziren lanak, eta urte honen bukaeran dira amaitzekoak.

6. Eta zer interes du Alemaniak gasbide horretan? Baliteke prezio merkeagoak lortzea. Gainera, Errusiako gasaren hub edo banaketa zentro nagusia bihurtuko litzateke, horrek ekar ditzakeen diru sarrerekin.

7. Baina Alemaniari on egiten badio, eta Poloniari mesede, Europako Batasunak izango du zeresana, ezta? Bai, baina neurri batean soilik esku hartu nahi du. Joan den astean baldintza batzuk jarri zizkion Nord Stream 2-ri. Funtsean, EBn hasi eta bukatzen diren gasbideei jartzen dizkienak: gasaren eta gasbidearen jabea enpresa deserdinak izatea, gasaren %10 hirugarren parteei eskaini beharko zaiela… Baina, Berlin askorik ez haserretzeko edo, Alemaniaren esku utzi du baldintza horiek nola betetzen diren egiaztatzea.

8. Eta horrek zer esan nahi du? Berri ona da Gazpromentzat, aliatu indartsuak dituelako Alemanian. Nord Streameko akziodunen ordezkaria Gerhard Schroeder kantziler ohia da. Eta proiektuaren atzean daude Uniper eta Wintershall Alemaniako konpainiak ere. Engie frantziarra, OMV austriarra eta Shell britainiarra dira beste hirurak.

9. Hori da saltsa! Eta ahaztu zait esatea baduela beste osagai bat: AEBek mehatxu egin dute gasbidearen aurkako zigorrak jartzearekin, Ukraina aliatua baztertzeko egitasmo bat delakoan. Baina ezin da ahaztu AEBek badutela beren interes ekonomikoa ere: beren gas likidotua Europan saltzea.

Sestaoko Naval ontziola likidazio fasearen atarian dago, eta ez da batere erraza izango lantegi historiko horretan jarduera berreskuratzea. Hasteko, egun gutxi barru kaleratuko dituzte Navaleko 177 langileak, eta enpleguak bigarren aukera izan dezan inbertitzaileak azaldu beharko dira. Horiek horrela, Navalek eskuratu du hedabideen arretarik handiena azken hilabeteetan, haren gogoaren kontra, noski, baina paradoxa da: Sestaoko ontziola salbuespena da haizeak alde duen sektore batean.

Zamakonak (Santurtzi), Balenciagak (Zumaia) eta Muruetak (Erandio) tax lease-aren ekaitzetik onik ateratzen jakin dute, eta gaur egun ez dute arazo handirik eskaera zorroarekin. 2018. urtean aurrekoan lortutako eskaera mailari eutsi diote, eta horrek lasaitasun bat ekarri du sektorera. Euskal Herriko Itsas Foroak dio 2006. eta 2008. urte arteko urrezko garaia «ez dela berriro gertatuko», baina 2017. eta 2018. urteak onak izan dira, eta 2019. urtean ere eskaerei eta, oro har, jarduerari eutsiko zaiola uste du.

Lan karga badago 2019rako

Navalek hein batean ilundu ditu emaitza horiek, eta 2019. urtean ere Sestaoko ontziola historikoaren hondoratzeak isla izango du, noski, baina sendoa da gainontzekoen osasuna. Zamakonak hiru kontratu lortu zituen 2018an, kontainer ontzi bi eta atunontzi bat egiteko; eta joan den hilean egin zuen bere azken entrega: Aterpe alai izozkailu-atunontzia. Muruetak atoiontzi bat eta arrantzontzi bat egiteko tratuak itxi zituen; eta Balenciagak, 70 metro luze den arrantzontzi bat egiteko kontratua. Euskal ontzioletan 20 ontzi eraikitzeko lan karga dago: arrantzontziak, merkataritza ontziak, gurutzaontziak, yate handiak…. Eta 2019. urterako lan karga bermaturik dago.

2017an 2.840 milioi euroko fakturazioa lortu zuten sektore horretako enpresek, %3,3 gutxiago Navalen krisiarengatik. 13.730 langilek dihardute ontzioletan eta horiek hornitzeko enpresetan.

Datu argigarri bat eman zuen ostegunean Javier Garcia Perez Iberdrolako Europako Offshore negozioko arduradunak. Marine Energy Week azoka egin dute aste honetan Barakaldoko BEC erakustazokan, eta itsasoko egitura eolikoek (offshore) itsas sektorean izan dezakeen eraginari buruzko jardunaldia egin zuten egun horretan. Horra datua: offshore parke bat eraikitzeko egiten den inbertsioaren heren bat itsas sektorean bertan inbertitzen da. Eta, portzentaje horren neurria irudikatzeko, jakinarazi zuen zenbat diru inbertitu den Iberdrolak Alemanian eraiki duen Wikinger offshore parke eolikoan: 1.400 milioi euro. Horregatik, azokan behin eta berriro gogoratu zuten offshore merkatua negozioetarako aukera bat dela.

Are gehiago kontuan hartuz gero zer hazkunde izan dezakeen etorkizunera begira. Gaur egun Europan ekoizten den energia eolikoaren %10 itsasoan dauden dorreetatik datoz, eta, 2017an, Europan sortu zen energiaren %18 eolikoa izan zen. Bada, 2050. urterako egindako aurreikuspenen arabera, ekoiztuko den energiaren laurdena offshore plataformetatik iritsiko da Europako lurretara. 2030. urterako, hirukoiztu egingo da itsasoan jarriko diren haize erroten kopurua, eta Asian eta Ozeano Barean hamabost aldiz biderkatuko da. Horregatik, itsasoko sektoreko eragileek itxaropentsu begiratzen diote itsasoari.

Gaur egun, 50 euskal enpresa daude negozio horretan murgilduta, eta horietatik azpimarragarriena Haizea Wind izan daiteke. Iazko maiatzean, dorreen egiturak ekoizteko lantegia zabaldu zuten Bilboko portuan, eta lehen urteurrena baino lehen langileen kopurua nabarmen handitu dela azaldu zuen enpresako kide Allan Ruiz-Rivasek. 50 langilerekin zabaldu zen lantegia, eta 200 behargin ditu gaur egun. «Azkar aldatzen ari den merkatu bat da, gainera; megawatt gehiago ekoizten dituzte dorreek, eta, horren ondorioz, energiaren prezioa ere jaisten ari da». Horregatik, etengabe egokitzen aritu behar dutela azaldu zuen. Iberdrolako arduraduna ere ikuspuntu beretik aritu zen: «3,5 megawatt ekoizten zituzten itsas dorreekin hasi ginen, eta egun 8 megawattera iristen gara; baina, dagoeneko, 10 megawatti buruz hitz egiten ari dira ekoizle asko».

Ontziolen aukera

Etengabe mugitzen eta egokitzen ari den merkatu bat da, beraz, offshore eolikoarena, eta hazten jarraitzeko tartea oraindik handia da. Horregatik, enpresa asko toki egokia bilatzen ari dira, baina ontziolek dituzte denen artean aukera onenak. Garcia Perezek Wikingerren kasuari heldu zion berriz ere: Baltikoan dauden 72 dorre horiek bere lekuan kokatu eta egokitzeko lanetan, itsasontzi gehien erabili ziren momentuan, ehun itsasontzi behar izan zituzten. Kableontziak, garabiak zituztenak, dragaontziak, atoiontziak, hornidura lanak egiten zituztenak… Askotariko eginkizunetarako itsasontziak behar izan ziren. Horregatik, datozen urteetan «ontzioletan lan karga handitu» daitekeela aurreikusi zuen Iberdrolako arduradunak.

Baina ez da hori ontziolen funtzio bakarra offshore sektorean. Antonio Sanchez Perez Navantiako dibertsifikazio arduraduna da, eta azaldu zuen Cadiz (Espainia) eta Ferrolgo (Galizia) ontzioletan egin dituztela Wikingerreko parkerako azpiestazioaren eta 29 dorreren egiturak. «Negozio eredu berrietara egokitu behar dugu, eta offshore eolikoan aukera ikusi dugu ».

Aukera berriak zabaltzeko bide horretan, Javier Zarraonaindia Eusko Jaurlaritzako Industria sailburuordeak ate berri bat zabaldu zuen: itsas sektorean espezializatzeko lanbide heziketako zentro bat zabaltzea Sestaon (Bizkaia). Oraindik garatu gabe dago proiektu hori, baina Navalen moduko ontziola handi bati beste aukera bat irekiko zaio itsasoko zeruertzean. Hango langileak kaleratu bezperan egin zuen adierazpen hori, ordea.

Moncloara sartuko den hurrengo presidenteak zain izango du mahaiaren gainean murrizketen karpeta gorria, Bruselak bidaliko diona. Espainiako Kongresuak asteon bota ditu atzera PSOEren gobernuak 2019rako aurkeztutako aurrekontuak, eta, ageriko ondorio politikoez gain, ondorio ekonomikoak ere izango ditu: besteak beste, aurten defizit publikoa dezente igoko da, ez du beteko Europako Batzordearekin 2019rako adostutako BPGaren %1,3ko defizit helburua, eta Bruselak austeritate neurriak eskatuko dizkio gobernuari, gastu publikoa txikitzeko. Hau da, murrizketa gehiago datoz, edo, Maria Jesus Montoro Ogasun ministroaren hizkera leungarrian esanda, «doikuntzak egin beharko dira, kontu publikoak koadratzeko».

Berez, aurrekontuak ez onartzeak ez du zertan eragin, automatikoki, deskalabru ekonomikorik edo defizitik. Espainia ez da aurrekonturik barik geratuko, 2018koak luzatuko baitira. Arazoa momentua da, noiz bota diren atzera aurrekontuak. Izan ere, Madrilgo gobernuak dagoeneko onartu zituen aurrekontuetan aurreikusitako gastu igoera handienak, baina oraindik onartzeko daude aurrekontuetan aurreikusitako diru sarreren igoerak. Beraz, ekuazioa argia da: gastuak handituta eta diru sarrerak handitu barik, defizita igo egingo da.

Montororen arabera, defizita BPGaren %2,4ra igo daiteke, oso urruti %1,3ko helburutik.

ONARTUTAKO NEURRIAK
Pentsioak, soldata publikoak eta gutxieneko soldata

Ia bederatzi hilabeteko agintaldian, eta 84 diputatu eskasekin 350 eserlekuko legebiltzarrean, Pedro Sanchezen gobernuak hamahiru lege eta 25 errege dekretu onartu ditu. Horien artean hainbat neurri ekonomiko, gehienak errege dekretu bidez. Neurri horiek dagoeneko indarrean daude, eta, beraz, bermatuta dago bere horretan jarraituko dutela.

Pentsioen igoera da neurri horietako bat. Pentsioak %1,6 igo zituen gobernuak urte hasierarekin, eta %3 gutxieneko pentsioak.

Funtzionarioen soldatak %2,25 igotzea ere onartu zuen gobernuak dekretu bidez, eta baita ere lanbide arteko gutxieneko soldata %22,3 igotzea ere, hilean 900 eurora arte -joan den abendura arte 735,9 eurokoa zen gutxieneko soldata-.

Hiru neurri horiek ez zeuden aurrekontu proiektuaren legeari lotuta, horregatik lortu zuten aurrera egitea eta indarrean sartzea. Era berean, onartu ditu beste neurri ekonomiko batzuk ere: besteak beste, IG ibilgailu gidaridunen sektorearentzako araudi berria, eguzkiaren zerga ezabatzea, eta langile autonomoen lege moldatzea.

Inbertsio sozialaren atala handitu eta gero deitu ditu Pedro Sanchezek hauteskundeak apirilaren 28rako, baina ez dio astirik eman diru sarrerak 5.654 milioi eurotan handitzeko aurreikusten zituen neurriak onartzeko.

BIDEAN GERATU DIRENAK
Zerga igoerak, menpekotasunaren laguntzak, trantsizio ekologikoa…

Onartutako legeen zerrendan agertzen direnak baino gehiago dira onartu gabekoen zerrendan geratu diren neurriak, eta horietako batzuk diru sarrerak handitzekoak.

Sozietate zergaren gutxieneko tasa %15era igo nahi zuen PSOEren gobernuak enpresa handientzat -20 milioi eurotik gorako fakturazioa daukatenentzat-, eta bi puntu jaitsi milioi bat eurotik behera fakturatzen duten enpresa ertain eta txikientzat -%25ean dago orain-. Halaber, errenta zerga igo nahi zien aberatsenei: bi puntu urtean 130.000 eurotik gora irabazten duten zergapekoei, eta launa puntu 300.000 eurotik gorako irabaziak dituztenei eta 140.000tik gorako aurrezkidunei. Neurri horiek, jakina, ez zuten eraginik izango Hego Euskal Herrian, foru ogasunek arautzen dituztelako zerga horiek.

Eragina izango zuen dieselaren zerga igoerak, indarrean sartu izan balitz, baina ez da horrelakorik gertatu; gobernuak gasolio litroa 3,8 zentimo garestitu nahi zuen. Halaber, emakumeen higiene produktuen zergak ez dira %10etik %4ra murriztu -konpresak eta tanpaxak, adibidez-.

Bidean geratu da, baita ere, menpekotasunen bat daukaten pertsonen senide zaintzaileei kotizazioa estatuak ordaintzeko asmoa, trantsizio energetikoa bideratzeko lege berria, eta langabezia sari guztiak agortuta dauzkaten langabeei laguntzak emateko adina 54 urtetik 52ra jaisteko proposamena.

AZKEN AUKERADUNAK
Hipoteka legea, lan erreformaren moldaketa eta pentsioen kalkulu berria

Helburu jakin batekin aukeratu du Sanchezek apirilaren 28a hauteskundeetarako. Data horrek aukera ematen dio automatikoki ez desegiteko Espainiako Kongresua eta Senatua. Martxoaren 5ean desegingo dira bi ganberak, eta, beraz, bi aste eta erdiko joko legegilea dago oraindik, dela lege gako batzuk onartzeko, dela hauteskundeetarako kanpainarako soslai sozioekonomikoa eszenaratzeko.

Aurrera egingo duela argi dagoen bakarretako bat Hipoteka Lege berria da. Datorren ostegunean eztabaidatu eta bozkatuko dituzte Kongresuan PPk kontrolatutako Senatuak legeari egindako emendakinak. Legeak aurrera egingo du beraz, baina erabaki beharko dute, besteak beste, ea bankuek euren gain hartuko dituzten etxebizitza erosteko krediturako gastu guztiak -tasazioarena izan ezik- edo ez.

Martxoaren 5era arteko epea geratzen dela jakinda, CCOOk eta UGTk presio egin diote PSOEri, lehenbailehen onartu ditzan sindikatuekin eurekin adostutako lan erreforma eta pentsioena. «Ez da ezinezkoa, borondate politiko kontua da», nabarmendu zuen atzo Unai Sordo CCOOko idazkari nagusiak.

Bi sindikatuek eta Sanchezen gobernuak dagoeneko adostuta dauzkate Mariano Rajoyren lan erreforma leuntzeko aldaketa batzuk: lan hitzarmen kolektiboen ultraaktibitatearen urtebeteko iraupena ezabatu eta mugagabe bihurtzea berriz ere, eta sektoreko lan hitzarmenei lehentasuna ematea, eta ez enpresakoei. Adostutako dekretuak ahal bezain laster onartzeko eskatu dute bi sindikatuek.

Bestetik, oraindik airean dago zelan gaurkotuko diren pentsioak datorren urtetik aurrera, KPIaren arabera, ala KPIaz gain beste faktore batzuk ere kontuan hartuta. UGTk eta CCOOk Sanchezi eskatu diote indargabetu dezala jasangarritasun faktorea dakarren pentsioen erreforma, eta jar dezala KPI erreferente bakar bezala.

Bi zerga berri sortzeko aukera ere badago martxoaren 5era bitarte: Tobin tasa -finantza trantsakzioen gainekoa- eta Google tasa -zerbitzu digitalena-. Bien tasen artean, 2.000 milioi euro biltzea espero du gobernuak. Bi tasen legeen tramitazioak aurrera jarraituko du datozen asteetan, baina onartuko balira ere, ez lirateke indarrean sartuko urte amaiera arte. Horrek esan nahi du zerga berri horien diru bilketak oso eragin mugatua izango lukeela 2019ko kontuetan, eta ez luketela lagunduko aurtengo defizit igoera konpentsatzeko.

Urtarrilaren 31n tokiko administrazioaren erreformarako lege proiektua onartu zuen Nafarroako Parlamentuak. Gobernua sostengatzen duten lau alderdien babesa izan du proposamenak, baita Orain Bai taldeko lau parlamentariena ere –azken orduko azken minutuan–.

Donostian aurkeztu zuten atzo 4.0 fabrikazioko Europako berrikuntza sare handiena, EIT Manufacturing, besteak beste berton izango duelako bost egoitzetako bat, Euskal Herrian —zehazteko dago lekua—. Europako Batzordearen laguntzarekin sortu dute EIT Manufacturing egitasmoa, eta Europako hamazazpi herrialdetako 50 enpresa eta zentro teknologikok baino gehiagok parte hartuko dute. Hemengo egoitzaz gain, beste lau herrialdetan ere izango ditu: Alemanian, Austrian, Italian eta Suedian.

Egitasmoak Gipuzkoako hiriburuan egin ditu lehen urratsak, herenegun eta atzo Europako 150 aditu baino gehiago bildu baitziren Donostian EIT Manufacturingen lehenengoko egitekoak adosteko eta egitasmoa martxan jartzeko. Helburu nagusitzat Europa mundu mailan berrikuntzaren erreferente bihurtzea da, eta enpresei laguntzea teknologia berriak bizkorrago eta modu eraginkorragoan barnera ditzaten.

Horretarako, I+G lankidetza, trebakuntza eta negozio berriak sortzea dituzten proiektuak sustatu eta lagunduko ditu EIT Manufacturingek, jarduera ardatzak izanik robotika, digitalizazioa, zero akatseko fabrikazioa eta fabrikazio aditiboa.

EIT Manufacturingen Mendebaldeko nodoa Euskal Herrian kokatuko dute, eta honako erakundeok jarriko dute martxan: Aernnovak, Mondragon Taldeak, IK4 Research Alliancek, ITP Aerok eta Tecnaliak. Nodoak Frantzia, Portugal eta Espainiako erakundeak koordinatuko ditu, eta zazpi urtean 200 enpresa sortzea izango du helburu. Nodoaz harago, egitasmo osoan, 50 bazkidek hartuko dute parte, hala nola Volkswagenek, Volvok, Vienako Unibertsitate Teknikoak, Siemensek eta Whirlpool Europek.

Egitasmoa atzo aurkeztu zuten Klaus Beetz EIT Manufacturingek zuzendariak, Rikardo Bueno EITren Mendebaldeko nodoko zuzendariak eta Arantxa Tapia Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapeneko sailburuak.

Buenok egoitza berton izateari eman zion garrantzia: «Egoitza hori Euskadin izateak berrikuntza aukera berriak ekarriko dizkio euskal industriari, eta aukera emango digu profesionalen prestakuntza indartzeko, teknologia berriak merkaturatzeko eta erakunde berritzaileak inbertitzaileekin harremanetan jartzeko».

Hamabost milioi euro

Ildo berean, Tapiak uste du EIT Manufacturingen egoitzetako bat Euskal Herrian ezartzea aukera bat dela «Basque Industry 4.0k lagun dezan aurreratutako industria sustatzen». Bide horretan, sailburuak ezinbestekotzat jo zuen eragile publikoen eta pribatuen arteko lankidetzarekin jarraitzea, «bai barrura begira, bai nazioartera begira».

EIT Manufacturing sareak urtean 80 milioi euro baino gehiagoko aurrekontua izango du, eta aurrekontu horretatik hamabost milioi Euskal Herrian kokatuko den Mendebaldeko nodorako izango dira. Azaldu dutenez, diru hori enpresei laguntzeko izango da, «bai produktu berriak sortzeko eta garatzeko, bai lehendik dauden teknologiak aplikatzeko, eta aurreikusten da Euskadiko industria enpresen erdiek baino gehiagok izango dutela aukera horretaz baliatzeko».

Sektorearen estrategikotasuna azpimarratu zuten atzoko aurkezpenean, bai euskal ekonomiari dagokionez, bai Europakoari dagokionez. Izan ere, fabrikazioaren sektorea Europaren motor nagusietako bat da: bi milioi enpresa baino gehiago dauzka, eta ia 30 milioi pertsonak egiten dute lan zuzenean sektorean.

Kontua da sektorean sekulako aldaketak gertatzen ari direla, aldaketa handiak eta bizkorrak, merkatuaren eta gizartearen behar berriek, aurrerapen teknologikoen erritmoak, eta ingurumen eta jasangarritasun baldintzek eraginda. Egokitzapen horretan enpresak «bi abiaduratan» banatzea saihestea da asmoa, «berrikuntza ekosistema bat» sortzea.