Gasteizko Mercedes lantegiak 4.000 ibilgailu gutxiago ekoitziko ditu 2019an. 2.000 gutxiago ekoitziko zituela iragarri zuen urtarrilean. Guztira 148.000 egingo ditu.

BILBO. ELAk, LABek eta ESK-k bertan behera laga dute Bizkaiko Simply supermerkatuetako greba, enpresarekin akordio bat lortu eta gero. Azaldu dutenez, bi aldeek sinatutako hitzarmenak sindikatuen eskarien «zati handi bat» jasotzen du.

Europako Batasunean 2022ko maiatzetik aurrera salduko diren auto berriek abiadura mugatzeko sistema adimendun bat izan beharko dute, atzo Europako Legebiltzarrak onartuako araudiaren arabera. Eta 2024rako auto guztiek ezarri beharko dute abiadura mugatzeko sistema adimenduna. Bruselak espero du neurri horrekin errepideko heriotza tasa %20 apaltzea.

Araudiaren alde bozkatu dute 578 europarlamentarik, kontra 30ek eta 25 abstenitu egin dira. Sistema berriak abisua emango dio gidariari, eta errepidean zer abiaduratan gidatu behar duen esango. Hala ere, gidariak izango du beti azken erabakia, eta, gainera, gidariak desaktibatu egin ahalko du gailua.

Uber eta Deliveroo moduko plataformetako langileen lan baldintza prekarioei gutxieneko muga batzuk jarriko dizkiote EBko herrialdeek Europako Parlamentuak hala eskatuta. Atzoko bozketan, 466 europarlamentarik bozkatu zuten zuzentarau berriaren alde, 145ek kontra, eta 37 abstenitu egin ziren.

Europako 200 milioi soldatapeko bere burua lankidetza ekonomiatzat jotzen duen sektoreko «lan linbotik» aterako dituztela adierazi du Marianne Thyssen EBko Enplegu komisarioak. Halere, bolanderarik ez botatzeko esan diote sindikatuek eta ezkerreko alderdiek, izan ere, zuzentarauak ez ditu babestuko zazpi egun baino gutxiagoko kontratuak dituzten beharginak. Halaber, zuzentarauaren babesetik kanpo geratuko dira familia batek zuzenean kontratatutako etxeko langileak, larrialdi zerbitzuetakoak, marinelak eta sektore publikoko langileak.

1991ko zuzentaraua berrituko du oraingoak, eta plataformek eta konpainiek hiru urteko epea izango dute araudi berria betetzeko. Aurrerantzean, enplegatzaileek lehenengo egunetik esan beharko diote enplegatuari zeintzuk diren kontratuaren oinarrizko ezaugarriak —eta lehen zazpi egunen barruan, ohiz kanpoko kasuetan—: egin beharreko lanak, lanean hasteko data, kontratuaren iraupena, soldata eta lanaldi mota eta ordutegia. Ordutegia ezin bada aurrez jakin, erreferentziazko ordu batzuk eman beharko dituzte.

Horrez gain, arau berriak ezarriko du proba aldia ezingo dela izan sei hilabete baino luzeagoa, eta kontratu bat lanpostu berbererako berritzen bada, ezingo da berriz ere proba aldi bat egin.

Thyssen kontserbadoreak Europako lan legedia «modernizatzea» txalotu du, eta Javi Lopez sozialista katalanak nabarmendu du zuzentarauak Europaren «norabidea» erakusten duela: «Babesa ematen duen Europa bat, arima soziala daukana». Haatik, Paloma Lopez Ezker Batuko europarlamentaria kexu agertu da, «azkenean, zuzentarauak lehendik babesten zituenak babesten dituelako». Salatu du, halaber, estatuek zuzentaraua hobetzea trabatu dutela.

Hezkuntza arloko lan eskaintza publikoaren lehen azterketa egun bat atzeratu du Eusko Jaurlaritzak, ekainaren 16ra (igandea), hain zuzen ere.

Gernikako Estatutua: Eusko Jaurlaritzako eta Espainiako Gobernuko ordezkariek 2019ko apirilaren 16an sinatu dute AP-68 autobidearen eskumena eskualdatzeko akordioa.

270 udaltzain postu betetzeko aukeraketa prozesuan izena emateko zabalik, 2019ko apirilaren 16tik maiatzaren 20ra bitartean. 36 udalerritako 270 postu betetzeko.

Iruzurra, lehia bidegabea, zerga iruzurra, agirien faltsutzea eta diruaren bidegabeko erabilera. Bost salaketa horiei aurre egin beharko die Martin Winterkorn Volkswagen taldeko kontseilari ordezkari izandakoak. Atzo jakin zenez, Winterkorn eta beste lau lagun formalki akusatu du Braunschweig hiriko fiskaltzak, diesel motor iruzurtien kasuan.

Lehen aldia da Alemaniako Justiziak WVeko buruzagi bat akusatu duela eskandalu horretan. Orain arte ingeniariei jazarri diete, haiek diseinatu zutelako ustezko iruzurra: software bat jarri zuten diesel motorretan, eta, haren bidez, motorrak antzeman zezakeen azterketa bat egiten ari zitzaizkiola; ondorioz, errendimendua jaisten zuen, nitrogeno oxidoaren isurketak gutxitzen zituen eta legezko mugak errespetatu. 2006tik 2015era erabili zuten, eta VWek berak onartu duenez, milioika autotan jarri zuten software tranpatia.

VWeko goi arduradunek guztiz ukatu dute iruzurraren berri zutela, baina, hala ere, Winterkornek kargua utzi zuen 2015eko irailean, eskandalua piztu eta egun gutxira. Akusazioek «erabat txunditua» zutela deklaratu zuen autogileko buruzagi nagusiak.

AEBetako agintariek eman zuten ustezko iruzurraren berri, eta 2018ko maiatzean iruzurraz eta konspirazioaz akusatuta dago Winterkorn herrialde hartan.

Iazko ekainean, Municheko Fiskaltzak Audiko kontseilari ordezkaria atxilotu zuen, Rupert Stadler. Lau hilabetez egon zen atxilotuta, ustez iruzurraren frogak desagerrarazteko arriskua zegoelako, baina gaur-gaurkoz ez diote deliturik leporatzen. Urriaren hasieran utzi behar izan zuen Audiren buruzagitza.

Braunschweigeko Fiskaltzaren arabera, auto enpresako arduradunek gutxienez 2014ko apiriletik zekiten iruzurra egiten ari zirela, baina ez zuten haren berri eman. Kontrara, beste software bat garatu zuten aurreko iruzurra ezkutatzeko.

Lehen epaiketak, aurten

VWek dagoeneko 30.000 milioi euro gastatu ditu iruzurraren ondorioei aurre egiteko, hala nola isunak ordaintzeko eta autoak ordezkatzeko. Horietatik 12.500 milioi dira AEBetako bezeroei kalte-ordainak emateko.

Dirutza horri nahiko aise erantzun ahal izan dio autogileak, lehen unean bere ospea orbainduta geratu arren ez dielako salmentei kalte handirik egin.

Eskandaluaren kostua are gehiago handituko da aurten, Alemanian lehen epaiketak egingo dituztelako VWeko ingeniarien aurka. Haietako 70en bat ari dira ikertzen Braunschweigeko eta Municheko fiskaltzak.

Ikerketaren arloko apustua handitu egingo dute EHUk eta Tecnaliak. Hogei urte dira bi erakundeak ikerketaren eta hezkuntzaren arloan batera lan egiten hasi zirela, eta «urtez urte elkarrekin egindako lanaren emaitzak hobetuz» doala azaldu zuen atzo Nekane Balluerka EHUko errektoreak. Horren lekuko jarri zuen iaz 50 ikerketa proiektu martxan jarri izana, eta 116 argitalpen zientifiko argitaratu izana. Azken hiru urteetan emaitza horiek ugaritzen ari dira, eta, 2019 amaitzerako, ekoizpen zientifikoa %10 handitzeko asmoa dute.

Bi erakundeen arteko lankidetza hitzarmena berretsi zuten atzo, «bien arteko elkarlan estu batek bakoitzak bere aldetik izan ditzakeen emaitza hobetuko lituzkeelako». Balluerkak egin zituen adierazpen horiek, eta ondoan zuen Iñaki San Sebastian Tecnaliako zuzendari exekutiboa. Biek nabarmendu zuten erakunde bien arteko elkarlanaren garrantzia. Baina unibertsitate publikoarekin duten harremana esaldi batekin laburbildu zuen San Sebastianek: «Gaur egun, EHU da Tecnaliako ikerlarien harrobi handiena».

Bi erakundeen arteko harremanaren lekuko da EHUk Bizkaiko campusean dituen hiru Tecnalia teknologia ikasgelak. Arlo zientifiko eta teknikoan elkarlanean ikerketa sustatzen duten eremuak dira gela horiek, eta berrikuntza arloan trebakuntza partekatua ematen diete unibertsitateko ikasleei. Ingeniaritza, ekonomia eta enpresa arloko teknologia ikasgelak daude egun Bizkaian, eta 2019an zehar Arabako eta Gipuzkoako campusetan beste gela bana zabalduko dutela aurreratu zuten atzo. «Asmoa ez da unibertsitate arloan bakarrik geratzea, lurralde horietako ekonomian bertan eragin ahal izatea baizik», San Sebastianen hitzetan.

Joan den urtean martxan jarri zuten, halaber, industria farmazeutikoari eskainitako lehen 4.0 laborategia: Basque PharmaLabs 4.0. izenekoa, Arabako Teknologia Parkean. Irekiera hori azken bi hamarkadetan bi erakundeen arteko elkarlanaren lekuko dela azaldu zuen San Sebastianek.

Baina hemengo ikasleen talentua lantzeaz gain, Europako Batasuneko ikerlariak ere hona erakartzeko lan egingo dute EHUk eta Tecnaliak. Joint Research Unit ekimena jarriko dute martxan aurten, eta nazioarteko proiektuetan parte hartzeko tresna izan dadila nahi dute alde biek. «Garrantzitsua izango da elkarlan hori; azken batean, nazioarteko ikerketa gehiagotara iristeko aukera edukiko baitugu horren bidez», Balluerkaren arabera.

Nazioartera begira egindako egitasmoen barruan, Bordeleko Unibertsitatearekin batera mugaz gaindiko campusa ere abiatuko dute urte honetan; azken batean, «hezkuntza eremu berriak sortzea» baita bien helburua. Egitasmo horiekin guztiekin, unibertsitatean ikerketaren arloa indartu nahi dute, Tecnaliarekin egun dituzten harremanak estutuz.